Tamamen kitaptan alntdr.

Kaynaklar: Google Images

TM HASTALIKLARIN AHI:
KANSER ALIMALARINA Umay Ece Tecimel
KATKIDA BULUNAN BLM 10/C 227

NSANLARI VE ANALZLER
Sidney Farber: John Bennett:
Uzmanlk alan ocuk patolojisidir. ocuk lsemisi 19 Mart 1845te inanlmaz bir vaka tanmlad.
hakknda aratrmalar yapt. 1920li yllarda ocuk Kann bozulduunu ve irinlendiini grd. Fakat
Hastanesi kadrosuna katlmadan nce Minottan dersler konuyu burada kapatt
ald. ocuk hastanesinin patoloji birimi bakan oldu.
Heidelberg ve Freiburgda tp eitimi ald. Ardndan
Harvard Tp Okuluna gitti.
ocuklardaki tmrlerle ilgili harikulade bir alma
yaynlamasnn yan sra, yazd lm Sonras
ncelemesi (The Postmodern Examination) balkl
ders kitab da alannn klasiklemi eserlerindendir.
Kanser ve kimyasallarla ilgili pek ok deney yapt.
Folik asidin lseminin ilerleyiini durdurmadn, tam
tersine onu ivmelendirdiini kefetti. Kanser kart bir
kimyasal arayna girdi. Antifolatlar ile deneyler yapt.
Bir fon toplayarak ocuk Hastanesini at. Mary
Lasker ile birlikte Kutsal Sava adn verdikleri bir
kampanya oluturdular. Wilms Tmr ad verilen, ok
kk ocuklarn bbreklerinde ortaya kan tmre
sahip hastalara mikrobiyolog Selman Waksmann
bulduu aktinomisin D yi verdi ve olumlu sonular
ald.
Rudolf Virchow:
Alman aratrmac Bennettinkine ok benzer bir vaka
tanmlad. Hastasnn kanndaki akyuvar ok artm,
dalanda youn havuzcuklar olumutu. Milyonlarca
beyaz hcrenin oluturduu beyaz svya weies Blut
yani beyaz kan adn verdi. Hastala beyaz anlamndaki
Yunanca szck leukostan gelen lsemi adn verdi.
Hcreyi yakndan inceledi. Hcre Kuramn ortaya
att. Kuram iki temel ilkeye ayrd. Birincisi, insan
vcudunun hcrelerden olutuu, ikincisi ise hcrelerin
yalnzca dier hcrelerden treyebileceiydi. Kendi
deyimiyle omnis cellula e cellula. Eer hcreler
yalnzca dier hcrelerden tryorsa byme de ancak
iki ekilde gerekleebilirdi: Hcre saysnn artmas ya
da byklnn artmas. Virchow bu iki yolu srasyla
hiperplazi ve hipertrofi olarak adlandrd. Hiperplaziyle
beraber kanser almalar yapt. Kanser hcrelerini
inceledike onlarn baka bir oluum olduunu grd.
Bu duruma neoplazi adn verdi. Neoplazi szc
kanser tarihi boyunca kulaklarda defalarca nlayacakt.
William Halsted:
Ekstirpasyon ad verilen (cerrahi
mdahaleyle alnabilecek ekilde tek
bir organ ya da blgeyle snrl olmas)
ilemlerini yapt. Szgelimi memedeki
yaltk, kt huylu bir kitle, 1890larda
byk cerrah Halstedin ncln
yapt RADKAL MASTEKTOM ad
verilen yntemle karlabiliyordu. X
nlar ve radyasyonu blgesel tmr
hcrelerinin ldrlmesinde kulland.
George R. Minot:
Minot ve ekibi ktcl aneminin B12 olarak
adlandrlacak kritik bir mikrobesinin yokluu
sonucu ortaya ktn buldular. 1934te Nobel
dl aldlar. Minot, bu karmak hematolojik
hastaln tek bir molekln ilavesiyle kann
normal durumuna dneceini gsterdi. Fakat
dier aneminin zerine almad.
Lucy Wills:
1928de Londradaki Kadnlar in Tp Okulundan
mezun oldu. Minotun zerinde almad anemiyi
aratrmak iin Mumbaiye gitti. Kan konusuna ok ilgi
duyuyordu. Minotun almalarndan haberi vard.
Ancak bir sre sonra grd ki Mumbaide ortaya kan
anemi, Minotun anemisinin tersine, onun karmlar ya
da B12 vitaminleriyle geriye dndrlemiyordu. Ama
marmite denilen koyu kvaml, mayams bir gda
maddesiyle anemiyi alas bir biimde tedavi etti.
Wills, bu bileene Wills Etkeni adn verdi. Wills
Etkeninin meyve ve sebzelerde, zellikle de marmitede
bol bulunan folik asit (folat) olduu ortaya kt. Folik
asit yokluunda (Mumbaideki meyve sebzeden yoksun
kalan insanlarn durumunda olduu gibi) kemik iliinde
yeni kan hcresi retimi durur ve milyonlarca yar
olgunlam hcre birbirinin stne ylr. Wills, besin
yoksunu hastalara verilen folik asidin, kan yeniden
normal retim srecine dndrdn gzlemledi. Bir
grup lsemili ocuk toplad ve onlara folik asit enjekte
ederek deney ve almalar yapt.
Galen:
Hipokrata gre, insan vcudu humor ad
verilen 4 temel sv ieriyordu: kan, siyah safra,
sar safra, balgam. Hastalkta bu svlardan bir
tanesinin fazlal dengeyi bozuyordu. Yunan
hekim Galen, MS 160l yllarda Romada
hekimlik yapm ve Hipokratn drt sv
kuramn doruk noktasna tamt. Depresyon ve
kanseri siyah safrayla badatrd. Galene gre
kanser siyah safrann hapsolmu haliydi.
Bulunduu blgeden kamay baaramayan siyah
safra duraanlayor, sonunda keelemi bir ktle
halinde donup kalyordu. Galene gre siyah safra
her yerde yaylm durumda ve tm svlar gibi
engellenemez, kanlamazd. Kanser kesilip
karlabilirdi ancak safra hemen geri akacakt. Tp
zerindeki etkisi yllarca srd. Galen kanseri
karmaktansa serbest brakp mdahale etmemeyi
tlemiti.
Andreas Vesallius: Matthew Bailie: John Hunter:
Galenin siyah O da tpk Vesallius gibi anatomi Londrada bir klinikte tmr
safrasnn aslnda var izimleri ve almalar yapp karma uygulamasna balad.
olmadnn farkna hastalarn ve doktorlarn akln Tmrleri evrelere ayrd.
vard. Pek ok otopsi yzyllar boyunca kurcalayan Sadece hareket ettirilebilir
ve anatomi almas siyah safra kanallarn ve tmr tmrlerin cerrahi yollarla
yapt. ii svlar tablodan kaldrd. karlabileceini syledi.
Theodor Billroth:
Neredeyse 10 yl sreyle insan ve hayvan
kadavralar zerinde alarak vcut iinde iyi
tanmlanm ve gvenli yollar belirlemek zere
karn ap kapayarak saysz ameliyat yapt.
Tmrler, baka organlar istila etmeden nce
alnrsa ameliyatlarn hastalarda iyileme
saladn gzlemledi.
Charles Moore:
Yeni kanserlerin ilk ameliyatta izilen snrn
evresinde toplatn fark etti. Tamamlanmam
bir ameliyat sonrasnda kalan kk kanser
kalntlar yeniden bymt sanki. Meme
kanseri tm organn dikkatlice karlmasn
gerektirir kansna vard.

Alexander Bruschwig:
New Yorkta rahim az kanseri
iin tam pelvik
ekzenterasyon ad verilen bir
ameliyat yntemi gerekletirdi.
Emil Grubbe:
Evarts Graham:
21 yanda bir renci olan Emil
Kanserli bir akcierin karld
Grubbenin aklna Rntgenin
bir ameliyata nclk etti.
bulduu X nlarn kanser
tedavisinde kullanmak geldi. (X
nlar hzl blnebilen hcreleri
seici biimde ldrr) X n
tedavisini buldu. Grubbe blgesel
tmrleri olan birok hastay
iyiletirmek iin X n
tedavisinden yararland. Bylece
yeni bir tp dal olan radyasyon
(nm) onkolojisi domu oldu.
Paul Ehrlich:
Tedavi edici maddeler arad. Hasta vcudu
iyiletirmek iin yalnzca belirli
kimyasallarn kullanld kemoterapinin
domasna neden oldu. Tripan krmzs
adn verdii parlak yakut renkli bir boya
trn buldu. Hem hastal hem de ilgili
boyann rengini ieren bu isim tp tarihinin
neredeyse bir yzyln ele geirecekti. 19
Nisan 1910da Wiesbadenda gerekleen
bir konferansta zgllk nitelii tayan
bir molekl daha buldu. 606. deneyine atfen
606 ismini verdi. Bu bileik beyin ve
omurilik frengisi olan pek ok hastada
denendi ve ok baarl sonular aldlar.
Ehrlichin kaydettii baarlar, hastalklarn
doru molekle balanmay bekleyen
patolojik kilitlerden ibaret olduunu
kantlad. Ehrlich bu ilalar sihirli
mermiler olarak and. Bu, onkolojinin
btn gelecei boyunca iitilecek bir
terimdi.
Louis Goodman ve Alfred Gilman Gertrude Elion:
I. Dnya Savanda atlan Hardal Gaznn 6 merkaptoprin ya da 6-MP ad
askerlerde anemiye sebep olmas onlar artt. verilen bir molekl varyant
Krumbhaar etkisi, yani gazn akyuvarlar kefetti.
katletme potansiyelini aratrdlar. Bu etkinin
hastane gibi kontroll bir ortamda kk dozlar
halinde saklanp, kt huylu akyuvarlar hedef
almasnn salanp salanamayacan
aratrdlar. Bu ila olumlu sonular
dourmutu.
Joseph Burchenal ve Mary Lois Murphy
Akut lenfoblastik lsemi (ALL)
hastalarna 6-MP kullanmn snamak
iin bir klinik alma balattlar. Geici
olumlu bir etki gzlemlediler.

Emil Freireich, Emil Frei, Zubrad

Bir lsemi grubu oluturdular.
lalarla lsemiye sahip ocuklarda
pek ok deney gerekletirdiler.
Roy Hertz ve Min Chiu Li:
Plasenta kanseri (koriyokorsinom) zerinde
deneyler yaptlar. Koriyosinoma sahip bir kadna
antifolat tedavisi uyguladlar. Kadnn kanamalar
dindi. Kemoterapi tedavisi yapld. Li ve Hertz
tmr kitlelerinin tamamen yok olup hastann
normale dndn grdler. Kanser hcreleri
tarafndan salglanan koriyogonadotropin
hormonunun sfra doru indiini ancak hormon
dzeyinin tam olarak normale dnmediini
gzlemlediler. Eer bu say hala normale
dnmediyse, tmrler olmasa bile kanserin hala var
olduunu gsteriyordu. Li, aslnda onkoloji iin
merkezi nem tayacak derin bir ilkeyi kefetmiti:
kanserin tedavisi, grnr belirtileri ortadan
kaldrldktan sonra bile sistematik olarak devam
etmeliydi. Koriyokarsinom tipi kanserde salglanan
hcg hormonunun kandaki dzeyi kanserin parmak
iziydi. Min Chiu Linin stratejisi, yetikinlerde ilk
gerek kemoterapi tedavisini temsil ediyordu.
Howard Skipper:
Farelerde kanser deneyleri yapt.
Kanseri bir hastalk olarak deil, soyut
bir matematiksel varlk olarak rd.
lalarn bir kombinasyon halinde
verilmesiyle, ounlukta sinerjik bir
etki elde edilebilecei kansna vard.
Frei ve Freireich:
Skippern ilkesine dayanarak drt ilatan oluan bir
kombinasyon yaptlar: vinkristin, ametopterin,
merkaptoprin ve prednizon. Bu ila program daha sonra
her bir harfin bir ilac temsil ettii yeni bir ksaltma ile
tannacakt: VAMP. VAMP ilk bata ie yarad fakat daha
sonra iyileen hastalar yz felci, ba ars, halsizlik
ikayetleriyle yeniden geldiler. Bu iki bilim insan daha
sonra kemik iliinde hibir sorun olmadn ancak lsemi
hcrelerinin sinir sistemini ele geirdiini grdler. Fakat
baz hastalarda hibir ey olmadn da gzlemlediler.
 Henry Kaplan:
Bir radyoloji profesrdr. NCIda eitim
Thomas Hodgkin:
alarak hayvanlarda lsemi tedavisi iin X
Hodgkin lenfomu hastaln kefetti. Pek ok
nlarndan yaralanma yntemlerini rendi.
kadavra rnei toplad.
Kanserin kabuunu delebilecek bir nm
yapmay dnd. Bunun iin sadece
hastanede kullanlabilecek bir hzlandrc
yapt. Hzlandrcnn sonu verebilecei en
iyi hastalk olan Hodgkins hastalna
younlat. Kaplan, Hodgkins hastal
yalnzca blgesel olanlarn nm
tedavisinden yararlanabileceini biliyordu.
Uygulad nm dozlar korkun bir
dzeye ulam olsa da, tepkiler son derece
olumluydu.
 Vincent de Vita:
Kemoterapi kombinasyonlar
yapt.
Donald Pinkel:
Zehirli ilalarn verilmesi iin gerekli
eitimi alm hemireleri, asistanlar
ve uzmanlaryla birlikte bir kemoterapi
birimi kurup gelitirdi. Yksek dozlu
kombinasyon kemoterapisi zerine
alt. Hastalklarn ksa sreli deil, virsnden kaynaklandn dnd. Daha
uzun sreli (bazen 2-3 yl bulan)
tedavi edilmesi gerektiini ngrd.
Bu uygulamaya tam terapi adn
verdi. Bu programa uyan hastalarn
%80i iyileti.
Peyton Rous:
Bir tavuk viroloudur. Kanserin
kaynan hcreden alan bir hastalk
olduunu kefetti. Kanserin
tanmasndan sorumlu etkenin bir
hcre veya evresel faktr deil,
hcrenin iinde gizlenmi kck bir
parack olduunu grd. Bu parack
her filtreden rahatlkla geebiliyordu ve
hayvanlarda kanser retmeye devam
ediyordu. Bu parack bir virst. Bu
virs Rous sarkom virs ksaca
RVS olarak adlandrd.
Denis Burkitt:
Afrikann Sahraalt blgesindeki stma
kuanda yaayan ocuklarda grlen agresif
bir lenfom tr kefetti. Bu hastaln stma
sonra iki ngiliz virolog kansere sebep olan
eyin stma virs deil, insan kanser virs
olduunu grdler.
Geoffrey Keynes: Charles Huggins:
50-60l yllarda olduka Prostat kanserinin tedavisinin
yaygn olan radikal testisleri alp strojen vermek
mastektominin aksine, olduunu dnd.
hastalar nmla tedavi edip
sadece yumuayan tmr ald
ve bu ameliyat trn
savundu.

George Crile:
Radikal mastektominin gerekli
olmadni basit moleklnde kalc hasara sebep olmu,
mastektominin yeterli
olabileceini savundu.
Barnett Rosenberg:
Byme engelleyici bir molekl olan
sisplatini buldu. Sisplatin, reaktif
kollar araclyla DNAya kimyasal
olarak saldrmt. Baland DNA
hcre blnmesini engellemiti. Bu
madde, 1970lerin en gl etkiye
sahip kemoterapi ilalar kuann bir
simgesi haline gelecekti.
Moya Cole: John Cairns:
Tamoksifen deneyi yaparak meme Kanserle savata alnan
kanserini tedavi etmeyi amalad. Ancak yolu lme uygulamasn
deney ilerledike baka seenekler yeniden diriltmeye Bailar ve Smith:
zerine yneldi. alt. Kanserin orannda bir art
gzlemlediler.

Paul Carbone:
Erken evredeki birincil tmrn
ameliyatla alnd kadnlarda
kemoterapinin etkili olup
olmadn anlamaya ynelik
almalarda bulundu.
John Hill:
Ttnn kansere neden
olabileceini savundu.
Ernst Wynder:
Kanser-sigara balantsn
aka ortaya serdi ve Richard
Doll, Bradford Hill vee Evants
Graham ile bu konu zerine
alt.
Percivall Pott:
Skrotum kanserli hastalarla
alt. Skrotum kanseri
genelde baca
temizleyicilerinde
grlyordu. Potta gre bu
tr, kurum kaynakl bir
kanserdi. Pott aslnda bir
kanserojen kefetmiti.
Oscar Auerbach: Blumberg: George Papanicolaou:
Sigara ien ve imeyen 1522 Dnyann eitli yerlerine gidip Akla gelebilecek her trl
kiinin otopsisinden elde antijenler zerine alt. jinekolojik rahatszlktan
edilen akcierleri karlatrd. Antijenlerin hastalklarla ilikili muzdarip birok kadndan
Sigara-akcier kanseri olduunu fark etti. HBV diye rnekler toplad. Tm bu
balantsn gzler nne adlandrlan, bir konakdan hastalklar, verdikleri hcre
serdi. dierine geebilen canl bir rneklerinde patolojik bir aret
kanserojen buldu. tamas umuduyla teker teker
tarad. Rahim az kanseri
vakalarnda, hcrelerin
allmn dnda olduunu
Bruce Ames: grd.
Kimyasal kanserojenleri
belirlemede ie yarayacak Barry Marshall:
deneyler yapt. Ames, salmonella Helicobacter ad
bakterisindeki mutasyonlar verilen bir bakteri tr
inceledi. Mutojenlerin katolounu tanmlad.
oluturdu.

Laurent Degos ve Zhen Yi Wang:
1986 ylnda baladklar deney
sonucu nda transietionik asit ve
standart kemoterapi ile tedavi
edilen hastalarn %75inde
hastaln nksetmediini
gzlemlediler
Cesar Milstein ve George Kohler:
1970lerde tek bir antikordan byk
miktarda retmelerini salayacak bir
yntem buldular.
Janet Rowley:
APL hcrelerindeki kromozomlara
zg bir yer deiimi (translokasyon)
belirledi.
Bert Vogel Stein:
Kanseri balatmak iin gerekli
genetik deiimlerin saysn
bulmak iin alt. Bu alma Kemik iliinin de bir hastadan alnp tekrar dier hastaya nakledilebileceini
20 ylna mal oldu.
Mike Shepard: Robert Weinberg ve Lakshmi
1989da Her-2 antikorunun retim ve Charon Padhy:
saflatrma srecini gelitirse de bu ila 1982de faredeki bir
olarak kullanlmad. Paul Carter adl bilim nroblastomdan gen yaltldn
insan nasl saflatracan daha sonradan duyarak geni ev sahibi tmrn
buldu. adna ithafen neu koydular. Padhy
geni yaltmakla urarken neu
Herman Joseph William: proteinine kar koyacak bir antikor
X nlarnn sineklereki mutasyon buldu. Yine de bununla ilgili bir
miktarn rttrdn fark etti. deney yapmadlar.
Thomas Hunt: Tom Frei:
Sinek srlerindeki mutant sinekleri ve Yakc dozlarda sitotoksik ilalar
mutant sineklerin genlerini sonraki kullanarak kanseri yok etmeye
kuaa aktardn fark etti. almtr.
Robert Egon:
Werner Bozwada:
X nlaryla kanserin fotorafn
Megadoz kemoterapi ile baar
ekmi. Arpa bykln amayan
kaydetmitir.
tmrleri de seebilmitir.
E. Donnall Thomas
kantlamtr.