Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ......

/ 23
Imię i nazwisko ................................

1 Podaj nazwy systematyczne kwasów karboksylowych o poniższych wzorach ( ... / 1 p.)

półstrukturalnych.

2 ( ... / 1 p.)
Podaj liczbę wiązań σ i π w cząsteczce kwasu etanowego.

3 Uzupełnij podane równania reakcji chemicznych. ( ... / 2 p.)

a) CH3COOH + NaOH → ____________________ + ____________________

b) _________________ + _________________ → (CH3COO)2Cu + _______ H2O
c) ____________________ + Mg → (CH3COO)2Mg + __________________

4 Na twardość wody wpływa m.in. wodorowęglan magnezu. Napisz w formie jonowej ( ... / 1 p.)
równanie reakcji chemicznej, która zachodzi po wprowadzeniu mydła do wody
zawierającej tę sól.

5 Oblicz, ile cząsteczek tlenu potrzeba do całkowitego spalenia (w warunkach ( ... / 2 p.)
normalnych) 0,25 mola kwasu oktadekanowego.

6 Wybierz substraty, produkty i współczynniki stechiometryczne równania reakcji ( ... / 1 p.)

otrzymywania mydła potasowego.

Współczynniki
Substraty Produkty
stechiometryczne

A. KOH + CH3COOH a. HCOOK + H2 I. 1, 1, 1, 2

B. K2O + HCOOH b. C15H31COOH + KOH II. 1, 1, 1, 1

C. KOH + C15H31COOH c. (C17H35COO)2Ca + KCl III. 1, 2, 2, 1

D. C17H35COOK + CaCl2 d. CH3COOK + H2O IV. 2, 1, 1, 2

E. C15H31COOK + H2O e. C15H31COOK + H2O V. 2, 1, 1, 1

7 Oblicz, ile decymetrów sześciennych wodoru (odmierzonego w warunkach ( ... / 1 p.)

normalnych) potrzeba do całkowitego uwodornienia 160 g kwasu oleinowego.

8 Zaznacz wzory estrów i podaj ich nazwy systematyczne. ( ... / 1 p.)

A. C2H5–O–C3H7 B. CH3–COO–CH3 C. CH3–CH2–CO–CH3 D. HCOOC6H5

Grupa A | strona 1 z 3
9 Jednym z produktów hydrolizy w środowisku kwasowym estru o wzorze sumarycznym ( ... / 1 p.)
C4H8O2 jest propan-1-ol. Napisz wzór półstrukturalny i nazwę systematyczną
drugiego produktu hydrolizy.

10 Uzupełnij poniższe schematy, wpisując nazwy produktów reakcji chemicznych. ( ... / 2 p.)

a) propan-1-ol + kwas butanowy → ___________________ + ___________________

H+
b) etanian etylu + woda ⇄ _____________________ + _____________________
c) butanian etylu + wodorotlenek sodu → __________________ + _________________

11 Przeprowadzono reakcję zmydlania tristearynianu glicerolu za pomocą wodorotlenku ( ... / 1 p.)

potasu. Napisz równanie tej reakcji chemicznej i podaj nazwy produktów.

12 Uzupełnij opis jonu palmitynowego. ( ... / 1 p.)

A. fragment hydrofobowy / główka C. fragment hydrofobowy / ogon

B. fragment hydrofilowy / główka D. fragment hydrofilowy / ogon

13 Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – ( ... / 1 p.)
jeśli jest fałszywe.
1. Mleko jest przykładem emulsji typu O/W. P F
2. Emulgator w emulsji zapobiega działaniu mikroorganizmów. P F
3. Trwała emulsja powstaje po wymieszaniu wody z olejem. P F
4. Gliceryna jest substancją nawilżającą. P F
14 Uzupełnij zdania tak, aby informacje były prawdziwe. ( ... / 1 p.)

Środki do mycia luster mają postać A / B. Patynę można usunąć roztworem C / D w

ciepłej wodzie. Proces zachodzący w zmywarkach polega na reakcji E / F.

A. roztworu właściwego C. chlorku sodu E. syntezy

B. koloidu D. wodorotlenku sodu F. zmydlania

15 Puder sypki zawiera: 120 g talku, 7,5 g tlenku cynku, 7,5 g stearynianu cynku, 15 g ( ... / 1 p.)
skrobi ryżowej. Zaznacz poprawne dokończenia zdań.

a) Zawartość skrobi ryżowej i talku (procent masowy) w pudrze wynosi

odpowiednio:
A. 15%, 80% B. 10%, 60% C. 10%, 80% D. 25%, 75%

b) Stosunek masowy skrobi do masy pudru wynosi:

A. 1 : 10 B. 1 : 15 C. 1 : 20 D. 1 : 25

c) Stosunek masowy kolejnych składników wynosi:

A. 2 : 1 : 2 : 16 B. 16 : 2 : 1 : 2 C. 8 : 1 : 1 : 2 D. 16 : 1 : 1 : 2

16 Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – ( ... / 1 p.)
jeśli jest fałszywe.
1. Mydło wapniowe jest rozpuszczalne w wodzie. P F
2. Mydło sodowe jest twarde. P F
3. Łańcuch węglowy w mydłach ma właściwości hydrofilowe. P F
4. Środki powierzchniowo czynne zmiękczają twardą wodę. P F

Grupa A | strona 2 z 3
17 Zaprojektuj doświadczenie pozwalające odróżnić wodę destylowaną od twardej ( ... / 1 p.)
wody za pomocą mydła sodowego. Zaznacz rodzaj szkła i sprzętu laboratoryjnego
oraz odczynników niezbędnych do przeprowadzenia tego doświadczenia
chemicznego. Wskaż poprawnie podane obserwacje.

a) szkło i sprzęt laboratoryjny

A. palnik C. łapa do probówek E. bagietka G. waga

B. zlewki D. statyw do probówek F. łyżka do nabierania H. cylinder miarowy

b) odczynniki (mydło oraz odczynniki do twardej wody)

A. woda destylowana D. węglan wapnia G. fosforan(V) sodu

B. mydło sodowe E. chlorek sodu H. uniwersalny papierek wskaźnikowy
C. węglan sodu F. chlorek wapnia

c) obserwacje

A. Brak różnic w zachowaniu mydła sodowego w wodzie destylowanej i twardej.

B. Mydło sodowe w wodzie destylowanej pieni się, natomiast w wodzie twardej powstaje
klarowna ciecz bez piany.
C. Mydło sodowe pieni się w wodzie destylowanej i twardej.
D. Mydło sodowe pieni się w wodzie destylowanej, natomiast w wodzie twardej nie pieni
się i powstaje biały, kłaczkowaty osad.

18 Oblicz masę fenyloaminy (aniliny), która przereagowała z 200 g kwasu ( ... / 2 p.)
chlorowodorowego o stężeniu 0,3%.

19 Określ rzędowość amin o podanych wzorach półstrukturalnych. ( ... / 1 p.)

Grupa A | strona 3 z 3
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 23
Imię i nazwisko ................................

1 Podaj nazwy systematyczne kwasów karboksylowych o poniższych wzorach ( ... / 1 p.)

półstrukturalnych.

2 ( ... / 1 p.)
Podaj liczbę wiązań σ i π w cząsteczce kwasu metanowego.

3 Uzupełnij podane równania reakcji chemicznych. ( ... / 2 p.)

a) 2 HCOOH + Ba(OH)2 → __________________ + ____________________

b) __________________ + __________________ → HCOOK + H2O
c) __________________ + Ca → (HCOO)2Ca + ____________________

4 Na twardość wody wpływa m.in. wodorowęglan wapnia. Napisz w formie jonowej ( ... / 1 p.)
równanie reakcji chemicznej, która zachodzi po wprowadzeniu mydła do wody
zawierającej tę sól.

5 Oblicz objętość tlenku węgla(IV), który powstanie w wyniku całkowitego spalenia (w ( ... / 2 p.)
warunkach normalnych) 0,5 mola kwasu palmitynowego.

6 Wybierz substraty, produkty i współczynniki stechiometryczne równania reakcji ( ... / 1 p.)

otrzymywania mydła sodowego.

Współczynniki
Substraty Produkty
stechiometryczne

A. NaOH + CH3COOH a. HCOONa + H2 I. 1, 1, 1, 2

B. Na2O + HCOOH b. C15H31COOH + NaOH II. 1, 1, 1, 1

C. C15H31COONa + H2O c. C17H35COONa + H2O III. 2, 1, 1, 1

D. NaOH + C17H35COOH d. (C17H35COO)2Ca + NaCl IV. 1, 2, 2, 1

E. C17H35COONa + CaCl2 e. CH3COONa + H2O V. 2, 1, 1, 2

7 Oblicz, ile gramów kwasu oleinowego potrzeba do otrzymania jego ( ... / 1 p.)
dibromopochodnej w reakcji chemicznej tego kwasu z 24 g bromu.

8 Zaznacz wzory estrów i podaj ich nazwy systematyczne. ( ... / 1 p.)

A. CH3–COO–C6H5 B. HCOOC2H5 C. C2H5–O–CH3 D. C6H5–CO– C2H5

Grupa B | strona 1 z 3
9 Jednym z produktów hydrolizy w środowisku kwasowym estru o wzorze sumarycznym ( ... / 1 p.)
C5H10O2 jest kwas butanowy. Napisz wzór półstrukturalny i nazwę systematyczną
drugiego produktu hydrolizy.

10 Uzupełnij poniższe schematy, wpisując nazwy produktów reakcji chemicznych. ( ... / 2 p.)

a) etanol + kwas propanowy → _____________________ + _____________________

H+
b) etanian metylu + woda ⇄ _____________________ + _____________________
c) butanian metylu + wodorotlenek potasu → _________________ + ________________

11 Przeprowadzono reakcję zmydlania tripalmitynianu glicerolu za pomocą wodorotlenku ( ... / 1 p.)

sodu. Napisz równanie tej reakcji chemicznej i podaj nazwy produktów.

12 Uzupełnij opis jonu palmitynowego. ( ... / 1 p.)

A. fragment hydrofilowy / główka C. fragment hydrofilowy / ogon

B. fragment hydrofobowy / główka D. fragment hydrofobowy / ogon

13 Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – ( ... / 1 p.)
jeśli jest fałszywe.
1. Balsam do ciała jest przykładem emulsji typu O/W. P F
2. Emulgator w emulsji zagęszcza ją. P F
3. Trwała emulsja powstaje po wymieszaniu wody z oliwą. P F
4. Gliceryna jest substancją nawilżającą. P F
14 Uzupełnij zdania tak, aby informacje były prawdziwe. ( ... / 1 p.)

Środki do mycia luster mają postać A / B. Środki do udrożniania rur zawierają C / D.

Reakcja E / F zachodzi przy korzystaniu ze zmywarki.

A. roztworu właściwego C. chlorek sodu E. zmydlanie

B. koloidu D. wodorotlenku sodu F. synteza

15 Puder sypki zawiera: 120 g talku, 7,5 g tlenku cynku, 7,5 g stearynianu cynku, 15 g ( ... / 1 p.)
skrobi ryżowej. Zaznacz poprawne dokończenia zdań.

a) Zawartość skrobi ryżowej i talku (procent masowy) w pudrze wynosi

odpowiednio:
A. 10%, 80% B. 25%, 75% C. 15%, 80% D. 10%, 60%

b) Stosunek masowy skrobi do masy pudru wynosi:

A. 1 : 15 B. 1 : 10 C. 1 : 20 D. 1 : 25

c) Stosunek masowy kolejnych składników wynosi:

A. 8 : 1 : 1 : 2 B. 16 : 1 : 1 : 2 C. 2 : 1 : 2 : 16 D. 16 : 2 : 1 : 2

Grupa B | strona 2 z 3
16 Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – ( ... / 1 p.)
jeśli jest fałszywe.
1. Mydło potasowe jest twarde. P F
2. Mydło wapniowe jest nierozpuszczalne w wodzie. P F
3. Łańcuch węglowy w mydłach ma właściwości hydrofobowe. P F
4. Środki powierzchniowo czynne zmiękczają twardą wodę. P F
17 Zaprojektuj doświadczenie pozwalające odróżnić wodę destylowaną od twardej ( ... / 1 p.)
wody za pomocą mydła sodowego. Zaznacz rodzaj szkła i sprzętu laboratoryjnego
oraz odczynników niezbędnych do przeprowadzenia tego doświadczenia
chemicznego. Wskaż poprawnie podane obserwacje.

a) szkło i sprzęt laboratoryjny

A. zlewka C. łapa drewniana E. statyw do probówek G. rodzielacz

B. szkiełko zegarkowe D. palnik F. łyżka do nabierania H. cylinder miarowy

b) odczynniki (mydło oraz odczynniki do twardej wody)

A. fenoloftaleina D. węglan potasu G. fosforan(V) sodu

B. mydło sodowe E. chlorek potasu H. woda destylowana
C. węglan magnezu F. chlorek magnezu

c) obserwacje

A. Brak różnic w zachowaniu mydła sodowego w wodzie destylowanej i twardej.

B. Mydło sodowe w wodzie destylowanej pieni się, natomiast w wodzie twardej powstaje
klarowna ciecz bez piany.
C. Mydło sodowe pieni się w wodzie destylowanej i twardej.
D. Mydło sodowe pieni się w wodzie destylowanej, natomiast w wodzie twardej nie pieni
się i powstaje biały, kłaczkowaty osad.

18 Oblicz stężenie procentowe roztworu kwasu chlorowodorowego, jeżeli wiadomo, że ( ... / 2 p.)
150 g tego kwasu całkowicie przereagowało z 12 g etyloaminy.

19 Określ rzędowość amin o podanych wzorach półstrukturalnych. ( ... / 1 p.)

Grupa B | strona 3 z 3