Ciri-ciri Ujian yang

Bermutu Tinggi

KEBOLEHPERCAYAAN

KEBOLEHTADBIRAN

KEOBJEKTIFAN

CIRI-CIRI UJIAN YANG

BERMUTU TINGGI

KEMUDAHTAFSIRAN

KESAHAN

Sah dan
Boleh
dipercayai

Tidak Sah dan tidak

boleh dipercayai

Boleh
dipercayai
tetapi
tidak sah

Kesahan
Membuat

Tepat dan
Bermakna
serta boleh
dipercayai

KESAHAN
YANG TINGGI

Definisi Kesahan
MacMillan (2007) -Kesahan merupakan satu ciri yang
merujuk kepada kecukupan inferens, kegunaan, dan
akibat yang dihasilkan melalui pentaksiran.
Wood

(1991) menekankan bahawa kesahan adalah

lebih penting daripada kebolehpercayaan.

Thorndike

(1991), konsep kesahan merujuk kepada

keseluruhan apa yang kita hendak diukur dan tiada lain
selain apa yang kita hendak ukur.

Anastasi

(1988) menjelaskan kesahan ialah ujian

yang mengukur sebagaimana ia sepatutnya mengukur.

Definisi Kesahan
Huck

dan Cormier (1996) menyatakan

bahawa intipati kesahan berkait rapat dengan
perkataan ketepatan.

Naapie

Mat (2006), kesahan merupakan satu

konsep pengukuran yang merujuk sejauh mana
ketepatan atau kesahihan sesuatu alat ujian.
Ini bermaksud sesuatu alat ujian itu dikatakan
mempunyai kesahan yang tinggi sekiranya
dapat mengukur secara tepat kebolehan dan
keupayaan calon-calon yang diuji.

Definisi Kesahan
Kesahan adalah berkenaan dengan kesempurnaan
(soundness), boleh dipercayai (trustworthiness), ataupun
sah/boleh diterima (legitimacy) terhadap tuntutan-tuntutan
ataupun inferens-inferens yang dibuat berdasarkan kepada
skor-skor yang diperoleh.
Soalan-soalan yang berkaitan dengan kesahan:
Adakah pentafsiran yang dibuat berdasarkan keputusan
ujian adalah berpatutan?
Adakah maklumat yang dikumpulkan mengumpulkan
bukti-bukti yang tepat untuk membuat keputusan yang
diperlukan ataupun kegunaan yang diinginkan?
Sejauhmana pentafsiran yang dibuat adalah
bersesuaian?

Rumusan Definisi
Kesahan adalah berkaitan dengan akibat
terhadap inferens-inferens dan bukannya ujian
tersebut. Ini bermakna sah atau tidak sah
adalah berkenaan dengan inferens-inferens
yang dibuat dan bukannya ujian, instrumen
atau prosedur yang digunakan untuk
mengumpulkan maklumat.
Selalunya perkataan yang digunakan adalah
kesahan ujian, tetapi sebenarnya ia lebih
tepat sebagai kesahan pentafsiran, inferens,
atau penggunaan keputusan.

Rumusan Definisi
Namun alat pengukuran dikatakan mempunyai
kaitan yang sangat rapat untuk menyumbang
keputusan yang tepat.
Contohnya: kita tidak menggunakan dacing
untuk mengukur jarak atau tidak menggunakan
pembaris untuk mengukur kecerdikan- kerana
alat tersebut tidak sah untuk tujuan tersebut.
Maka untuk mendapatkan keputusan yang sah
dan boleh dipercayai alat ukuran perlulah tepat
dan sesuai untuk tujuan tersebut.

KESAHAN KANDUNGAN
Dikenali juga sebagai kesahan isi.
Berkait dengan kecukupan,
kecakupan dan kesesuaian soalan
yang dikatakan dapat mewakili isi
kandungan yang hendak
diukur.
Had set tingkah laku yang
dilakukan oleh pelajar.
Proses menentukanperlu
batasan-batasan
Menentukan had penyoalan
terhadap apa yang agar
ingin diuji.
tidak
melebihi
kemampuan pelajar.
Item-item yang terlalu sukar
atau terlalu mudah boleh
mengurangkan kesahan isi
bagi sesuatu ujian.

Kesahan Kandungan
Maka kesahan kandungan ialah merujuk kepada
ketepatan isi ujian, yakni soalan-soalan yang
dibina boleh mewakili kemahiran yang ingin dinilai.
Boleh ditentukan dengan menggunakan JPU.
Spesifikasi membayangkan apa yang telah
dipelajari, soalan-soalan berfungsi dengan baik,
tidak mengelirukan, tidak mempunyai petanda
jawapan, arahan jelas dan tiada kesalahan
teknikal.
Jenis-jenis soalan mesti mematuhi dan mewakili
tahap yang telah ditentukan.

Penentuan Kesahan Isi

JPU

Kesahan Telahan
Dikenali juga sebagai kesahan ramalan.
Adalah cabang kesahan kriteria- kerana
bersandar pada sesuatu kriteria luaran.
Kesahan jangka panjang.
Boleh digunakan untuk menelah kejayaan
pelajar pada masa akan datang
bergantung kepada sesuatu jangka masa.
Dibuat dengan melihat perkaitan diantara
2 ujian. Ujian Korelasi.

Kesahan Telahan
Boleh juga menggunakan jadual
jangkaan untuk melihat perkaitan.
Senarai
Pelajar

Skor
Ujian 1

Ujian 2

65

70

70

55

40

50

50

62

25

20

28

48

Nota pengelasan markah:

0-30%=rendah 31-60%=sederhana
61-100%=tinggi

Jadual jangkaan
Ujian 1

Ujian 2
Tinggi

Sederhana

Tinggi

Sederhana

Rendah
Jumlah

Rendah

Jumlah

Contoh kesahan telahan:

proses kemasukan pelajar ke universiti, untuk program
engineering wajib lulus matematik dalam SPM.
Ujian bulanan yang tinggi memberikan petunjuk
kepada sekolah kemungkinan pelajar berkenaan akan
lulus tinggi dalam peperiksaan awam.

Kesahan Serentak
Hubung kait antara skor ujian dengan
kumpulan pelajar berdasarkan kriteria tertentu
Ditadbir pada masa yang sama atau dalam
jangka masa yang pendek.
Skor ujian/pep. akhir tahun bagi sampel pelajar
dibandingkan dengan jangkaan guru tentang
kebolehan pelajar, misalnya dalam ilmu hisab
dalam pep. SPM

Kesahan Gagasan
Merujuk kepada prestasi yang berkait
dengan sesuatu ciri atau kualiti psikologi.
Gagasan ialah satu ciri-ciri khusus
psikologi atau ciri-ciri yang wujud untuk
menerangkan satu aspek tingkah laku.
Contoh kesahan gagasan:
Ujian minat
Ujian sikap
Ujian Prestasi

TEORI

MEMBINA
GAGASAN

TAKRIF OPERASI

Contoh:
Kemahiran Asas Sains
1. Mengenal pasti masalah
2. Membina Hipotesis
3. Penemuan atau
Pemerhatian
4. Kesimpulan

Berikut ialah kenyataan

masalah. Sila baca dan
berikan kemungkinankemungkinan penyelesaian.

Faktor- Faktor yang Mempengaruhi

Kesahan
Faktor Dalaman
Arahan tidak jelas
Struktur ayat dan bahasa
yang sukar difahami.
Tahap kesukaran soalan
Kesamaran
Kekurangan masa
Ujian terlalu pendek
Susunan soalan yang
tidak sesuai
Pola jawapan yang
dikenalpasti

Faktor Luaran
Pemeriksa
Persekitaran
Pembinaan JPU
Penggubalan Soalan
Kesahan Kandungan
Pentadbiran Ujian
Jenis Item Soalan

KEBOLEHPERCAYAAN
Kebolehpercayaan adalah berkaitan
dengan konsistensi, kestabilan dan
kebergantungan skor-skor.
Merujuk kepada ketekalan, ketepatan
dan kejituan ukuran yang dibuat.
Kata kunci tekal atau konsisten.

KEBOLEHPERCAYAAN
Contohnya, Pn Kamilah bercadang untuk mentaksir
kebolehan pelajarnya dalam proses tambah dan tolak.
Beliau bercadang untuk memberikan pelajarpelajarnya 20 soalan untuk menentukan kemahiran
mereka. Beliau memeriksa keputusan pelajar dan
hendak mengetahui mengenai tahap prestasi pelajar
sebelum mereka bentuk pengajaran yang sesuai, jadi
dia memberikan kuiz yang lain dua hari kemudian
untuk melihat kemahiran dalam proses yang sama
iaitu tambah dan tolak. Jadual berikut menunjukkan
markah yang diperoleh beberapa pelajar dalam keduadua kuiz:

Pelajar

TAMBAH

TOLAK

KUIZ 1

KUIZ 2

KUIZ 1

KUIZ 2

Mimi

18

16

13

20

Che Ma

10

12

18

10

Zuraida

14

Marina

16

15

17

12

Skor untuk operasi manakah yang

paling konsisten?

HURAIAN JAWAPAN:

Skor kuiz proses penambahan kelihatan secara

konsisten.
Semua skor pelajar adalah antara satu ataupun dua
beza bagi kedua-dua kuiz.
Pelajar yang mendapat skor yang tinggi semasa kuiz
1 memperoleh skor yang tinggi juga dalam kuiz 2.
Begitu juga dengan pelajar yang mendapat skor
rendah dalam kuiz 1 mendapat rendah juga dalam
kuiz 2.
Berbeza pula dengan skor markah yang diperoleh
oleh pelajar dalam proses penolakan. Skor bagi
proses penolakan tidak boleh dipercayai kerana tidak
konsisten.
Skor sangat kontra antara satu dengan yang lain.

RALAT PENGUKURAN
Kebolehpercayaan menerangkan sejauhmana
sesuatu pengukuran itu boleh diharapkan untuk
memberikan maklumat yang tekal tanpa keraguan.
Sesuatu pengukuran boleh dipercayai sekiranya ia
melambangkan aspek sebenar dan bukannya
kemungkinan berlakunya tingkah laku tersebut.
Apa yang boleh dibuat ialah kita mengurangkan
sebanyak mungkin kesilapan-kesilapan tersebut
kepada situasi yang boleh diterima.

Ralat Pengukuran
Konsep ralat dalam pentaksiran adalah
sesuatu yang sangat kritikal dalam memahami
kebolehpercayaan.
Secara konsepnya, apabila kita mentaksir
sesuatu, kita akan memperoleh skor yang
diperhatikan (observed score) atau keputusan
yang diperoleh. Skor yang diperoleh ini adalah
hasil daripada skor sebenar yang menunjukkan
kebolehan pelajar dengan darjah kesalahan.
Observed score= True Skor + Error

Ralat Pengukuran dan

Kebolehpercayaan
Kebolehpercayaan adalah secara langsung berkaitan
dengan error. Bagi setiap pentaksiran terdapat beberapa
darjah error. Oleh itu kita fikirkan tentang
kebolehpercayaan tinggi, rendah dan sederhana. Adalah
penting untuk mengetahui sama ada error yang
diperoleh itu positif ataupun negatif. Oleh itu skor yang
diperhatikan sama ada mempunyai skor sebenar yang
lebih rendah atau lebih tinggi, bergantung kepada corak
error yang diperoleh. Kadangkala kita akan tahu bila
seseorang pelajar akan mendapat skor yang rendah
daripada yang sepatutnya adalah berdasarkan kepada
tingkah laku pelajar pada masa pentaksiran tersebut
diadakan. Mungkin pelajar tersebut sakit semasa
peperiksaan, letih atau dalam emosi yang tidak baik.

Actual or true
Pengetahuan,
Pemahaman,
Penaakulan,
Kemahiran,
Produk, atau
affektif

Internal error
Kesihatan
Emosi
Motivasi
Kemahiran
Mengambil Ujian
Keletihan
Fatigue
Kebolehan Umum
Pentaksira
n
External Error
Arahan
Nasib
Item ambiguity
Ruang kelas yang
panas,
pengcahayaan.
Persampelan Item
Pemerhati yang
berbeza
Gangguan Ujian
Pengskoran

Skor yang
diperhatik
an

icri -C
ri i

p ab enKia ale g
ab nPa e hu r

FAKTOR KETIDAKTEKALAN
UJIAN

JENIS KEBOLEHPERCAYAAN

a
hn
e

Faktor-Faktor Mempengaruhi
Kebolehpercayaan

KEOBJEKTIFAN

Menurut R. Jeyagobi & S. Subramaniam

(2007),keobjektifan sesuatu ujian merujuk
kepada ketepatan seseorang memeriksa
jawapan calon atau ketepatan seseorang
pentaksir memberi skor kepada calon.

KEOBJEKTIFAN

..samb

Berkait dengan sejauh mana

pemarkahan sesuatu jawapan
JAWAPAN SEORANG PELAJAR
mestilah mendapat skor yang sama
(walaupun diperiksa oleh dua orang pemeriksa)
Soalan aneka pilihan dikenali
sebagai soalan objektif kerana
mempunyai keobjektifan penskoran
yang tinggi.

CIRI-CIRI KEOBJEKTIFAN

Skrip jawapan
Skema
Ujian
yang mempunyai
objektif
subjektif
memerlukan
yang
harus
sama
menyediakan
keobjektifan
akan
jawapan
menunjukkan
satu
betul-salah
yang
jawapan
tinggi
markah
adalah
disebagai
dalam
yang
ujian
rangka
jawapannya
sama
yang
untu
wala
mem

TUJUAN KEOBJEKTIFAN

KEOBJEKTIFAN

..samb

Memastikan ujian mempunyai

keobjektifan yang tinggi
Skema penskoran perlu disediakan.
Disediakan terlebih awal dari waktu
ujian
Disemak oleh pakar

Cara tingkatkan keobjektifan

Sediakan skim pemerkahan secara
analitik / tentukan poin markah /
panduan kpd pemeriksa
Adakan mesyuarat penyelarasan /
latihan pemeriksaan.

KEBOLEHTADBIRAN
Merujuk sejauh mana
kelicinan proses pengujian
dapat dilaksanakan di dalam
bilik peperiksaan.
Kelicinan
1. Penyediaan bilik peperiksaan
2. Ujian dimulakan tepat pada
masa
3. Pengawasan yang rapi
4. Pengutipan skrip/jawapan yang
teratur

KEBOLEHTADBIRAN

Menurut R. Jeyagobi & S. Subramaniam

(2007),kebolehtadbiran sesuatu ujian
merujuk sejauh mana kelicinan proses
pengujian dapat dilaksanakan di dalam bilik
atau dewan peperiksaan.

CIRI-CIRI
KEBOLEHTADBIRAN

Pentadbiran ujian yang sempurna sangat penting supaya semua pelajar mem

PANDUAN
KEBOLEHTADBIRAN

KEMUDAHTAFSIRAN

KEMUDAHTAFSIRAN

Pencapaian calon dapat dinilai dengan

mudah bergantung kepada markah
diperolehi serta dikumpulkan dengan cara
yang tepat dan mudah.
Skor ujian harus mudah dikumpul/ ditafsir dan
dapat memberi gambaran berikut:
1.
2.
3.
4.
5.

Pencapaian seseorang pelajar dalam kelas

Kekuatan dan kelemahan pembelajaran murid
Pencapaian objektif P&P
Kesesuaian strategi pengajaran
Perbandingan antara keputusan ujian-ujian yang
berlainan
6. Kesesuaian alat bantu mengajar yang digunakan.
7. Kesesuaian aras kesukaran item untuk menguji isi
pelajaran.

Sekiranya data-data daripada

keputusan sesuatu ujian dapat
mudah dikumpulkan dan ditukarkan
dalam angka statistik serta
dinyatakan dalam jadual atau graf
yang boleh memberi gambaran
pentafsiran yang jelas, maka ujian
tersebut mempunyai ciri
kemudahtafsiran yang tinggi.

Contoh
Row Score (Skor Mentah) For 50
Students

Penskoran Ujian

1. Penilaian pengajaran dan

pembelajaran di bilik kuliah dan
makmal memerlukan skor ujian
sebagai asas untuk membuat
keputusan.
2. Sesuatu ujian mestilah boleh
diskor dengan cekap.
3. Skor yang diperoleh hendaklah
mudah ditafsir.

Penskoran Ujian
Maklumat
Pemberat

Seringkali pemeriksa sukar untuk mengelakkan diri

daripada melakukan penskoran subjektif terhadap
jawapan yang dibina.
Sebab itu soalan esei biasanya dikenali sebagai ujian
subjektif
Pemeriksa boleh mengurangkan kepincangan penskoran
dengan memeriksa satu soalan bagi semua pelajar
sebelum berpindah kepada soalan berikutnya.
Pemeriksa perlu mengelakkan diri dari mengenali identiti
pelajar seperti nama dan nombor matrik pelajar.
Pemeriksa sebagai ahli profesional perlu sentiasa ingat
bahawa penskoran perlu dilakukan dengan bijaksana dan
amanah.
Kepincangan penskoran disebabkan kelemahan pemeriksa
akan mendatangkan kesan yang serius kepada masa
depan pelajar, masyarakat dan negara.

Penilaian jawapan dibina haruslah

berasaskan kepada kriteria berikut:
1. Kandungan : Adakah pelajar mengemukakan
semua isi atau kandungan bagi sesuatu soalan
pokok?
2. Susunan atau organisasi: Adakah susunan
atau organisasi jawapan teratur, kemas dan
logik?
3. Proses: Adakah proses penggunaan, analisis,
sintesis dan penilaian dilakukan dengan teratur
dan sistematik?
4. Ketepatan dan kemunasabahan: Adakah isi
jawapan tepat dan munasabah?
5. Keaslian dan kreativiti: Adakah jawapan yang
diberi asli berasaskan kepada kreativiti pelajar
sendiri?

Penskoran Ujian
Skor ujian tidak mendatangkan apa-apa
makna kecuali pensyarah berupaya
membuat tafsiran yang tepat dan sesuai.
Tafsiran terhadap skor ujian adalah sangat
penting bagi menentukan sejauh mana
objektif pengajaran dan pembelajaran di
universiti dicapai.
Tafsiran perlu dilakukan dengan objektif bagi
mengelakkan pertimbangan peribadi penilai.

Penskoran Ujian
Justeru itu, skor ujian perlu dianalisis bagi
menentukan ciri yang tepat yang ada pada set
skor.
Di antara ciri yang biasanya diperlukan bagi
membuat tafsiran yang tepat ialah ciri
kecenderungan memusat dan serakan skor-skor
ujian.
Skor-skor ujian perlu juga dipiawaikan bagi
membolehkan perbandingan dibuat antara
pencapaian seseorang pelajar dengan pelajar
lain.

UJIAN YANG BERMUTU

TINGGI
1. Item-item ujian hendaklah disediakan daripada jadual
penentuan ujian berdasarkan kepada tujuannya.
2. Bilangan soalan hendaklah diberikan secara
berpatutan, mengikut masa ujian yang
diperuntukkan.
3. Proses pengujian hendaklah dijalankan secara licin
dengan mengadakan satu sistem pentadbiran yang
kemas dan teratur.
4. Kertas jawapan hendaklah diperiksa secara objektif,
mengikut satu skim pemarkahan yang baik.
5. Keputusan ujian hendaklah mudah ditafsirkan
mengikut suatu sistem penilaian yang berkesan.

SEKIAN
TERIMA KASIH