‫بسم هللا الرحمن الرحیم‬

Road Geometric

Lecture 1:
Introduction to
transportation
Engineering
Rural Access Improvement Project in four
Northern Provinces in Afghanistan (RAIP IV)
By: Najibullah
 Contents:
1. Definition of transportation
2. Mode of transportation
3. Road way
4. Rail way
5. Water way
6. Air way
7. Pipelines
8. Road Transport Characteristics
 ‫‪Definition of transportation‬‬
‫‪ ‬ترانسپورتشن انجنیری عبارت از تطبیق نمودن اساسات علمی‬
‫در سیستم پالن نمودن ‪ ،Planning‬طرح کردن ‪ ،Design‬و‬
‫اداره نمودن میباشد‪.‬‬
‫‪ ‬ترانسپورتشن شامل انتقال مردم‪ ،‬اموال و اجناس شان از یک‬
‫جای به جای دیگر (از یک شهر به شهر دیگر‪ ،‬از یک کشور‬
‫به کشور دیگر) میباشد‪.‬‬
Mode of transportation
Mode of Road Geometric
Mode of Road Geometric
 ‫‪Mode of transportation‬‬
‫ترانسپورتشن نظر به خصوصیات فزیکی شان به چهار نوع میباشد‪.‬‬

‫‪Road way‬‬ ‫‪ .1‬سرکها‬

‫‪Rail way‬‬ ‫‪ .2‬خطوط ریل‬
‫‪Water way‬‬ ‫‪ .3‬راه های آبی‬
‫‪Air way‬‬ ‫‪ .4‬خطوط هوایی‬
‫‪Mode of transportation‬‬
‫‪ .1‬سرکها ‪Road way‬‬
‫از زمانیکه سرکها در روی‬
‫زمین اعمار گردیده انتقاالت‬
‫توسط سرک نسبت به انواع‬
‫دیگر انتقاالت بهتر و‬
‫اقتصادی تر صورت میگیرد‪.‬‬
‫‪Mode of transportation‬‬
‫سرکها دورترین مناطق و‬
‫شهرها را باهم وصل مینماید‬
‫یکی از خوبی های دیگر‬
‫سرکها نسبت به سایر مسیر‬
‫های انتقاالت این است که از‬
‫سرکهای عمومی سرکهای‬
‫فرعی و کوچک دیگر به‬
‫مارکیت ها‪ ،‬فابریکات و شهر‬
‫های خورد مسیر داده میشود و‬
‫میتوان حسب دلخواه انتقاالت‬
‫را انجام داد‪.‬‬
 ‫‪Mode of transportation‬‬
‫‪ .2‬خطوط ریل ‪Rail way‬‬
‫بهترین وسیله دیگر انتقاالت مردم و مواد از یک جای به جای دیگر‬
‫خطوط آهن میباشد‪.‬‬
‫انتقاالت توسط خطوط آهن بمقدار زیاد و ارزان صورت میگیرد‪.‬‬
 ‫‪Mode of transportation‬‬
‫‪ .3‬راه های آبی ‪Water way‬‬
‫یکی از قدیم ترین وسیله انتقاالت راه های آبی میباشد که از قدیم‬
‫رواج داشته و انتقاالت در راه های آبی توسط کشتی ها نسبتاً بطی‬
‫صورت میگیرد‪.‬‬
 ‫‪Mode of transportation‬‬
‫‪ .3‬راه های آبی ‪Water way‬‬
‫ضمناً در بعضی جاها که به بحر نزدیک است استفاده از این وسیله‬
‫امکان پذیر بوده و در جاهای که از بحر دورتر واقع اند امکان‬
‫پذیر نمیباشد‪ ،‬بناً انتقاالت توسط راه های آبی محدود میباشد‪.‬‬
 ‫‪Mode of transportation‬‬
‫‪ .4‬خطوط هوایی ‪Air way‬‬
‫انتقاالت توسط خطوط هوایی به سرعت صورت میگیرد مگر‬
‫نسبت به دیگر وسایل انتقاالت غیر اقتصادی میباشد‪ .‬اکثراً از‬
‫خطوط هوایی به اهداف نظامی استفاده میشود‪.‬‬
‫‪Mode of transportation‬‬
‫‪ .5‬پایپ لین ‪Pipelines‬‬
‫این هم یکی از انواع‬
‫دیگر ترانسپورتشن میباشد‬
‫و توسط پایپ لین فقط تیل‬
‫و گاز انتقال داده میشود‪.‬‬
‫‪Road Transport Characteristics‬‬
‫خواص انتقاالت توسط سرک‪:‬‬
‫وقتیکه بخواهید به استشن ریل‪،‬‬
‫بندرگاه کشتی ویا میدان هوای‬
‫بروید سرک اولین وسیله است که‬
‫شمارا به مکان های فوق راهنمای‬
‫می نماید پس میتوان گفت که سرک‬
‫نزدیک ترین وسیله انتقال مردم‬
‫است‪.‬‬
‫‪Road Transport Characteristics‬‬
‫خواص انتقاالت توسط سرکها قرارذیل است‪:‬‬

‫‪ .1‬میتوان ازسرک برای تمام وسایط‬

‫نقلیه استفاده نمود مانند بایسکل‪،‬‬
‫کراچی ها‪ ،‬موتر‪ ،‬موترسایکل ها‪،‬‬
‫موترهای تیز رفتار‪ ،‬جیپ ها‪،‬‬
‫الریها‪ ،‬سرویس ها‪ ،‬پیاده رو ها‬
‫وغیره‪.‬‬
‫‪Road Transport Characteristics‬‬
‫خواص انتقاالت توسط سرکها قرارذیل است‪:‬‬

‫دیگر وسایل نقلیه تنها باالی خطوط‬

‫مخصوص شان می تواند حرکت‬
‫نماید‪.‬‬
‫ریل ها و واگونهای ریل می تواند‬
‫تنها باالی خطوط اهن حرکت نماید‪،‬‬
‫کشتی ها وقایق ها درآب وطیارات‬
‫درهوا می تواند حرکت نماید‪.‬‬
 ‫‪Road Transport Characteristics‬‬
‫خواص انتقاالت توسط سرکها قرارذیل است‪:‬‬

‫‪ .2‬ازسرکها می توان به فواصل دورتر نیزاستفاده نمود‬

‫اگرسرک پخته باشد بصورت خوبتر و به سرعت زیاد تر‬
‫واگر سرک خامه باشد کمی به مشکالت با محل دلخواه خود‬
‫رفته می توانیم‪ .‬مگر از کشتی ها الی بندرگاه ازطیارات الی‬
‫میدان هوای واز ریل ها الی استشن ریل استفاده میگردد و‬
‫بس‪.‬‬
 ‫‪Road Transport Characteristics‬‬
‫خواص انتقاالت توسط سرکها قرارذیل است‪:‬‬

‫‪ .3‬دولت ها با مصرف پول کم می توانند یک پروژه سرک را‬

‫سرمایه گذاری کنند‪ ،‬انتقاالت باالی سرکها نسبت به خطوط‬
‫ریل‪ ،‬بندرگاه و میدان های هوایی ارزانتر صورت میگیرد‪.‬‬
 ‫‪Road Transport Characteristics‬‬
‫خواص انتقاالت توسط سرکها قرارذیل است‪:‬‬

‫‪ .4‬واگون های ریل‪ ،‬کشتی ها وطیارات معموالً به دولت تعلق‬

‫داشته عام نمی باشند درحالیکه ازسرک هم مردم و هم‬
‫حکومت می توانند از آن استفاده نمایند‪.‬‬
 ‫‪Road Transport Characteristics‬‬
‫خواص انتقاالت توسط سرکها قرارذیل است‪:‬‬

‫‪ .5‬درسرک ها آزادی مطلق موجود است که وسایط ازیک لین‬

‫به لین دیگر از یک سرک به سرک دیگر تغیر مسیر دهد‬
‫مگر این آزادی خصوصاً درخطوط آهن موجود نمی باشد‪.‬‬
‫‪ .6‬احتمال تصادمات در سرکها نسبت به خطوط آهن وخطوط‬
‫هوایی بیشتر می باشد آنهم بخاطر مختلط بودن ترافیک وهم‬
‫چنان تغیر دادن لین یا جهت می باشد‪.‬‬
 ‫‪Road Transport Characteristics‬‬
‫خواص انتقاالت توسط سرکها قرارذیل است‪:‬‬

‫‪ .7‬انتقاالت معمولی بین قریه جات توسط سرک صورت گرفته‬

‫و از انواع دیگر امکان ندارد‪.‬‬
‫‪ .8‬انتقال حاصالت فارم ها تنها با استفاده ازسرک ها صورت‬
‫گرفته می تواند‪.‬‬
 ‫‪Road Transport Characteristics‬‬
‫خواص انتقاالت توسط سرکها قرارذیل است‪:‬‬

‫‪ .9‬حرکت باالی سرک ها وابسته به زمان نمی باشد مانند‬

‫طیارات وریل ها‪.‬‬
‫‪.10‬سرک ازجمله وسایل انتقاالتی است که همیشه آماده خدمت‬
‫برای تامین حرکت وانتقال وسایط نقلیه می باشد‪.‬‬
 Road
Geometric

Lecture 2:
Highway Geometric
Design

Rural Access Improvement Project in four

Northern Provinces in Afghanistan (RAIP IV)
By: Najibullah
 ‫‪Contents:‬‬
‫‪ .1‬ډیزاین اجزای هندسی سرک‬
‫‪ .2‬فکتورهای ډیزاین اجزای هندسی سرک‬
‫‪ .3‬دیزاین سرعت ‪Design Speed‬‬
‫‪ .4‬طرح فزیکی عراده جات ‪Design Vehicle‬‬
‫‪ .5‬توپوگرافی ساحه ‪Topography‬‬
‫‪ .6‬اوسط حجم ترافیک روزانه )‪Average Daily Traffic (ADT‬‬
‫‪ .7‬شرایط محیطی ‪Environmental factors‬‬
‫‪ .8‬خواص اصطحکاک سطح سرک‬
‫‪Road Cross section .9‬‬
‫‪Cross - Slope .10‬‬
 ‫ډیزاین اجزای هندسی سرک‬
‫• عمومیات‪:‬‬
‫اجزای هندسی سرک عبارت از همان اجزای است که هر یکی از‬
‫آنها باید قبل از اعمار سرک طرح و دیزاین گردد و در وقت‬
‫اعمار هر یک آنها طبق دیزاین در سرک اعمار گردد‪ ،‬مثل‬
‫‪• Cross section‬‬
‫‪• Horizontal Alignment‬‬
‫‪• Vertical Alignment‬‬
‫‪• Intersection‬‬
‫که این اجزا شامل تمام انواع ترانسپورتشن خطی از قبیل‬
‫‪ Highway ،Runway‬و ‪ Rail way‬میشود‪.‬‬
 ‫فکتورهای ډیزاین اجزای هندسی سرک‬
‫دیزاین هندسی سرک تابع چندین فکتور بوده که مهمترین این‬
‫فکتورها قرار ذیل است‪.‬‬
‫‪ .1‬دیزاین سرعت ‪Design Speed‬‬
‫‪ .2‬طرح فزیکی عراده جات ‪Design Vehicle‬‬
‫‪ .3‬نوعیت و موقعیت سرک ‪Classification of road‬‬
‫‪ .4‬توپوگرافی ساحه ‪Topography‬‬
‫‪ .5‬اوسط حجم ترافیک روزانه )‪Average Daily Traffic (ADT‬‬
‫‪ .6‬شرایط محیطی ‪Environmental factors‬‬
 ‫فکتورهای ډیزاین اجزای هندسی سرک‬
‫‪ .1‬دیزاین سرعت ‪Design Speed‬‬
‫‪ Design Speed‬یکی از فکتورهای مهم بوده که در دیزاین‬
‫اجزای هندسی سرک رول عمده دارد‪ .‬دیزاین اکثر اجزای هندسی‬
‫سرک مربوط به سرعت بوده‪ ،‬مثالً سطح سرک‪ ،‬عرض سرک‪،‬‬
‫ساحه دید‪ ،‬گوالیی های افقی و عمودی‪ ،‬سوپر ایلویشن و غیره‬
‫همه این ها به اساس سرعت دیزاین میگردد‪.‬‬
‫سرعت سرک مربوط به نوعیت سرکها (ملی‪ ،‬ایالتی‪ ،‬ولسوالی و‬
‫قریه) و تعداد خطوط رفت و آمد سرک و نوعیت توپوگرافی‬
‫ساحه میباشد‪.‬‬
 ‫فکتورهای ډیزاین اجزای هندسی سرک‬
‫‪ .2‬طرح فزیکی عراده جات ‪Design Vehicle‬‬
‫در این فکتور وزن عراده جات که از سرک استفاده مینمایند‬
‫مدنظر گرفته شده عرض سرک‪ ،‬سوپرایلویشن سرک و فرش‬
‫سرک که همه این فکتورها مربوط به وزن عراده جات میباشد‪.‬‬
 ‫فکتورهای ډیزاین اجزای هندسی سرک‬
‫‪ .3‬توپوگرافی ساحه ‪Topography‬‬
‫در وقت طرح سرک میل طوالنی سرک و گوالیی های عمودی و‬
‫افقی سرک‪ ،‬عرض سرک‪ Drainage ،‬و ساحه دید سرک که همه‬
‫این فکتورها مربوط به توپوگرافی ساحه بوده و نظر به‬
‫توپوگرافی ساحه دیزاین میگردد‪.‬‬
 ‫فکتورهای ډیزاین اجزای هندسی سرک‬
‫‪ .4‬اوسط حجم ترافیک روزانه )‪Average Daily Traffic (ADT‬‬
‫در دیزاین سرکها تعداد و نوعیت عراده جات که در فی ساعت‬
‫باالی سرک عبور مینماید تاثیر بیشتر دارد‪ ،‬بخاطر اینکه عرض‬
‫سرک‪ ،‬نوعیت سرک و تعداد خطوط رفت و آمد سرک طبق حجم‬
‫ترافیک طرح و دیزاین میگردد‪.‬‬

‫‪Cars‬‬ ‫‪Pickups‬‬ ‫‪Buses‬‬ ‫‪Trucks‬‬ ‫‪Trailers‬‬

 ‫فکتورهای ډیزاین اجزای هندسی سرک‬
‫‪ .5‬شرایط محیطی ‪Environmental factors‬‬
‫فکتورهای ذیل در ساختمان سرک نظر به شرایط محیطی دارای‬
‫اهمیت خاص میباشد‪:‬‬
‫‪ (a‬بارنده گی‪ :‬در مناطقی که شدت‬
‫و مقدار بارندگی زیاد میباشد میل‬
‫عرضانی سرک بیشتر میگردد و در‬
‫صورتیکه شدت و مقدار بارنده گی‬
‫کم باشد میل عرضی سرک نیز کم‬
‫میگردد‪.‬‬
 ‫فکتورهای ډیزاین اجزای هندسی سرک‬
‫‪ .5‬شرایط محیطی ‪Environmental factors‬‬
‫فکتورهای ذیل در ساختمان سرک نظر به شرایط محیطی دارای‬
‫اهمیت خاص میباشد‪:‬‬
‫‪ (b‬درجه حرارت‪ :‬درجه حرارت در تعین نوع و مارک قیر رول‬
‫عمده داشته و نظر به درجه حرارت محیطی از جدول های‬
‫دست داشته نوعیت قیر تعین میگردد‪.‬‬
‫‪ (c‬عمق آب های تحت االرضی‪ :‬در مناطقیکه آب های تحت‬
‫االرضی نزدیک به سطح زمین باشد عمق آب های تحت‬
‫االرضی جهت دیزاین سرک در نظر گرفته میشود‪.‬‬
 ‫خواص اصطحکاک سطح سرک‬
‫‪Pavement Surface characteristics Friction‬‬
‫سطح سرک مربوط مواد قیرریزی ‪ Pavement‬بوده که مواد‬
‫مذکور تابع حجم ترافیک‪ ،‬تهداب سرک ‪ Subgrade‬شرایط اقلیمی‬
‫)‪ (Climatic Conditions‬و سهولت های ساختمانی‬
‫‪ Construction Facilities‬بوده و مهمترین خواص سطح سرک‬
‫عبارت از اصطحکاک )‪ (Friction‬درشتی )‪(Roughness‬‬
‫انکسار روشنایی )‪ (Light reflecting‬میباشد‪.‬‬
 ‫خواص اصطحکاک سطح سرک‬
‫اصطحکاک ‪Friction‬‬
‫اصطحکاک بین تایر عراده و سطح سرک یکی از فکتورهای اند‬
‫که در ‪ Design speed‬سرک و ‪Stopping sight distance‬‬
‫در نظر گرفته میشود‪.‬‬
‫موقعیکه عراده جات از ساحه گوالیی افقی میگذرد اصطحکاک‬
‫عرضانی ‪ Lateral Friction‬و قوه فرار از مرکز در آنجا باالی‬
‫عراده عمل مینماید‪.‬‬
 ‫خواص اصطحکاک سطح سرک‬
‫فکتور های ذیل در ضریب اصطحکاک تاثیرات موثر دارد‪.‬‬
‫‪ .1‬نوع فرش (‪ ،Asphalt‬کانکریت‪ ،‬جغل‪ ،‬خاک)‬
‫‪ .2‬شرایط سطح سرک ‪( Pavement‬درشت‪ ،‬لشم‪ ،‬تر‪ ،‬خشک)‬
‫‪ .3‬شرایط تایر عراده جات (مستعمل‪ ،‬جدید)‬
‫‪ .4‬موثریت بریک‬
‫‪ .5‬فشار تایر عراده‬
‫‪ .6‬وزن عراده باالی تایر‬
‫‪ .7‬درجه حرارت تایر و ‪Pavement‬‬
 ‫خواص اصطحکاک سطح سرک‬
‫فکتور های ذیل در ضریب اصطحکاک تاثیرات موثر دارد‪.‬‬
‫تر بودن و لشم بودن سطح سرک‪ ،‬درجه حرارت بلند‪ ،‬فشار زیاد‬
‫تایر ضریب اصطحکاک را کمتر نموده ولی خشک بودن و‬
‫درشت بودن سطح سرک‪ ،‬درجه حرارت پایین‪ ،‬فشار کم تایر‬
‫ضریب اصطحکاک را زیادتر مینماید‪ .‬همچنان تایر مستعمل و‬
‫لشم در سطح خشک و لشم دارای اصطحکاک کمتر میباشد‪.‬‬
 Road Cross Section
Highway cross sections consist of traveled way,
shoulders (or parking lanes), and drainage
channels. Shoulders are intended primarily as a
safety feature.
 ‫‪Cross - Slope‬‬
‫‪ Cross slope‬عبارت از میل عرضی سرک میباشد و سطح‬
‫سرک در قسمت مرکزی خود دارای یک بلندی میباشد که این‬
‫بلندترین نقطه بنام ‪ Crown‬یاد میشود‪.‬‬
 ‫‪Cross - Slope‬‬
‫هدف اصلی از ساختمان میل عرضی ‪ Cross slope‬در سرک‬
‫خارج ساختن آب باران از سطح سرک میباشد تا در طبقات سرک‬
‫نفوذ نکند که نفوذ آب در طبقات سرک باعث کم شدن قدرت‬
‫برداشت سرک میشود و هم ایستاده شدن آب باالی سطح سرک‬
‫باعث کم شدن سرعت عراده جات و باعث لغزش آنها نیز میگردد‪.‬‬
 ‫‪Cross - Slope‬‬
‫میل عرضی سرک ‪ Cross slope‬مربوط به شدت باران در‬
‫منطقه مورد نظر و نوعیت سطح سرک میباشد‪ ،‬برای سرکهای که‬
‫سطح آن از ‪ Cement Concrete‬و ‪Bitumen Concrete‬‬
‫ساخته شود میل عرضی سرک کم و بر عکس برای سرکهای‬
‫جغل دار میل عرضی زیاد در نظر گرفته میشود‪.‬‬
Cross - Slope
 Road
Geometric

Lecture 3:
Road Way

Rural Access Improvement Project in four

Northern Provinces in Afghanistan (RAIP IV)
By: Najibullah
 Contents:
1.Lane width‫عرض لین‬
2.Shoulders)‫شانه ها(بغلی‬
3.Width of Shoulders ‫عرض شانه ها‬
4.Right of way‫حریم سرک‬
5.Curbs)‫کرب(سرحد جدایی‬
 ‫‪Traveled way width‬‬
‫عرض سرک ‪ Traveled way‬مربوط به حجم ترافیک و تعداد الین‬
‫های سرک میباشد‪ .‬الین عبارت از همان قسمت عرض سرک است که‬
‫عراده جات تنها به یک جهت‪ ،‬محفوظانه باالی آن حرکت می نماید‪.‬‬
‫‪ Lane width‬نظر به کود ‪ AASHTO‬از ‪ 2.7 m‬الی ‪ 3.6 m‬و یا از‬
‫‪ 9 ft‬الی ‪ 12 ft‬میباشد‪.‬‬

‫‪American Association of State Highway and Transportation Officials‬‬

 ‫‪SHOULDERS‬‬
‫شانه های سرک‪:‬‬
‫در هر سرک به دو طرف ‪ Traveled way‬یا ‪ Carriage way‬به‬
‫اندازه های معین در نظر گرفته شده است‪.‬‬
‫در سرکهای اطرافی از این ساحه بحیث پیاده رو استفاده میشود که‬
‫چند سانتی متر از ‪ Carriage way‬بلند بوده و بصورت درست‬
‫متراکم میگردد و نظر به نوعیت و ارزش سرک از مواد مختلف‬
‫سطح آن ساخته میشود مثالً جغل فرش‪ ،‬خشت کاری‪ ،‬فرش خشت‬
‫های کانکریتی و کانکریت ساخته میشود‪.‬‬
 ‫‪SHOULDERS‬‬
‫از ‪ Shoulders‬بخاطر حل مشکالت میخانیکی وسایط‬ ‫•‬
‫توقف بخاطر رفع خستگی درایور‬ ‫•‬
‫در وقت ازدحام ترافیک پیش گیری کردن‬ ‫•‬
‫بخاطر حفظ ونگهداشت فرش سرک و طبقات سرک از آبها‬ ‫•‬
‫بخاطر عبور آب از سطح سرک به جویهای جانبی‬ ‫•‬
Graded and Usable Shoulders
Page # (317)
 Width of Shoulders
:‫عرض شانه های سرک‬
• A minimum shoulder width of 0.6 m [2 ft] should
be considered for the lowest-type highway, and a
1.8- to 2.4-m [6- to 8-ft] shoulder width is
preferable.
• Heavily traveled, high-speed highways and
highways carrying large numbers of trucks
should have usable shoulders at least 3.0 m [10
ft] wide and preferably 3.6 m [12 ft] wide.
 ‫‪Right of way‬‬
‫حریم سرک‪:‬‬
‫ساحه ایکه به امتداد سرک برای مسیر آن ضرور است‪ ،‬بنام حریم‬
‫سرک ‪ Right of way‬یاد میشود‪ .‬عرض این قسمت مربوط‬
‫عرض ساحه قیر شده سرک‪ ،‬میل کندنکاری‪ ،‬ساحه دید اصغری‪،‬‬
‫گوالیی های افقی‪ ،‬سیستم ‪ Drainage‬و اندازه آن میباشد‪.‬‬
 ‫‪Right of way‬‬
‫حریم سرک‪:‬‬
‫در تمام ممالک رو به انکشاف برای اعمار سرکها ساحه عریض‬
‫تر نسبت به عرض سرک جهت انکشاف آینده سرک ها در نظر‬
‫گرفته میشود‪ .‬این اراضی در موقع ساختمان سرک در صورتیکه‬
‫امالک شخصی باشد از مالکین آن خریداری گردیده و بعد از‬
‫اعمار بطور دایم حریم‬
‫سرک میشود‪.‬‬
 ‫‪Right of way‬‬
‫حریم سرک‪:‬‬
‫اگر ساحه زیاد در نظر گرفته نشود درجوار سرکها تعمیرات‬
‫دولتی و شخصی اعمار میگردد و در آینده برای عریض ساختن‬
‫سرک باید تخریب گردد که این کار غیر اقتصادی میباشد‪.‬‬
 ‫‪Curbs‬‬
‫کرب‪:‬‬
‫کرب عبارت از یک ساختمان کوچک است که ساحه قیر شده‬
‫‪ Pavement‬را از ‪ Shoulders‬شانه ها‪/‬جویچه های سرک جدا‬
‫میسازد‪ .‬همچنان پیاده روها و پارکنگ را از ‪ Traveled way‬جدا‬
‫میسازد‪.‬‬
‫کرب ها به سه کتگوری تقسیم شده است‪.‬‬
‫‪CL‬‬
‫• ‪Vertical curbs‬‬
‫‪Traveled way‬‬ ‫• ‪Sloping curbs‬‬
‫‪Curbs‬‬ ‫• ‪Extruded curbs‬‬
 ‫‪Curbs‬‬
‫‪Vertical curbs‬‬
‫ارتفاع این نوع کرب از ‪ 15 cm‬الی ‪ 20 cm‬و یا ‪ 6 in‬الی ‪8 in‬‬
‫بوده و در سرکهای شهری بحیث پیاده رو از آن استفاده مینمایند‪.‬‬

‫‪Vertical Curbs‬‬
 ‫‪Curbs‬‬
‫‪Sloping curbs‬‬
‫این نوع کرب به شکل مایل به دو طرف ساحه قیریزی شده اعمار‬
‫میگردد و عراده جات میتوانند به آسانی از ساحه سرک به این‬
‫ساحه بروند این نوع کرب برای سیستم ‪ Drainage‬بطول سرک‬
‫مفید بوده یعنی آب باران میتواند بطول سرک موازی به کرب‬
‫جریان نماید و به جای معین انتقال شود‪.‬‬
 ‫‪Curbs‬‬
‫‪Sloping curbs‬‬
‫معموالً این نوع کرب در جاهاییکه سرک در ساحه پرکاری اعمار‬
‫شده باشد در نظر گرفته میشود بخاطر اینکه آب باران جناح سرک‬
‫را تخریب نه نماید‪ .‬معموالً این نوع کرب از مواد کانکریتی‬
‫اعمار شده و آب باران را در یک جای مناسب به کانال های آبرو‬
‫انتقال میدهد‪.‬‬
 ‫‪Curbs‬‬
‫‪Extruded curbs‬‬
‫این نوع کرب ها که دارای ارتفاع ‪ 23 cm‬الی ‪ 45 cm‬بوده و به‬
‫میل ‪ 4:1‬ویا به شکل عمودی اعمار میگردد و معموالً این نوع‬
‫کرب ها در پل ها و یا در سرک های کوهستانی اعمار میگردد‪.‬‬
California Highway 17, Summit Road Overpass
 Road
Geometric

Lecture 4:
Super elevation

Rural Access Improvement Project in four

Northern Provinces in Afghanistan (RAIP
IV)
By: Najibullah
 Contents:
1. Centrifugal Forces‫قوه فرار از مرکز‬
2. Super elevation
3. Analysis of Super elevation
4. AASHTO recommends
5. Example 1.2
6. Example 1.3
 ‫‪Centrifugal Forces‬‬
‫قوه فرار از مرکز‪:‬‬
‫وقتیکه یک عراده در مسیر حرکت خود از گوالیی افقی میگذرد‬
‫قوه فرار از مرکز باالی عراده مذکور عمل نموده و عراده را از‬
‫مرکز گوالیی بطرف خارج گوالیی میکشاند در این حالت عراده‬
‫ذکر شده تعادل خود را از‬
‫دست داده و از مسیر اصلی‬
‫خود که عبارت از سرک‬
‫است خارج میگردد‪.‬‬
 ‫‪Centrifugal Forces‬‬
‫قوه فرار از مرکز‪:‬‬
‫مقدار این قوه توسط معادله ذیل محاسبه میشود‪.‬‬
‫‪𝑤 𝑣2‬‬
‫∗ =𝐹‬
‫𝑅 𝑔‬
 ‫‪Centrifugal Forces‬‬
‫قوه فرار از مرکز‪:‬‬
‫مقدار این قوه توسط معادله ذیل محاسبه میشود‪.‬‬
‫‪𝑤 𝑣2‬‬
‫∗ =𝐹‬ ‫‪ :F‬قوه فرار از مرکز‬
‫𝑅 𝑔‬
‫‪ :W‬وزن عراده‬
‫‪ :R‬شعاع گوالیی افقی‬
‫‪ :V‬سرعت عراده‬
‫‪ :g‬تعجیل جاذبوی زمین‬
 ‫‪Super elevation‬‬
‫برای اینکه تاثیرات قوه فرار از مرکز و قوه اصطحکاک که باعث‬
‫منحرف شدن عراده جات از مسیر میگردد از بین برود پس در‬
‫گوالیی افقی قسمت خارجی سرک نظر به قسمت داخلی آن بلندتر‬
‫ساخته میشود یعنی سرک به یک‬
‫میل عرضانی اعمار میگردد که‬
‫بنام ‪ Super elevation‬یاد میگردد‪.‬‬
 ‫‪Super elevation‬‬
‫ارتفاع ‪ Super elevation‬مستقیماً متناسب به ‪ Design speed‬و‬
‫معکوساً متناسب به شعاع گوالیی میباشد‪.‬‬
 ‫‪Analysis of Super elevation‬‬
‫تحلیل سوپرایلویشن‪ :‬در شکل ذیل عراده ایکه در سوپرایلویشن‬
‫گوالیی افقی دیده میشود قوه های ذیل باالی عراده در وقت عبور‬
‫از ساحه گوالیی افقی وارد میگردد‪.‬‬
 ‫‪Analysis of Super elevation‬‬
‫‪ :F‬قوه فرار از مرکز که به جهت افقی باالی عراده عمل نموده و‬
‫آنرا از مسیر خارج میسازد‪.‬‬
‫‪𝑤 𝑣2‬‬
‫∗ =𝐹‬
‫𝑅 𝑔‬
‫‪Analysis of Super elevation‬‬
‫‪ W‬وزن عراده که عموداً عمل مینماید‪.‬‬
‫‪ N1‬و ‪ N2‬قوه های نارمل‪.‬‬
 ‫‪Analysis of Super elevation‬‬
‫‪ F1‬و ‪ F2‬قوه اصطحکاک عرضانی که بین سطح سرک و تایر‬
‫عراده بوجود می آید و به طرف مرکز گوالیی عمل مینماید‪.‬‬
 Analysis of Super elevation

𝐹 = 𝐶𝑒𝑛𝑡𝑟𝑖𝑓𝑢𝑔𝑎𝑙 𝑓𝑜𝑟𝑐𝑒
𝐹 = 𝑚𝑎 (𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛′𝑠 2𝑛𝑑 𝑙𝑎𝑤)
𝑊
𝑚=
𝑔

𝑣2
𝑎=
𝑅
𝑊 𝑣2
𝐹= ∗
𝑔 𝑅
 Analysis of Super elevation
Radius Calculation
𝑉2
𝑅= (Metric)
127(𝑒𝑚𝑎𝑥 + 𝑓𝑚𝑎𝑥 )
𝑉2
𝑅= (USCS)
15(𝑒𝑚𝑎𝑥 + 𝑓𝑚𝑎𝑥 )
Where:
R = ‫حداقل شعاع است‬
V = ‫سرعت‬
e = ‫ویراژ یا سوپرایلیویشن‬
F = ‫ضریب اصطکاک جانبی‬
 AASHTO recommends
AASHTO recommends that maximum superelevation
rates be limited to:

1. 12 percent for rural roadways.

2. 8 percent for rural roadways for which snow or ice

are likely to be present.

3. 6 percent or 4 percent for urban streets.

Example 1.2
Assume a maximum e of 8% and design speed of 60 mph,
what is the minimum radius?
fmax = 0.12 (from Green Book)
602
𝑅𝑚𝑖𝑛 =
15(0.08 + 0.12)
𝑅𝑚𝑖𝑛 = 1200 𝑓𝑒𝑒𝑡
For emax = 4%? (Urban situation)

602
𝑅𝑚𝑖𝑛 =
15(0.04 + 0.12)
𝑅𝑚𝑖𝑛 = 1500 𝑓𝑒𝑒𝑡
Example 1.3
Assume a maximum e of 8% and design speed of 100
km/h, what is the minimum radius?
fmax = 0.12 (from Green Book)
1002
𝑅𝑚𝑖𝑛 =
127(0.08 + 0.12)
𝑅𝑚𝑖𝑛 = 393.7 m
For emax = 4%? (Urban situation)

1002
𝑅𝑚𝑖𝑛 =
127(0.04 + 0.12)
𝑅𝑚𝑖𝑛 = 491.9 𝑚
 Road
Geometric

Lecture 5:
Superelevation
Transition

Rural Access Improvement Project in four

Northern Provinces in Afghanistan (RAIP
IV)
By: Najibullah
 Contents:
1. Super elevation Transition
 Superelevation Transition
Road Section View Road Plan View

CL
2% 2%
 Superelevation Transition
Road Section View Road Plan View

CL
1.5% 2%
 Superelevation Transition
Road Section View Road Plan View

CL
1% 2%
 Superelevation Transition
Road Section View Road Plan View

CL
0.5% 2%
 Superelevation Transition
Road Section View Road Plan View

CL
-0.0% 2%
 Superelevation Transition
Road Section View Road Plan View

CL
-0.5% 2%
 Superelevation Transition
Road Section View Road Plan View

CL
-1% 2%
 Superelevation Transition
Road Section View Road Plan View

CL
-1.5% 2%
 Superelevation Transition
Road Section View Road Plan View

CL
-2% 2%
 Superelevation Transition
Road Section View Road Plan View

CL
-3% 3%
 Superelevation Transition
Road Section View Road Plan View

CL
-4% 4%
 Superelevation Transition
Road Section View Road Plan View

CL
-3% 3%
 Superelevation Transition
Road Section View Road Plan View

CL
-2% 2%
 Superelevation Transition
Road Section View Road Plan View

CL
-1.5% 2%
 Superelevation Transition
Road Section View Road Plan View

CL
-1% 2%
 Superelevation Transition
Road Section View Road Plan View

CL
-0.5% 2%
 Superelevation Transition
Road Section View Road Plan View

CL
-0.0% 2%
 Superelevation Transition
Road Section View Road Plan View

CL
0.5% 2%
 Superelevation Transition
Road Section View Road Plan View

CL
1% 2%
 Superelevation Transition
Road Section View Road Plan View

CL
1.5% 2%
 Superelevation Transition
Road Section View Road Plan View

CL
2% 2%
 ‫‪Superelevation Transition‬‬
‫انتقال ‪Superelevation‬طول الزم برای چرخش میل عرضی متقابل از‬
‫یک بزرگراه از میل نارمل تاج به میل عرضی به طور کامل در یک‬
‫ساختمان ‪ superelevation‬است‪.‬‬

‫تاج گذاری‬
Normal Crown
Tangent Runout/Crown Runoff

Horizontal
Superelevation Runoff
Superelevation = Cross Slope
Superelevation Achieved
Superelevation Transition
Minimum length of superelevation runoff
Metric US Customary
𝑤𝑛1 𝑒𝑑 𝑤𝑛1 𝑒𝑑
𝐿r = 𝑏𝑤 𝐿r = 𝑏𝑤
∆ ∆
Minimum length of superelevation runoff
Metric US Customary
𝑤𝑛1 𝑒𝑑 𝑤𝑛1 𝑒𝑑
𝐿r = 𝑏𝑤 𝐿r = 𝑏𝑤
∆ ∆
𝐿r = superelevation ً‫𝐿 حداقلًطول‬r = minimum length of
‫ًمتر؛‬،runoff superelevation runoff, ft;
∆ = ‫ًبهًفیصدی؛‬،‫ = ∆ حداکثرًمیلًنسبی‬maximum relative gradient,
percent;
Minimum length of superelevation runoff
Metric US Customary
𝑤𝑛1 𝑒𝑑 𝑤𝑛1 𝑒𝑑
𝐿r = 𝑏𝑤 𝐿r = 𝑏𝑤
∆ ∆
𝐿r = minimum length of 𝐿r = minimum length of
superelevation runoff, m; superelevation runoff, ft;
∆ = maximum relative gradient, ∆ = maximum relative gradient,
percent; percent;
n1 = number of lanes rotated; n1 = number of lanes rotated;
Minimum length of superelevation runoff
Metric US Customary
𝑤𝑛1 𝑒𝑑 𝑤𝑛1 𝑒𝑑
𝐿r = 𝑏𝑤 𝐿r = 𝑏𝑤
∆ ∆
𝐿r = minimum length of 𝐿r = minimum length of
superelevation runoff, m; superelevation runoff, ft;
∆ = maximum relative gradient, ∆ = maximum relative gradient,
percent; percent;
n1 = number of lanes rotated; n1 = number of lanes rotated;
bw = adjustment factor for bw = adjustment factor for
number of lanes rotated; number of lanes rotated;
 Minimum length of superelevation runoff
Metric US Customary
𝑤𝑛1 𝑒𝑑 𝑤𝑛1 𝑒𝑑
𝐿r = 𝑏𝑤 𝐿r = 𝑏𝑤
∆ ∆
𝐿r = minimum length of 𝐿r = minimum length of
superelevation runoff, m; superelevation runoff, ft;
∆ = maximum relative gradient, ∆ = maximum relative gradient,
percent; percent;
n1 = number of lanes rotated; n1 = number of lanes rotated;
bw = adjustment factor for bw = adjustment factor for
number of lanes rotated; number of lanes rotated;
𝑤 = Width of one traffic lane, m 𝑤 = Width of one traffic lane, ft
(typically 3.6 m) (typically 12 ft)
 Minimum length of superelevation runoff
Metric US Customary
𝑤𝑛1 𝑒𝑑 𝑤𝑛1 𝑒𝑑
𝐿r = 𝑏𝑤 𝐿r = 𝑏𝑤
∆ ∆
𝐿r = minimum length of 𝐿r = minimum length of
superelevation runoff, m; superelevation runoff, ft;
∆ = maximum relative gradient, ∆ = maximum relative gradient,
percent; percent;
n1 = number of lanes rotated; n1 = number of lanes rotated;
bw = adjustment factor for bw = adjustment factor for
number of lanes rotated; number of lanes rotated;
𝑤 = Width of one traffic lane, m 𝑤 = Width of one traffic lane, ft
(typically 3.6 m) (typically 12 ft)
𝑒d = design superelevation rate, 𝑒d = design superelevation rate,
percent percent
Minimum length of tangent runout

Metric US Customary
𝑒𝑁𝐶 𝑒𝑁𝐶
𝐿𝑡 = 𝐿𝑟 𝐿𝑡 = 𝐿𝑟
𝑒𝑑 𝑒𝑑
Minimum length of tangent runout

Metric US Customary
𝑒𝑁𝐶 𝑒𝑁𝐶
𝐿𝑡 = 𝐿𝑟 𝐿𝑡 = 𝐿𝑟
𝑒𝑑 𝑒𝑑
𝐿𝑡 = minimum length of 𝐿𝑡 = minimum length of
tangent runout, m; tangent runout, ft:
 Minimum length of tangent runout

Metric US Customary
𝑒𝑁𝐶 𝑒𝑁𝐶
𝐿𝑡 = 𝐿𝑟 𝐿𝑡 = 𝐿𝑟
𝑒𝑑 𝑒𝑑
𝐿𝑡 = minimum length of 𝐿𝑡 = minimum length of
tangent runout, m; tangent runout, ft:
𝑒𝑁𝐶 = normal cross slope rate, 𝑒𝑁𝐶 = normal cross slope rate,
percent; percent;
 Minimum length of tangent runout

Metric US Customary
𝑒𝑁𝐶 𝑒𝑁𝐶
𝐿𝑡 = 𝐿𝑟 𝐿𝑡 = 𝐿𝑟
𝑒𝑑 𝑒𝑑
𝐿𝑡 = minimum length of 𝐿𝑡 = minimum length of
tangent runout, m; tangent runout, ft:
𝑒𝑁𝐶 = normal cross slope rate, 𝑒𝑁𝐶 = normal cross slope rate,
percent; percent;
𝑒𝑑 = design superelevation 𝑒𝑑 = design superelevation
rate, percent; rate, percent;
 Minimum length of tangent runout

Metric US Customary
𝑒𝑁𝐶 𝑒𝑁𝐶
𝐿𝑡 = 𝐿𝑟 𝐿𝑡 = 𝐿𝑟
𝑒𝑑 𝑒𝑑
𝐿𝑡 = minimum length of 𝐿𝑡 = minimum length of
tangent runout, m; tangent runout, ft:
𝑒𝑁𝐶 = normal cross slope rate, 𝑒𝑁𝐶 = normal cross slope rate,
percent; percent;
𝑒𝑑 = design superelevation 𝑒𝑑 = design superelevation
rate, percent; rate, percent;
𝐿𝑟 = minimum length of 𝐿𝑟 = minimum length of
superelevation runoff, m superelevation runoff, ft
 Road
Geometric
Lecture 6:
Traveled Way
Widening On
Horizontal Curves

Rural Access Improvement Project in four

Northern Provinces in Afghanistan (RAIP IV)
By: Najibullah
 Contents:
1. Traveled way widening on horizontal curves
‫‪Traveled way widening on horizontal curves‬‬
‫عریض ساختن سرک در ساحه گوالیی افقی‪:‬‬
‫در اثنای که عراده جات به گوالیی های افقی داخل میشود‪ ،‬امکانات‬
‫بسیار زیاد خارج شدن آن از مسیر اصلی موجود میباشد و عرض‬
‫بیشتر را اشغال مینماید‪ .‬خصوصا اگر همزمان دو عراده داخل‬
‫گوالیی شود امکان تصادم و یا خارج شدن عراده جات از سرک‬
‫میباشد‪ .‬لهذا باید در ساحه گوالیی عرض سرک بیشتر باشد تا از‬
‫خطرات فوق جلوگیری صورت گیرد‪ .‬تزاید عرض سرک همزمان‬
‫از نقطه شروع گوالیی انتقالی ‪ Transition Curve‬شروع شده و به‬
‫تدریج زیاد میشود تا به شروع گوالیی دایروی‪ .‬از شروع گوالیی تا‬
‫ختم گوالیی دایروی این عرض ثابت میماند و بعدا تا ختم گوالیی‬
‫انتقالی دوم تدریجا کم میشود‪.‬‬
‫‪Traveled way widening on horizontal curves‬‬
‫‪ .1‬در گوالیی ساحات هموار نصف تزاید در قسمت خارجی سرک‬
‫و نصف دیگر تزاید در قسمت داخلی سرک اضافه میگردد‪.‬‬

‫عرض اضافی سرک در گوالیی افقی‬

‫‪Traveled way widening on horizontal curves‬‬
‫‪ .2‬در گوالیی افقی ساحات کوهستانی که گوالیی ها دارای شعاع‬
‫خورد بوده و به شکل ‪ Sharp‬اعمار شده باشد در آنصورت‬
‫تزاید عرض سرک مکمل در قسمت داخلی گوالیی اعمار‬
‫میگردد‪ .‬و همچنان در گوالیی افقی ساحات هموار که گوالیی‬
‫‪ Sharp‬باشد این قانون تطبیق میگردد‪.‬‬

‫عرض اضافی سرک در گوالیی افقی ‪ Sharp‬ساحه کوهستانی‪.‬‬

A portion of Kabul-Jalalabad Road
Traveled way widening on horizontal curves

𝑤 = 𝑊𝑐 − 𝑊𝑛
Traveled way widening on horizontal curves

𝑤 = 𝑊𝑐 − 𝑊𝑛
𝑊𝑐 = 𝑁 𝑈 + 𝐶 + (𝑁 − 1)𝐹𝐴 +𝑍
Traveled way widening on horizontal curves

𝑤 = 𝑊𝑐 − 𝑊𝑛
𝑊𝑐 = 𝑁 𝑈 + 𝐶 + (𝑁 − 1)𝐹𝐴 +𝑍
𝑈 = 𝑢 + 𝑅 − 𝑅2 − 𝐿2
Traveled way widening on horizontal curves

𝑤 = 𝑊𝑐 − 𝑊𝑛
𝑊𝑐 = 𝑁 𝑈 + 𝐶 + (𝑁 − 1)𝐹𝐴 +𝑍
𝑈 = 𝑢 + 𝑅 − 𝑅2 − 𝐿2
𝐹𝐴 = 𝑅2 + 𝐴(2𝐿 + 𝐴) − 𝑅
Traveled way widening on horizontal curves

𝑤 = 𝑊𝑐 − 𝑊𝑛
𝑊𝑐 = 𝑁 𝑈 + 𝐶 + (𝑁 − 1)𝐹𝐴 +𝑍
𝑈 = 𝑢 + 𝑅 − 𝑅2 − 𝐿2
𝐹𝐴 = 𝑅2 + 𝐴(2𝐿 + 𝐴) − 𝑅

𝑣
𝑍=
𝑅
‫‪Traveled way widening on horizontal curves‬‬
‫تعداد خطوط = ‪N‬‬
‫گسترش دولین راه = ‪w‬‬
‫عرض جاده در منحنی = ‪Wc‬‬
‫عرض جاده در مماس = ‪Wn‬‬
‫عرض مسیر از وسیله نقلیه بر منحنی = ‪U‬‬
‫فاصله آزاد جانبی در هر وسیله نقلیه = ‪C‬‬
‫عرض برانگیختن جلو = ‪FA‬‬
‫حد اضافی عرض = ‪Z‬‬
‫عرض مسیر در مماس = ‪u‬‬
‫شعاع = ‪R‬‬
‫فاصله محور وسیله = ‪L‬‬
‫برامدگی پیشروی = ‪A‬‬
‫سرعت طراحی بزرگراه = ‪V‬‬
U = 2.44 m
L = 9.15 m
A = 1.22 m
 Example
Calculate the widening required for passenger cars on a curve with radius R = 570
ft. and design speed v = 40 mph. The roadway has two lanes and is 22 ft wide on
the tangent section.

Wn = 22 ft, C = 2.5 ft, u = 7 ft, L = 11 ft, A = 3 ft

Wc = N U + C + FA + Z

U = u + R − R2 − L2 FA = R2 + A(2L + A) − R
U = 7 + 570 − 570 2 − 11 2 FA = 570 2 + 3(2 ∗ 11 + 3) − 570
U =7.11 ft FA = 0.07 ft
v 40 Wc = N U + C + FA + Z
Z= = = 1.68 ft
R 570 Wc = 2 7.11 + 2.5 + 0.07 + 1.68 = 20.1 ft

Wc < Wn → no widening is needed for passenger cars

 Road
Geometric

Lecture 7:
Horizontal
Alignments

Rural Access Improvement Project in four

Northern Provinces in Afghanistan (RAIP IV)
By: Najibullah
 Contents:
1. Horizontal Alignment
2. Horizontal Tangents
3. Horizontal Curves
2. Types of Horizontal Curves
1. Simple curves
2. Broken Back curves
3. Compound curves
4. Reverse curves
3. Elements of Horizontal Curves
4. Degree of curvature
 ‫‪Horizontal Alignment‬‬
‫مسیر افقی برای تمام انواع ترانسپورتشن خطی مانند ‪ Highway‬و‬
‫‪ Railway‬دارای میل افقی ‪ ،Horizontal tangent‬گوالیی های‬
‫دایروی و در بعضی حاالت دارای گوالیی های انتقالی هم میباشند‪.‬‬

‫‪R=3000m‬‬

‫‪R=4000m‬‬
 ‫‪Horizontal Alignment‬‬
‫گوالیی های انتقالی معموال در ‪ Highways‬شاهراه ها بسیار کم ساخته‬
‫میشود‪.‬‬

‫‪R=3000m‬‬

‫‪R=4000m‬‬
 ‫‪Horizontal Tangents‬‬
‫میل افقی سرک نظر به طول ‪ Length‬و جهت ‪ Direction‬آن مشخص‬
‫میگردد‪ .‬و جهت آن نظر به زاویه ‪ Bearings‬و زاویه ‪Azimuths‬‬
‫مشخص میگردد‪.‬‬
 ‫‪Horizontal Tangents‬‬
‫‪ :Azimuths‬عبارت از زاویه است که مطابق عقربه ساعت از محور‬
‫شمال ‪ North‬اندازه میگردد‪.‬‬
‫‪ :Bearings‬عبارت از زاویه است که مطابق عقربه ساعت یا مخالف‬
‫عقربه ساعت از محور شمال ‪ North‬و یا از محور جنوب ‪South‬‬
‫اندازه میگردد‪.‬‬
 ‫‪Horizontal Curves‬‬
‫عبارت از گوالیی است که از نظر افقی در محالت تغیر جهت افقی بین‬
‫دو قسمت مستقیم یک مسیر اعمار میگردد‪.‬‬
Types of Horizontal Curves
:‫انواع گوالیی های افقی‬
.‫انواع گوالیی های افقی قرار ذیل است‬
– Simple circular curve
– Broken Back curves
– Reverse curves
– Compound curve
– Spiral curve
 ‫‪Types of Horizontal Curves‬‬
‫‪ .1‬گوالیی های ساده ‪Simple Curves‬‬
‫عبارت از قوس دایروی است که در محالت تغیر جهت افقی بین دو‬
‫قسمت یک مسیر را با هم وصل مینماید‪.‬‬
 ‫‪Types of Horizontal Curves‬‬
‫‪Broken Back Curves .2‬‬
‫گوالیی است که متشکل از دو قوس دایروی به یک جهت و یک فاصله‬
‫مستقیم بین دو قوس دایروی میباشد‪.‬‬
 ‫‪Types of Horizontal Curves‬‬
‫‪ .3‬گوالیی مرکب ‪Compound Curves‬‬
‫گوالیی که از پیوستن چند گوالیی ساده تشکیل میشود و دارای یک‬
‫تانجنت مشترک میباشد‪.‬‬
 ‫‪Types of Horizontal Curves‬‬
‫‪Reverse Curves .4‬‬
‫گوالیی است که متشکل از دو قوس دایروی مساوی الشعاع و یا مختلف‬
‫الشعاع بوده و مراکز شان در دو طرف مختلف خط مرکزی مسیر واقع‬
‫باشند‪.‬‬
Types of Horizontal Curves
Spiral Curves .5
 Elements of Horizontal Curves
R = radius, usually measured to the centerline of the
road, in ft (m),
 = central angle of the curve in degrees,
PC = point of curve (the beginning point of the
horizontal curve),
PI = point of tangent intersection,
PT = point of tangent (the ending point of the
horizontal curve),
T = tangent length in ft (m),
M = middle ordinate in ft (m),
E = external distance in ft (m), and
L = length of curve in ft (m).
Elements of Horizontal Curves

PI
V
T Δ
L E
B
M
A D C
PC Δ/2 PT

R R

Δ/2 Δ/2

O
 Elements of Horizontal Curves

PI
V
T Δ
L E
B
M
A D C
PC LC Δ/2 PT

𝐿𝑜𝑛𝑔 𝑐ℎ𝑜𝑟𝑑
∆ R R
𝐿𝐶 = 2𝑅 sin
2 Δ/2 Δ/2

O
 Elements of Horizontal Curves

PI
V
T Δ
L E
B
M
A D C
PC LC Δ/2 PT

𝑅𝑎𝑑𝑖𝑢𝑠 𝑜𝑓 𝑡ℎ𝑒 𝑐𝑢𝑟𝑣𝑒

R R
𝑅 = 𝑂𝐴 = 𝑂𝐵 = 𝑂𝐶
Δ/2 Δ/2

O
 Elements of Horizontal Curves

PI
V
T Δ
L E
B
M
A D C
PC Δ/2 PT

𝐿𝑒𝑛𝑔𝑡ℎ 𝑜𝑓 𝐶𝑢𝑟𝑣𝑒
R R
𝐿 = 0.0174533 𝑅∆
Δ/2 Δ/2

O
 Elements of Horizontal Curves

PI
V
T Δ
L E
B
M
A D C
PC Δ/2 PT

𝑇𝑎𝑛𝑔𝑒𝑛𝑡 𝐷𝑖𝑠𝑡𝑎𝑛𝑐𝑒
∆ R R
𝑇 = 𝐴𝑉 = 𝑅 𝑡𝑎𝑛
2 Δ/2 Δ/2

O
 Elements of Horizontal Curves

PI
V
T Δ
L E
B
M
A D C
PC Δ/2 PT

𝐷𝑒𝑔𝑟𝑒𝑒 𝑜𝑓 𝑐𝑢𝑟𝑣𝑒𝑡𝑢𝑟𝑒
R R
5729.578
𝐷= (𝑈𝑆𝐶𝑆) Δ/2 Δ/2
𝑅
1718.87
𝐷= (𝑀𝑒𝑡𝑟𝑖𝑐)
𝑅 O
 Elements of Horizontal Curves

PI
V
T Δ
L E
B
M
A D C
PC Δ/2 PT

𝐸𝑥𝑡𝑒𝑟𝑛𝑎𝑙 𝐷𝑖𝑠𝑡𝑎𝑛𝑐𝑒
R R

𝑅 Δ/2 Δ/2
𝐸 = 𝐵𝑉 = −𝑅
∆
cos
2
O
 Elements of Horizontal Curves

PI
V
T Δ
L E
B
M
A D C
PC Δ/2 PT

𝑀𝑖𝑑𝑑𝑙𝑒 𝑂𝑟𝑑𝑖𝑛𝑎𝑡𝑒
R R
∆
𝑀𝑂 = 𝑅 1 − cos Δ/2 Δ/2
2

O
 Elements of Horizontal Curves

PI
V
T Δ
L E
B
M
A D C
PC Δ/2 PT

𝐷𝑒𝑓𝑙𝑒𝑐𝑡𝑖𝑜𝑛 𝐴𝑛𝑔𝑙𝑒
R R
∆ = 𝐴𝑂𝐶
Δ/2 Δ/2

O
 ‫‪Degree of curvature‬‬
‫زاویه مماسی عبارت از زاویه است که طول قوس مقابل آن ‪100 ft‬‬
‫باشد و در سیستم ‪ Metric‬طول قوس مقابل آن ‪ 30 m‬باشد‪.‬‬
‫رابطه بین زاویه مماسی و شعاع قرار ذیل است‪:‬‬
‫𝑎𝐷‬ ‫‪100′‬‬
‫‪°‬‬
‫=‬
‫‪360‬‬ ‫‪2𝜋𝑅′‬‬
‫‪5729.58‬‬
‫‪Da‬‬ ‫= 𝑎𝐷‬
‫𝑅‬
‫‪• In metric system‬‬
‫‪360°‬‬

‫‪1718.87‬‬
‫= 𝑎𝐷‬
‫‪2R‬‬ ‫𝑅‬
 Sight Distance on Horizontal Curves

2𝜋𝑅𝑣 ∆𝑠
𝑆𝑆𝐷 =
360
180(𝑆𝑆𝐷)
∆𝑠 =
𝜋𝑅𝑣
 Sight Distance on Horizontal Curves

2𝜋𝑅𝑣 ∆𝑠 Where
𝑆𝑆𝐷 =
360 Ms = Line of sight
SSD = Stopping sight
180(𝑆𝑆𝐷) distance
∆𝑠 =
𝜋𝑅𝑣 R = Radius
90 ∗ SSD
Ms = 𝑅𝑣 1 − cos
𝜋𝑅𝑣

𝜋𝑅𝑣 −1
𝑅𝑣 − Ms
SSD = cos
90 𝑅𝑣
 Road
Geometric

Lecture 08:
Sight Distance

Rural Access Improvement Project in four

Northern Provinces in Afghanistan (RAIP IV)
By: Najibullah
 Contents:
1. Sight Distance
2. Stopping Sight Distance
3. Example
4. Home Work
 ‫‪Sight Distance‬‬
‫ساحه دید‪:‬‬
‫توانایی دید پیشروی دریور در وقت رانندگی باالی سرک اهمیت‬
‫زیاد داشته و راننده باید پیشروی خود را آزادانه دیده بتواند تا‬
‫سرعت خود را کنترول نماید‪.‬‬
 ‫‪Sight Distance‬‬
‫ساحه دید‪:‬‬
‫در گوالیی ها باید ساحه دید راننده آزاد باشد تا دریور بتواند‬
‫محفوظانه از گوالیی عبور نماید‪ .‬پس گفته میتوانیم که محفوظ‬
‫ترین عملیه رانندگی باالی سرک مربوط به ساحه دید بوده که‬
‫همیشه راننده را از خطرات تصادم حفظ می نماید‪.‬‬
 ‫‪Sight Distance‬‬
‫ساحه دید را چنین تعریف کرده میتوانیم‪:‬‬
‫فاصله ایکه راننده در پیشروی خود در وقت رانندگی دیده بتواند‬
‫بنام ساحه دید ‪ Sight distance‬یاد میگردد‪.‬‬
‫ساحه دید کافی باید در گوالیی های افقی و گوالیی های عمودی و‬
‫چار راهی ها موجود باشد‪.‬‬
Sight Distance
.‫ساحه دید به دو نوع میباشد‬
Stopping sight distance •
Passing sight distance •
 ‫‪Stopping Sight Distance‬‬
‫کمترین فاصله دید در سرک‪ ،‬که دریور بتواند عراده را در وقت‬
‫دید اجسام در روی سرک بدون تصادم توقف دهد بنام فاصله‬
‫توقف ‪ Stopping sight distance‬یاد میگردد‪.‬‬
‫و یا به عبارت دیگر فاصله ایکه در آن یک دریور جسمی را به‬
‫ارتفاع ‪ 0.15 m‬در روی سرک دیده بتواند و قبل از تصادم به‬
‫جسم مذکور موتر خود را توقف دهد‪.‬‬
‫پس فاصله بین جسم و موقعیت دریور بنام ‪Stopping sight‬‬
‫‪ distance‬یاد میگردد‪.‬‬
 ‫‪Stopping Sight Distance‬‬
‫فاصله ایکه دریور بتواند توقف نماید مربوط به فکتورهای ذیل‬
‫میباشد‪.‬‬
‫‪ Total Reaction Time .1‬وقتیکه دریور جسم را می بیند و‬
‫بریک میگیرد‬
‫‪ .2‬سرعت عراده ‪Speed vehicle‬‬
‫‪ .3‬موثریت بریک‬
‫‪ .4‬مقاومت اصطحکاک بین تایر و سطح سرک‬
‫‪ .5‬میل سرک‬
 ‫‪Stopping Sight Distance‬‬
‫‪ Stopping sight distance‬از دو قسمت فاصله ها ترکیب شده‬
‫است‪.‬‬
‫‪S = dr + db‬‬

‫‪ : dr‬فاصله ایکه در دوران ‪ Reaction Time‬طی میگردد‪.‬‬

‫‪ :db‬فاصله ایکه از وقت بریک گرفتن تا جای توقف عراده طی‬
‫میگردد و بنام ‪ Braking distance‬یاد میگردد‪.‬‬
 ‫‪Stopping Sight Distance‬‬
‫‪ Reaction Time‬را میتوان به دو حصه تقسیم نمود که عبارت‬
‫از ‪ Perception Time‬و ‪ Brake Reaction Time‬میباشد‪.‬‬
‫• ‪ Perception Time‬عبارت از همان وقتی است که دریور‬
‫احساس میکند که در پیشروی او خطر قرار دارد‪.‬‬
‫• ‪ Break Reaction Time‬عبارت از همان زمان کوتاهی است‬
‫که دریور خطر را دیده یا احساس کرده و عمل بریک را اجرا‬
‫می نماید‪.‬‬
 Stopping Sight Distance

dr = vtr

v – design speed
tr - Reaction time
• AASHTO
2.5 seconds for stopping sight distance
 Stopping Sight Distance
Braking distance:
𝑣2
𝑑𝑏 =
2𝑔(𝑓 ± 𝐺)
db = braking distance
g = acceleration of gravity‫تعجیلًجاذبیًزمین‬
f = coefficient of friction between tires and pavement
‫ضریبًاصطکاکًبینًتایر وًآسفالت‬
G = average grade, dimensionless ratio (m/m)
 Table 2:5 (coefficient of friction and stopping sight distances)

Design speed km/hr Coefficient of friction f Stopping sight distance, m

30 0.40 29.6 – 29.6

40 0.38 44.4 – 44.4
50 0.35 57.4 – 62.8
60 0.33 74.3 – 84.6
70 0.31 94.1 – 110.8
80 0.30 112.8 – 139.4
90 0.30 131.2 – 168.6
100 0.29 157.0 – 205.0
110 0.28 179.5 – 246.4
120 0.28 202.9 – 285.6
 Stopping Sight Distance

EXAMPLE: 1.1
Determine minimum stopping sight distance on a
– 3.5% grade for a design speed of 110 km/h.

Total required stopping sight distance:

S = dr + db
 Stopping Sight Distance
Reaction distance:

𝑘𝑚 1000 𝑚/𝑘𝑚
𝑑𝑟 = 𝑣𝑡𝑟 = 110 2.5 s = 76.4 m
ℎ 3600 𝑠/ℎ
 Stopping Sight Distance
Braking distance:
f = 0.28 (Table 1:1)
G = - 0.035 (given)
2
1000 𝑚/𝑘𝑚
𝑣2 110 𝑘𝑚/ℎ
3600𝑠/ℎ
𝑑𝑏 = = = 194.4 𝑚
2𝑔(𝑓 ± 𝐺) 2(9.8 𝑚/𝑠 2 (0.28 − 0.035)

Total sight distance:

s = dr + db = 76.4 + 194.4 = 270.8 m

 Home Work

1. Determine minimum stopping sight distance on a

– 2.5% grade at a design speed of 90 km/h.

2. Determine minimum stopping sight distance on a

+ 1.5% grade at a design speed of 100 km/h.

3. Determine minimum stopping sight distance on a

– 4.0% grade at a design speed of 70 km/h.
 Road
Geometric

Lecture 09:
Vertical
Alignments

Rural Access Improvement Project in four

Northern Provinces in Afghanistan (RAIP IV)
By: Najibullah
 Contents:
1. Vertical Alignment
2. Vertical Curves
– Fundamentals
– First Derivative of Function
– Second Derivative of Function
 ‫‪Vertical Alignment‬‬
‫مسیر عمودی سرک دارای میل عمودی ‪( Tangent grade‬خط مستقیم‬
‫در پالن عمودی) و گوالیی های عمودی ‪ Vertical curves‬میباشد‪ .‬و‬
‫بنام ‪ Profile‬هم یاد میشود‪.‬‬
Profile
 Vertical Curves
:‫گوالیی های عمودی به دو نوع میباشند‬
• Crest Vertical Curves
• Sag Vertical Curves
Notation
G1 = Initial roadway grade in percent or ft/ft (m/m)
G2 = Final roadway (tangent) grade in percent or ft/ft (m/m),
A = Absolute value of the difference in grades
•A=|G2-G1|
PVC = Point of the vertical curve
PVI = Point of vertical intersection
PVT = Point of vertical tangent
L = Length of the curve in stations or ft (m) measured in a
constant-elevation horizontal plane.
 Fundamentals

• Parabolic curves are generally used for design

– Parabolic function  y = ax 2 + bx + c

y = roadway elevation
x = distance from PVC
c = elevation of PVC
– Also usually design for equal-length tangents
• i.e., half of curve length is before PVI and half after
 ‫‪First Derivative of Function‬‬
‫• مشتق اول تابع میل را ارایه میکند‪:‬‬
‫𝑦𝑑‬
‫𝑏 ‪= 2𝑎𝑥 +‬‬
‫𝑥𝑑‬
‫• در ‪ x = 0 ،PVC‬میباشد پس‬
‫𝑦𝑑‬
‫=𝑏‬ ‫‪= 𝐺1‬‬
‫𝑥𝑑‬
‫قبال ذکر‬
‫• ‪ G1‬عبارت از میل اولی میباشد به )‪ (ft/ft or m/m‬که ً‬
‫شد‪.‬‬
‫‪Second Derivative of Function‬‬
‫• مشتق دوم تابع تغیر میل را ارایه میکند‪.‬‬
‫𝑦‪𝑑2‬‬
‫‪2‬‬
‫𝑎‪= 2‬‬
‫𝑥𝑑‬
‫• ‪ a‬مساوی است به‪:‬‬
‫‪𝐺2 − 𝐺1‬‬
‫=𝑎‬
‫𝐿‪2‬‬
‫• پس میتوانیم که مشتق دوم تابع را طوری ذیل بنویسیم‪.‬‬
‫𝑦‪𝑑2‬‬ ‫‪𝐺2 − 𝐺1‬‬
‫‪2‬‬
‫=‬
‫𝑥𝑑‬ ‫𝐿‬
Offsets
• Offsets are vertical distances from initial
tangent to the curve
Offsets
• Offsets are vertical distances from initial
tangent to the curve
Offset Formulas

• For an equal tangent parabola,

A
Y x2
200L
– Y = offset (in m or ft) at any distance, x, from the PVC
– A and L are as previously defined
• It follows from the figure that,

AL
Ym  offset at the curve midpoint
800
AL
Yf  offset at the end of the curve
200
‘K’ Values
• Equals the algebraic difference between intersecting
tangent grades divided by the length of curve, or
A/L in percent per ft (m)
𝐿
𝐾=
𝐴
1 𝑔2 − 𝑔1
𝐾= →𝑟=
𝑟 𝐿
• The K-value can be used directly to compute the
high/low points for crest/sag vertical curves
– xhl = K  |G1|
– Where x = distance from the PVC to the high/low point
Example:
A 400 ft. equal tangent crest vertical curve has a PVC
station of 100 + 00 at 59 ft. elevation. The initial grade is
2.0 percent and the final grade is -4.5 percent. Determine
the elevation and stationing of PVI, PVT, and the high
point of the curve.
PVI

PVT

PVC: STA 100+00

EL 59 ft.
Solution:
PVI

PVT

PVC: STA 100+00

EL 59 ft.

400 ft. vertical curve, therefore:

• PVI is at sta 102+00 and PVT is at sta 104+00

Elevation of the PVI is 59 ft. + 0.02(200) = 63 ft.

Elevation of the PVT is 63 ft. – 0.045(200) = 54 ft.
Solution:
PVI

PVT

PVC: STA 100+00

EL 59 ft.

High point elevation requires figuring out the equation for

a vertical curve
• At x = 0, y = c => c=59 ft.
• At x = 0, dy/dx = b = G1 = +2.0%
• a = (G2 – G1)/2L = (-4.5 – 2)/(2(4)) = - 0.8125
Solution:
PVI

PVT

PVC: STA 100+00

EL 59 ft.

• y = -0.8125x2 + 2x + 59
• High point is where dy/dx = 0
• dy/dx = -1.625x + 2 = 0
• x = 1.23 stations
Find elevation at x = 1.23 stations
• y = -0.8125(1.23)2 + 2(1.23) + 59
• y = 60.23 ft
Example:
A -2.5% grade is connected to a 1.0% grade by means of a
180 m vertical curve. The PVI. station is 100+00 and the
PVI. elevation is 100.0 m above sea level. What are the
station and elevation of the lowest point on the vertical
curve?

PVI elevation = 100 m

PVI station = 100 + 00
Solution:

𝐿
𝐾= = 0.51428 𝑠𝑡𝑎/%
𝑔2 − 𝑔1
Station of the low point:
At low point, g = 0
𝑠𝑡𝑎
𝑥 = 𝐾 𝐺1 = 0.5143 2.5% = 1.29 = 1 + 29
%
Station of PVC = 100 + 00 − 0 + 90 = 99 + 10
Station of low point = 99 + 10 + 1 + 29
= 100 + 39
Solution:
𝐿
𝐾= = 0.51428 𝑠𝑡𝑎/%
𝑔2 − 𝑔1
Station of the low point:
At low point, g = 0
𝑠𝑡𝑎
𝑥 = 𝐾 −𝐺1 = 0.51428 −2.5% = 1.29 = 1 + 29
%
Station of PVC = 100 + 00 − 0 + 90 = 99 + 10
Station of low point = 99 + 10 + 1 + 29
= 100 + 39
Elevation of BVC:
𝑦0 = 100.0 𝑚 + −0.9 𝑠𝑡𝑎 −2.5% = 102.25 𝑚
Elevation of low point:
𝑦