ภูมศิ าสตร์

ชันมัธยมศึกษาปี ที 4-6
กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และ
วัฒนธรรม
หน่วยการเรียนรู้ที 1 หน่วยการเรียนรู้ที 2 หน่วยการเรียนรู้ที 3 หน่วยการเรียนรู้ที 4 หน่วยการเรียนรู้ที 5 หน่วยการเรียนรู้ที 6

Slide PowerPoint_สือประกอบการ
สอน

บริษัท อักษรเจริญทัศน์ อจท. จํากัด : 142 ถนนตะนาว เขตพระนคร กรุงเทพฯ 10200

Aksorn CharoenTat ACT.Co.,Ltd : 142 Tanao Rd. Pranakorn Bangkok 10200 Thailand
โทรศัพท์ : 02 622 2999 โทรสาร : 02 622 1311-8 webmaster@aksorn.com / www.aksorn.com
หน่วยการเรียนรู้ที 6
ทรัพยากรธรรมชาติและสิงแวดล้อมกับการพัฒนาที
ยังยืน

สาระการเรียนรูแกนกลาง
• สถานการณ์การเปลียนแปลงด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิงแวดล้อม ได้แก่ การเปลียนแปลงสภาพภูมิอากาศ ความเสือมโทรมของสิงแวดล้อม ความหลากหลายทางชีวภาพ และภัยพิบตั ิ
• สาเหตุและผลกระทบของการเปลียนแปลงด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิงแวดล้อมของประเทศไทยและภูมิภาคต่าง ๆ ของโลก
• การจัดการภัยพิบตั ิ
• มาตรการป้องกันและแก้ไขปั ญหาทรัพยากรธรรมชาติและสิงแวดล้อมในประเทศและระหว่างประเทศ ตามแนวทางการพัฒนาทียังยืน ความมันคงของมนุษย์และการบริโภคอย่างรับผิดชอบ
• กฏหมายและนโยบายด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิงแวดล้อมทังในประเทศและระหว่างประเทศ
• บทบาทขององค์การ และการประสานความร่วมมือทังในประเทศ และระหว่างประเทศ
• แนวทางการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิงแวดล้อม
• การมีสว่ นร่วมในการแก้ปัญหา และการดําเนินชีวิตตามแนวทางการจัดการทรัพยากรและสิงแวดล้อมเพือการพัฒนาทียังยืน
 ปี 2552 – 2561
สถานการณ์การเปลียนแปลงสภาพ
อุณหภูมสิ ูงขึนเฉลีย 0.93°C
อากาศ

รังสีความร้อนปริมาณมาก รังสีความร้อนถูกดูดซับ
สะท้อนออกสู่อวกาศ CO2 ไว้ด้วยแก๊สเรือนกระจก
ทําให้อุณหภูมพ
ิ อเหมาะ N 2O CO2 ทําให้อุณหภูมสิ ูงขึน

CH4
CH4 CH4

N2O CO2

CO2 N 2O
 สาเหตุของการเปลียนแปลงสภาพภูมิอากาศ
จากธรรมชาติ
โลกร้อนขึน

รังสีความร้อนเพิมขึน

จาก
มนุษย์
ผลกระทบของการเปลียนแปลงสภาพภูมิอากาศ

ผลผลิตทางการเกษตรลดลง ดินเสือมสภาพ ระดับน้ําทะเลสูงขึ้น

ภัยธรรมชาติรุนแรงขึน สูญเสียความหลากหลายทาง ปริมาณนําจืดลดลง

ชีวภาพ
แนวทางแก้ไขการเปลียนแปลงสภาพภูมิอากาศ

พิธีสารเกียวโต ลดการใช้ถุงพลาสติก

ปลูกป่ า
พัฒนาพลังงานสะอาด
รถยนต์พลังงานไฟฟ้ า, นํา
ใช้รถจักรยาน
ความเสือมโทรมของทรัพยากรธรรมชาติและสิงแวดล้อม วิกฤติเกียวกับทรัพยากรดิน
สาเหตุการเกิด
 จากมนุษย์ เช่น การบุกรุ กป่ าต้นนํา การใช้ทดิี นผิดประเภท การใช้ป๋ ุยเคมี
 จากธรรมชาติ เช่น การเกิดไฟป่ า การเกิดดินถล่ม และนําท่วมฉับพลัน

ผลกระทบ แนวทางแก้ไข

แหล่งนําตืนเขิน ผลผลิตตกตํา การทําเกษตรอินทรีย ์ การใช้ป๋ ุยพืชสด

เกิดการบุกรุ กพืนทีป่ า การปลูกพืชแบบขันบันได
ความเสือมโทรมของทรัพยากรธรรมชาติและสิงแวดล้อม วิกฤติเกียวกับทรัพยากรนํา
สาเหตุการเกิด
 จากมนุษย์ เช่น การบุกรุ กป่ าต้นนํา การปล่อยนําเสียหรือทิงขยะลงสู่แหล่งนํา
 จากธรรมชาติ เช่น การเกิดอุทกภัย หรือภัยแล้งจากฝนทิงช่วง

ผลกระทบ แนวทางแก้ไข

ผลผลิตตกตํา แหล่งนําเน่าเสีย โรงงานบําบัดนําเสีย ผลิตนําจืดจากนําทะเล

ปั ญหาสุขภาพอนามัย สร้างแหล่งกักเก็บนํา
 ความเสือมโทรมของทรัพยากรธรรมชาติและสิงแวดล้อม วิกฤติเกียวกับทรัพยากรป่ าไม้และสัตว์
ป่ า
สาเหตุการเกิด
 จากมนุษย์ เช่น การตัดไม้ทาํ ลายป่ า การบุกรุ กทีอยู่อาศัยของสัตว์ป่า และการสร้างสาธารณูปโภค
 จากธรรมชาติ เช่น การเกิดไฟป่ าในฤดูแล้ง แผ่นดินไหว และภูเขาไฟระเบิด

ผลกระทบ แนวทางแก้ไข

สัตว์ป่าสูญเสียแหล่งทีอยู่ พืชและสัตว์สูญพันธุ ์ รณรงค์ปลูกป่ า เพาะพันธุส์ ัตว์ป่า

ภาวะโลกร้อน เนืองจากป่ าไม้ถกู กําหนดพืนทีป่ าอนุรักษ์

ทําลาย
ความเสือมโทรมของทรัพยากรธรรมชาติและสิงแวดล้อม วิกฤติเกียวกับทรัพยากรแร่และ
พลังงาน
สาเหตุการเกิด
 การใช้พลังงานอย่างฟุ่ มเฟื อย เช่นทรัพยากรประเภท นํามัน ถ่านหิน แก๊สธรรมชาติ
 การผลิตพลังงานทีส่งผลกระทบต่อสิงแวดล้อม เช่น การทําเหมืองแร่ถา่ นหิน เกิดฝุ่ นละอองในอากาศ

ผลกระทบ แนวทางแก้ไข

ปั ญหาสุขภาพ ภาวะโลกร้อน พลังงานลม,แสงอาทิตย์ พลังงานนํา

มลพิษต่อสิงแวดล้อม พลังงานจากคลืนทะเล
ความเสือมโทรมของทรัพยากรธรรมชาติและสิงแวดล้อม วิกฤติเกียวกับขยะและของเสีย
อันตราย
สาเหตุการเกิด
 การเพิมขึนของจํานวนประชากรโลก ความต้องการใช้สินค้า และการผลิตสินค้าจึงมากขึน
 การเก็บและทําลาย หรือนําขยะไปใช้ประโยชน์ไม่มีประสิทธิภาพ ทําให้มขี ยะตกค้าง

ผลกระทบ แนวทางแก้ไข

แหล่งนําเน่าเสีย มลพิษจากการเผาขยะ คัดแยกขยะ ใช้ผลิตภัณฑ์ฉลากเขียว

แหล่งแพร่กระจายเชือโรค รีไซเคิลขยะ
การเปลียนแปลงความหลากหลายทางชีวภาพ
การเปลียนแปลงความหลากหลายทางชีวภาพ
1 5
ปั จจัยทีทําให้เกิดการ
เปลียนแปลงความ
การเพิมของจํานวนประชากร หลากหลายทางชีวภาพ
และการกระจายตัวของประชากร
การเปลียนแปลงสภาพภูมิอากาศ

2 3 4

การใช้ทรัพยากรธรรมชาติ
ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี การเกิดมลพิษต่อสิงแวดล้อม
อย่างสินเปลือง
มาตรการป้ องกันและแก้ไขปั ญหาทรัพยากรธรรมชาติและสิงแวดล้อม การพัฒนาทียังยืน

การพัฒนาทียังยืน
คือ การพัฒนาทรัพยากรธรรมชาติและสิงแวดล้อม
โดยคํานึงถึงความเสียหาย มีการป้ องกันปั ญหาทีก่อให้
เกิดความเสียหายกับสิงแวดล้อมให้น้อยทีสุด โดยคํานึง
ถึงความต้องการพืนฐานของประชากรภายในประเทศ

ข้อมูลเพิมเติม - https://www.un.or.th/globalgoals/th/
 การผลิตและการบริโภคทียังยืน
ลดการสูญเสียอาหารจาก ฉลากรับรองผลิตภัณฑ์ทเป็
ี นมิตรกับ
ขบวนการผลิต สิงแวดล้อม
มีระบบบริหารงานด้านสิงแวดล้อม
ใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ
และติดตามประเมินผลการดําเนินงาน
และสามารนํากลับมาใช้ใหม่
อย่างสมําเสมอ

ใช้เทคโนโลยีทมีี มาตรฐาน ส่งเสริมการซือสินค้าและบริการ

ด้านสิงแวดล้อมและลด ทีเป็ นมิตรกับสิงแวดล้อม
การปล่อยมลพิษ

เสริมสร้างความตระหนักและ ส่งเสริมให้เกิดการตลาดทียังยืน
กระตุน้ และเป็ นมิตรกับสิงแวดล้อม
การปรับเปลียนพฤติกรรมการผลิต พัฒนาสินค้าและบริการทีปลอดภัย
และการบริโภค ต่อสิงแวดล้อมและการใช้งาน
 กฎหมายและนโยบายด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิงแวดล้อมของไทย
พระราชบัญญัตอิ ุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2504 พระราชบัญญัตปิ ่ าสงวนแห่งชาติ พ.ศ. 2507

ตัวอย่างอุทยาน 5 ตัวอย่างเขตป่ าสงวน

4
1 เขตป่ าสงวนป่ าวังใหญ่
อุทยานแ งแรกของไทย
1 และป่ าแม่นาน้
ํ อย

1 อุทยานแ งชาติเขาใ ญ 2 เขตป่ าสงวนป่ าคลอง

2 2 1 2
ระเวิง-เขาสมเส็ด

อุทยานที่กวางใ ญที่ ุด
3 เขตป่ าสงวนป่ าสมิง
3 เขตป่ าสงวนป่ าดงหนอง
อุทยานแ งชาติแกงกระจาน 4 ตอ และป่ าดงสีชมพู
3 เขตป่ าสงวนป่ านําแม่คาํ
อุทยานที่อุดม มบูรณที่ ุด 5 ป่ านําแม่สลอง และป่ านํา
แม่จนั ฝังซ้าย
3 อุทยานแ งชาติ
บูโด - ุไ งปาดี
6 6 เขตป่ าสงวนป่ าเบตง
 กฎหมายเกียวกับการสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า

ตามพระราชบัญญัตสิ งวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. ๒๕๓๕

สัตว์ป่าสงวน (แก้ไขเพิมเติมฉบับที ๓ พ.ศ. ๒๕๕๗) สัตว์ป่า หมายถึง สัตว์ทุกชนิด
สัตว์บก สัตว์นาํ สัตว์ปีก แมลงหรือแมง
มี ๑๕ ชนิด เป็ นสัตว์ป่าทีหายาก นกแต้วแล้วท้องดํา
และกําลังจะสูญพันธุ ์
กระซู่ สมัน
สัตว์ป่าทีขึนบัญชีเพิมเติม
• วาฬบรูด้า • วาฬโอมูระ
• เต่ามะเฟื อง • ฉลามวาฬ ละองหรือละมัง

แรด เก้งหม้อ
กูปรี พะยูน
นกกระเรียน
กวางผา
สมเสร็จ

เลียงผา แมวลายหินอ่อน ควายป่ า นกเจ้าฟ้ าหญิงสิริน

ธร
 บทบาทขององค์กรและการประสานความร่วมมือในไทยและต่างประเทศ
หน่วยงานและองค์กรด้านสิงแวดล้อม

กรมส่งเสริมคุณภาพสิงแวดล้อม กรมควบคุมมลพิษ สํานักงานนโยบายและแผน มูลนิธิโลกสีเขียว

ทรัพยากรธรรมชาติและสิงแวดล้อม

มูลนิธิสืบนาคะเสถียร กรีนพีซ มูลนิธิคุ้มครองสัตว์ป่าโลก

การประสานความร่วมมือทางด้านสิงแวดล้อมระหว่างประเทศ

อนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้ วยการ
อนุสัญญาไซเตส
เปลียนแปลงสภาพภูมิอากาศ

อนุสัญญาว่าด้ วยความ
อนุสัญญาว่าด้ วยการอนุรักษ์พืนทีชุ่ม อนุสัญญาเซิล หลากหลายทางชีวภาพ
นํา
 การจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิงแวดล้อม
หลักการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิงแวดล้อม

การควบคุมจํานวนประชากร การ งเ ริมคุณภาพประชากร การ ํารวจแ ลงทรัพยากรเพิ่ม การปองกันรัก า

การใชทรัพยากรใ ถกู ประเภท การปรับปรุงคุณภาพทรัพยากร การใชทรัพยากรทดแทน การนํามาใชใ ม

VDO
 แนวทางในการอนุรักษ์ทรัพยากรฯ ในภูมิภาคต่าง ๆ ของโลก ทวีปเอเชีย

โครงการอนุรักษ์เสือโคร่งเบงกอล
ประเทศอินเดีย รถยนต์พลังงานไฟฟ้ า ประเทศญีปุ่ น

เขตรักษาพันธุส์ ัตว์ป่าทุง่ ใหญ่นเรศวร โรงงานไฟฟ้ าโซลาร์เซลล์แบบลอยนํา

ประเทศไทย ประเทศจีน
 แนวทางในการอนุรักษ์ทรัพยากรฯ ในภูมิภาคต่าง ๆ ของโลก ทวีป
ออสเตรเลีย

แนวปะการัง เกรตแบร์ริเออร์รีฟ
โครงการ Earth Hour ปิ ดไฟลดโลกร้อน
ประเทศออสเตรเลีย
เมืองซิดนีย ์

การรณรงค์ใช้พลังงานแสงอาทิตย์
พืนทีอนุรักษ์สัตว์นาํ หมู่เกาะเคอร์มาเดก
รัฐนิวเซาท์เวลส์
ประเทศนิวซีแลนด์
 แนวทางในการอนุรักษ์ทรัพยากรฯ ในภูมิภาคต่าง ๆ ของโลก ทวีปแอฟริกา

ปลูกต้นไม้ ป้ องกันทะเลทรายขยายตัว เขือนอัสวาน แก้ปัญหาภัยแล้ง

ประเทศแคเมอรู น ประเทศอียปิ ต์

อุทยานแห่งชาติอโิ ตชา อุทยานแห่งชาติมาไซมารา

ประเทศนามิเบีย ประเทศเคนยา
 แนวทางในการอนุรักษ์ทรัพยากรฯ ในภูมิภาคต่าง ๆ ของโลก ทวีปยุโรป

สนับสนุนการใช้ และส่งออกกังหันลม
ประเทศเนเธอร์แลนด์ ระบบจัดการขยะทีมีประสิทธิภาพ
เมืองเอสกิลส์ทนู า ประเทศสวีเดน

โครงการอนุรักษ์ป่า bergwald project

ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ รถไฟเชือเพลิงไฮโจนเจน ปลอดสารพิษ
ประเทศเยอรมนี
แนวทางในการอนุรักษ์ทรัพยากรฯ ในภูมิภาคต่าง ๆ ของโลก ทวีปอเมริกาเหนือ
,ใต้

อุทยานแห่งชาติแจสเปอร์ ยกสถานะไบซันซึงใกล้สูญพันธุ ์
ประเทศแคนาดา ให้เป็ นสัตว์ประจําชาติสหรัฐอเมริกา

โครงการ Amazon Project

เพือปกป้ องป่ าแอมะซอน ในประเทศเปรู โครงการสะพานเชือมป่ า
สําหรับลิงในประเทศบราซิล
 ความเสือมโทรมของทรัพยากรธรรมชาติและสิงแวดล้อม หลัก 7R
หลั
7Rก

R1 R3 R5 R7
Reject Reduce Recycle Renewal
ปฏิเสธการ การลดการ การนําไป การเสริมแต่ง
ใช้ R2 ใช้ R4 ผลิตชินใหม่ R6 ของเก่า
Reuse Repair Recovery
การนําของใช้แล้วกลับมาใช้ การซ่อมแซมฟื นฟู การถนอมรักษา
ใหม่