Daken

Uitvoeringsmethoden

… in de cursus
1. Werfinrichting
2. Afbraak- & grondwerken
3. Funderingen & kelders
4. Ter plaatse gestort beton
5. Vloerplaten
6. Metselwerk ruwbouw
7. Houtbouw
8. Staalbouw
9. Daken
10. Gevels
11. Buitenschrijnwerk

2
1
Overzicht
THEORIE
1. Hellende daken
• Draagstructuur (daktimmer)
• Bijhorende constructies
• Onderdak en isolatie
• Dakbedekkingen
2. Platte daken
• Opbouw
• Opbouwlagen
• Dakranden en opstanden
• Regenafvoer en doorvoeren

TOEPASSINGEN
• Bepalen van een afschotlaag op een plat dak

Daken
Hellende daken

4
2
Hellende daken
Inleiding

Hellende daken
Functies van een hellend dak:
• Afvoer van hemelwater
• Bescherming tegen weersinvloeden
• Bescherming tegen ongewenste indringers
• Afsluiting van de ruimte

Constructie bestaat altijd uit 3 delen:

• Waterkerend gedeelte (dakbedekking)
• Afsluitend gedeelte (ondergrond)
• Dragend gedeelte (onderconstructie)

 Voor dit hoofdstuk: herhaal cursus Bouwmaterialen!

6
3
⟩ HELLENDE DAKEN

MEEST VOORKOMENDE VORMEN

 Zadeldak
 Veruit meest voorkomend
 2 hellende vlakken in V-vorm
 Goede afvoer van regenwater
 2 soorten van constructie
‐ Gordingendak
‐ Spantendak

⟩ HELLENDE DAKEN

MEEST VOORKOMENDE VORMEN

 Mansardedak (ook: Franse kap of gebroken
kap)
 Dakvlakken zijn gebroken in verschillende
hellingen
 Meer ruimte onder dak

 Wolfsdak
 Variante op zadeldak
 2 afgeschuinde driehoekige vlakken op
korte kant (wolfseinden)

 Schilddak
 Variante op zadeldak
 2 driehoekige vlakken en 2
trapeziumvormige vlakken
 Zeer goed bestand tegen windkrachten

4
⟩ HELLENDE DAKEN

MEEST VOORKOMENDE VORMEN

 Puntdak (ook: tentdak of piramidedak)

 4 driehoekige vlakken die in punt
samenkomen
 Lessenaarsdak
 1 hellend dakvlak (min. 15°)
 1 hoger geveloppervlak
 Sheddak (ook zaagdak of zaagtanddak)
 Evenwijdige lessenaarsdaken of
ongelijke zadeldaken
 Vroeger vooral bij industriehallen
 Veel lichtinval mogelijk

⟩ HELLENDE DAKEN

MEEST VOORKOMENDE VORMEN

5
⟩ HELLENDE DAKEN

MEEST VOORKOMENDE VORMEN

⟩ HELLENDE DAKEN

MEEST VOORKOMENDE VORMEN

6
⟩ HELLENDE DAKEN

MEEST VOORKOMENDE VORMEN

⟩ HELLENDE DAKEN

MEEST VOORKOMENDE VORMEN

7
⟩ HELLENDE DAKEN

MEEST VOORKOMENDE VORMEN

⟩ HELLENDE DAKEN

MEEST VOORKOMENDE VORMEN

Daktype: sheddak

8
 Hellende daken
Draagstructuur

17

⟩ HELLENDE DAKEN

DRAAGSTRUCTUUR
 Materiaal
 Hout (zie houtbouw)
 Staal (zie staalbouw)
 Constructiemethode
 Gordingendak
 Spantendak
 Bijhorende constructies

9
 Wat is de functie van een
spant (gebinte)? Welke
types spanten bestaan er
(verduidelijk dmv schets)?

19

⟩ HELLENDE DAKEN

DRAAGSTRUCTUUR

Gebintes of spanten
 Verschillende mogelijke
vormen
 Opvangen van verticale &
horizontale lasten
 Ondersteuningen van
nokgording en gordingen

10
 Wat zijn de verschillende
onderdelen van een
dakspant? (verduidelijk
dmv een tekening)

21

⟩ HELLENDE DAKEN

DRAAGSTRUCTUUR
Nok of nokgording
Priemstijl of makelaar

Trekbalk of
hanebalk Keper

Gording

Kreupele Spantbeen
stijl (om 3 à 4m)
Slof of
Muurplaat
sleestuk

Traditioneel dakgebinte (gordingendak)

11
 Wat zijn de verschillen
tussen een gordingen- en
spantendak? (verduidelijk
dmv tekeningen/schetsen)
⟩ HELLENDE DAKEN
DRAAGSTRUCTUUR
Gordingendak (of traditioneel keperdak)
 Opgebouwd op basis van gordingen
 Dwarsbalken evenwijdig met
dakgoot
 ingemetseld in muur
 Of ondersteund door spanten
 Op gordingen: kepers van muurplaat
tot nok
 Tussenafstand gordingen = afh. van
hellingsgraad dak
 Studie van dimensies gordingen
nodig, moeten voldoende
ondersteund worden
 Niet prefabriceerbaar
 Eenvoudige installatie
23
Spantendak (of sporendak)
 Opgebouwd uit dakspanten
 Houten balken die verticaal van
muurplaat naar nok lopen
 Aan voet en nok:
driehoekverbindingen
 Onderdak rechtstreeks op
spanten
 Tussenafstand spanten ca. 40cm
 Zelfdragend, moet niet
ondersteund worden door muren
 Grote ruimtes overspannen
 Prefabriceerbaar
 goedkoper
12
⟩ HELLENDE DAKEN

DRAAGSTRUCTUUR

Gordingendak Spantendak

⟩ HELLENDE DAKEN

DRAAGSTRUCTUUR

Bij een gordingendak of traditioneel

keperdak wordt het dakspant (gebinte)
elke 3 à 4 meter voorzien om de
gordingen te ondersteunen, indien er
geen tussenmuren voorzien zijn.

Bij een spantendak wordt het dakspant

à 40-60cm geplaatst en komt het
dakbeschot (onderdak) en
de panlatten rechtstreeks op
het spant.
De gordingen en kepers vervallen.

Dakspant
13
⟩ HELLENDE DAKEN

DRAAGSTRUCTUUR

Gordingendak met tussenspant Gordingendak steunend op

(onvolledig gebinte) metselwerk

⟩ HELLENDE DAKEN

DRAAGSTRUCTUUR
Spantendak met hanebalk (A-
Spantendak met kreupele stijl, spant)
sleestuk en blokkeel

14
⟩ HELLENDE DAKEN

DRAAGSTRUCTUUR

Prefab spantendak A-spanten met kepers

⟩ HELLENDE DAKEN

DRAAGSTRUCTUUR
Spantendak met makelaar en Spanten met vakwerkgebinte
trekbalk + vakwerkgebinte

15
⟩ HELLENDE DAKEN

DRAAGSTRUCTUUR

Muurplaat Verhoogd gebinte

⟩ HELLENDE DAKEN

DRAAGSTRUCTUUR

Verbinding met stalen

verbindingsplaten

Verbinding door overlapping en

vernageling

16
⟩ HELLENDE DAKEN

DRAAGSTRUCTUUR

Stalen portiek Stalen M-spant

⟩ HELLENDE DAKEN

DRAAGSTRUCTUUR

Stalen sheddak met houten

Stalen sheddak daktimmer

17
⟩ HELLENDE DAKEN

DRAAGSTRUCTUUR

Scharnierkap Prefab kap

Hellende daken
Bijhorende constructies

36
18
 Welke bijhorende
constructies bestaan er
bij een hellend dak? Leg
uit. (Eventueel: benoem
op een foto/tekening)

37

⟩ HELLENDE DAKEN

BIJHORENDE CONSTRUCTIES
 Dakoversteek
 Bescherming voor de zijgevel
 Dakgoten steken uit de gevelvlakkken
‐ Bakgoot
‐ Hanggoot

19
⟩ HELLENDE DAKEN

BIJHORENDE CONSTRUCTIES

Overstekende bakgoot Overstekende hanggoot

⟩ HELLENDE DAKEN

BIJHORENDE CONSTRUCTIES
 Zonder oversteek
 Bakgoot
‐ Wanneer gevel op perceelsgrens staat
 Hanggoot
‐ Meest voorkomende vorm

20
⟩ HELLENDE DAKEN

BIJHORENDE CONSTRUCTIES
 Noordboom
 Waar verschillende dakvlakken samenkomen in een buitenhoek
 Ter ondersteuning spantbenen

⟩ HELLENDE DAKEN

BIJHORENDE CONSTRUCTIES
 Kilgoot
 Waar verschillende dakvlakken samenkomen in een binnenhoek
 Kilkeper

21
⟩ HELLENDE DAKEN

BIJHORENDE CONSTRUCTIES
 Dakvlakvensters en schoorstenen
 Draagspanten worden onderbroken
 Versteviging draagspanten (verdubbeling)
 Dwarse steunbalken om onderbroken spanten op te vangen

⟩ HELLENDE DAKEN

BIJHORENDE CONSTRUCTIES
 Dakkapel
 Voorzijde in verlengde of evenwijdig met gevel
 Kilgoot langs zijkanten
 Dwarse steunbalken om bijkomende krachten naar
zijkanten te verdelen

22
⟩ HELLENDE DAKEN

BIJHORENDE CONSTRUCTIES
 Wolfseinde
 Zadeldak: top puntgevel (einde nok) = zwakste punt
 Oplossen door puntgevel af te knotten (wolfseinde)
 Helling wolfseinde = helling hoofddak
 Noordbomen verlengde van nok
 Muurplaat op bovenkant afgeknotte muur

Hellende daken
Onderdak en isolatie

46
23
 Wat is het belang van een
onderdak? Waaruit bestaat
het onderdak?

47

⟩ HELLENDE DAKEN

ONDERDAK EN ISOLATIE
 Onderdak
 Waterdichte, dampopen folie of
houtvezelplaat
 Soms houten beplating of beplanking
(schalieberd) als dragend onderdak
 Doel: beschermen van isolatie tegen
vocht en stof, afvloeien van regenwater
en condenswater naar goot

24
⟩ HELLENDE DAKEN

ONDERDAK EN ISOLATIE
 Onderdak wordt rechtstreeks op kepers (gordingendak) of spanten (spantendak)
aangebracht
 Hierop worden tengellatten (van muurplaat tot nok) genageld
 Dwars op de tengellaten komen panlatten, met afstand = lengte pannen - overlap
 Pannen/leien worden verankerd achter de panlatten

Op welke manieren kan je

een hellend dak isoleren?
Wat zijn de mogelijke
materialen, eigenschappen
en aandachtspunten?
(verduidelijk dmv
tekeningen/snedes)
50
25
⟩ HELLENDE DAKEN

ONDERDAK EN ISOLATIE
 Isolatie: in het dakschild (tussen
kepers of gordingen)
 Eenvoudige plaatsingsmethode
 Luchtopen materiaal (bv. rotswol)
‐ Meestal zachte matten
‐ Luchtdichtingsfolie langs binnen aanbrengen!
Constructie moet volledig luchtdicht zijn.
 Luchtdicht materiaal (bv. PIR)
‐ Meestal harde platen
‐ Naden tussen platen en met daktimmer
aftapen

⟩ HELLENDE DAKEN

ONDERDAK EN ISOLATIE
 Isolatie: op het dakschild (Sarkingdak)
 Harde luchtdichte isolatieplaten
 Isolatie op de kepers
 Onderdakfolie, tengel- & panlatten op
isolatie
 Renovaties: binnenafwerking kan blijven
 Geen koudebruggen
 Opletten bij bevestiging tegel- &
panlatten
 Snelle maar dure plaatsing

26
⟩ HELLENDE DAKEN

ONDERDAK EN ISOLATIE
 Zelfdragende sandwichpanelen
 Prefabpanelen
 Binnenzijde: luchtdichting en afwerking
reeds voorzien
 Buitenzijde: onderdak en latwerk reeds
voorzien
 Extra mogelijkheid: dakdichtingsmateriaal
reeds gemonteerd (meestal metalen
beplating)

⟩ HELLENDE DAKEN

ONDERDAK EN ISOLATIE

27
⟩ HELLENDE DAKEN

ONDERDAK EN ISOLATIE

Gordingendak Spantendak

⟩ HELLENDE DAKEN

ONDERDAK EN ISOLATIE

Sarkingdak Zelfdragend sandwichpaneel

28
⟩ HELLENDE DAKEN

ONDERDAK EN ISOLATIE

Isolatie op spanten – aansluiting Isolatie tussen spanten –

gevelisolatie volledige dakopbouw

⟩ HELLENDE DAKEN

ONDERDAK EN ISOLATIE

Onderdakfolie op kepers Schalieberd

29
⟩ HELLENDE DAKEN

ONDERDAK EN ISOLATIE

Folie aansluiten op daktimmer en

Onderdak door beplating muren

⟩ HELLENDE DAKEN

ONDERDAK EN ISOLATIE

Zachte isolatie Luchtdichtingsfolie aftapen

30
⟩ HELLENDE DAKEN

ONDERDAK EN ISOLATIE

⟩ HELLENDE DAKEN

ONDERDAK EN ISOLATIE

31
⟩ HELLENDE DAKEN

ONDERDAK EN ISOLATIE

Sarkingdak - snede Sarkingdak

⟩ HELLENDE DAKEN

ONDERDAK EN ISOLATIE

Zelfdragend sandwichpaneel Zelfdragend sandwichpaneel

met stalen bekleding met stalen bekleding
32
Hellende daken
Dakbedekking

65

Wat is het doel van een

dakbedekking bij een
hellend dak? Welke
materialen bestaan er?

66
33
⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING
 Visuele eindafwerking van dak
 Voert hemelwater af naar dakgoot, maar...
 Niet waterdicht (stofsneeuw, bij storm)
 Niet winddicht
 Verschillende materialen
 Pannen (gebakken, beton, metaal, ...)
 Leien (natuursteen, vezelcement, ...
 Riet of stro
 Zink, koper, ...
 Shingles (hout, bitumen)
 Materiaalkeuze beïnvloedt dakstructuur

Wat zijn de eigenschappen

en aandachtspunten van
de verschillende
dakbekkingsmaterialen?
Hoe worden deze
geplaatst? (verduidelijk
dmv schets)
68
34
⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING
PANNEN

 Verschillende vormen:
 Platte dakpannen: helling minstens 35°
‐ vlakke pan met ribben en sluiting (stormpan)
‐ Vlakke pan met sluiting
‐ Tegelpan
 Ronde dakpannen: helling minstens 20°
‐ halfronde (holle) pan, eventueel met sluiting
 Hulpstukken: sluitpan, nokpan, gevelpan
 Hiel achter panlat haken + eventueel vernagelen
 Voldoende overlap: afhankelijk van dakhelling en type dakpan

⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING

Eerste lagen Opbouw nok

35
⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING

Kleidakpan Betondakpan

⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING

Vlakke pan met ribben en sluiting Vlakke pan met ribben en sluiting
36
⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING

Vlakke pan met sluiting Vlakke pan met sluiting

⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING

Tegelpan Tegelpannen
37
⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING

Holle dakpan met sluiting Holle dakpan met sluiting

⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING

Nokpan Gevelpan
38
⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING

Overlapping Panhaak en nagelgat

⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING
LEIEN

 Hellingshoek 25° - 90° (gevel)

 Vastzetten met spijkers en/of haken
 Verticaal half overlappen, horizonaal afh.
van helling
 Materiaal
 Natuurleien (schist): gezaagd uit blokken
natuursteen
 vezelcement

39
⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING

Leien op een spantendak Spijkers en haken

⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING
RIET & STRO

 Vroeger: open constructie

 Riet wordt gebonden op rietlatten
 Riet is van binnen zichtbaar
 Geen isolerende waarde
 Niet brandveilig
 Nu: gesloten constructie (schroefdak)
 Riet wordt geschroefd op dichte ondergrond
‐ Houten beplanking of beplating
‐ Speciale isolatiepanelen
 stro/riet = mee isolerend (geen spouw)
 Brandveiliger (smeult ipv brandt)

40
⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING

Open vs gesloten constructie

⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING

Open constructie Schroefdak

41
⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING
METAAL

 Metalen banen
 Zink, koper, RVS, aluminium
 Staande naad OF roef ; liggende naad

 Zelfdragend profielplaten
 Met schroeven of haken bevestigen op
gordingen
 Staal (steeldeck), aluminium, kunsstof
(golfplaten), vezelcement

 Sandwichpanelen

⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING

Roef Roefdak
42
⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING
STAANDE NAAD

 Randen van metalen banen zijn omgevouwen

 Randen van tegen elkaar geplaatste banen worden
in elkaar gefelst
 Wanneer banen niet lang genoeg zijn:
liggende naad

⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING

Panelen Staande naad

43
⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING

Koper: naden felsen Zinken dak

⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING

Goflplaat RVS profielplaat

44
⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING

Aluminium profielplaat op
Golfplaten: geschroefd staanders

⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING
RISICO OP CONDENS

 Metalen dakbedekking (platen, banen):

 Condensatie tgv onderkoeling
 Wanneer het dampscherm niet goed is aangebracht

 Ventilatiespouw van 2cm voorzien dmv onderdak

 Sandwichpanelen ipv metalen platen
(naden aftapen!)
 Sarkingdak voor metalen banen

Ventilatie is moeilijk te verwezenlijken en

verhoogt warmte-verliezen

45
⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING

Sandwichpaneel Sandwichpanelen

Hoe wordt de overgang

van een hellend dak naar
een gevel, schouw en
dakvenster gemaakt?

92
46
⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING
OVERGANG NAAR GEVELS, SCHOUWEN, DAKVENSTERS

 Oversteek (bv. aan dakgoot)

 Wanneer oversteek niet mogelijk is, overlapping te maken
 Loden slab inslijpen in metselwerk
 Regenkraag (voor schouwen, dakdoorvoeren)
 muurklemprofielen

⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING

Dakvlakraam: waterkerend
Dakvlakraam: gootstuk manchet
47
⟩ HELLENDE DAKEN

DAKBEDEKKING

Dakvlakraam voor dakbedekking Dakvlakraam na dakbedekking

Daken
Platte daken

96
48
Platte daken
Opbouw

97

Waaruit bestaat de opbouw

van een plat dak? Welke
types opbouw bestaan er?

98
49
⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUW
 Bestaat uit ten minste:
 Dragende structuur
 Isolatie
 Afdichting
 Hemelwaterafvoer

 Soorten platte daken

 (Gewoon) warm dak
 Omkeerdak

Wat zijn de eigenschappen

van een warm dak en
omkeerdak? (teken de
opbouw in een snede)

100
50
⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUW
HET WARME DAK

 Meest voorkomend
 Isolatie wordt op dakvloer geplaatst en
onder waterdichte bedekking
 Geen geventileerde spouw tussen lagen
 Meestal: tussen draagvloer en isolatie 
dampscherm
 Voordeel: isolatie beschermt draagstructuur
tegen ernstige temperatuurschommelingen
 Eventueel: ballast op waterdichte laag.
 beschermt afdichting tegen UV en
windlasten. Verlengt levensduur

⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUW

Warm dak op houten structuur Warm dak op betonstructuur

51
⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUW
HET OMKEERDAK

 Waterdichte afdichting wordt rechtreeks op

draagvloer gekleefd/bevestigd
 Isolatie (XPS-platen) komt zwevend en in
verband op afdichting
 Isolatie beschermt afdichting tegen
 Temperatuurszettingen
 UV-straling
 Mechanische impact
 Meer helling van dak voor goede afvoer
 Ballast nodig voor wegwaaien isolatie
 Vooral interessant bij renovaties (bestaande
dakdichting behouden)

⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUW

Omkeerdak op houten structuur Omkeerdak op betonstructuur

52
 Welke dakopbouwen
worden afgeraden en
waarom? (verduidelijk dmv
tekeningen/snedes)

105

⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUW
AF TE RADEN DAKOPBOUWEN
 HOUTEN DAKSTRUCTUUR:
 Koud dak: isolatie tussen/onder kepers en
met buitenlucht geventileerde spouw tussen
dakvloer en isolatie
 Compactdak: plaats tussen kepers volledig
opgevuld met isolatie  dampdichte laag
langs buiten geeft condensatierisico
 BETONNEN DAKSTRUCTUUR:
 Isolatie onder dakstructuur  grote
temperatuurszettingen van betonnen
structuur met risico op scheuren
 Isolatie onder afschotlaag  bouwvocht blijft
gevangen in isolatie

53
⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUW

Houten structuur: koud dak Houten structuur: compact dak

⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUW

Houten structuur: koud dak

Betonstructuur: isolatie onder
afschotlaag
54
Platte daken
Opbouwlagen

109

Welke dakvloeren worden

gebruikt bij een plat dak?

110
55
⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN
DAKVLOEREN

 De meeste dragende vloeren kunnen dienst doen als dakvloer:

 Houten kepers / I-liggers met OSB (platform / balloon)
 Betonnen prefabelementen (welfsels of predallen) met druklaag
 Ter plaatse gestorte betonnen plaat

 Er bestaan daarnaast ook speciaal geprefabriceerde elementen voor dakvloeren:

 Licht isolerende prefabelementen (cellenbeton)
 Stalen profielplaten: steeldeck (vaak bij staalbouw)
 Zelfdragende sandwichpanelen met isolatie

⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN

Cellenbeton panelen Cellenbeton panelen

56
⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN

Steeldeck Steeldeck

⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN

Sandwich panelen Sandwich panelen

57
 Waarvoor dient het
afschot? Hoe kan je deze
bekomen?

115

⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN
AFSCHOT

 Vermijden van plasvorming!

 Bij nieuwbouw: min. 2% helling
Goten: min. 1% helling
 Soms zeer complexe kilconfiguraties

 Hoe afschot verkrijgen?

 Ter plaatse gestorte dakvloer in helling
uitvoeren
 Prefab elementen (beton, stalen plooiplaten,
houtstructuur) in afschot plaatsen
 Afschotlaag aanbrengen (schuimbeton)
 Afschotisolatieplaten

58
⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN
AFSCHOT

 Beton in helling gestort

 Geen bijkomend afschot nodig, snelle uitvoering
 Op hoogste punt veel betonmassa, gewicht
 In de praktijk: perfecte afwatering is moeilijk zonder plaatselijk bijwerken

 Prefab elementen in afschot

 Beton, cellenbeton, sandwichpanelen, stalen plooiplaten
 Houten dakstructuur in helling (al dan niet met hellende onderbalklaag)
 Meestal voldoende helling in 1 richting
 Rekening te houden met doorbuiging spanten: ook helling voorzien in andere
richting

⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN
AFSCHOT
 Afschotlaag aanbrengen
 Cementgebonden: mager beton, licht beton (isolatiekorrels, schuimbeton), chape
 Extra gewicht en veel bouwvocht!
 Rechtstreeks op draagvloer aangebracht
 Vaak zeer vloeiend materiaal: opletten voor bevuiling onder dak
 Dampscherm op afschotlaag

 Afschotisolatie
 Gering bijkomend gewicht
 Puzzel: zeer veel verschillende stukken om dak te bedekken
 moet op voorhand uitgetekend worden en duurt lang om te plaatsen
 Dampscherm onder isolatie te plaatsen
 Ook combinatie mogelijk met cementgebonden afschotlaag

59
⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN

Plaatsen schuimbeton Plaatsen schuimbeton

⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN

Plaatsen schuimbeton Plaatsen schuimbeton

60
⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN

Afschotisolatie Afschotisolatie

Welke materialen worden

gebruikt als dampscherm?
Welke factoren bepalen de
materiaalkeuze? Hoe
worden deze geplaatst?

122
61
⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN
DAMPSCHERM

 Bitumineuze producten (roofing) of synthetische producten (PE-folie)

 Materiaalkeuze?
 Afhankelijk van binnenklimaatklasse: klasse 1 (weinig tot geen vochtproductie) tem
klasse 4 (hoge vochtproductie)
 Afhankelijk van soort afdichting:
‐ bitumineuze membranen zijn goed compatibel met bitumineuze dampschermen
‐ kunststofmembranen (epdm) vaak combinatie met dampscherm van PE-folie
 Afhankelijk van draagconstructie:
‐ Betonstructuur: bitumineus dampscherm, meestal volkleven of deelkleven, primer voorzien
‐ Houten structuur: zowel bitumineus als synthetisch mogelijk
‐ Stalen plooiplaten: meestal PE-folie, maar roofing is ook mogelijk

⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN
DAMPSCHERM

 Plaatsing?
 Losliggend:
‐ indien isolatie of afdichting mechanisch wordt bevestigd, of ballast wordt voorzien.
‐ Voldoende overlap voorzien tussen naden. Best naden kleven.
‐ Om opwaaien te voorkomen: deels kleven
 Kleven, lijmen (deel/vol):
‐ Bij bitumen: zelfklevend, branden of lassen
‐ Bij PE: kan eventueel gelijmd worden
‐ Noodzakelijk wanneer isolatie en afdichting gelijmd of gekleefd worden
 Mechanisch bevestigen:
‐ Meestal in combinatie met mechanisch bevestigde isolatie en afdichting
‐ Voor renovaties: bestaand damscherm/afdichting hergebruiken

62
⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN

Roofing branden (lassen) op

betonstructuur Zelfklevend dampscherm

⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN

Bitumineus dampscherm op
houten structuur Zelfklevend dampscherm

63
⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN

Bitumineus dampscherm met alu

coating op steeldeck PE-folie op steeldeck

Wat zijn de
aandachtspunten bij het
plaatsen van het
dampscherm en waarom?

128
64
⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN
DAMPSCHERM

 Aansluitingen?

Bij dakranden, opstanden en

dakdoorbrekingen moeten het
dampscherm en afdichting op
elkaar aansluiten.

Welke isolatie wordt

gebruikt bij een plat dak?
Hoe wordt deze geplaatst?

130
65
⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN
ISOLATIE

 Materiaal?
 Warm dak: PUR, PIR, EPS, rotswol platen, cellenglas
 Omkeerdak: XPS

 Plaatsing?
 Meestal vol of deels verlijmen met warm bitumen, koudlijm of PUR-lijm
 Losliggend: indien afdichting mechanisch wordt bevestigd of ballast
 Mechanisch bevestigen: vooral bij stalen daken. Kan in alle
weersomstandigheden, maar vormt koudebrug. = circulair
 Bij hogere diktes: 2 lagen, geschrankt
 Voegen tussen platen schranken in hellingsrichting

⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN

Cellenglas kleven met koudlijm Cellenglas met warm bitumen

66
⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN

Isolatie kleven met PUR-schuim Losliggende PE-folie en isolatie

⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN

Isolatie mechanisch bevestigd Omkeerdak

67
 Welke
afdichtingsmaterialen
worden gebruikt bij platte
daken? Hoe worden deze
geplaatst?

135

⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN
AFDICHTINGEN

 Bitumineuze afdichtingen
 Bestaan uit: bitumen, polester wapening en polymeer
 Afhankelijk van polymeer:
‐ APP = plastomeren: bestand tegen hoge temperaturen en UV-straling
‐ SBS = elastomeren: bestand tegen lage temperaturen (leischilfers ter bescherming)
 1 laag is voldoende, vaak worden 2 lagen geplaatst
 Plaatsing:
‐ Vol of deels kleven of lassen
‐ Mechanisch bevestigen (bij profielplaten, hout, cellenbeton)
 onderlaag mechanisch, toplaag gelast/gekleefd
‐ Zwevend, los: naden aan elkaar lassen + ballast voorzien

68
⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN

Kleven met koudlijm (vlam)lassen

⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN

Kleven met warm bitumen Mechanisch bevestigd

69
⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN
AFDICHTINGEN

 Kunststof afdichtingen
 Bestaan uit: hoogpolymeren, eventueel wapening of cachering
 Meest bekende types polymeren: EPDM, PVC
 Eénlagig  belang van goede uitvoering!
 Bevestiging van banen onderling door lassen of lijmen
 Bevestiging van banen op ondergrond:
‐ Zwevend: scheidingslaag en ballast voorzien
‐ Verlijmen met lijm of warm bitumen
‐ Mechanische bevestiging

 EPDM en PVC zijn niet compatibel met elkaar.

 Bitumen kan niet op EPDM. EPDM kan op roofing, maar beter is Resitrix.

⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN

EPDM-naden EPDM lijmen

70
⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN

PVC mechanisch bevestigd PVC lassen

⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN
AFDICHTINGEN

 Vloeibare afdichtingen
 Harsen of polymeren
 Worden ter plaatse gemengd
 Vooral voor renovaties of plaatselijke herstellingen
 Bij nieuwbouw: voor moeilijke situaties (bv. rond dakdoorvoeren,
staalverankeringen, ...)

71
⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN

Kemperol (hars) Polyurethaan

⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN

Bitumineuze afdichting Vloeibaar rubber

72
 Op welke manieren kan je
lekken opsporen in de
dakdichting?

145

⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN
 Controle van de waterdichtheid
 Beste test: onder water zetten
 Visuele controle
 Rooktest: rook onder dakdichting blazen
 Hoogspanningstest (mbv elektrodeborstel)
 Thermografie: koude plaatsen geven vochtige isolatie weer

73
⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN

Watertest Watertest

⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN

Visuele controle Rooktest

74
⟩ PLATTE DAKEN

OPBOUWLAGEN

Elektrodeborstel Thermografie

Platte daken
Dakranden en opstanden

150
75
⟩ PLATTE DAKEN

DAKRANDEN EN OPSTANDEN
Een dak zal altijd eindigen aan een horizontaal deel (buitenmuur), waarbij de
dakdichting waterinfiltratie in de spouw voorkomt.

SITUATIE 1: de buitenmuur eindigt onder het dakvlak.

 De dakdichting loopt door tot het buitenspouwblad (vlak of met opstand).
 Omdat dakdichting door wind en regen loskomt op de uiteindes, moet er een
eindafwerking voorzien worden. Dit kan dmv een dakrandprofiel of muurkap
(licht/zwaar).
 De spouwmuurisolatie en dakisolatie moeten met elkaar verbonden worden.

SITUATIE 2: de buitenmuur loopt door of start op het dakvlak.

 Er dient een wachtfolie voorzien te worden vanuit de gevel die aansluit op de
dakdichting. De dakdichting dient min. 15cm omhoog getrokken te worden.

Hoe wordt een dakrand

uitgevoerd? (verduidelijk
dmv een duidelijke en
volledige snede)

152
76
⟩ PLATTE DAKEN

DAKRANDEN EN OPSTANDEN

Dakopstand met dakrandprofiel Dakopstand met dakrandprofiel

⟩ PLATTE DAKEN

DAKRANDEN EN OPSTANDEN

Cellenbeton – sandwich -
muurkap Dakopstand met deksteen

77
⟩ PLATTE DAKEN

DAKRANDEN EN OPSTANDEN

Dakrandprofiel zonder opstand Dakrandprofiel zonder opstand

⟩ PLATTE DAKEN

DAKRANDEN EN OPSTANDEN

Dakopstand: cellenbeton Dakrandprofiel: multiplex plaatsen

78
⟩ PLATTE DAKEN

DAKRANDEN EN OPSTANDEN

Na plaatsing dakisolatie en Bovenkant dakrand afdichten

dakdichting: dakrand plaatsen met extra laag

⟩ PLATTE DAKEN

DAKRANDEN EN OPSTANDEN

Deksteen: op mortel en stelblokjes Aluminium muurkap

79
 Hoe wordt de overgang
van een plat dak met een
hellend dak / gevel
uitgevoerd? (verduidelijk
dmv snede)

159

⟩ PLATTE DAKEN

DAKRANDEN EN OPSTANDEN
Nieuwbouw/bijbouw?

Plat dak – hellend dak Plat dak - spouwmuur

80
⟩ PLATTE DAKEN

DAKRANDEN EN OPSTANDEN Nieuwbouw/bijbouw?

Loden slab bij bestaande muur:

EPDM tegen spouwmuur onder stootvoegen

⟩ PLATTE DAKEN

DAKRANDEN EN OPSTANDEN

81
 Hoe wordt een dakkoepel
waterdicht geplaatst?
(verduidelijk dmv snede)

163

⟩ PLATTE DAKEN

DAKRANDEN EN OPSTANDEN
 Koepels

82
Platte daken
Regenafvoer en doorvoeren

165

Hoe kan regenwater

verwijderd worden van een
plat dak? Wat dien je te
voorzien?

166
83
⟩ PLATTE DAKEN

AFVOER EN DOORVOER
 Taps voor epdm

Horizontale tap voor epdm

Verticale tap in epdm

⟩ PLATTE DAKEN

AFVOER EN DOORVOER
 Taps voor roofing

Horizontale tap met loodslab

Verticale tap ingepakt met roofing

84
⟩ PLATTE DAKEN

AFVOER EN DOORVOER Nieuwbouw/bijbouw?

Verdiept, met bladvang Gootzone

⟩ PLATTE DAKEN

AFVOER EN DOORVOER
 Bladvangers

Groendak met grindstrook en grindvangers

bladvanger

Gootstrook of verdiepte zone

85
⟩ PLATTE DAKEN

AFVOER EN DOORVOER
 Spuwers

Spuwers (noodafvoer) te voorzien – hoogte afh van dakconstructie (meestal ca. 10-15cm)
te plaatsen op zichtbare plek als controle

Hoe kan je de
dakbedekking doorbreken
voor leidingen en kabels,
zonder de waterdichting te
onderbreken?

172
86
⟩ PLATTE DAKEN

AFVOER EN DOORVOER
 Doorvoeren
Zwanenhals voor leidingen

Ventilatiedoorvoer
met plakplaat

87