2

Phần hai: NỘI DUNG

Trong bối cảnh hiện nay, cuộc đấu tranh giai cấp và đấu
tranh dân tộc đang diễn ra rất gay go và phức tạp; chủ nghĩa
đế quốc và các thế lực thù địch đang nhân cơ hội sụp đổ của
chủ nghĩa xã hội hiện thực ở Liên Xô và Đông Âu để thực
hiện nhiều âm mưu, thủ đoạn tấn công quyết liệt vào các
nước xã hội chủ nghĩa còn lại, trong đó chúng xác định Việt
Nam là một trọng điểm, do đó vấn đề bảo vệ Tổ quốc Việt
Nam xã hội chủ nghĩa được đặt ra hết sức quan trọng và cấp
bách. Vậy tại sao nói bảo vệ Tổ quốc là nhiệm vụ hàng đầu
của quân đội; nội dung quan điểm bảo vệ Tổ quốc hiện nay
là gì? Trách nhiện của mỗi quân nhân như thế nào? Hôm
nay tôi với các đồng chí cùng nhau tìm hiểu qua Bài 1:
“Bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình
hình mới”.
I. BẢO VỆ TỔ QUỐC LÀ MỘT TRONG HAI
NHIỆM VỤ CHIẾN LƯỢC CỦA CÁCH MẠNG VIỆT
NAM, NHIỆM VỤ HÀNG ĐẦU CỦA QUÂN ĐỘI
NHÂN DÂN VIỆT NAM
1. Bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa là
một trong hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng Việt
Nam
- Từ quy luật “Dựng nước đi đôi với giữ nước” của
dân tộc ta. Trong lịch sử của dân tộc, từ rất sớm, cha ông ta
đã nhận thức được mối quan hệ biện chứng, gắn bó giữa
dựng nước phải đi đôi với giữ nước. Đó chính là tư tưởng
“Ngụ binh ư nông”, “Quốc phú, binh cường”, “Cử quốc
nghênh địch”... Dựng nước đi đôi với giữ nước là kế sách,
là quy luật tồn tại và phát triển của dân tộc Việt Nam.
Tư tưởng “Ngụ binh ư nông”, “Quốc phú, binh cường”,
“Cử quốc nghênh địch”... dựng nước đi đôi với giữ nước là
 3

kế sách, là quy luật tồn tại và phát triển của dân tộc Việt
Nam.
“Việc quân cơ trăm năm không sử dụng nhưng một
ngày không thể không chuẩn bị” (Trần Quốc Tuấn), tức là
khi đất nước hòa bình tập trung phát triển kinh tế, chăm lo
đời sống nhân dân nhưng tuyệt đối không được lơ là việc
củng cố quốc phòng, không để bị động khi chiến tranh xảy
ra.
Ví dụ: Thời nhà Trần trong thời bình đất nước không
có chiến tranh, triều đình đưa Quân đội về tham gia sản
xuất cùng nhân dân. Nếu có chiến tranh xảy ra sẽ tập họp
họ lại để tham gia chiến đấu.
Kế thừa và phát huy bài học lịch sử của dân tộc, từ
Đại hội IV đến Đại hội XIII, Đảng ta luôn nhận thức sâu
sắc: Quy luật dựng nước đi đôi với giữ nước trong lịch sử
dân tộc đã chuyển thành quy luật xây dựng chủ nghĩa xã
hội phải gắn chặt với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc Việt Nam
xã hội chủ nghĩa. Vận dụng quy luật này, Đảng ta xác định
cách mạng Việt Nam trong thời kỳ mới phải thực hiện
đồng thời hai nhiệm vụ chiến lược đó là xây dựng thành
công chủ nghĩa xã hội và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt
Nam xã hội chủ nghĩa.
- Từ mục tiêu, đường lối cách mạng xã hội chủ
nghĩa ở nước ta. Ngay từ khi mới thành lập, Đảng ta đã
khẳng định đường lối cách mạng Việt Nam là tiến hành
cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân và tiến lên chủ nghĩa
xã hội. Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; xây
dựng đi đôi với bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa
đã trở thành tư tưởng, mục tiêu nhất quán và là sợi chỉ đỏ
xuyên suốt quá trình cách mạng Việt Nam.
 4

Ví dụ: Quân đội ta do Đảng và Bác Hồ tổ chức, lãnh

đạo, giáo dục và rèn luyện. Mục tiêu lý tưởng của Quân
đội là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.
Cách mạng Tháng 8/1945, dân tộc ta giành được độc
lập, thiết lập chính quyền cách mạng, tiến hành thắng lợi
cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân pháp xâm lược,
bảo vệ vững chắc nền độc lập của dân tộc.
Sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân
Pháp năm 1954, dưới sự lãnh đạo của Đảng, dân tộc ta
cùng một lúc tiến hành đồng thời hai chiến lược cách
mạng: xây dựng và bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa ở miền
Bắc; tiến hành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, giải
phóng miền Nam và thống nhất đất nước.
Kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu
nước năm 1975, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội, Đảng ta
xác định: xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội và bảo vệ
vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa là hai
nhiệm vụ chiến lược của cách mạng Việt Nam.
- Từ mối quan hệ giữa hai nhiệm vụ chiến lược xây
dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã
hội chủ nghĩa. Hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc có mối quan hệ chặt chẽ gắn bó mật thiết với
nhau, hỗ trợ lẫn nhau. Bảo vệ vững chắc Tổ quốc mới tạo
ra môi trường hoà bình, ổn định để đẩy mạnh sự nghiệp
công nghiệp hóa, hiện đại hóa, thực hiện mục tiêu dân
giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Xây dựng
đất nước giàu mạnh, kinh tế - xã hội phát triển mới tạo ra
được tiềm lực và sức mạnh vật chất, tinh thần để xây dựng,
củng cố và phát triển nền quốc phòng toàn dân vững mạnh,
có đủ sức mạnh chiến thắng mọi kẻ thù, bảo vệ vững chắc
Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
 5

Ví dụ: Trong những năm gần đây, kinh tế Việt Nam

phát triển mạnh. Nhà nước đã đầu tư mua sắm nhiều vũ
khí trang bị hiện đại cho Quân đội như: Xe tăng T90S, hệ
thống tên lửa S300, các loại súng trường Gali ACE, Tar-
21…
- Từ âm mưu, thủ đoạn chống phá cách mạng Việt
Nam của các thế lực thù địch. Hiện nay, các thế lực thù
địch tiếp tục đẩy mạnh chống phá cách mạng Việt Nam
bằng những âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, thúc
đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, “phi
chính trị hóa” quân đội… nhằm xóa bỏ vai trò lãnh đạo của
Đảng Cộng sản Việt Nam, xóa bỏ chế độ xã hội chủ nghĩa,
làm thay đổi chế độ chính trị ở nước ta theo quỹ đạo của
chủ nghĩa tư bản. Các thế lực thù địch triệt để sử dụng các
trang mạng xã hội và núp bóng các tổ chức phi chính phủ
để gieo mầm, thúc đẩy “xã hội dân sự”, kích động các phần
tử bất mãn tụ tập, biểu tình nhằm lật đổ chế độ; lợi dụng
“dân chủ”, mượn danh “quân đội”, “cựu chiến binh” để
“hiến kế”, “góp ý” mạo danh “cán bộ, đảng viên”, “tướng
lĩnh” nghỉ hưu để lôi kéo, kích động các lực lượng khác
trong xã hội cùng tham gia, nhằm biến luận điệu xuyên tạc
của chúng thành “ý kiến đại diện của nhân dân”.
Ví dụ: Xúi dục gây bạo loạn đòi thành lập nhà nước
“Đêga tự trị” ở Tây Nguyên (2001), thành lập “vương
quốc Mông riêng” ở Mường Nhé, Điện Biên (2011); lợi
dụng tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, các
thành phần chống phá Đảng, Nhà nước ta đưa ra các luận
điệu xuyên tạc, cho rằng chủ trương chống dịch của nước
ta là không phù hợp, các công tác phòng dịch của Việt
Nam là dư thừa, không cần thiết.
 6

Như vậy, âm mưu của kẻ thù đối với cách mạng nước
ta là không thay đổi và ngày càng gian xảo, quyết liệt hơn.
Cho nên toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta lại càng phải
quyết tâm hơn, cảnh giác hơn trong đấu tranh chống âm
mưu thủ đoạn đó của kẻ thù.
- Tình hình tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông
tiếp tục diễn biến phức tạp. Điều đó cho thấy việc bảo vệ
chủ quyền biển, đảo đang đứng trước những khó khăn thách
thức lớn. Cùng với đó, bảo vệ chủ quyền biên giới quốc gia,
chủ quyền trên không gian mạng đang là vấn đề có ý nghĩa
chiến lược, lâu dài và là vấn đề cấp bách hiện nay.
Ví dụ: Ngày 15/8/2017 thành lập Bộ Tư lệnh Tác chiến
không gian mạng (Bộ Tư lệnh 86) nhằm bảo vệ Tổ quốc
trên không gian mạng.
Tóm lại: Từ năm cơ sở xuất phát đã phân tích ở trên,
chúng ta có thể khẳng định bảo vệ Tổ quốc là một trong hai
nhiệm vụ chiến lược, cơ bản xuyên suốt, lâu dài cách mạng
Việt Nam ảnh hưởng, tác động vận mệnh dân tộc, thành bại
cách mạng.
2. Bảo vệ Tổ quốc là nhiệm vụ hàng đầu của
QĐNDVN
- Từ chức năng, nhiệm vụ chủ yếu của Quân đội.
Chức năng chủ yếu của Quân đội ta là đội quân chiến đấu,
đội quân công tác và đội quân lao động sản xuất; trong đó,
chức năng cơ bản nhất là chiến đấu.
Nhiệm vụ hàng đầu của Quân đội là sẵn sàng chiến
đấu và chiến đấu thắng lợi trong mọi tình huống, bảo vệ
vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh
thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế
độ xã hội chủ nghĩa... Đồng thời, thường xuyên nâng cao
tinh thần cảnh giác cách mạng, sẵn sàng đập tan mọi âm
 7

mưu, thủ đoạn “diễn biến hoà bình”, bạo loạn lật đổ của
các thế lực thù địch, góp phần giữ vững an ninh chính trị,
trật tự, an toàn xã hội.
Hiện nay, nhiệm vụ của Quân đội có sự phát triển,
không những là đội quân chiến đấu, công tác và lao động
sản xuất, mà còn tham gia phòng, chống, khắc phục hậu
quả thiên tai, dịch bệnh, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, giúp
dân xóa đói, giảm nghèo, đối phó với an ninh phi truyền
thống, tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp
quốc và sẵn sàng thực hiện các nhiệm vụ quan trọng khác
theo yêu cầu của Đảng, Nhà nước và nhân dân. Để thực
hiện chức năng, nhiệm vụ đó, cán bộ, chiến sĩ phải đẩy
mạnh “Xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “Mẫu mực,
tiêu biểu” gắn với xây dựng các tổ chức đảng trong sạch,
vững mạnh tiêu biểu và các tổ chức vững mạnh”, góp
phần xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy,
tinh nhuệ, từng bước hiện đại, thực sự là lực lượng nòng
cốt và có đủ sức mạnh đánh thắng mọi kẻ thù xâm lược,
bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, hoàn thành
xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân
giao phó.
Ví dụ: Trong cuộc chiến phòng, chống dịch bệnh
Covid-19 cùng với đội ngũ y, bác sĩ thì quân đội ta cũng
là lực lượng nòng cốt trong tham gia phòng, chống dịch
bệnh.
- Từ truyền thống của Quân đội ta: “Trung với
Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh, vì độc
lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội, nhiệm vụ
nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ
thù nào cũng đánh thắng”. Quân đội ta do Đảng Cộng sản
Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh tổ chức, lãnh đạo, giáo
 8

dục và rèn luyện, từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến

đấu, mang bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân và
tính dân tộc sâu sắc. Hơn 76 năm xây dựng, chiến đấu và
trưởng thành, Quân đội ta luôn là lực lượng nòng cốt trong
chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc, đã cùng với toàn
Đảng, toàn dân đánh thắng mọi kẻ thù xâm lược, giành độc
lập dân tộc; bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn
lãnh thổ của Tổ quốc; thực sự là lực lượng chính trị, lực
lượng chiến đấu trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước
và nhân dân. Phát huy truyền thống đó, trong giai đoạn mới
của cách mạng, “Toàn quân sẵn sàng chiến đấu cao và
chiến đấu thắng lợi trong mọi tình huống, bảo vệ vững
chắc Tổ quốc, góp phần giữ vững môi trường hòa bình, ổn
định để xây dựng và phát triển đất nước”.
Ví dụ:
- Từ âm mưu chống phá quân đội của các thế lực thù
địch. Các thế lực thù địch đẩy mạnh thực hiện “phi chính trị
hoá”, “dân sự hóa” quân đội, đòi quân đội phải “đứng ngoài
chính trị”, không chịu sự lãnh đạo của Đảng, chỉ có nhiệm
vụ bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ nhân dân. Vì vậy, hơn lúc nào
hết Quân đội phải tỏ rõ là lực lượng chính trị, lực lượng
chiến đấu trung thành, là lực lượng nòng cốt đập tan mọi
âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, bảo
vệ vững chắc Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân
và chế độ xã hội chủ nghĩa...
Ví dụ: Lợi dụng việc Đảng tiến hành trưng cầu dân ý
về việc sửa đổi Hiến pháp năm 2013, các thế lực phản
động đã đòi ta phải xóa bỏ điều 4 trong hiến pháp tức là
xóa bỏ vai trò lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối
với Quân đội và Công an.
 9

Vì vậy, hơn lúc nào hết Quân đội phải tỏ rõ là lực

lượng chính trị, lực lượng chiến đấu trung thành, là lực
lượng nòng cốt đập tan mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá
của các thế lực thù địch, bảo vệ vững chắc Tổ quốc, bảo vệ
Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa...
Tóm lại: Từ cơ sở xuất phát như đã phân tích ở trên
đã khẳng định bảo vệ Tổ quốc là nhiệm vụ hàng đầu của
quân đội ta. Do đó, mỗi quân nhân cần có nhận thức đúng
đắn và hành động tích cực trong thực hiện chức trách
nhiệm vụ của mình ở đơn vị.

II. MỤC TIÊU, QUAN ĐIỂM, PHƯƠNG CHÂM,

NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP BẢO VỆ TỔ QUỐC VIỆT
NAM XÃ HỘI CHỦ NGHĨA TRONG TÌNH HÌNH MỚI
1. Mục tiêu bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN trong
tình hình mới
Đảng ta có nhận thức về mục tiêu bảo vệ Tổ quốc Việt
Nam xã hội chủ nghĩa ngày càng sâu sắc, đầy đủ và cụ thể
hơn qua từng thời kỳ. Nếu như trong Cương lĩnh xây dựng
đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội năm
1991, Đảng ta nhấn mạnh: “Bảo vệ vững chắc độc lập, chủ
quyền, toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc; bảo vệ chế độ xã hội
chủ nghĩa; sự ổn định chính trị, trật tự và an toàn xã hội,
quyền làm chủ của nhân dân, làm thất bại mọi âm mưu và
hành động của các thế lực đế quốc, phản động, phá hoại sự
nghiệp cách mạng của nhân dân ta”; thì đến Nghị quyết
Trung ương 8 khóa XI, Đảng ta đã xác định rõ nét, đầy đủ
hơn về mục tiêu chung bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội
chủ nghĩa trong tình hình mới, đó là: “Bảo vệ vững chắc
độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ
 10

quốc; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội

chủ nghĩa; bảo vệ sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện
đại hóa; bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc; bảo vệ an ninh
chính trị, trật tự, an toàn xã hội và nền văn hóa; giữ vững ổn
định chính trị và môi trường hòa bình để xây dựng, phát
triển đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa”. Theo đó,
mục tiêu chung trên được thể hiện ở những nội dung cụ thể
sau:
- Một là, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống
nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc. Trong tình hình
mới, nội hàm của độc lập chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn
lãnh thổ đã có sự phát triển mới. Độc lập chủ quyền, thống
nhất và toàn vẹn lãnh thổ bao gồm cả chủ quyền biển, đảo,
không gian mạng trong một chỉnh thể độc lập, thống nhất.
Trong bối cảnh lịch sử mới, nội dung này đã hàm chứa
những vấn đề chính trị - xã hội. Độc lập chủ quyền không
chỉ là vấn đề lãnh thổ với không gian, địa lý xác định, mà
đó còn là độc lập chủ quyền trên tất cả các lĩnh vực chính
trị, kinh tế, văn hóa, quân sự... Trước hết, là độc lập về
chính trị và tự chủ về chính trị, tự quyết định vận mệnh
tương lai, con đường phát triển của dân tộc mình.
Ví dụ: Hội nghị Trung uơng 8/1941 Bác Hồ khẳng
định: Trong lúc này, quyền lợi dân tộc giải phóng cao hơn
hết thảy. Dù phải đốt cháy giai cả dãy Trường sơn cũng
kiên quyết giành cho được độc lập. 2/1961 Người trở lại
thăm Cao Bằng, Người đặt chân lên cột mốc 108 của Tổ
quốc: Đây là mảnh đất tuyến đầu biên giới qua cuộc đấu
tranh vô cùng gian khổ nhưng rất anh dũng mới có độc
lập, hòa bình nên phải xây dựng và bảo vệ cho tốt.
Thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, bao gồm toàn bộ đất
liền, vùng trời, vùng biển, hải đảo đã được hình thành, định
 11

hình trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước
của dân tộc ta. Trong điều kiện mới, sự thống nhất và toàn
vẹn cần được hiểu rộng hơn, đó là sự đoàn kết, thống nhất
của toàn dân tộc, của các dân tộc trong cộng đồng dân tộc
Việt Nam và sự thống nhất giữa cộng đồng người Việt
Nam trong nước với cộng đồng người Việt Nam ở nước
ngoài. Sự thống nhất ấy được dựa trên cơ sở cùng nhau
hướng tới và phấn đấu cho mục tiêu dân giàu, nước mạnh,
dân chủ, công bằng, văn minh.
Ví dụ: Đảng và Nhà nước ta xác định kiều bào của ta
ở nước ngoài cũng là một phần của dân tộc Việt Nam.
Cộng đồng 54 dân tộc anh em luôn đoàn kết, thương yêu
và giúp đỡ lẫn nhau, cùng nhau phát triển.
- Hai là, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ
xã hội chủ nghĩa. Trước hết, phải xây dựng Đảng thật sự
trong sạch, vững mạnh, ngang tầm với nhiệm vụ; xây dựng
Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa thực sự là của nhân
dân, do nhân dân, vì nhân dân, đủ sức điều hành và quản lý
đất nước trong thời kỳ mới. Xây dựng phải gắn chặt với
việc khắc phục suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối
sống, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực ở một bộ phận cán bộ,
đảng viên, ngăn chặn “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong
nội bộ, loại trừ những cán bộ, đảng viên thoái hóa, biến
chất, lợi dụng uy tín của Đảng để mưu lợi cho bản thân, gia
đình và tích cực đấu tranh phòng, chống hành động phá
hoại của các thế lực thù địch. Bảo vệ nhân dân thì trước hết
và quyết định là bảo vệ quyền làm chủ của nhân dân trên
tất cả các lĩnh vực, cả về quyền tự do, tính mạng, tài sản và
lợi ích chính đáng, hợp pháp của nhân dân.
Ví dụ:
 12

- Ba là, bảo vệ sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa,

hiện đại hóa. Đây thực chất là bảo vệ đường lối phát triển
và xây dựng đất nước trong thời kỳ mới và những thành tựu
của sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước của nhân dân ta. Điều này còn có nghĩa là phải làm cho
sự nghiệp ấy phát triển đúng định hướng xã hội chủ nghĩa,
phục vụ thắng lợi mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ,
công bằng, văn minh, phù hợp với yêu cầu phát triển bền
vững.
Ví dụ:
- Bốn là, bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc. Lợi ích quốc
gia - dân tộc là toàn bộ lợi ích mà nhân dân ta có được, giành
được, phát triển và giữ gìn trong quá trình đấu tranh, xây
dựng và bảo vệ đất nước. Lợi ích quốc gia - dân tộc bao gồm
cả lợi ích của ta ở trong nước và ở ngoài nước, trên tất cả các
lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, quốc phòng, an ninh. Nó
bao gồm cả lợi ích tổng thể của quốc gia, đất nước và lợi ích
cụ thể của các doanh nghiệp, của các cá nhân là người Việt
Nam...
Ví dụ:
- Năm là, bảo vệ an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã
hội và nền văn hóa.
Bảo vệ an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội. Đây
thực chất là bảo vệ chế độ chính trị và Nhà nước Cộng hòa
xã hội chủ nghĩa Việt nam, bảo vệ Đảng Cộng sản Việt
nam, giữ gìn sự trong sạch, vững mạnh về mọi mặt của tổ
chức đảng, Nhà nước; phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn,
đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu và hành động chống
phá hệ thống chính trị, gây chia rẽ, phá hoại khối đại đoàn
kết toàn dân tộc... Đồng thời, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội,
bảo đảm xã hội ở trạng thái bình yên, trong đó mọi người
 13

được sống yên ổn trên cơ sở các quy phạm pháp luật, các
quy tắc và chuẩn mực đạo đức, pháp lý xác định.
Ví dụ:
Bảo vệ nền văn hóa. Đây thực chất là bảo vệ nền văn
hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, góp phần
xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp
ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước; làm cho chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh thực sự là hệ tư
tưởng chủ đạo trong đời sống tinh thần, nền tảng tư tưởng
của xã hội; chống sự xâm nhập của mọi trào lưu tư tưởng
phi vô sản và sự ảnh hưởng của các sản phẩm độc hại trên
lĩnh vực văn hóa vào đời sống xã hội.
Ví dụ: Trong thời đại công nghệ 4.0, nước ta tích cực
mở của hội nhập tiếp thu các tinh hoa văn hóa nhân loại
nhưng có sự sàn lọc, thu nhận những cái hay và không để
mất đi những giá trị văn hóa bản sắc cảu dân tộc mình.
- Sáu là, giữ vững ổn định chính trị và môi trường hòa
bình để xây dựng, phát triển đất nước theo định hướng xã
hội chủ nghĩa. Trong tình hình mới, cần đặc biệt chú ý giữ
vững môi trường hòa bình, ổn định; không để xảy ra vấn đề
phức tạp trong quan hệ với các nước láng giềng, đấu tranh
ngăn chặn, đẩy lùi nguy cơ chiến tranh, bảo đảm môi
trường hòa bình cho sự nghiệp đổi mới phát triển đất nước.
Kiên định đường lối phát triển, bảo đảm sự nhất quán của
các chủ trương, chính sách; không có xáo trộn, biến động
về chính trị, đặc biệt là trong Đảng, trong bộ máy Nhà
nước gây ảnh hưởng xấu, tiêu cực đến sự phát triển đất
nước.
Tóm lại: những nội dung trên có mối quan hệ chặt
chẽ với nhau trong nhận thức và hoạt động thực tiễn,
không được tách rời hoặc coi nhẹ nội dung nào. Trong quá
 14

trình thực hiện chúng ta cần phải thực hiện đồng bộ để bảo
đảm đất nước phát triển bền vững, toàn diện.

2. Quan điểm chỉ đạo và phương châm tiến hành

nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa
trong tình hình mới
a) Quan điểm chỉ đạo
Thứ nhất, giữ vững sự lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối
về mọi mặt của Đảng, sự quản lý tập trung, thống nhất
của Nhà nước đối với sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc; xây
dựng Đảng, Nhà nước và cả hệ thống chính trị trong
sạch, vững mạnh. Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức
chiến đấu của Đảng, hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà
nước, không ngừng củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết
toàn dân tộc là yếu tố quyết định thắng lợi của sự nghiệp
bảo vệ Tổ quốc.
+ Phân tích: Đây là một trong những quan điểm có vị
trí, vai trò rất quan trọng trong việc góp phần thực hiện
thắng lợi nội dung mục tiêu bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn
hiện nay vì:
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: “Cách mệnh trước
hết phải có Đảng cách mệnh, để trong thì vận động và tổ
chức quần chúng, ngoài thì liên lạc với các dân tộc bị áp bức
và giai cấp vô sản mọi nơi. Đảng có vững cách mệnh mới
thành công cũng như người cầm lái có vững thì thuyền mới
chạy”. (Hồ Chí Minh toàn tập)
Thực tiễn cách mạng Việt Nam trước khi có Đảng
cộng sản Việt Nam ra đời nhiều phong trào đứng lên đấu
tranh chống lại thực dân, phong kiến nhưng đều bị thất bại.
 15

Ví dụ: Từ khi Đảng ta ra đời cho đến nay đã lãnh đạo

nhân dân ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác (thắng
lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ…)
Thứ hai, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn
liền với chủ nghĩa xã hội; kiên quyết, kiên trì đấu tranh
bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn
vẹn lãnh thổ của Tổ quốc. Giữ vững môi trường hòa bình,
ổn định để phát triển bền vững đất nước; đồng thời, luôn
nêu cao cảnh giác làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động
chống phá, xâm lược của các thế lực thù địch; không để bị
động, bất ngờ trong mọi tình huống.
Ví dụ:

Thứ ba, kết hợp chặt chẽ hai nhiệm vụ chiến lược
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Phát huy cao nhất sức mạnh
của dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại. Phát huy mạnh
mẽ nội lực là nhân tố quyết định; tranh thủ tối đa sự đồng
tình, ủng hộ của cộng đồng quốc tế để thực hiện nhiệm vụ
bảo vệ Tổ quốc. Nắm chắc nhiệm vụ phát triển kinh tế là
trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt, văn hóa là nền tảng
tinh thần của xã hội, củng cố quốc phòng, giữ vững an ninh
quốc gia, ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội là nhiệm
vụ trọng yếu, thường xuyên. Kết hợp chặt chẽ các nhiệm
vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội với củng cố, tăng
cường quốc phòng, an ninh, đối ngoại.
Ví dụ:

Thứ tư, xây dựng sức mạnh tổng hợp của đất nước
về chính trị, tư tưởng, kinh tế, xã hội, văn hóa, khoa học -
công nghệ, quốc phòng, an ninh, đối ngoại. Phát huy sức
 16

mạnh của khối đại đoàn kết dân tộc, của cả hệ thống chính
trị dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước, lực
lượng vũ trang làm nòng cốt, tăng cường tiềm lực quốc
phòng, an ninh, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, thế
trận an ninh nhân dân vững mạnh, đáp ứng yêu cầu trong
tình hình mới.
Ví dụ:

Thứ năm, quán triệt đường lối độc lập, tự chủ, đồng
thời chủ động, tích cực hội nhập quốc tế. Kiên trì chính
sách đối ngoại rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa; thêm
bạn, bớt thù, vừa hợp tác, vừa đấu tranh. Tăng cường hợp
tác, tạo thế đan xen lợi ích chiến lược giữa nước ta với các
nước, nhất là các nước lớn, các đối tác chiến lược, các
nước láng giềng và các nước trong khu vực.
Ví dụ:

Thứ sáu, vận dụng đúng đắn quan điểm về đối tác,
đối tượng. Những ai tôn trọng độc lập, chủ quyền, thiết lập
và mở rộng quan hệ hữu nghị, hợp tác, bình đẳng, cùng có
lợi với Việt Nam đều là đối tác; bất kỳ thế lực nào có âm
mưu và hành động chống phá mục tiêu của nước ta trong
sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đều là đối tượng
của chúng ta. Đối tác, đối tượng tồn tại vận động đan xen
và chuyển hóa linh hoạt; trong mỗi đối tượng vẫn có thể có
mặt cần tranh thủ, hợp tác; trong mỗi đối tác có thể có mặt
mâu thuẫn với lợi ích của ta cần phải cảnh giác đề phòng
và kiên quyết đấu tranh.
Ví dụ: Về cơ bản Việt Nam và Trung Quốc là đối tác
chiến lược, toàn diện, tuy nhiên về vấn đề biển, đảo vẫn
 17

còn nhiều mâu thuẩn cần tiếp tục đấu tranh bằng biện
pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế.
Thứ bảy, nâng cao chất lượng công tác dự báo, nắm
chắc tình hình; chủ động phòng ngừa, phát hiện sớm và
triệt tiêu các nhân tố, nhất là những nhân tố bên trong có
thể dẫn đến những đột biến, bất lợi. Thực hiện bảo vệ Tổ
quốc từ sớm, từ xa, không để bị động, bất ngờ.
Ví dụ:

Tóm lại: Các quan điểm trên là một chỉnh thể thống
nhất, có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Vì vậy trong tư
duy cũng như trong hành động chúng ta không được tuyệt
đối hoặc xem nhẹ vấn đề nào mà phải thực hiện đồng thời
các quan điểm trên. Thực hiện tốt các quan điểm trên sẽ
góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc
trong tình hình mới.
b) Phương phâm tiến hành
Một là, kiên định về mục tiêu, nguyên tắc chiến
lược; linh hoạt, mềm dẻo về sách lược. Kiên quyết, kiên
trì đấu tranh bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn
vẹn lãnh thổ, bảo vệ vững chắc biên giới và chủ quyền
biển, đảo, vùng trời của Tổ quốc; giải quyết những bất
đồng, tranh chấp bằng giải pháp hòa bình trên cơ sở tôn
trọng luật pháp quốc tế; tranh thủ sự ủng hộ rộng rãi của
nhân dân trong nước, sự đồng tình, ủng hộ của cộng đồng
quốc tế.
Hai là, giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương, xử lý nghiêm
minh hành vi vi phạm pháp luật. Kịp thời ngăn chặn, xử
lý, chủ động đấu tranh với các âm mưu, thủ đoạn “diễn
 18

biến hòa bình” của các thế lực thù địch, không để hình
thành tổ chức chính trị đối lập dưới bất kỳ hình thức nào.
Ba là, thường xuyên bám sát cơ sở, nắm chắc tình
hình, chủ động xử lý đúng đắn, kịp thời mọi tình huống
gây mất ổn định chính trị - xã hội; có kế sách ngăn ngừa
các nguy cơ chiến tranh, thực hiện bảo vệ Tổ quốc từ sớm,
từ xa.
Tóm lại: Bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ
nghĩa là một trong hai nhiệm vụ chiến lược, đây là trách
nhiệm hết sức thiêng liêng của toàn Đảng, toàn dân và
của cả dân tộc nói chung và của LLVT nói riêng.

3. Nhiệm vụ và giải pháp bảo vệ Tổ quốc Việt Nam

xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới
a) Nâng cao chất lượng công tác xây dựng Đảng,
bảo vệ Đảng, bảo vệ an ninh chính trị nội bộ, xây dựng
Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa
Trong đó, tiếp tục thực hiện có hiệu quả Nghị quyết
Trung ương 4 khóa XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng; tăng
cường sự đoàn kết, thống nhất trong đảng viên, tích cực
phòng, chống tham nhũng, lãng phí; củng cố lòng tin của
nhân dân với Đảng, Nhà nước. Đẩy mạnh công tác tuyên
truyền nâng cao ý thức trách nhiệm của toàn Đảng, toàn
dân, các cấp, các ngành, của mỗi cán bộ đảng viên đối với
nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Nâng cao hiệu quả công tác chỉ
đạo, quản lý báo chí, thông tin truyền thông, nhất là các
thông tin trên Internet; kiên quyết ngăn ngừa, phản bác
những thông tin, quan điểm sai trái, tác động xấu tới lòng
tin của nhân dân. Đổi mới mạnh mẽ, nâng cao chất lượng
công tác cán bộ, chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh
đạo và quản lý các cấp, đặc biệt là cán bộ cấp chiến lược,
 19

cán bộ trong các lực lượng vũ trang vững vàng về chính trị,
có đủ phẩm chất, năng lực đáp ứng yêu cầu của tình hình.
Tăng cường công tác bảo vệ Đảng, bảo vệ an ninh chính trị
nội bộ, bảo vệ bí mật của Đảng, Nhà nước. Tăng cường sự
lãnh đạo của các cấp ủy đảng, quản lý của các cấp chính
quyền đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, với lực lượng vũ
trang; xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu các cấp
ủy, chính quyền, tổ chức trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ
Tổ quốc. Tập trung xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở
vững mạnh.
Ví dụ: Mỗi người chúng ta cần phải tích cực tu
dưỡng, rèn luyện cả về phẩm chất và năng lực, tích cực
tham mưu xây dựng tổ chức cơ sở đảng mà cụ thể ở đây là
Chi bộ, Đảng bộ.
b) Phát triển kinh tế - xã hội kết hợp chặt chẽ với
bảo đảm quốc phòng, an ninh, giải quyết tốt các vấn đề
xã hội
Trong đó, bảo đảm vai trò chủ đạo thực sự của kinh tế
Nhà nước; bảo đảm an ninh về tài chính, tiền tệ, năng
lượng, lương thực, thông tin. Kết hợp chặt chẽ phát triển
kinh tế, văn hóa, xã hội với quốc phòng, an ninh và quốc
phòng, an ninh với đối ngoại trong từng chiến lược, quy
hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; trong các dự án
lớn, trên các vùng kinh tế trọng điểm, các địa bàn chiến
lược, các ngành kinh tế quan trọng. Ưu tiên phát triển các
ngành công nghiệp cơ bản; phát triển nông nghiệp, kinh tế
biển và vùng ven biển gắn với bảo đảm quốc phòng, an
ninh, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, biển, đảo; các dự án xây
dựng hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông phục vụ nhiệm
vụ quốc phòng, an ninh ở khu vực biên giới, hải đảo, địa
bàn chiến lược. Tập trung đầu tư và nâng cao hiệu quả xây
 20

dựng các khu kinh tế - quốc phòng trọng điểm trên các
vùng biển, đảo, các vành đai biên giới, các địa bàn xung
yếu. Tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về phát triển kinh tế - xã
hội, nâng cao đời sống nhân dân các vùng Tây Bắc, Tây
Nguyên, Tây Nam Bộ, các vùng căn cứ cách mạng, kháng
chiến cũ. Bảo đảm an ninh, an toàn các công trình thủy lợi,
thủy điện và điện hạt nhân. Tiếp tục thu hút mạnh mẽ đầu
tư trực tiếp nước ngoài (FDI), đồng thời quản lý chặt chẽ
các dự án đầu tư vào những lĩnh vực địa bàn nhạy cảm về
quốc phòng, an ninh. Chủ động, tích cực ứng phó với các
tác động tiêu cực từ bên ngoài; có biện pháp ngăn chặn
những hoạt động lợi dụng hợp tác kinh tế, thương mại, du
lịch, đầu tư để gây phương hại đến an ninh quốc gia. Thực
hiện tốt các chính sách đối với gia đình liệt sĩ, thương binh,
người có công với nước, bảo đảm an sinh xã hội, giảm
nghèo bền vững, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo giữa các
vùng, các tầng lớp dân cư.
Ví dụ:

c) Xây dựng, phát triển nền văn hóa tiên tiến, đậm
đà bản sắc dân tộc; phát triển và nâng cao chất lượng
hoạt động thông tin, tuyên truyền
Ví dụ: Xây dựng con người mới hiện nay là về phẩm
chất đạo đức, lối sống, năng lực công tác, trình độ nhận
thức…
+ Chú trọng hoàn thiện các thiết chế văn hóa; phát
triển và quản lý chặt chẽ các phương tiện thông tin truyền
thông hiện đại, đáp ứng yêu cầu bảo vệ và phát triển đất
nước.
 21

+ Chấn chỉnh kịp thời những sai phạm trong hoạt động
báo chí, thông tin truyền thông, tăng cường công tác bảo
đảm an ninh, an toàn thông tin.
+ Kiên quyết đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn
“diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa.
Ví dụ: Ở đơn vị ta thiết chế văn hóa là phòng Hồ chí
Minh, vì vây cần phải giữ gìn vảo bảo quản đảm bảo sử
dụng lâu dài.
Tập trung xây dựng con người Việt Nam phát triển
toàn diện, có tinh thần yêu nước, ý thức tự lực, tự cường, lý
tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Xây dựng môi
trường văn hóa lành mạnh. Tăng cường giáo dục truyền
thống lịch sử, văn hóa dân tộc, nhất là cho thế hệ trẻ. Kiên
quyết ngăn chặn sự xâm lăng văn hóa, sự xâm nhập các sản
phẩm độc hại trên lĩnh vực văn hóa, các khuynh hướng
sáng tác trái với đường lối văn hóa văn nghệ của Đảng và
khuynh hướng thẩm mỹ lệch lạc. Chú trọng hoàn thiện các
thiết chế văn hóa; phát triển và quản lý chặt chẽ các
phương tiện thông tin truyền thông hiện đại, đáp ứng yêu
cầu bảo vệ và phát triển đất nước. Chấn chỉnh kịp thời
những sai phạm trong hoạt động báo chí, thông tin truyền
thông, tăng cường công tác bảo đảm an ninh, an toàn thông
tin. Kiên quyết đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn
“diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa.
d) Củng cố và phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết
toàn dân tộc
Trong đó, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp
ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể nhân
dân đối với việc củng cố và phát huy sức mạnh khối đại
đoàn kết toàn dân tộc trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc. Làm tốt công tác dân vận đối với người Việt Nam
 22

ở trong nước và nước ngoài, các chính sách về dân tộc, tôn
giáo. Tiếp tục hoàn thiện, cụ thể hoá, thực hiện tốt cơ chế
“Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ” và
phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra,
dân giám sát, dân thụ hưởng” và Quy chế dân chủ ở cơ sở
trong mọi lĩnh vực, nhất là đối với lĩnh vực liên quan trực
tiếp đến cuộc sống của nhân dân. Lãnh đạo chủ chốt các
cấp ủy đảng, chính quyền phải thường xuyên gặp gỡ, lắng
nghe, đối thoại, tiếp thu ý kiến của nhân dân. Cán bộ, đảng
viên, công chức, viên chức phải tôn trọng nhân dân, có tín
nhiệm với nhân dân, kiên quyết đấu tranh với tệ quan liêu,
ức hiếp, vi phạm quyền làm chủ của nhân dân và các hoạt
động chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Mặt trận Tổ
quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội phải chủ động, tích
cực tuyên truyền, giáo dục lòng yêu nước, tự hào dân tộc.
Ví dụ:

đ) Củng cố vững chắc nền quốc phòng toàn dân và

an ninh nhân dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân
dân vững mạnh, có sức chiến đấu cao
Trong thời kỳ mới, củng cố quốc phòng, giữ vững an
ninh quốc gia, ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội là
nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của Đảng, Nhà nước,
của cả hệ thống chính trị và toàn dân, trong đó Quân đội
nhân dân và Công an nhân dân là lực lượng nòng cốt. Kết
hợp chặt chẽ thế trận quốc phòng toàn dân với thế trận an
ninh nhân dân; xây dựng “thế trận lòng dân” tạo nền tảng
để xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận an
ninh nhân dân vững chắc. Chủ động đấu tranh làm thất bại
mọi âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù
địch; ngăn chặn, phản bác những thông tin và luận điệu sai
 23

trái, đẩy lùi các loại tội phạm và tệ nạn xã hội; sẵn sàng
ứng phó với các mối đe dọa an ninh truyền thống và phi
truyền thống; bảo đảm an ninh, an toàn thông tin, an ninh
mạng. Tiếp tục xây dựng Quân đội nhân dân và Công an
nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện
đại, ưu tiên hiện đại hóa một số quân chủng, binh chủng,
lực lượng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong
tình hình mới.
Tăng cường các nguồn lực đầu tư, xây dựng cơ sở vật
chất, trang thiết bị cho quốc phòng, an ninh; quan tâm đến
phát triển khoa học công nghệ, nghệ thuật quân sự, an ninh
và ứng dụng các thành tựu về khoa học. Động viên nhân
tài, vật lực cho nhiệm vụ quốc phòng, an ninh. Phát triển
sâu rộng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, củng
cố thế trận an ninh nhân dân, tăng cường lực lượng,
phương tiện bảo đảm an ninh quốc gia trên các địa bàn,
nhất là các địa bàn chiến lược, trọng điểm. Chủ động nắm
chắc tình hình, đánh giá và dự báo đúng các tình huống
phức tạp có thể xảy ra; phát hiện kịp thời âm mưu, hành
động của các thế lực thù địch để chủ động chuẩn bị lực
lượng đủ mạnh và các kế hoạch, phương án tác chiến cụ
thể sẵn sàng ngăn chặn, đẩy lùi từ xa. Hoàn thiện các
phương án bảo vệ an ninh quốc gia, chủ quyền lãnh thổ
không để bị động, bất ngờ; duy trì nghiêm chế độ sẵn sàng
chiến đấu, quản lý chặt chẽ biên giới, vùng trời, vùng biển,
hải đảo. Tăng cường quan hệ phối hợp giữa lực lượng công
an với quân đội và các ngành, các địa phương trong thực
hiện nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Hoàn thiện cơ
chế lãnh đạo của Đảng, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý
nhà nước đối với quốc phòng, an ninh và sự nghiệp bảo vệ
Tổ quốc.
 24

Ví dụ: Khi chúng ta làm công tác dân vận cần phải
hết sức giữ gìn mối quan hệ với Nhân dân cùng với nhân
dân phát triển kinh tế, khắc phục khó khăn nâng cao đời
sống. Như vậy đã góp phần xây dựng thế trận lòng dân
theo quan điểm của Đảng.
e) Triển khai đồng bộ, toàn diện đường lối đối ngoại
độc lập, tự chủ và chủ động, tích cực hội nhập quốc tế,
tạo môi trường quốc tế thuận lợi cho sự nghiệp xây dựng
và bảo vệ Tổ quốc
Trong đó, tiếp tục đưa quan hệ với các đối tác, nhất là
các nước láng giềng, các nước ASEAN, các nước lớn, các
nước bạn bè truyền thống đi vào chiều sâu, ổn định, vững
chắc. Củng cố, tăng cường quan hệ hợp tác hai bên cùng có
lợi, tin cậy lẫn nhau về chính trị, đẩy mạnh và nâng cao
hiệu quả hợp tác về quốc phòng, an ninh, giáo dục và đào
tạo, kinh tế thương mại, đầu tư, văn hóa. Nỗ lực cụ thể hóa
và triển khai thực hiện quan hệ với các đối tác, tăng sự tin
cậy về chính trị, tăng điểm tương đồng, thu hẹp bất đồng;
kiên quyết đấu tranh, làm thất bại mọi âm mưu, hành động
can thiệp vào công việc nội bộ, xâm phạm độc lập, chủ
quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, an ninh quốc gia và
ổn định chính trị của đất nước; tiếp tục hoàn thành việc
phân định biên giới trên bộ, thúc đẩy giải quyết các vấn đề
trên biển trên cơ sở những nguyên tắc cơ bản của luật pháp
quốc tế, Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm
1982 và quy tắc ứng xử của khu vực. Tiếp tục phát triển
quan hệ với các nước, trước hết là các nước đối tác chiến
lược, đối tác toàn diện; thực hiện tốt các hiệp định, thỏa
thuận đã ký với các nước và các tổ chức quốc tế. Chủ
động, tích cực tham gia và đóng góp vào các diễn đàn, tổ
chức quốc tế và khu vực, nhất là trên những lĩnh vực Việt
Nam có lợi thế, những vấn đề trực tiếp liên quan đến an
 25

ninh, phát triển, lợi ích chiến lược của Việt Nam. Phối hợp
chặt chẽ đối ngoại Nhà nước, đối ngoại của Đảng và ngoại
giao nhân dân.
Ví dụ: Việt Nam đã có quan hệ ngoại giao với hơn
187 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, Việt Nam vinh
dự trở thanh chủ tịch Hội đồng bảo an không thường trực
của Liên Hiệp Quốc với 192/193 phiếu ủng hộ.
Tóm lại: Các nhiệm vụ, giải pháp thể hiện tính cách
mạng, khoa học, phù hợp tình hình quốc tế và điều kiện
thực tiễn của nước ta; phù hợp ý chí, nguyện vọng của toàn
Đảng, toàn dân và toàn quân ta.
4. Trách nhiệm của Quân đội và quân nhân đối với
nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa
trong tình hình mới
a) Trách nhiệm của Quân đội
- Chủ động nghiên cứu, nắm, đánh giá, dự báo đúng
tình hình, kịp thời tham mưu với Đảng, Nhà nước có chủ
trương, đối sách xử lý thắng lợi các tình huống, không để
bị động, bất ngờ, không để mâu thuẫn, tranh chấp phát
triển thành xung đột vũ trang, chiến tranh. Chú trọng
nghiên cứu, đề xuất và tổ chức thực hiện hiệu quả các chủ
trương, giải pháp tổng thể, cơ bản, lâu dài ngăn ngừa các
nguy cơ chiến tranh, xung đột từ sớm, từ xa, nhất là Biển
Đông và vùng biển Tây Nam.
Ví dụ:

- Duy trì nghiêm các chế độ sẵn sàng chiến đấu và

chiến đấu thắng lợi trong mọi tình huống, bảo vệ vững
chắc Tổ quốc, góp phần giữ vững môi trường hòa bình,
 26

ổn định để xây dựng và phát triển đất nước. Thường

xuyên điều chỉnh, bổ sung, hoàn chỉnh hệ thống văn kiện
và luyện tập, diễn tập theo các phương án tác chiến. Tăng
cường các biện pháp quản lý chặt chẽ biên giới, vùng trời,
biển, đảo và các địa bàn trọng điểm. Chủ động phòng
ngừa, phát hiện và xử lý thắng lợi các tình huống xảy ra,
đặc biệt là các tình huống về biên giới, biển, đảo, bảo vệ
vùng trời. Nâng cao năng lực tác chiến không gian mạng,
chiến tranh thông tin; phối hợp triển khai giải pháp tổng
thể bảo đảm an ninh, an toàn thông tin. Chuẩn bị tốt lực
lượng, phương tiện, phương án để thực hiện nhiệm vụ
“chiến đấu” của quân đội trong thời bình: Phòng, chống,
khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, dịch bệnh, sự cố
môi trường, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn... với tinh thần ở đâu
khó khăn, gian khổ, hiểm nguy nhất ở đó bộ đội có mặt kịp
thời bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân và Nhà nước.
Ví dụ: Đơn vị thường xuyên luyện tập các phương án
sẵn sàng chiến đấu, xử trí các tình huống khác nhau; các
cấp thường xuyên kiểm tra đặc biệt vào các giai đoạn trực
cao điểm.
- Toàn quân tiếp tục đột phá đổi mới, nâng cao chất
lượng công tác huấn luyện, giáo dục, đào tạo, đáp ứng
yêu cầu nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu. Tập
trung thực hiện tốt Nghị quyết số 765 NQ/QUTW ngày
20/12/2012 của Quân ủy Trung ương về nâng cao chất
lượng huấn luyện giai đoạn 2013 - 2020 và những năm tiếp
theo, Kết luận số 60-KL/QUTW ngày 18/01/2019 của
Quân ủy Trung ương về tiếp tục thực hiện Nghị quyết 765-
NQ/QUTW. Chú trọng đề ra các giải pháp mới trong huấn
luyện, sẵn sàng chiến đấu, phù hợp với sự phát triển tư duy
của Đảng về quốc phòng, quân sự và yêu cầu bảo vệ Tổ
quốc trong tình hình mới. Đặc biệt, tập trung huấn luyện
 27

làm chủ vũ khí, trang bị thế hệ mới, hiện đại; nâng cao chất
lượng huấn luyện, diễn tập tác chiến hiệp đồng giữa các
quân chủng, binh chủng và tác chiến khu vực phòng thủ...
Tích cực ứng dụng thành tựu của cuộc Cách mạng công
nghiệp lần thứ tư vào phát triển khoa học quân sự, nghệ
thuật quân sự, công nghiệp quốc phòng... phù hợp với điều
kiện mới của chiến tranh nhân dân bảo vệ Tố quốc, tiến
trình hiện đại hóa quân đội, tạo bước chuyển mang tính đột
phá về trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu, sức mạnh
chiến đấu.
Ví dụ: Hàng năm các cấp đều tổ chức nghiệm thu
sáng kiến, cải tiến thao trường học cụ qua đó giúp cán bộ,
chiến sĩ có những sáng kiến, cải tiến, cách làm hay, ý
tưởng thiết thực có thể áp dụng vào thực tiễn huấn luyện
góp phần nâng cao hiệu quả công tác huấn luyện.
- Phát huy vai trò nòng cốt trong xây dựng nền quốc
phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế
trận an ninh nhân dân vững chắc. Tích cực đổi mới, nâng
cao chất lượng công tác giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc
phòng và an ninh cho các đối tượng, nâng cao nhận thức, ý
thức, trách nhiệm của của cả hệ thống chính trị và toàn dân
đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tích cực
tham gia xây dựng hệ thống chính trị các cấp, nhất là cấp
cơ sở ở các địa bàn chiến lược, trọng điểm, vùng sâu, vùng
xa, biên giới, hải đảo vững mạnh, tăng cường khối đại đoàn
kết toàn dân, củng cố “thế trận lòng dân” vững chắc, làm
nền tảng xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh.
Phối hợp với các ban, bộ, ngành, địa phương triển khai thực
hiện hiệu quả Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 22/9/2008,
Kết luận số 64-KL/TW ngày 30/10/2019 của Bộ Chính trị,
nâng cao chất lượng xây dựng và hoạt động khu vực phòng
thủ tỉnh, huyện gắn kết chặt chẽ với thế phòng thủ của các
 28

quân khu và phạm vi cả nước. Chú trọng xây dựng sở chỉ

huy thời chiến cấp tỉnh, huyện, công trình chiến đấu trên
các tuyến biên giới, các tuyến đảo gần bờ; bảo đảm chuẩn
bị tốt mọi mặt để động viên trong các trạng thái quốc
phòng. Chỉ đạo nghiên cứu, hoàn thiện và thực hiện tốt
nguyên tắc, cơ chế lãnh đạo, chỉ huy, phối hợp hoạt động và
huy động sử dụng lực lượng trong thực hiện nhiệm vụ quốc
phòng, quân sự địa phương và xử lý các tình huống quốc
phòng, an ninh.
Ví dụ: Trung đoàn, Sư đoàn thường xuyên có các hoạt
động phối hợp với chính quyền và nhân dân các xã vành
đai như: thường xuyên tổ chức các hoạt động kết nghĩa,
giao lưu, trao, tặng quà, thăm hỏi động viên các Mẹ Việt
Nam Anh hùng, làm công tác dân vận...
Tiếp tục thực hiện tốt chức năng quản lý nhà nước về
quốc phòng nhằm không ngừng tăng cường tiềm lực và sức
mạnh quốc phòng của đất nước. Phối hợp chặt chẽ với
Công an nhân dân và các lực lượng khác giữ vững an ninh
chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên từng địa bàn và cả
nước; chú trọng nâng cao chất lượng phối hợp nắm tình
hình, trao đổi thông tin, làm tốt công tác bảo vệ chính trị nội
bộ; triển khai các phương án, kế hoạch bảo vệ các mục tiêu
trọng yếu, sự kiện chính trị; phòng, chống khủng bố, bạo
loạn lật đổ, trấn áp các loại tội phạm, bảo vệ Đảng, Nhà
nước, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội,
cuộc sống hạnh phúc của nhân dân.
Ví dụ: sự phối hợp giữa Sư đoàn với công an huyện Củ
Chi trong quản lý dân cư, tuần tra nắm tình hình, trao đổi
thông tin trên địa bàn.
- Đẩy mạnh xây dựng Quân đội nhân dân cách
mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, có chất
 29

lượng tổng hợp, sức chiến đấu cao, thực sự là lực lượng
nòng cốt cho toàn dân trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ
Tổ quốc. Trước hết, cần tập trung xây dựng quân đội vững
mạnh về chính trị, làm cơ sở để nâng cao chất lượng tổng
hợp và sức mạnh chiến đấu. Phải hết sức chú trọng giữ
vững và tăng cường bản chất cách mạng cho quân đội; bảo
đảm cho quân đội trong bất luận hoàn cảnh nào cũng luôn
kiên định mục tiêu chiến đấu vì độc lập dân tộc và chủ
nghĩa xã hội, thực sự là lực lượng chính trị, lực lượng chiến
đấu tuyệt đối trung thành, tin cậy của Ðảng, Nhà nước và
nhân dân. Cùng với đó, toàn quân tiếp tục quán triệt, thực
hiện nghiêm các nghị quyết, kết luận của Bộ Chính trị về tổ
chức Quân đội nhân dân Việt Nam, đẩy mạnh sắp xếp, điều
chỉnh tổ chức, biên chế theo hướng “tinh, gọn, mạnh”, cơ
cấu đồng bộ, hợp lý giữa các lực lượng, tạo tiền đề vững
chắc để phấn đấu từ năm 2030 xây dựng quân đội hiện đại.
Ví dụ: Chủ trương xây dựng một số lực lượng tiến
thẳng lên hiện đại, cùng với đó là mua sắm các trang thiết
bị, phương tiện, vũ khí để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Việt
Nam trang bị cho Quân chủ Không quân những mẫu máy
bay chiến đấu hiện đại như Su-30MK2, tiêm kích thế hệ
mới như MiG-35, Su-35 có khả năng cơ động nhanh, sức
chiến đấu cao.
- Giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực
tiếp về mọi mặt của Ðảng đối với quân đội; tập trung xây
dựng Ðảng bộ Quân đội vững mạnh về chính trị, tư
tưởng, tổ chức và đạo đức. Đặc biệt chú trọng nâng cao
năng lực lãnh đạo toàn diện và sức chiến đấu của các tổ
chức cơ sở đảng; gắn xây dựng tổ chức đảng trong sạch,
vững mạnh tiêu biểu với xây dựng đơn vị vững mạnh toàn
diện “Mẫu mực, tiêu biểu”, xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì
với xây dựng cấp ủy viên; thực hiện tốt công tác bảo vệ
 30

chính trị nội bộ, chủ động đấu tranh chống quan điểm sai
trái, thù địch, nhất là âm mưu “phi chính trị hóa”, “dân sự
hóa” quân đội, bảo vệ vững chắc trận địa tư tưởng của Đảng
trong quân đội.
Ví dụ: Ở đơn vị chúng ta mọi hoạt động đều đặt dưới sự
lãnh đạo của Đảng mà cụ thể ở đây là Chi bộ. Vì vậy dựng tổ
Chi bộ trong sạch, vững mạnh với xây dựng đơn vị vững mạnh
toàn diện là cơ sở để góp phần thắng lợi mọi nhiệm vụ được
giao.
b) Trách nhiệm của quân nhân
- Một là, xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, ý chí
quyết tâm chiến đấu cao, sẵn sàng nhận và hoàn thành
thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.
Mỗi quân nhân cần quán triệt sâu sắc và nắm chắc
mục tiêu, quan điểm, phương châm chỉ đạo của Đảng về
nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; nhận thức
đầy đủ về những thuận lợi, khó khăn, thách thức đối với
nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, nhiệm vụ của cách mạng, Quân
đội và của đơn vị; nhận rõ đối tượng, đối tác, âm mưu thủ
đoạn của các thế lực thù địch...
Tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và nhân dân,
kiên định mục tiêu con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, tin
tưởng vững chắc vào thắng lợi của sự nghiệp đổi mới và
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; luôn nắm vững
mục tiêu chiến đấu, nâng cao cảnh giác cách mạng, xây
dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, ý chí quyết tâm chiến
đấu cao, đoàn kết, vượt mọi khó khăn gian khổ, bám trụ
kiên cường, dũng cảm, sáng tạo, sẵn sàng chiến đấu hy
sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội và
hạnh phúc của nhân dân, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ
 31

quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, vùng trời, biển, đảo
thềm lục địa của Tổ quốc.
Ví dụ: Hoạt động quân sự là họat động đặc thù rất
khó khăn và vất vả như: phải thực hiện nhiệm vụ xa gia
đình trong thời gian dài, môi trường làm việc nguy hiểm có
thể ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng bất cứ lúc nào,
cường độ học tập, rèn luyện cao… nếu không có bản lĩnh,
không có ý chí quyết tâm vươn lên thì chắc chắn không thể
thực hiện được nhiệm vụ.
- Hai là, tích cực học tập, rèn luyện, nâng cao năng
lực, trình độ mọi mặt.
Ra sức học tập, rèn luyện nâng cao trình độ chính trị,
quân sự, văn hóa, khoa học kỹ thuật, làm chủ vũ khí trang
bị, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu và chiến
đấu thắng lợi; trong bất kỳ tình huống nào cũng kiên quyết
bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới, biển, đảo thiêng
liêng của Tổ quốc, không bị bất ngờ. Phát huy tinh thần tự
giác trong tự học, tự rèn, năng động, sáng tạo trong nghiên
cứu, nâng cao năng lực chỉ huy, quản lý, trình độ chuyên
môn nghiệp vụ, góp phần xây dựng đơn vị vững mạnh toàn
diện, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình
hình mới.
Đẩy mạnh phong trào thi đua quyết thắng, gắn với
thực hiện có hiệu quả việc đẩy mạnh học tập và làm theo
tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và Cuộc vận
động Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh
“Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới, tạo động lực mạnh mẽ trong
toàn đơn vị và mỗi quân nhân hoàn thành tốt nhiệm vụ
được giao.
Ví dụ: Từ chiến sĩ phải tích cực, chủ động học tập
đường lối, chủ trương của Đảng, nhiệm vụ của Quân đội,
 32

chức trách của bản thân; nắm chắc kỹ chiến thuật, tính năng
tác dụng của VKTBKT có trong biên chế nhằm nâng cao sức
chiến đấu, sẵn sàng nhận và hoàn thành mọi nhiệm vụ được
giao.
Đẩy mạnh phong trào thi đua quyết thắng, gắn với
thực hiện có hiệu quả việc đẩy mạnh học tập và làm theo
tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và Cuộc vận
động Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh
“Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới, tạo động lực mạnh mẽ trong
toàn đơn vị và mỗi quân nhân hoàn thành tốt nhiệm vụ
được giao.

- Ba là, chấp hành nghiêm pháp luật Nhà nước, kỷ

luật quân đội; tích cực tu dưỡng, rèn luyện tính tổ chức,
tính kỷ luật, đạo đức, lối sống và tác phong chính quy; luôn
giữ vững phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”.
Tuyệt đối phục tùng mệnh lệnh cấp trên, chấp hành
nghiêm pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội, các quy định
trên biên giới đất liền, biển, đảo và nhà giàn, rèn luyện tác
phong chính quy, khoa học, khẩn trương, chính xác;
thường xuyên tu dưỡng đạo đức cách mạng, lối sống trong
sáng, lành mạnh, tinh thần đoàn kết, tương trợ giúp đỡ lẫn
nhau, nêu cao tinh thần tự lực, tự cường, chủ động, sáng
tạo khắc phục khó khăn thực hiện nhiệm vụ; tích cực xây
dựng đơn vị có môi trường văn hóa trong sạch, lành mạnh,
giữ vững và phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời
kỳ mới.
Ví dụ: Mỗi quân nhân phải thực hiện nghiêm Điều
lệnh quản lý bộ đội, Thông tư 16/TT-BQP; Chỉ thỉ 217/CT-
BTL, 218/CT-BTL..
 33

- Bốn là, thực hiện tốt công tác đối ngoại, công tác vận
động quần chúng của Đảng, góp phần giữ vững ổn định
chính trị và trật tự, an toàn xã hội trên biên giới đất liền và
trên biển, đảo.
Quán triệt sâu sắc đường lối đối ngoại của Đảng, đối
ngoại quốc phòng trong tình hình mới; tích cực tuyên truyền,
vận động nhân dân, đặc biệt là những người dân sinh sống
nơi biên giới, hải đảo và làm ăn trên biển chấp hành tốt
đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà
nước. Kiên quyết, kiên trì đấu tranh chống lại hành động sai
trái vi phạm chủ quyền biên giới, biển, đảo của Tổ quốc, góp
phần giữ vững ổn định chính trị và trật tự, an toàn xã hội trên
đất liền, biển, đảo.
Chấp hành nghiêm kỷ luật trong quan hệ quốc tế, quan
hệ quân dân, tích cực tham gia xây dựng cơ sở chính trị -
xã hội địa phương, nhất là nơi biên giới, hải đảo vững
mạnh; xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc, củng cố
khối đại đoàn kết toàn dân; tham gia giúp nhân dân phát
triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xóa đói giảm nghèo, phòng,
chống thiên tai, dịch bệnh, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, bảo
vệ tài sản của Nhà nước, tính mạng, tài sản và hạnh phúc
của nhân dân.
Ví dụ: Nhà nước ta có những chính sách hỗ trợ về kinh
phí đề ngư dân đóng tàu thuyền có công suất lớn, có những
tàu chuyên dụng cung cấp dầu, nhu yếu phẩm để có thể đánh
bắt cá xa bờ qua đó có thể khẳng định chủ quyền trên biển...
Chấp hành nghiêm kỷ luật trong quan hệ quốc tế, quan
hệ quân dân, tích cực tham gia xây dựng cơ sở chính trị -
xã hội địa phương, nhất là nơi biên giới, hải đảo vững
mạnh; xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc, củng cố
khối đại đoàn kết toàn dân; tham gia giúp nhân dân phát
 34

triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xóa đói giảm nghèo, phòng,
chống thiên tai, dịch bệnh, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, bảo
vệ tài sản của Nhà nước, tính mạng, tài sản và hạnh phúc
của nhân dân.
Định hướng tư tưởng: Nắm chắc mục tiêu, quan
điểm, phương châm, nhiệm vụ và giải pháp bảo vệ Tổ quốc
Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới góp phần
làm cho mỗi quân nhân nhận thức được vai trò, nhiệm vụ
của bản thân quyết tâm thực hiện tốt mọi nhiệm vụ được
giao.
Tóm lại: Mỗi quân nhân cần nêu cao ý thức, tinh thần
dân tộc, phải không ngừng học tập nâng cao trình độ, rèn
luyện đạo đức, tác phong quân nhân, phấn đấu hết mình,
góp phần vào sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc.
 35

* KẾT LUẬN
Bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa là sự
nghiệp vĩ đại của dân tộc, là nhiệm vụ trọng yếu thường
xuyên của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta. Trong đó
QĐND đóng vai trò nòng cốt. Quán triệt và thực hiện
nghiêm túc những nội dung, quan điểm chỉ đạo về Chiến
lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới là trách nhiệm
của mọi quân nhân trong Sư đoàn nói chung và quân nhân
trong đơn vị ta nói riêng.
Cán bộ, chiến sĩ quyết tâm thực hiện tốt trách nhiệm
và nghĩa vụ của mình. Tích cực học tập, huấn luyện đáp
ứng yêu cầu nhiệm vụ trong mọi tình huống; nâng cao
trình độ về mọi mặt, thường xuyên tu dưỡng rèn luyện,
chấp hành nghiêm các quy định của đơn vị. Đẩy mạnh học
tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí
Minh, xây dựng môi trường văn hóa trong sạch lành
mạnh, làm tốt công tác dân vận góp phần quan trọng trong
sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội
chủ nghĩa./.