PRDORIMI I UJIT-KUJDESI

Uji sht thelbi i jets Secili nga ne ka

prgjegjsi pr ujin, pasi t gjith jemi prdorues
t tij. Kjo do t thot se t gjith duhet ta
mbrojm dhe ta ruajm at nga ndotja.
Qllimi T kuptohet rndsia e ujit;
T tregohet si mund t kursejm ujin me ann e
ndryshimeve t vogla n sjelljen ton t
prditshme Rritja e njohurive mbi ndotjen e ujit
dhe fitimi i njohurive t reja pr mbrojtjen dhe
kursimin e tij n familje bhet prmes
diskutimeve, mbledhjeve t ideve
Nse ekziston mrekulli n kt planet, ajo sht uji
Uji sht nj pjes specifike e siprfaqes s Toks. Sasia
e madhe e ujit sht ajo q na bn ta quajm Tokn
Planeti Blu.
Gjithsesi, pjesa kryesore e rezervave t ujit u prket
oqeaneve dhe deteve dhe vetm 0,6% e sasis s
prgjithshme t ujrave sht e prshtatshme pr tu
pir.
Ujrat siprfaqsore dhe ata nntoksore jan elemente
t rndsishme n ciklin e ujit n tok.
Ujrat siprfaqsore prfshijn lumenjt, liqenet dhe
akullnajat. Ujrat nntoksore, jan m pak t studiuar
dhe burime shum m t vshtira pr tu prcaktuar.
Uji prdoret pr qllime bujqsore (ujitja), industriale
(prodhimi i t mirave materiale dhe si faktor n
ngrohje, ftohje), dhe shtpiake (pirje, higjien
personale, larje).
 N ditt e sotme probleme serioze paraqet prdorimi pa
kriter i ujit, si dhe rritja e ndotjes s burimeve t ujit, gj
q mund t oj mbar njerzimin n nj katastrof.
Meqense t gjith jemi prdorues t ujit, ne jemi n t
njjtn koh, edhe prgjegjs pr mbrojtjen e tij.
Dy parimet baz pr mirmbajtjen e burimeve ujore
jan ruajtja dhe mbrojtja. mosha e ujit sht afrsisht
4,5 miliard vjet (ai sht gati po aq i vjetr sa edhe
planeti yn) dhe sht n lvizje t vazhdueshme
ndrmjet toks dhe atmosfers.
Dielli dhe era shkaktojn avullimin n kt mnyr, uji
nga forma e lngt, shndrrohet n avull
 Nn disa kushte t caktuara, avulli kondensohet dhe bie
mbi tok n formn e shiut dhe t dbors (reshjet)..
Shirat ushqejn lumenjt dhe liqenet.
Lumenjt rrjedhin dhe derdhen n dete dhe oqeane.
Nj pjes e reshjeve deprton nn tok dhe krijon ujrat
nntoksore. uji i deteve mbulon 70% t siprfaqes s
Toks, kripsia e tij e bn t paprdorshm pr qllime
pirjeje, gatimi dhe ujitjeje.
Ujrat e mbla jan vetm 2% e rezervave t
prgjithshme ujore t globit.
Prandaj ato duhet t mbrohen nga ndotja. bota sot
sht duke u prballur me krizn globale t ujit.
 M shum se 1 miliard njerz nuk kan uj t pastr pr
t pir.
M shum se 2,4 miliard njerz jetojn n kushte
sanitare t papranueshme nuk kan rrjet kanalizimesh
pr ujrat e zeza, nuk kan trajtim bashkkohor t
ujrave t zeza.
Nj familje q kujdeset pr shpenzimin e ujit, mund t
kursej 50.000 deri 100.000 litra uj n vit.
Ujsjellsi i Prishtins e furnizon qytetin me 1.500 litra n
sekond megjithat vrehet mungesa e ujit sidomos gjat
stins s vers.