You are on page 1of 35

Kohhran Beng

May, 2012

Special Issue
A chhunga thu awmte: @ A Lalpa hnenah a chawl ta @ Sawiluaia an sawi luai luai @ I sakhming a chuai long HS.Luaia
- Emmanuel Lalhruaizela Vandiau

Rev.Dr.H.S. Luaia (1908-2012)

- 3 - 9 - 12 - 13 - 18 - 22 - 24

@ Pastor Sawiluaia leh Kei


- K.M.S.Dawngliana

@ Rev.Dr. H.S.Luaia kha


- Revd. Chuau\huama

@ Tleirawlho hnena a lehkhathawn @ A va ngaihawm tak em!


- Upa J.T.Kima

@ Rev.H.Sawi luaia DD - Prof.Laltluangliana Khiangte


Thla Tina Tel thn

- 27

Editorial - 2 Tunhnai khawvel - 6 Zawhna leh Chhanna - 21


SUNNATE - 28 Upa Dr.P.Lalringa, Upa R. Biakzama Upa F. Duhthanga
May, 2012 hian Kohhran Beng copy 10,000 chhut a ni

Kohhran Beng

Editorial:

Mi bik chawimawi
Mizoramin mi bik a neih tlemte zinga pakhat, kan Kohhran ta bil a nih reng laia, Zoram pumpui tana mi bik nih tling Rev.Dr.H.S.Luaia lei taksa chu Tho leh Krista ruala kaihthawha awmin lei mihringten kan thlah liam ta chu a ni a, a nihlawh mang e. Mi bik chawimawi kawngah hian tun hmain Mizote kan duai deuh niin sawi a ni \hin a. Tlem lai deuh a\ang khan hetiang lamah hian harh tharna kan chang niin a lang a. Mi \henkhat tan phei chuan kan ti mah mah emaw ni chu tih tur khawpin chawimawi tur hi a zawnin kan zawng ta titih-in a ngaih theih a, ho te te anga lang pawh lian zetin kan insawngbawl ta fo mai. He mi kawngah hian Kohhranhote chu kan fimkhur a ngai ta mah mah em aw, a tih theih. Kan Pu Luaia a thi a, Heaquarters lamin a tih tur dik tak an ti a, Tualchhung Kohhranin a tih tur dik tak a ti bawk a; mipui pawhin kan tih tur kan hlen niin a lang. A bik takin a lawina Ramzotlang Kohhranin Lalpa ngaiha mi lian an Biak ina vui liam kher tumna dah \haa Serkawn Biak ina vui liam a ni kha rem hriatna fing tak, kan hotupa an chawimawina zahawm tak a ni a, fak an phu a ni. kan Pu Luaia thih nia a tu leh faten a chanchin an sawi dan kha a uchuak lo va, a tawk lekin an chawimawi tih mipuiten kan hai lo. Duh ni se, an fate chuan nileng sawi tur an hria ang. Tun thla Kohhran Beng hi a pualin kan serh hrang a; regulara tel thin tih loh thil dang zawng chu kan Pu Luaia pualin kan hlan a. A ngaihnawm a, a bengvarthlak a, a hlu bawk. Chhiar la, Pu Luaia hlutzia i hmuh belh ngei ang. Chu chu a thih hnua kan hnena a thuchah a la ni chhunzawm zel ang.

May

2012

REV. DR. HS. LUAIA (1908- 2012)

Lalpa hnenah a chawl ta


Mizorama Kohhran chanchina a hming dai ngai tawh lo tur, Mizoram Baptist Kohhran chanchina kawng tam taka hmahruaitu chhuanawm, Kohhran Beng bul \antu leh tinungtu, hruaitu rintlak, Thlarau mi, Rev.Dr.HS. Luaia chu kum 104 mi niin kan Lalpa Isua thihna hneha a thawh lehna ni champha (Easter Sunday) ni tak, April 8, 2012 var \ian (3:40AM)-ah Lalpan a hnena chawl hlen tawh turin a hruai haw ta. A pualin tun thla Kohhran Bengah hian hun kan hmang dawn a ni. A thih thu hian Zoram khawvel a fan chhuak nghal a, Kohhran pawl bik awm lovin a hre hmasa apiang kan inhrilh chhawng zel a, Zoram tana hrinman awm, fa duhawm, mi bik leh hruaitu tling a nihna hi tu ma thik theih rual loh a ni. Mizoram hian chhim leh hmarah Pa nih tling kan nei a. Hmar pa (Rev.Dr. Zairema) chu kum 4 kal ta (December 17, 2008) khan a Lalpa hnenah a chawl tawh a. Chhim pa (Rev.Dr.HS. Luaia) chu tunah a chawl ve ta. Zoram hian a sun a. Mizoram Baptist Kohhran chauh ni lovin Presbyterian Kohhrana an hotupa ber (Moderator) pawhin tuarpuina thu thawn nghalin Zoram tana a hlutzia a hrilhfak a. Ram hruaitu lu ber, Chief Minister pawhin a chungchang thuah thu hman-hmawh thawn nghalin Zoram tana a hlutzia an hmuhpui. Pu Luaia thlahna programme hi BCM chuan a ngai pawimawh a. A lawina Tualchhung Kohhran leh Serkawn Kohhran te nen inberawnin in lama ama puala hun hman tih loh chu Serkawn Biak inah Assembly puipate kaihhruainain neih a ni a. A thlahna hun hmasa zawk chu a chenna in Serkawn Melte-ah neih a ni a. Chuta tang chuan Ramzotlang Kohhran Upa leh Rawngbawltuten Serkawn Biak in thleng an zawn

Kohhran Beng hun an lo hmang ve hlawm a. Hei hian Pastor Sawiluaia Pathianin Kohhranhote thinlunga a dah chungnunzia a entir chiang hle awm e. Tin, a vuina inkhawm hi Lungleia Cable Network pakhat (JB) chuan live in a pe chhuak a; a tuk maia Mizoram pumin kan en theih nan Zonet chhungkua chuan special programme an buatsaih bawk. Rev.Dr.H.S.Luaia hi Kohhran hruaitu hmasa leh khawtlang nun veitu a nihzia chu kan ngaithla tam tawh a. Ram buai laia Remna zawnga a hmanhlelh nazatzia pawh amah ngaisangtute chuan kan hriat deuh \hum tawh hi. A chanchin ngaihnawm tak hi sawi zawh s>n rual a nih loh avangin tun \umah pawh hian sawi vek kan tum lo. |hangtharte hian a nun leh a rawngbawlnaah nakin thlengin thil kan la hmuh belh zel ang. Pathianin dam reina a pe a; a thih hian kum 104 mi a ni a; a tu leh fate hi an vaiin 113 an ni. Phek lehlama hi a chanchin kim tawi thei ang bera buatsaih kan tarlang e.

a. Chawhnu dar 1-ah Inkhawm \anin BCM President, Rev.Dr. Raltawngan urhsun takin a kaihruai a. A chanchin tlangpui Rev.C. Ngurhnema, AGS i/c Service-in a sawi a. Chhungkaw aiawhin a fapa inpui nghaktu, Upa H. Lalzolianan thutawi thiam takin a sawi a. BCM aiawhin President kal chhuak ta, Rev.Dr. K.Thanzauva leh President Elect, Rev.F. Sangvela ten an sawi a. Baptist Choir -in hla remin Rev.Dr.KT. Chungnungan a rawngbawlna avanga lawmthu sawina leh a chhungte tana \awng\aisakna hun a hmang a. BCM General Secretary, Rev.H. Lianngaian thuchah ropui tak a sawi zawhin Rev.Dr.C.L.Hmingan \awng\ainain vuina inkhawm a khar a ni. A vuinaah hian hmun hla tak tak a\angin chhungkhat laina leh Kohhran hruaitute bakah thlarau lama a fate mi eng emaw zat an lo kalkhawm a, mipui an \hahnem hle. Hetia kan hotupa ber mual a liam ni hian Mizoram hmun hrang hranga Baptist Kohhranhote chuan a pualin Biak in tin deuh thawah sunna

May

2012

REV. DR. HS. LUAIA (1908- 2012)


A pian tirha a hming A pianna khua A pian ni A Pa A Nu Kohhrana a hming dah kum Baptisma chan kum Kohhran Upa nih A Nupui Laldingi nena inneih ni Cherra Theological College-a a kal Tirhkoha \an kum Pastor Nemngheh Nemnghettu Church/ General Secretary nih tan Kohhran Beng Editor nih chhung A nupui Laldingi thih A nupui Lalengi nen inneih ni General Secretary nih hun chhung Sap ram (UK) a zir kum ZBM Secretary \an hun chhung Kohhran atanga chawlh (retire) kum Kohhrana thawh hun chhung BSI Lunglei Branch President Doctor of Divinity (DD) dawn Padma Shri dawn A tu leh tuchhuan zawng zawng Lehkhabu ziak tawh zat(lehlin te nen) Articles ziak tawh zat Centenary lawm Lalpa hnenah a chawl ta : Zaitawna : Tawipui : September, 1908 : Suakkunga : Chuaukili Ralte Kawlni : 1914 : 1919 : 1929 : April 14, 1930 : 1935-1937 : 1938 : 1939 : Rev. Challiana : 1946 : 1946 - 1956 : May 27, 1948 : February14, 1949 : Kum 25 (1946- 1971) : 1959 -1960 : Kum 6 (1971-1977) : 1984 : Kum 58 : Kum 16 (1982-1998) : February, 2000 : January, 2002 : 113 : 13 : 200 chuang. : September 15, 2008 : April 8, 2012

Kohhran Beng

TUN HNAI KHAWVEL


Secretary lian Pathum zin chhuak
BCM hotulian pathum, General Secretary leh Associate General Secretary 2 te chu chhan hrang hranga avangin Mizoram pawnah BCM aiawhin April thla chhung khan an zin chhuak hlawm a. General Secretary, Rev.H. Lianngaia chu Nagaland Baptist Church Council (NBCC) Platinum Jubilee lawmna Kohima-ah April 2022, 2012 khan a kal a. AGS i/c Service, Rev.C. Ngurhnema chu National Council of Churches in India (NCCI) Assembly, April 25-29, 2012 chhunga Bangalore-a neihah a kal a. AGS i/c Mission, Rev.Dr.K. Lalrinthanga chu Tripura Baptist Christian Union (TBCU) Assembly, April 26-29 a neihah a palai bawk. HSLC-ah BCM che \ha Mizoram Board of School Education-in April 20,2012-a HSLC result a tihchhuahah Baptist Higher Secondary School leh Mission Department hnuaia School hrang hrangte result a \ha hle. BHSS \angin Candidate 49 te an pass vek a. Distinction-ah 6, First Divisionah 20, Second Division-ah 20 leh Third Division-ah 3 an passed. Hetiang hi School hrang hrang dinhmun a ni: School Appear Pass BHSS 49 49 BBS Chawngte 21 18 Va\huampui 17 17 Damparengpui 9 7 Nghalimlui 13 7 Putlungasih 3 3 Nghalimlui hi Exam an hmachhawn vawi 1-na a ni a; Putlungasih hi pass an awm vawi 1-na a ni bawk. HATIM Result pawh a \ha leh ta Tun hnaia Mizoram Universityin BCA result a tihchhuahah BCM College-HATIM chuan result \ha chung chuang tak a nei leh a, a lawmawm hle. 1st. Semester-ah zirlai 16 te an passed vek a; an zinga 3 chu Distinction niin a bak zawng 13 te First Div. an ni. 3rd. Semester-ah zirlai 11 awmin an vaiin First-ah an passed vek. 5th.

May

2012

Semester-ah zirlai 7 awmin Tripura field-a mite chuan Disctinction-ah 5, First-ah 2 an Furlough programme hmangin Mizoram an rawn chuang passed. chhuak hlawm. Chungte chu Nl. Worship Dance Intihsiak C. Lalnghingi (Evangelist BCM Worship & Music Teacher), Pu C. Lalluaha Department chuan March 31, (Evangelist Teacher), Pu T. 2012 khan Lunglei Ramthar Nghaksanga, (Principal, Biak inah Junior TKP rual vel Yakhily Academy) Pu C. pualin Worship Dance CompeLalremsanga (Principal, tition a buatsaih a. Lunglei Tiprah Academy) te an ni. khawpui chhung Kohhran 12 Missionary Furlough-te hi leh Chawngte a\angin 1, an vaiin Pastor bial 3 zel tlawh kual tura team 13 an tel a. Intihsiak hi programme siam sak an ni a. Mizo hla hmangin neih a ni a; a Heng bakah hian an furlough lai pumpuiah Chanmari Junior denchhenin Kohhran \henkhat TKP te pakhatna niin Rs. 10,000/- an dawng a. Pahnihna chuan Mission Convention speaker atan an hmang thin. Ramzotlang niin, pathumna Mizoram Baptist Salem an ni. Federation a ding ta Education Department Mizorama a vawi khatna atan Training Programme April 13, 2012 (Zirtawpni) khan BCM Education Department-in Mizoram chhunga Baptist a hriatpui English Medium Kohhran thurin leh zirtirna School zirtirtute pualin April 25vuantu, pawl hrang hrang 27, 2012 khan BHSS Junior hmingpua awm hrangte chuan Section-ah Training buatsaih a Mizoram Baptist Kohhran bul ni a, Education Department tumin BCM Headquarters Recognised School 12 a\angin Serkawnah inrawnkhawmna an zirtirtu 120 vel zet an kal khawm. nei. He meeting-ah hian Missionary 4 Furlough Kohhran pawl 7 tel turin sawm April-May/2012 chhung hian an ni a. Chungte chu kan missionary senior tak tak 4, 1. Congregrational Church of

Kohhran Beng thei khawpa lian chu ZEDA bul tumin bun fel a nit a. He mi puala inkhawm tawi April 10, 2012 khan buatsaih a ni a, BCM General Secretary, Rev.H. Lianngaian Pathian hnenah a hlan.

India Maraland (CCIM), Serkawr 2. Evangelical Baptist Church (EBC), Mimbung 3. Evangelical Church of Maraland (ECM), Saiha 4. Fundamental Baptist Church of Mizoram (FBC), Aizawl 5. Isua Krista Kohhran (IKK) Bualpui Ng 6. Lairam Isua Krista Baptist Kohhran (LIKBK), Lawngtlai 7. Zomi Baptist Church (ZBC) Tun \umah hian BCM, CCIM, FBCM, LIKBK leh ZBC aiawh mi 20 kal khawmte chuan Mizoram Baptist Federation (MBF) din an remti a. Chak zawka kalpui tur leh ruahmanna lo siam turin BCM General Secretary kaihhruaina hnuaiah member 6 awmna Sub-Committee an din nghal bawk.

Nuhovin Zuk leh Hmuam an do dawn


Mizoram BKHP chuan zuk leh hmuam \hatlohzia inzirtirna neih a rel chu bawhzuiin zuk leh hmuam dona beihpui hawnna inkhawm Lunglei, Lawngtlai leh Aizawlah te an nei leh ta. Lungleiah chuan April 17, Thawhlehni khan Chanmari Biak inah an nei a. Aizawlah April 20, Zirtawpni khan Central Church Biak inah an nei leh a. A hnuhnung ber atan April 24, Thawhlehni khan Lawng-tlaiah neih a ni leh a. Hetia hmun thuma programme lian tak tak hmanga beihpui an hawn bakah hian Unit tinah a bawhzui dan tur ruahmanna an siam nghal a. Nu hovin zuk leh hmuam an do chuan rah \ha tak a chhuah leh ngei a beiseiawm hle.

Christian Hospital Serkawnah Power Plant


Christian Hospital Serkawn-ah Ni chakna hmanga electric >ng siamna khawl (Solar Power Plant) KiloWatt 25 pe chhuak

May

2012

SAWILUAIA

An sawi luai luai


Rev.Dr.HS.Luaia a thih meuh chuan tlang hrang hrang atangin an ui thu leh a nun leh thiltih a\anga chi nung a lo tuhte chu mi hrang hrang kal tlangin a par chhuak a. A ngaihnawm hlawm kher mai. Hmun leh hmuna kan hotuten a chungchang an sawi chu sawi vek sen a ni lo va, internet, sms leh telephone hmanga thuthawn kan dawnte kan han puangzar ang e. (Thenkhat hi chu a sei deuh hleka, tlema han her danglam hlek te pawh a awm tih kan hre dawn nia-Editor) Rev. Thangzauva, Synod Moderator: Rev.Dr.HS Luaia thih thu kan lo hriatin keini Mizoram Presbyterian Kohhran te pawh min thawng hle mai. Kan zaivaia tan Pa nih tling a ni a, a kalsan tak a tu leh fate leh Mizoram Baptist Kohhran zawng zawng te Lalpan hruaiin awmpui zel che u rawh se. Rev. B. Lalrinawma Zotlang, Aizawl: Kum 1982 April 26 khan Probationary Pastor atan mi 7 min lakluh \umin Pathian kohna kan dawn dan tawi te tein kan sawi \heuh a. Fuihna thuchah sawitu Rev.HS. Luaia chuan, Tunah min ko ti ti mah ula, a koh tak tak leh tak tak loh che u chu in hnathawhah a la hriat dawn a ni, a ti. Rev. Vanlalngaia, Executive Secretary,ECM,Saiha: Zoram kohhran lunghlu a fam ta. A mithianghlimte thihna chu Lalpa ngaihin hlu tak a ni. A chhungte leh kohhrante hnenah Pathian ropui leh Thlarau Thianghlim thiltihtheihna ngei mai chu awm zel rawh se. Rev. Vanlalhruaia, Ex. Synod Moderator: Vawiin April 8,2012 hian Pu Luaian Lalpa hnenah min lo kalsan ta tih ka hriatin, ka lo kal ve theih loh avangin sunna thuchah ka rawn thawn e. Rev. Dr.HS Luaia, Kohhran leh Ram tana mi rinawm kan chan ta hi uiawm ka ti hle. A chhungte leh Kohhran hote Pathianin awmpui zel rawh se.

10

Kohhran Beng bawlna atan ka hmang a, Pathian pawhin mal a sawm nasa hle a ni. Mual min liam san hi ka ui hle a; kan tum van nuamah khian intawh leh ngei ka beisei. Rev. Tc Laltlawmlova, Ex.BCM President: Rev. Dr.HS Luaian min lo kalsa ta hi uiawm ka ti hle. Lalpan a kalsan tak a chhungte zawng zawng awmpui zel rawh se LB. Tluangi, Aizawl: Ka nu Darmawiin Rev HS. Luaia te chanchin min hrilh chu, Nu pakhatin a lo a bal a cho a hmuh chuan ka pi, kha lai chu a tak lo, he lai hi a tak, lo in sawn rawh a ti. A chh>k ina buh rutu hnenah pawh ngaihdam a dil a ti. Amah Pu Luaia kha ka zawt a, a dik, a ti. C. Lalbiakfela: Kan kohhran Arsi lian a her liam ta mai chu mi thenkhatin A awm ve tawh viau alawm tiin lo sawi mek mah se, kei zawng ka phal thei mawlh lo. A uihawm ngawt mai. A thuziak chhiar hmaih phal lotu hi ka khua a har dawn mang e. 9436157552: Pu Luaia boral thu ka hriat khan, ka uina leh pawi tihna aiin Pu Luaia

K. Sapdanga, Editor, Vanglaini: Kan Pu Luaia a kal ta tih thu han dawn thut mai chu, a mi den dan a dangin a lunglenthlak nghal vawng vawng mai. Zoram Kohhranin Pa kan sun a ni ngawt e. Rev. C. Ronghinga leh a chhungte: Rev. Dr. HS Luaia Zorama Kohhran pumpui tan Pa nih tling kan lo chan ta hi kum upat vanga min liamsan hun la awmin ring tho mah i la, a tak tak a lo thlen hian min thawng na hle mai. Bible Society-ah lehlin lamah phei chuan hmahruaitu leh a hmawrbawktu a ni a, kan lo chan ta mai hi a namen lo hle mai. Kohhranho leh a kalsan a chhungte LALPAn awmpuiin thlamuan zel che u rawh se. Upa K. Saizika, Thingsai (Camp;Central Church, Aizawl): Rev.Dr.HS. Luaia hian kum 1946-a Serkawna Bible School-a ka luh laiin rawngbawlna atan Thingremzaithei Australia a\angin min leisak a, Hming dang zawng zawng aiin tih leh Nova lawng tuk leh a dangte tumin kan bial chhung khaw tinah rawng-

May

2012

11

Pathianin a chawimawina Ni ni thusawi \ha tak tak te kha tun thlengin thenkhat chu ka rilruah tlat hian ka rilruah a awm. Upa F. Vanlalsiama, ka la vawng reng. Khami tuma Chairman, BCM Ramthar, kan hlasak Kan Pathianin min Aizawl:Zoram Baptist Kohhran hruai zel thin tih hla kha tun hnua Arsi lian a her liam ta hi ka uiin a kan sak leh apiang hian Pu Luaia thuchah nung reng ka han sawi Pathianin a hruai dan hi ka duh a, vawiin thlenga ka nun min ngaihtuah chhuak ve ziah zel. A siam \hatu a ni. Kum 1971 June 6 chanchin ziahna lehkhabu kha Sunday dar 10:00am khan tun thlengin ka la chhiar kham Serkawn Baptist Kohhran Biak thei lo. Zofate thinlungah kum inah Tripuraa BCM Missionary tam tak neia nun tam tak nei 1st batch a kal turte min thlahnaa bawk hi dam reng rawh se. a thusawi, ama \awngkam hman dan dik takin ka han thlahin ka han sawi ang e- Zawlnei Isaia Bung 45:2-4, tih chang lachhuakin \ap zawih zawihin ka unaute u, miten sap \awng an thiam si lo an ti che u maw, In kalna a hruaitu tur che u Lalpa hian \awng engkim a thiam tiin min fuih a. Pulpitah a rawn kun hniam a, a b^nin min rawn hui a, chu chu Lalpan a hria. Keipheichuanchumalsawmnachu dawngin Mual\huam \awngin thla 3 chhungin Pathian thu ka sawi thei a ni. A thuchah nung reng avangin Lalpa chu fakin awm rawh se. Remmuana, Theiriat: Rev. Dr. HS. Luaia kum 100 lawmna (15.10.2008) Saikuti Hall-ah khan ka kal ve a, khami \uma a K. Zirlawma, Zobawk: Kan Zoram hian Pu Luaia ang hi thar chhuak leh ang maw! Suangtuahna rauthla mai lo zawngin kan dawn a mawi nem maw! Upa Chalhmingthanga BCM Chaltlang: Rev. Dr. HS. Luaia, Lalpa tana mi pawimawh leh duh tak, Zoram leilungin a kawl ta lo chu a khawharthlakin a va lunglenthlak em! Rev. F. Lalchungnunga: Ka pu Luaia hian kum 1975 JanFeb. khan Bhutan rama TLM rawngbawlna tlawhin min hruai ve a. Kohhran tana a \hahnemngaihna leh Mission rawngbawlnaa a thawhhlawk zia hmutu ka ni a, ka chhuang hle a ni.

12

Kohhran Beng lo ri a; mahse van kawngkhar min hawnsak avangin lawmthu ka hrilh a che. |hahnemngai taka rawng i bawl \hin leh i chawimawi \hin Lalpa chuan chawimawi mawlh che rawh se. Fam mah la, i nung reng ang Thihna tuk dawl zawh loh Rev.Dr.H.S. Luaia

V. Kungtea, West Saizawh: Pu Luai, Lal Isua ringtute tana nun awmzia hre chiang tur leh chatuana nung tura i lo thi hi a va ropui em! Hring i chan lai khan tawng lo che mah ila, Lalpa tana Berampu \ha i nih kha zawng ka hai bik nem! Lei hringnun i zawh tawp ni khan ka thinlungah lung-ngaihna dar a

Hla hril-1: I SAKHMING A CHUAI LONG H.S. LUAIA - Emmanuel Lalhruaizela Vandiau, West Saizawh Leitlang mi ropui, chhimtlang arsi lian, Fam changin biak theih chang tawh lo mah la, I lenrual leh Zofate thinlungah hian I sakhming a chuai long -HS.Luaia. Thihna tudai thei lo Krista Isuan, A rualin i thlarau a kai tho e; Mahse fam i chang hringmi ruatah chuan, Engtik nge dar ang kan tawn leh ang che? I dam laia van kawng i sial ang khan, Chu hmun van kanaan i thlen hunah pawh I lenrualte ar ang kan vaih loh nan Pa kiangah run nuam min buaisaih sak rawh. Pa angchhung nuamah tlansate an l>ng, I hna hlenin nang pawh tunah i cheng. (Shakespearean Sonnet: Rhyme scheme . . . abab, cdcd, efef,gg)

May

2012

13

Pastor Sawiluaia leh Kei


- K.M.S.Dawngliana Kum 56 zeta inthlau kei leh Pastor Sawiluaia inkar thuah hian hetia khawvel a lo chhuahsan takah chuan sawi tur nei ve tlata inhriatna ka nei a. Chu chu mi zinga han dinpui tur em chuan ka huaisennain a tlin lo va. Mahse ka huaisen vena lam thuziak tal hian a pualin kan inkar thu (a chhia leh a \ha pawh tel vekin) kan tlangaupui ve teh ang. Hei hi kan Mizo dana amah ka s<nna thu pawh a ni nghal bawk ang. Mite angin Kohhranah thawhhlawk viau lo mah ila, a tela han tel ve tak tlat chuan eng eng emaw kan lo tawng ve a, chung ka thiltawn \henkhat chu amah nena inzawm a ni ve tlat bawk si a, kan ziak ang e.

Pastor Sawiluaia leh Number Pakua


TKP-kan vanglai tak khan |halai Entu enkawltu (Editor-ah) kum 4 lai(1998-2002) ka \ang ve a. Chutih lai chuan kan Pu Luaia pian kum kha 1909 niin amah ngei pawhin a sawi \hin bakah mi dang pawhin chutiang chuan kan ngai mai a. A pian ni leh thla pawh hriat theih a nih tawh loh avangin thla kua-na (September thlaah) piang ni ngeiin hriat a ni bawk a. Heng thil pawimawh tak tak leh number pakua hi ama chanchinah a beh tel nual avangin a ch>nna inah l>ngin interview ka nei a. Pu Luaia leh Number Pakua tih thupui hmangin kum 1999 khan Thalai Entu-ah ka lo kawm nial nual a. Chutah chuan a hming Sawiluaia hi hawrawp 9 chiah a nih thu te, a pa Suakkunga leh a nu Chuaukili te chu hawrawp 9 ve ve an nih thute, an fa 11 zinga 9 chiah an dam thu te, a pian kum 1909 a nih thu te, thla 9-na (September)-a piang a nih thute ka ziak a. Tin, 1919-a baptisma a chan thu te, 1929-a tlangval laia Upaa thlan anih thu te, 1939 tak maia Pastor atana nemngheh a nih thu leh a nemnghettu Pastor Challiana pawh hawrawp 9 bawk a nih thu te, 1949-a a nupui Lalengi nen an inneih thu te, a

14

Kohhran Beng

sap ram kal kum pawh 1959 a nih lehzel thute pawh ziak tel tain ka inhria. Number 9-in a zem vel Sawiluaia a ni ve hrim hrim.

Seat ka kian \hin


Kum sangbi thar a lo inher chhuak a, kan naupan lai a\anga kan nu leh paten Bible ang deuh maia an lo chhiar \hin, Pu Luaia ngeiin kum 10 zet a lo enkawl tawh Kohhran Beng Editor atan kan hotuten min ruat hlauh mai a. Chutah chuan Pu Luaia hian thuziak a rawn thawh zauh zauh reng a. Office a lo l>n chang hi chuan ka \hutna a\anga tho chhuakin amah chu ka \huttir a, keimah zawk chu inl>ng \hutin ka \hu \hin. Chu chu amah ka zahna leh kan Kohhran pumpui tana Pa a nihna ka lantirna m^wl t> a ni. A duh a tih zawhah a haw a, ka seat chu ka luah leh chauh \hin. Chutiang chuan he dawhkan ka luah tirh atanga Office a lo kal ni hnuhnung ber thlengin ka tih dan a ni.

Min hauva, kan inchhuahchhal!


Thuziak hi a taima em em mai a. Type writer-a amah ngeiin a chhut hi a rawn thehlut \hin. A theih hram chuan a thuziak chu kan chhuah sak ngei ngei bawk. Vawi khat chu a thuziak thehluh rin aiin a chhuak har tlat mai. Telephone a\angin kan inbia aPu Luaia : Dawnga, ka thuziak i lo hmu em? Dawnga : Hmu e. Pu Luaia : A va chhuak har ve? Dawnga : Tun \uma i thuziak chuan ni danga mi a tluk tlat lo; tichhuak lo mai ang. Pu Luaia : Ka thuziak hi nangin chhuah tlak loh i ti amaw? Dawnga : Aw, min hre thiam mai rawh, ka Pu. Min hau zui a, mahse ka \ang ve tlat a, a thu ziak thehluh tawh chu a hnena pe kir leh turin min ti a. Mahse ka file \ha hmiah. Thla khat hnu velah amah ngei a lo kal a, ka lo awm lo va. Ka bula mite chu a thuziak ka chhuah duh loh hai chhuahsak turin a lo ngen a; kei lah chuan ka dah biru \ha si a, an hmu zo lo va. A hnuah chuan Telephone bawkin min rawn be leh a.

May

2012

15

Pu Luaia : Office-ah ka lo kal a, i awm lo va, engti zia nge? Dawnga : Ka lo chhuak bo hlauh a ni, vawiinah lo kal rawh. Pu Luaia : Ka lo kal lo vang. Ka thuziak chu thla lehah tichhuak ang che aw. Dawnga : Aih, a dang han ziak mai rawh. Pu Luaia : I chhuah hma chu a dang ka rawn ziak lo vang. Dawnga : Chuti tur em ni dawn? Ka pu, i thuziakah khan 2nd.thought hmang rawh. Pu Luaia : Ka ziak kha ka ziak zo tawh, ngaihtuah nawn a ngai lo. I duh loh chuan min rawn pekir rawh. Dawnga : Editor i nih lai khan thuziak chhuah duh loh, a ziaktute hnenah i pe l>t z>l \hin em? Pu Luaia : Pe l>t z>l lo. Dawnga : Kei pawh khatiang tho kha ka ni. Mahse nang chu kan hotupa ber i ni a, i lo kal chuan ka pe l>t ang che. Pu Luaia : I chhuah duh loh chhan chu min hrilh mai rawh. Dawnga : Telephone-a sawi chi a ni lo. Thla khat aia rei mah kan ngawi dun leh ta a. Kan thu kha kan zial fel tawh emaw ka tih laiin a la lungawi lo tawp mai. Office-ah a lo kal a, dan pangngaiin ka seat ka kian a, a atiang ka dah \hat saka, inl>ng \hutin ka \hu a. Kan thu ngaiah bawk kan lut leh ta. Pu Luaia : I va luhlul ve, ka thuziak enga ti nge i chhuah duh loh? Dawnga : Kan hotuten rintlakah min ngai a, thu lut apiang chhuah tur ni lovin, Kohhran tan a him leh him loh endik (edit) tura Editor atana min ruat ka ni a. Editor-in chhuah tlak ka ti lo a ni. Pu Luaia : Ka thuziak i chhuah duh loh chhan chu sawi rawh. Dawnga : (Min hau zui hrep hlau tak chungin tihian ka chhanga) Pakhatna: Kan hotu ni lai mekten a theih ang anga zirna sang zawka intirh zel an duh laiin, chutiang chu a \ulna i hriat loh thu i ziak a, hei hi a him lo a ni. Nang pawh hotu i nih lai khan i pastor puiin i ngaih dan ni lo zawngin chanchinbu dangah ni lo, Kohhran Bengah ngei rawn ziak ta se la, i duh ka ring lo.

16

Kohhran Beng

Pahnihna: Entir nana i rawn hman Pastor hi keimahni pastor tho a ni a. BD a nih hma leh BD a nih hnua a sermon a danglamna ka hre lo i tih hi pastor hian lo chhiar ta se la, a rilru a na hle ang. Chu chu i tih atan ka duh lo a ni. Heng thil pahnih lian pui pui avang hian nangmah leh Kohhran pumpui ngaihtuahin chhuah tlak ka ti lo a ni. Ka Pu chu a ngawi vung vung a. Min hau hrep dawn emaw ka tih laiin, a teuh lo. He mi chungchanga kan Pu Luaia patlinzia hi mak ka ti hle. A entawntlak a ni. A lukhum a phawk a, I va huaisen ve, ka lawm khawp mai. Fimkhur takin tu ziak pawh ni se hnar ngam zel rawh, he hna atan hian i \ha e, min ti ta z>k a, ka lawm tak tak a nia aw.

Pu Luaia Centenary
Kum 2000 hma lam zawng kha chuan a pian kum hi 1909 niin kan hre \hin a. Mahse ziaka awm lo anih avang leh a hun lai thil thlengte nena han chhuidawnin kum 1908 ni zawkin hriat a ni a. Chutiang a nih chuan kum 2008 chu a kum 100-na a lo ni a. Centenary lawm theih a ni. A tu leh faten a lawm dan tur an rel a; chutih laiin Headquarters-a kan hotuten neitu chan changin lawmpui an inhuam thu hriat a ni bawk a. Chhungkua leh hqrs. hotute inberawnin kum 2008 September thla laihawl vela Pu Luaia Centenary lawm an rel thlu ta a. Chu mi huna peih hman ngei turin a chanchin leh a kutchhuak thuziak hrang hrang lakhawma a puala lehkhabu buatsaih turin kei tehlul hi min ruat a, ka lawm hle. Chutichuan ka theihpatawpin ka inbuatsaih a. Thla khat pawh tling lo chhungin ama chanchin leh a sulhnu chuanna lehkhabu Kum za dam PASTOR SAWILUAIA SULHNU phek 312+XII zet chu ka peih ta mai a. Amah pawh a lawm a, a ni ai mahin ka lawmna a zual ang. Chu chu September 15, 2008-a Rev.Dr.HS.Luaia Centenary lawmna, Saikuti Hall-ah tlangzarh a ni a. He lehkhabu avanga a lawmthu hi ziak meuhvin kan Pu Luaia khan vawi 3 lehkha min thawn a, ama ka ngeiin vawi 2 leh a fapa kal tlangin vawi 1 lawmthu min hrilh bawk a; man hla ka ti hle.

May

2012

17

Khaw pakhatah chuan Upa pakhatin he lehkhabu hi bu khat chauh an neih thu leh a riin pakhatin a chhiar a, an ngaihthlak \hin thu min hrilh a, a ropui dangdai ve hle.

Rambuai lai thu hla


|um khat chu kum 2010 kumtir lam kha a ni ta awm e. A fapa Zotea kaltlangin Telephone-in zing karah min rawn biaa, vawiinah Thanzauva nen lo kal ula, Thanpuia pa ka ko thla bawk ang a; thil pawimawh tak sawiho tur a awm e a rawn ti a. A nih tak chu, keiin General Secretary hnena, Pu Luaian lo kal rawh u min ti, tih ringawt chu a rem chang lo va, General Secretary zawk chu hrilh la, a hnung ka rawn zui ang e, tiin ka r^wn a, ka sawi ang chuan a ti a; Office-a devotions zawh veleh kan tlan phei nghal a. Thanpuia pa (Rev.Dr.C.L.Hminga) chu a lo \hu reng tawh a. Pu Luaia chu ni dang a ang lo hle mai tih a hmelah pawh a lang chhuak a, a thinrim viau mai a. Min koh khawm chhan chu hei hi a ni. Ram buai lai chanchin ziakna lehkhabu pakhatah hian Pu Luaia chu Mizo lama \ang lo va, sipai lama \ang anga sawina leh silai pawh eng emaw zat vai ho hnena pe angin a lo chuang a. Chu mi avang chuan Mizo sipai \henkhat phei chuan dah \hat hial pawh an hnial loh thu leh hotuten sakhaw hotu anih avanga a chunga engmah tih loh tura an khap daih thute a chuang a. Hei hian kan Pu Luaia thin a tirim hle mai a, a awm hle hle tir thei lo a lo ni. Chu lehkhabua a chungchang thu dik lo taka ziak chu Baptist Kohhran hmai tibaltu a ni a, aman chhang lovin kan hotuten thudik tak sawi se a duh avangin min kokhawm a lo ni. Kan hotute pathum chuan a tih dan tur an sawi hova, a theih anga lo zir chiang tur leh Zoram mipui hriata a chhanna ziak turin min ruat teh ngawt a! an ti mak chu ka ti ang reng hle! Mahse kan \in darh hnua kan hotu pakhat ka zawhnaah ngawih liam mai a \hat thu min hrilh a, kan ngawi ta a, kan ngawi tluan dawn ta a nih hi! A thlavang hauh lova mual a liam hi ka inthiam lo khawp mai. A ni chuan min ngaidam leh tho vang.

18

Kohhran Beng

Rev.Dr. H.S. Luaia Kha


Revd. Chuau\huama Rev. Dr. H.S. Luaian chatuan ram a lo pan ta mai chu a khawharthlk khawp mai. April 8, 2012 zng krah ka thusawi tr ka buatsaih laiin a thih thu ka lo hria a. Ka inbuatsaihna pawh min tibuai lek lek a ni. Kum 1991-93 chhnga Lungleia Pro Pastor hna ka thawh lai khn ka hmu \hin a. Ka hmuhna tam ber chu mitthi inah a ni. Mitthi kha a vui hnem hlein ka hria a. Miin an thih hunah vuituah an duh deuh ber a ni wm mang e tih tr niin ka hria. Lungleia Rev. Zairema lo zin phei apiangin min rawn chah \hin a. Chhnah Rev. H.S. Luaia te inah kan lng dn \hin. An inkwm ngeih hle niin ka hria. An \awng duh dn khawp mai \hin a; tu nge sawi tr hre tam zwk ang tih tr hial khawpin an \awng dn bawrh bawrh \hin nia! Rev. Zairema thih hnah a slhnu kan chhuina lamah Rev. H.S. Luaia nna lehkha an inthawnnate kan khawih tel a. |hangtharte tn \angkaina a la neih tkin tiin lehkhabu t deuh, phk 153 lek kan buatsaih a. A bu hmingah chuan |hian lehkhathawn kan vuah a. A bu hma lamah leh Revs. Zairema leh H.S. Luaia te lehkha inthawnna kan dah a; lehkha inthawn tam ber pawh an ni. Lehkha an inthawn a\ang hian an innl hle a; an induhsak tawn hle tih pawh a hriat theih a. BSI-in Mizo Bible lehlin thar an chhuah har lutuk chungchngah an vui leh vainate thlengin an ziak lang dn \hin. Rev. H.S. Luaia kum 100 tlin lawmpuina tra Rev. Zaireman August 27, 2008-a lehkha a thawn hmwr bwknaah chuan, India ram President Kalam-a kha Bharat Ratna (India Lunghlu) India ramin a pe a, Pu Luaia pawh hi BCM Ratna vuah ve mai ka nuam e tiin a ziak a ni. Kum 2007 twp lam a ni wm e, a thla a chiang lo a, a ni erawh chu 9 tih a ni a. September 5, 2008-a kum 100 a tlin lawmna an neih tr thu a

May sawinaah chuan heti hian a ziak a, Tnah chuan Upa kan lo ni ve ta. Rev. Challiana khn Putar ti loin Upa tih tr a ni a ti \hin asin. Upa tih chu a mwi deuh zwk wm e tiin. Hei hian ngaihtuah a tithui khawp mai. Tar kan inti \hin hian kan nun pawh a twi zwngin a nghawng thei wm e. Tar tih ai chuan upa tih hi hmang uar zwk ila, a \hat a rinawm.

2012

19

min liamsan hnah a tu leh fate nn a slhn kan chhui a. A kutchhuak lehkhabu paruk lai a thih hnah tihchhuah a ni a. Chu chauh ni loin amahin in Bible lehlin tln ama typewriter ngeia a chhut chhuah chu computer-a scan hnah a buin kan buatsaih a. Tnah hian chu chu kan lo peih thei ta a, Pathianin min kaihhruaina avngin kan lwm hle Kum 2010 February thla a ni. bulah khn Education Reforms Rev. Zairema dam lai Commission, Mizoramin Lunglei khn lehkha in inthawnna kan va tlawh laiin zng dr 6 lamah in Bible lehlin kha vlah ka \hianpa R. Laltwnga mahni pawha tihchhuah mai (MCS Retired) nn Rev. H.S. duhna rilru in p tih tr lan a Luaia chu kan han tlawh a. A lo ni a. Chu rilru chu kan la mu a, an han kaitho a. Hun ngaihtuahin ani chuan mual eng emaw chen kan nghah hnah min lo liamsan tawh mah se, chuan suit nna inthuam zaihin nang nungdama i la awm sitting room-ah a lo phei a, kan chhng ngei hian in Bible inchibai a; hun eng emaw chen lehlin, a original ang taka kan titi dn a ni Kha hun kha tihchhuah chu \hain kan hria Rev. H.S. Luaia dam lai ka hmuh a. Mahse hei hi tlngzarh chi hnuhnun ber a ni ta. Kum 2011 ni loin Rev. Zairema tu leh February 9-ah khn lehkha ka faten an Family Bible-a an thawn a. Chumi ka lehkha chu a hman tr liau liaua tih a ni. pumin kan tr lang ang e. A hnathawhpui, nang leh Rev. H. Chalbuanga erawh chu a Dear Rev. Dr. H.S. Luaia, copy pk ve ngei che u \hain I \hianpa Rev. Zaireman December 17, 2008-a mual Rev. Zairema tu leh faten an

20

Kohhran Beng chuan nangin mual min liamsan hma ngeia i lo hmuh hman trin vawiin ni la la hian a rawn tln pheipui ta vang vang a ni. Tnah chuan i lei taksa chu a chau ta hle tih kan hria a. Kum 100 i nih lawm \uma Rev Zairema lehkha rawn thawn thu twp lam kha a lo dik khawp mai. Heti hian a rawn ziak kha, Dam reng se ti dwn ila, mahni pawh insaseng thei lo khawpa a dam chu kan phal chiah si lo a, min kalsan mai lah kan hlau si; a chungchngah duhthu kan sm thiam lo a ni ber e. A chunga rorltu kan ni lo hi i lwm ang u; Pathian khawngaihnaah kan innghat mai ang chu a ti a nih kha. I chungchngah hian keini chuan duhthu kan sm thiam ta lo a ni ber e. Nang lahin kal chhuaha Krista hnna awm i chk tawh viau bawk si a. Pu Luai, hei chauh hi kan chah teh ang che. Kal chhuaha Krista hnna i awm hunah chuan i \hianpa Rev. Zairema kha i han hmu ngei ang a, a hnnah chuan, Revd Chuau\huaman i kal tk

hria a. Chutiang chuan Rev. Zairema fate bkah chuan nangni pahnih chiah hi he Bible copy dawngtute in ni. Nang chuan i chhiar thei tawh dwn lo tih chu kan hria. Mahse kal chhuaha Krista hnna min awmsan hma ngei hian a copy hi lo hmu ve hman hrm la tih hi kan duhthusm a ni a. Chutiang tr chuan hmanhmawh takin kan buatsaih a. January thla twp lamah khn Guwahati-ah Chhuanin a zuk kalpui a. Nimin piah February 7, 2011 khn siam peih sa diamin a lo thleng a. A mwi pawh a mwi khawp mai. A chhutna paper lah a \ha twk bawk a, nalh kan tiin keiniho chu kan lwm khawp mai. Chhiar thei tawh lo mah la, a pangah tal hian i lo khawih ve hman chuan kan lwm twk a tling rng rng a ni. Tichuan, tkin (9.2.2011) zng dr 7-ah hian Rev. Zairema inah Rev. H. Chalbuanga hoin a hlanna hun kan hmang a. Rev. Zairema fanu naupang ber

May hnah khn i slhnute kha lehkhabah a buatsaih a, paruk ngawt an tichhuak tawh asin. Kan Bible lehlin pawh, i chhut chhuah ang ngei khn a bin an buatsaih a, ka lo kal ve hma lawk khn min rawn pe ve asin tiin i lo hrilh dwn nia.

2012

21

rawn hmuh che kha taksa chuan kan inhmuh hnuhnun ber a ni dwn taah ka ngai. Khua a har hle mai. I thla ka lkte kha ka roh hle a ni. He leiah inhmu leh tawh lo mah ila, vnah hlim takin kan la inhmu leh ang chu.

Yours sincerely, Kr a hla si a, taksa chuan kan inhmu leh tawh dwn lo a ni ang. Nikum (2010) February thlaa ka (REVD.CHUAU|HUAMA)

Zawhna leh Chhanna


Zawhna 1-na: Sunday School Senior A zirlai, phek 48-49, No.3 naah hian Sap Upa leh Pu Buanga hming a lang lo nain anmahni ngei niin a hriat a. Mizoram an lo luhin Changsilkai an lo rap hmasa ber niin ziak a ni a. Hei hi kan hriat dan, Sairangah an lo thleng tih nen a va inmil lo ve, min hrilhfiah thei em? Zawhna 2-na: Senior A zirlai tho, phek 135-naa William Hugh tih hi a dik em? - Lalengmawii, Serkawn 1-na Chhanna: Sap Upa leh Pu Buanga te khan January 11, 1894-ah Mizoram an lo luh khan Sairang an lo thleng a; chu chu Mizorama an lo luh hmasak ber a ni. Changsilkaia lo lut kha chu Williams Williams zawk a ni e. Zirlaibu a mi hi tihsual palh a nih a rinawm. 2-na Chhanna: BMS Missionary thawk lai kha George Hughes a ni e. (Hughes hi a chang chuan Hugh tih emaw, Hughe tih emawin ziak a ni bawk)

22

Kohhran Beng

(A puala Kohhran Beng kan chhuah hnuhnung berah hian ama kut chhuak pakhat tal a tel hi tih mak mawhah kan ngai si a; thlan chhuah bik tur hriat a har hle mai. Kum 1949-a

TLEIRAWLHO HNENA LEHKHATHAWNah hian Kohhranho tana Pa nih a tlinzia a hriat a, kan rawn chhawpchhuak ngawt mai. Chhiar mah teh u. -Editor) Ka nau duhtak te u, Kumin kum tharah hian in hnenah thu chah duh che u ka nei a, rilru taka in lo ngaihtuah theuh ka ngen a che u. Tunlai khawvel inher vel lai tak hian keini rawlthar te hian upate chauh kan ngaichang bik tur a ni lo va, kan tih theih tawk leh kan tih theih ve zawng apiangah chuan theihtawp chhuah a hun hle mai a ni. Tunlai hian Sap ram (Europe)-ah te, Japan ramah te, India ramah te chuan \halai, nula leh tlangval te chu hruaitu \ha tak tak leh an pastor ten an kaihruai a, Kohhran pawl \anpui tur leh anmahni ngei pawh hriatna lama an \han theih nan an bei nasa hle mai. Hman lawkah khan India ram pumpui tana Tleirawl Pawlho Beirualnaa an hotu (Secretary) chuan Assam rama chutiang pawl hotu hnenah chuan lehkha a thawn a, ani chuan Mizo rama nula leh tlangvalte kohhran leh mipui tana an thawh vena te min han zawt ve leh a. Chutah chuan Scout thu te, G.A ho thu te, KNP thu te leh khawi maw lai lai a, nula leh tlangval thil tih \hat ka hriat leh Kohhran an tanpuina te chu ka zuk hrilh ve ta a. Kohhran tinah hian nula leh tlangvalho hi a lar ber leh kawngro su ber in ni a, chutichuan kan Kohhranho siam puitlinna leh tihsawtna kawngah hian eng tikawng tein nge in bei ve ang le ? Pakhatah chuan hriatna hi a pawimawh em em mai a, chutichuan hriatna kawngah hian riltam ila, hriat duhna leh tumna rilru nei ila, chu chu kan dinchhuahna pakhat a ni ngei ang. Mizo \awng lehkhabu chhuak apiang leh chanchinbu apiangte hi neih tumin chhiar tum hram ula.

May

2012

23

Tin, Kohhran hovin a thil zir tur an ruat hi ngaihvenin kal a \ul chuan kal tum hram ula. Sikul chauh hi zirna a ni lo va, zirna remchang inhawng apiangah hian nula leh tlangvalte hian theihtawp chhuah a hun hle a ni lawm ni? Kuminah hian kan Bible Sikula zir turin khawthlang lama mi hlir tlangval panga an rawn inpe a, a lawmawm hle mai. Pathian lehkhabu chhiar fo a tulzia hi ka sawi leh lo thei lo a ni. Thil hlui angin kan ngai tur a ni lo ve. Tlangval leh nulate u, hun awl in nei tha thei ber a ni. Nakinah mi dangte zirtirtu in ni mai thei, chhiar ngun la, zir ngun rawh. Midang zirtirtu tur ni kher lo mah la, i fate zirtirtu i la ni dawn a sin. Eng a tinge harhna kan chana kanlo buai thin, eng a tinge thil thar deuh engin emaw mi tihdanglam hle theih mai thin? Hei hi hriat tlemna vang ka ti lo thei lo a ni. Lalpa thu hriattir chu a rinawm a, mi mawl a tifing thin Sam 19 : 7 Ka nau duhtak te u, tih tur in nei. Ti thei in ni bawk. Krista tan inpe ang u. Japan ramah chuan Pastor Kagawa hovin nula leh tlangvalten Japan ram Krista tan tiin an bei nasa hle an tih chu. Zoram Krista tan tiin nula leh tlangvalten theihtawp i chhuah ve ang u. Dam takin, H.S.Luaia, Chhimbial Kohhran Secretary Rev.Dr.HS.Luaia khan damdawi ei a ngai pawimawh a. A taksa mamawh tur ang chi reng reng chu tlachham lo va ei reng thin a ni. Natna eng emaw a neih chuan doctor a rawn thuai thin a, a palzam mai ngai lo. Rethei taka sei lian a nih avangin sum hman a fimkhur a, a ren thiam bawk. - A tu leh fate

24

Kohhran Beng

Rev. Dr. HS. Luaia

A va ngaihawm tak >m!


- Upa J.T. Kima, Zotlang, Lunglei Kum tam tak Kohhran Office-a pension thlenga rawng ka lo bawlpuite Rev. Dr. HS. Luaia leh Rev. Upa K.L. Vanngaia ten ropuina ramah min lo hawnsan ta hi ka khua an tiharin ka lung an tileng ngei mai. Kan rawngbawl ho laia kan lawmna leh kan harsat tawhte lah sawi dawn ila sawisen a ni lo vang. Mahse tl>mt> kan tarlang ang e. Rev. Dr. HS. Luaia hi ka Zosap awmna Bangalow-ah ka pu chauh ni lovin Pa anga ka en va kal a. A ni chuan a sona an a ni a. Ka mangan leh harsatna en a, a la hma lutuk haw rih rawh ka thlenna ber a ni a. Tin, a tan a ti a. Kei lah chuan ka pu hma pawh a kutke ka nihna lai a awm chang leh tlai chang te a awm ve ang. Kohhran Office hmasa ang a, hna a tam leh thim thleng berah kan pathum (Rev. Dr. HS kan thawk mai ang chu kan ti Luaia, Rev. Upa KL. Vanngaia rawk a. A ni chuan chu tak chu leh Upa JT. Kima) in kan thawk ka duh lo a ni, a hun takah a, kan hlimin nuam kan ti ve em thawk la, a hun takah bang ang che min ti then mai. em thin a ni. Vawi khat chu minute 5 Hun rei tak kohhran hnuaia hnathawktute hnathawh hun chauhvin ka tlai palh hlauh mai chhung (working hours) chu a, Bungalow-a chabi ka han lam zing dar sarih leh a chanve atanga chu kan Zosap chuan ka duh lo tlai dar li (7:30-4:00Pm) a ni a, reng reng, engah nge i tlai, bang kum tluanin hun tih danglam a mai rawh mi han ti ta mai chu, awm lo. Tichuan June 30, 1959- inrin l^wk ngaihna awm hek suh, ah Clerk hna ka zawm ve a, ni e le, tiin kan khaw lama hawn hetih lai hian Sona ka bun ve lo tumin puanthuah ka tel ta a. Pu va, tuk khat chu ka kal hma Luaia hnenah thil awm dan ka deuh a, dar 7:15-ah office chabi hrilh ta a. Lo nghak rawh i pu

May

2012

25

chu ka va bia ang nge a ti a. A va biak chuan, ka thin a rim tawh lo, ka ngaidam vek, thawk leh mai rawh se a ti, a ti a. Ka thawk leh ta a ni. Hetiang harsatna kan tawk thut mai min \anpui dan leh hlawhtlin dan ka hmuh hian kei atan chuan a fakawm thlawt ka ti lo thei lo a ni. Pu \ha neih hi an hnuaia thawkte tan chuan an hluin a thlamuanthlak a ni e. 1960 hi Pute zara ka hausak ber kum a ni: Kum 1959 kha Mautam kum a ni a, chu bakah Cyclone na em em a tleh a, Lungleiah sorkar office leh in tam tak a tichhe bawk a. Kei pawh mi in ka luah a l>n thlu hlauh mai a. Tichuan kan hotuten Bible Hostel min luahtir a, SDO Lungleiah kan Zosap leh Pu Luaia te kalin Buhfai quintal 10 leh chini Kg.50 min hmuhsak bawk a, a lawmawm hle mai. Keini chhungkaw tan chuan kan hausak ber kum a ni. Pastor Diary en thu: Tun hma chuan Pastor-te hi Diary bu pek vek an ni thin a. Chutah chuan an bial fan te, an sacreament sem zat te, sermon an buatsaih te, mahni hna an thawh zat te an ziak vek a, kum tawpah kohhran office-ah rawn thehlut veka, keinin ngun takin kan lo en a. Tichuan General committee ah kan thlen thin a ni. General committee chuan fuih ngai a tih te, zilh ngai a tih te, ti\ha a tihte lawmthu sawina a pe thin a. Vawi khat chu Pastor pakhat a Diary \ha vak lo leh a bialte pawh an vuivaina kan hriat ruk hi hlawh lain office ah a lo kal hlauh mai a. Kan hotupa ber Pu Luaia chuan a room-ah ko lutin a zilh a. Kohhran leh Pathian rawng kan bawl a ni a, kan hnathawhah kan rinawmin ka taima tur a ni a ti a. Pastor pawh a zakin a sen \an mai. Tihian a sawi ve ta a, Ka pu i sawi chu a dik e, amaherawhchu kan chhangchhiain kan nu a bawrhsawm a, duh angin bial ka tlawh \ha thei lo a ni a ti ve ta a. Tichuan, Pu Luaia chuan, E, a ni tak maw, mi hrethiam rawh ka tihpalh a ni e, a ti ta mai a. Mi harsatna leh dinhmun an sawi a

26

Kohhran Beng hnenah charge an hlan ta a ni. Kum tam a liam hmain Mission Compound ramri bula ram nei tute nen ramri chinfel ngai a lo awm ta tlat mai a. Revenue Officer Lunglei hnenah min enfel ran sak turin kan zu ngen a. A ni pawhin ngai pawimawhin a lo chho thuai ta mai a. Revenue Officer leh Pu Luaia leh kei nen May ni sensat ni tak maiah kohhran ram chu kan teh ta a. Thui tak kan teh hnu chuan kan hlo har lai ber leh kan teh duh lai tak mai chu kan thleng ta a. Revenue Officer chuan hetah hian teh tur a ni ang, a han ti a. Chutiang a teh chuan Kohhran ram chu a h>k hlaih dawn tihna a ni a. Tichuan Pu Luaia lah Z^wng chhip deh an sawi ang maiin a ri vat mai a, diau duh bik hek suh. Kohhran ram hi kutphah bawk pawhin kan ti danglam tur a ni lo a ti. Revenue Officer lah chuan Pu Luai, i duh dan dan in ka teh thei lo, a ti bawk si. Ni lah sa bawk, \awng ki a sang vah tawh mai si. Ka mangang ta hle mai a. Pute u, kan hahin ni a sa bawk si nen, ti rawh u, thingpui tui tak ka la ang

hriat theuh angin Mission Compound hi tun hma atanga Land Lease kan Zosap ten uluk tak leh fimkhur taka an vawn tlat a ni a. Mission Compound chhunga thing leh lung reng reng lak awih loh a ni a, thing \ang ro tla pawh lak tinah tu man kan tin ngai lo. Sava vawm, perh leh kah awih a ni lo va, leilung laih leh tih danglam phal a ni lo. A awmsa a nih ang anga vawnhim tur a ni mai. Mission Compound hi Far leh thingkung mawi takin a khat ch<k a, a hnuai a faiin a hlim a nuam em em a, a zahawm bawk. Kan Zosapte kha lo tho lehin han hmu sela engtin tak ngai ang maw? Kohhrana thawktute hian Compound rules hi Sinai Tlang dan bakah kan zawm \ha >m >m vek a ni. Tichuan hun a lo in her danglam zel a, kan Zosap ten BCM Jerusalem Serkawn min buatsaih sak chu chhuahsan a ngai ta a. BMS London atanga min hriatpui kan Zosap ten kum tam tak rinawm tak leh taima taka an enkawl Ram leilung (Land lease) chu kan General Secretary Rev. Dr. HS. Luaia

May a, office daihlimah dawhkan kilin sawi teh u, ka han ti chu an zawm zawng tak a lo ni a, office kan pan ta a. Pu Vanngaia te nen an sawi tlang ta a. Tichuan kan han teh leh chu Pu Luaia duh ang takin kan teh ta a ni.

2012

27

a vawnhim dan leh humhalh \hat dan hi a ropui em em a ni. Hetiang mi entawntlak leh hruaitu \ha kan nei hi kan vannei hle mai. Pathian leh a kohhrante hmangaih avanga mite huat leh rel a pawisak loh avang hian a \hianpa Pu Duhturha Rev. Dr. HS. Luaia hian a pawhin R>lb<ra a tih hi a lo hun chhung zawnga kohhran ram phuah dik hle mai. Hla Chham-II:

Rev. H. Sawi luaia D.D.


- Prof. Laltluangliana Khiangte

Remna Lal thia tho leh ngei chuan a thawhpui ta maw! Eden sual khur thima kawng tluana amah zuitu ngei chu, Vanram nuama thawhleh nun hlu sina fak zai sa tur leh Hnehna hlado chhama van kawtthler th^wm kual turin. Sang s^wm zinga a thlan chhuah chhim Arsi lian chu, aw mawi chhiar sen loh zinga chawl kumkhua turan In ropuia puanvar sin chhiarsen loh zingah nui hiauvin. Lal hna a thawh \hin Chung Van Pathian angchhungah, Uai loten a vul z>l dawn e Zachamhawl tlang sawi luaia, A pawi lo ve lei nun chhira hrehawm tin i maus^m ta hi, I belh Lalpan a hai lo i hnutchhiah b^wl hlu kha zawng A puntir dawn dam lai l>ng zawng zingah i sul i hnu. Damna dawi b<r iangin thuro i chhiah tak zawngte kha, D^r ang l>ng hringmi kawng dik sialtu ni z>l rawh se.
(Aizawl : April 8, 2012 Thawhleh Pathianni)

28

Kohhran Beng

SUNNATE
UPA DR. P. LALRINGA (1949-2011) Chanmari, Aizawl Upa Dr. Pachuau Lalringa hi Upa P. Lalsanga leh R. Chhawntluangi te fa niin Dawn khuaah a piang a, 1966 khan Lunglei Chanamri-ah an pem a, unau 9 an ni. 1982 khan Pi Vanlaldiki Sailo nen an innei a, fanu 3 leh fapa 1 an nei a, an fapa neih chhun hian 2001 khan a lo kalsan tawh a ni. Zirna lamah chuan BA, BEd, MBS (Master of Biblical Studies), Ph.D. a ni a, Diploma in Rural Health Development a zo bawk. Lunglei Venglai High School-ah kum 7, Christian High School, Serkawn-ah kum7 leh Zotlang High School, Lunglei-ah Headmaster hna kum 7 a thawh hnuin 1993 khan BMS leh BCM thawhhona-in Nepal-ah Missionary hna thawkin an chhungkuain an awm a, kum 15 an thawh hnuin 2009 khan a pension a, Mizoramah rawn chhuakin Aizawl-ah an awm a, Edenthar-ah insain an chhungkuain an cheng ta a ni. A nu leh pa atanga rawngbawlna lama tui tak an ni a, naupan lai atanga nun ngil, Kohhran bel tlat a ni. Kum 16 a nihin 1964 khan a piangthar a, Tualchhung, Bial leh MTKP-ah hruaitu a ni thin. Solfa thiam leh zai ngaina a ni a, Male Voiceah te telin Tualchhung, Bial, Makedonia leh Baptist Choirah te Conductor a ni thin a, India ram hmun hrang hrang, Singapore leh UK-ah te zaipawl te nen rawngbawlin a kal tawh a ni. Hun rei lo t> rawng kan bawlho chhungin Kohhran ten kan thlamuanpuiin amah kal tlangin malsawmna tam tak kan dawng a, a hun tawp a hman lai hian Tualchhung Mission Committee Chairman leh Bial Mission Committee Vice Chairman a ni. Upa Dr. P. Lalringa hi tleirawl lai atanga invawng fel tak, khawtlang leh Kohhranah pawh mi tangkai tak a ni a. Lunglei Chanmari-ah tlangval tlawmngai ber chawimawina a lo dawng tawh a ni. Mi pawisawi hlau tak, dikna ngaina leh ram

May hmasawnna kawnga rualawt tak a ni a, chanchinbu lamah pawh hetiang thu hi a ziak fo thin. Pu Ringa hi pa invawng fel leh hrisel tak, a bula awm nuam leh insawisel ngai lo a ni. Thahnem ngai leh thatho taka an in an sak laiin a chauh deuh avangin April 2011 khan a inentir a, a HB a lo hniam a, chau deuh mahse inkhawm a \hulh ngai chuang lo. A inenkawl zui zel a, a \hat chak loh avangin Kolkata panpui a ni a, thisen cancer chi khat a ni tih hmuh chhuah a ni. Theih tawp chhuahin a inenkawl zel a, \ha leh mai tura kan beisei laiin September 10, 2011 khan Lalpa hnenah min lo chawlhsan ta a ni.

2012 UPA R. BIAKZAMA (1933-2011) Laisawral

29

Upa R. Biakzama hi Upa Hrangchhingpuia (L) (Sena) leh Pi Challiani (L) te inkarah an fa 2-na a ni a, August13,1933 khan thi leh turin he khawvel eng hi a rawn hmu ve a, an unau hi mipa 3 leh hmeichhia 2 an ni. A pa hian 1957-ah a boral san a, a nu hian 1977-ah a boral san bawk. A unaute hian an boral san vek tawh a, an unau zingah a ni hi thi hnuhnung ber a ni. Kum 1957 April ni 22-ah Rothangi D/o Zatluanga nen inneiin fa mipa 3 leh hmeichhia 2 an nei. 1949-ah Rev. Khuanglianan Baptisma a chantir a, 1951-ah Rawngbawltuah lak a ni. 1953-ah Jubilee Bible School Serkawnah Pathian thu a zir a, 1964 ah a piangthar.

Amah thlahna hi September 11, 2011 Pathianni khan an chenna in-ah neih a ni a. Bialtu Pastor, R Lalrinlianan thlamuanna thuchah a sawi a, ui tak chungin a lei taksa chu Khawvel lamah tl^n lehin a thawhleh huna tawk leh turin rawngbawlna a chawlhsan a, Kohhranho ten Edenthar thlanhetih chhung hian khawtlangah mualah kan thlah liam ta a ni. inhmangin V/C Secretary ah te, Upa Dr.RK. Ngurtinkhuma VCP ah te a \ang tawh a, YMA Life member a ni bawk. Kohhran Secretary Chanmari, Aizawl

30

Kohhran Beng 5:30 vel khan a ruang hi hmuh a ni ta a ni. Vuina inkhawm hi anmahni in lamah leh Biak inah neih a ni a, a dam laia lo sawi lawk tawh angin In lamah hian Upa Challianan vuina a hmang a, hetah hian Bunghmun Bial Pastor lo ni tawh tuna Bangalore a awm mek Rev. Lalmuanzuala hla rawn thlan, Han thlir teh u, Romei zam karah khian tih hla kan sa a. Biak inah hian Bialtu Pastor Rev. H.S. Lalramnghakan vuina inkhawm hi min hmansak a. Hetah pawh hian a dam laia a lo thlan sa, a hla duh ber Pathian lehkha ka ring e tih leh Kan Pathianin min hruai zel thin tih hlate sain Upa leh Rawngbawltu zawng zawng ten a kuang chungah pangpar dahna kan neih hnuin Bialtu Pastorin malsawm tawngtainain kan vuina inkhawm min tin ta a ni. Upa R. Biakzama hi kan kohhran chuan kan uiin chan ropui pawh kan intihle a, a nuna entawn tur kan neih kawng thum chauh lo tarlang ila 1. A dam phawt chuan Tawngtai a thulh ngai lo.

Hetiang ringawt a awm chu \ha ti lovin kohhran a b>l leh a. Kum 1996-ah Rawngbawltu atan thlan tlin a ni a, chumi hnuin 2006-ah Upa atan thlan tlin niin 2007 ABC inkhawmpui Changpuiah Rev. Lalnunmuanan Kohhran upa atan a ordained ve leh ta a ni. Tualchhung kohhranah mi \angkai, hnatlan ni khua a awl ngai lo, hnatlang kher lo pawha Biak in hungna chhia thawm \hat thuah te a \angkaiin a peih >m >m a, Tualchhung Kohhranah nihna, chanvo hrang hrang lo chelh tawhin, tuna a boral lai pawh hian Laisawral kohhran ah Sunday School Asst. Supdt. leh Asst. Treasurer hnate a chelh mek a ni. Amah hi a chak vak tawh loh avangin a chhungte pawhin ram lamah hi chuan chhuakvak tam lo turin an ti fova, hetia a boral ni pawh hian a Serthlum hmun a a kal, a haw lamin a thangchep kam, Chhirbi kham ko a mi a siam \ha tur a chesual a, kham ko 20ft aia sang mah turah tlain tu ma dawm hlum loh leh a ka pawh chhawn lohvin September 13, 2011 tlai dar

May 2. Mi taima, mahni hna leh kohhran thil tihah, entawntlak a ni. 3.Thil chhinchhiah peih mi, ziak dah tha thlap mi a ni.

2012

31

dang nei lehin fa pathum a nei leh a ni. Kum 1948 ah Pastor Saitawnan Lungkawlh khua ah Baptisma a chantir a. 1960 ah Rawng-bawltu a ni. Mizoram ah Chatuan khua a var hunah Chhandam nih inhriat chianna intawh leh ngei kan beisei. (Lal leh chhandamtua pawm) campaign a lo chhuah laiin Upa R. Beiseia 10.5.1965 ah chhandam nih Secretary, inhriatchianna a nei. January BCM Laisawral 1978 ah Diltlang Kohhranah Upa a tan a thlan a ni a, he mi UPA F. DUHTHANGA kum vek November 1978 ah (1931-2011) Pastor B.Bawllianan TuithumDiltlang hnar ah a nemnghet a ni. Upa F. Duhthanga hi Pathian leh a kohhrante Fanchun hnam a ni a, Pu tana mi thahnemngai a ni. Hranghleia Fanchun leh Pi Damlohna leh rokhawlhna dang Bualcheri Hlawncheu te inkarah a nei a nih ngawt loh chuan Hmunawi khua ah 1931 ah a lo kohhran thiltihna leh a telna turah piang a, pianpui Unau 11 neiin a chuan a tel ngei ngei thin. upa lam atanga chhiara pali na a Tualchhung kohhran ah ni. A naupan lain an chhungin Chairman ah term khat, SS Lungkawlh khuaah an pek a, kum Supt ah hun rei tawk tak a 1968 ah Lungkawlh atangin N. thawk a. Bial SS Chairman ah Vanlaiphai khuaah an pem leh a, term hnih a thawk a TKP/ January 1973 ah N. Vanlaiphai BKHP/BMP Unit Senior atangin Diltlang ah a nupi fanaute Adviser ah a awm kual fe bawk. nen an lo pemlut a ni. SS zirtirtu kum 50 thawk January 1960 ah Pi chawimawina Certificate leh Hminglianin nen inneiin fa 5 an Medal a dawng bawk a ni. nei a, a nupui hian June, 1973 Kum 2011 kumbul atangin ah a thihsan a, chumi hnuin nupui chaklohna leh khawsik zeuh

32

Kohhran Beng zaipawl ten Ka lal lenna Jerusalem tih hla mawi leh lungkuai takin an rem a, Rev. PC. Lalmuankiman thlahna thuchah sawiin Ni ropui a lo thleng dawn ta tih hla sa hovin a ruang chu thlanmaul lamah thlahin kan vuiliam ta a ni. A nuna entawn tur min hnutchhiah te: 1.Upa F. Duhthanga hi Bible History leh a bu chhung thu zir peih leh hre tak a ni. 2. Kohhran zinga lut leh chhuak reng thin a ni. 3. Khawhar chhungte tlawh leh thlamuan reng thin mi a ni. 4. Khawhar inleng an reh hnu lam pawh a thutchilh chawt mi a ni.

zeuh a ching hle. A thih hma hian hun engemawchen damlovin a awm a. A lo dam deuh va, chaklo tak chungin an inbul PWD kawngkova hnimhnah chu vawkchaw atan a la turin a kal a, kawngko ah chuan chesualin a hnuai lam PWD road side drain ah tlain a lu leh nakruh te a sawh a, hemi ni vek September 13, 2011 zan lam dar 9:15pm ah Lawngtlai thleng hman lovin kawng lakah Khawmawi khua atangin a Chatuan innghet lamah min hawsan ta a ni.

A tuk, September 14, 2011-ah amah thlahna inkhawm chhawng hnih neih a ni a, a hmasa berin a chenna inah Upa K. Nghakthanga, Kohhran Chairman-in thuchah sawiin hun Upa T. Lallianngura a hmang a, chu mi hnuin Biak in Secretary, lamah a ruang lain kohhran BCM Diltlang

Ngaimawh zawng: Pu Editor, Ka ngaimawh kan sawi ve teh ang. Sunna an ziakah hian a lo piang a an ti tlangpui a, lo tel loin a mawi zawkin ka hria.Ti hian, ...ah a piang a, ti mai ila. - PK.Lalhluna, Salem veng, Lunglei

May

2012

33

34

Kohhran Beng

May

2012

35

You might also like