Planning models

Figure

Important planning models in overview; after data from Fainstain and Fainstain 1996; Heathcote 1998; Mitchell 2002.

Comprehensive Rational Planning (Kapsaml Ak lc Planlama)

Kapsaml ak lc (sinoptik) planlama uzun bir sredir planlama arenas nda bask n planlama modeli oldu (Mitchell, 2002). Analiz yaparken ve karar verme srelerinde (hedef-ak lc ) arasal ak lc l k zerine temellenmi bir kuramd r (Larsen, 2003). Temel Varsay mlar : y Ynetim, problem zme ya da kalk nmada do ru ya da yanl bir yol olma olas l her zaman vard r. Pozitivist bir bak a s nda bu model tm planlama sorunlar na en iyi yolu bulman n ve en iyi zm retmenin mmkn oldu unu varsayar (Larsen, 2003; Fainstein & Fainstein, 1996). evre, bilimsel bilgi ve modern teknolojiler kullanarak (inan devam ediyor) kontrol edilebilir (Fainstein & Fainstein, 1996). Ortak bir kamu yarar vard r (Fainstain & Fainstein, 1996). De i im stten tasarlanm olabilirdir (Fainstain & Fainstein, 1996).

y y y

Varsay mlar ve Planlamac n n Rol Planc bir 'homo economicus' olarak kabul edilir. E er O, gerekli tm verileri toplar ve analiz ederse onun bu bilimsel bilgisi ve deneyimi ona unlar sa lar: y y y y Ortak bir kamu yarar tan mlamak; Tm zm seeneklerini belirlemek; Onlar belirli ltlerle de erlendirmek (zellikle ekonomik olanlar) ve bylece Tm planlama sorunlar na en iyi zm retmek (maksimize edici fayda) (Fainstein & Fainstein, 1996);

Bylece, planc ilgili sorunlar zmek iin zel teknikler ve teknoloji kullanarak tm dnyan n karma kl ile ba a kmak iin yetenekli bir uzman olarak kabul edilir. Nfusun Rol Planlama taraf ndan etkilenen insanlar iin belirlenmi hemen hemen hibir rol yoktur (Kinyashi, 2000). Planlama Sreci Planlama merkeziyeti bir ekilde yrtlmektedir ve planlama sreci alt ad mdan olu ur. Bu ad mlar, geribeslem dngleriyle birbirine ba lan r. Bunlar yeni bir bilgi ya da deneyimin bir sonucu olarak planlamaya de i iklikleri olu turma olas l yarat r (Mitchell, 2002). Birok modelleme ve analiz teknikleri vard r, zellikle de nicel/kantitatif analizler kullan lmaktad r (Larsen 2003; Mitchell, 2002). Bylece, planlama, kamunun herhangi bir mdahalesi olmadan i leyen bilimsel-teknik bir sre olarak kabul edilir (Kinyashi 2000). Ele tiriler y stenmeyen etik etkiler (objektif bir faaliyet olarak planlama kat l m olmadan, kat l mc lar n hedefleri ve ltleri, yukar dan a a ya do ru etik olarak do ru kabul edilemez) (Fainstain & Fainstain, 1996; Stone & McCarthy, 2000); stenmeyen evresel etkiler ya da hi ba ar l olmayan sonular (yerel bilgi ve uygulamalar planlama ve ynetime dahil de ilse, ltler zel ko ullar iin uygun de ildir, kat l mc lar nlemleri yukar do ru ltleri desteklemez ve bu planlama modelinde hibir yarg lararas i birli i niyeti bulunmaz) (Bunch, 2000; FAO, 2003; Pretty & Shah, 1997; Stone & McCarthy, 2000); Objektiflik ve rasyonalite konusunda pheler (veriler her zaman mevcut de ildir ve analiz etmek zor de ildir, ne de her zaman planc n n nitelikleri bilinebilirdir) (Mitchell, 2002).

Ele tirilere bir tepki olarak, pek ok alternatif planlama kuram nerilmi tir. Art r c (incremental) ve etkile imli (transactive) ve radikal planlama kuram bunlara rnektir ( Mitchell, 2002).

Incremental Planning (Art r c ya da Ad m Ad m Planlamas )

Art r c planlama kapsaml ak lc planlama iin en yayg n olarak kullan lan alternatif bir model (Mitchell, 2002). ' S n rl ' arasal rasyonelli e (Larsen, 2003) dayanmaktad r. Savunucular ndan birisi Charles Lindbloom olup, nl Muddling through unu (her eye ra men ba ar l olmak) (1959) yazd . Bu ba l k bu planlama modelinin zn ifade eder: Planlama somut ad mlar takip eden bilimsel bir yntem olarak kabul edilir; daha ziyade gereklik ierisinde bir sezgi ve tecrbe (Larsen, 2003) kar m d r. Bu planlama modeli, kapsaml ak lc modelden ok bir planlama ofisindeki gerek gndelik hayat a klamaktad r (Mitchell, 2002). Temel Varsay mlar : y y y y Planc lar n zaman, para, bilgi ve zihinsel yetenekleri yeterli de ildir (Kinyashi, 2006; Mitchell, 2002) bu nedenden dolay da do ru bir zm yoktur. Bu nedenle, sadece mevcut durumun farkl oldu u marjinal a dan farkl l k gsteren birka seenek belirlenmekte ve de erlendirilmektedir. Birden fazla sorunlar yan s ra farkl gr ve karlar (Mitchell, 2002) vard r. Byk de i iklikler tatmin edici sonulara yol aan (maksimum olmas gerekmez) uzun bir sre ierisindeki uygulanabilir ve kk ad mlar ta maktad r (Mitchell, 2002).

Varsay mlar ve Planlamac n n Rol Planc 's n rl ' ak lc (Larsen, 2003; Mitchell, 2002) olarak kabul edilir ki,

y y y y

Daha kolay bir modelle karma k dnyay kolayla t r r, Genelde do ru sorunu bilmez, bylece, Her zaman hedefleri ve lmlerin net bir tan m n belirlemek mmkn de ildir, bylece, En iyi zm yerine daha tatmin edici bir zm bulmak iin al r (Mitchell, 2002).

Bylece, bir planc bir 'uzman' olarak kabul edilir. Onun grevi, zlmesi gereken sorun trn belirlemek iin ve zellikle bir fikir birli ine ula mak iin farkl gr ve karlar aras nda arabuluculuk yapmakt r (Mitchell, 2002, Hostovsky, 2007). Nfusun Rol Sivil toplum, bir bilgi sa lay c olarak planlamaya bir katk yapabilir (sosyal kabuln art r lmas , ynetimin rahatlat lmas , bilgi retimi iin stratejik / i levsel kat l m) (Kinyashi, 2006). Planlama Sreci Planlama ak lc planlama srecinde oldu undan daha fazla merkezden yrtlmektedir. Hem nfus ve hem de daha fazla aktr planlama kat l yor. Planlama srecinin en nemli zellikleri unlard r: y y y y y y Ama ve hedeflerin net olarak belirlenmesi zordur; bunun yerine sezgi, deneyim, el yordam kurallar ve dan manl k gibi bir dizi bir kar m taraf ndan belirlenir (Larsen, 2003). Sadece birka seenek kabul edilir ve de erlendirilirdir (Mitchell, 2002). Analiz ve de erlendirme, toplum iinde daha fazla kurum ve kurulu lar aras nda da t lm t r (Fainstein & Fainstein, 1996). Sorun dzenli aral klarla yeniden tan mlan r (Mitchell, 2002; Larsen, 2003). Ortak bir gr birli i elde edilebilmesi iin tatmin edici bir zm vard r. Bu sre bir art ml /art r c /ad m ad m (evrimsel yakla m) kararlar zincirinin devam edenidir (Mitchell, 2002).

Basit analiz ve modelleme teknikleri yan s ra, ileti im teknikleri de kullan l r. Ele tiriler y y y Hibir radikal de i iklik mmkn de ildir; zmler optimize olamayabilirdir; Odak ne uygulanabilir sorusuna yneliktir (Slusser, 2007).

Transactive Planning (Etkile imli Planlama)

Transactive planning is one alternative to comprehensive rational planning. The transactive planning model is based on communicative rationality. This type of rationality is based on human communication and dialogue between planners and the people affected by planning (Kinyashi 2006; Larsen 2003). Central assumptions There exist various interests within society. The interpersonal dialogue triggers a mutual learning process leading to an intensive communication about measures. Assumptions and role of the planner Planners act as supporters and participants among many (Mitchell 2002). Equipped with technical knowledge, communicative and group-psychological skills, planners are able to reduce the disparities between the participants and reach consensus (Kinyashi 2006). Planners are the centre of systematic knowledge; they also mediate between different interests and communicate information between the actors in the planning process (Larsen 2003). Role of the population The population bring a central contribution to the planning process with their traditional knowledge and experiences. They plan and steer actively (Kinyashi 2006).

Planning process Planning is carried out decentrally. In an open atmosphere the expertise of the planner and the experimental knowledge of the population are combined and transformed into shared measures (Kinyashi 2006). The planning process is characterised by: interpersonal dialogue and mutual learning (Mitchell 2002); a central focus on individual and organisatorial development (see capacity building) (Larsen 2003; Mitchell 2002); partnership building; incorporation of traditional knowledge (Mitchell 2002). Planning in this model is considered less as a scientific-technical activity than in the comprehensive rational planning model. In fact, planning is considered as a face-to-face interaction between planners and the local population affected by plans. Thus, planning is more a subjective endeavour than an objective process. Criticism Participation takes time which parts of the population do not have, especially the poorer ones. Their interests may be ignored; high participation costs; Sometimes the population may not be prepared to plan for the long run and thereby to postpone short-term satisfaction (Hostovsky 2007). You can study further planning models (incremental planning, mixed scanning) or proceed your learning with planning units.

Mixed scanning
The mixed scanning model tries to involve the strengths of the rational planning model and the incremental planning model and to eliminate the weaknesses (Mitchell 2002). It is based on bounded instrumental rationality (Larsen 2003).

Central assumptions
y y Many incremental decisions may lead to fundamental changes. The cumulative effect of those incremental decisions is influenced by fundamental decisions (Mitchell 2002).

Assumptions and role of the planner

y The planner is considered to be a bounded rational being (Larsen 2003; Mitchell 2002), reducing the complexity of the world to an easier model but to a lesser extent than the incremental planner. Overseeing the whole situation he or she has to consider few solutions in greater detail (Mitchell 2002).

Role of the population

y The civil society is active in planning. Its needs and wants have to be established during a consensus-building process (strategic/functional participation) (Kinyashi 2006).

Planning process
Planning is carried out more decentrally than in the rational planning process. Both the population and more agencies are involved in planning. Important features of the planning process are:

y y y

Objectives are set under consultations with the civil society. Incremental decisions are made under consultation with the population while at the same time also few fundamental decisions are made which mark a huge departure from the existing situation (Kinyashi 2006; Mitchell 2002).

Thus, planning is considered as mixture of scientific technique, intuition and experience. After you learned about the way to plan, you can study the units for which planning is done (planning units).