01.10.

2011

Salkalanndakullanlan,zgnvezelszcklergrubu Tbbiterminolojiyioluturur.

TIBBTERMNOLOJ

TIBBTERMNOLOJ Kkler nekler Sonekler

Tbbiterminoloji;insananatomisivefizyolojisini(organlar, sistemleriveilevlerini),vcutblgelerini,hastalklar, klinikuygulamalarilebirliktetansalgrntlemeve laboratuartestlerini,ameliyatlarvetanlaraklayan terimlerdenoluur. TbbiterimlerinounluuLatince veYunanca kkenlidir. TbbiTerminolojiiletmdnyada,ortakbirtbbi terminolojikullanlarakiletiimkolaylsalanmaya allmaktadr.

Do.Dr.Ergnksz

GREKEveLATNCE
Tbbiterminolojininbabalar: Hipokrat: Tbbnkurucusu Aristo: AnatomiveFizyoloji zerinealmYunanfilozof

HPOKRATANDI

Orjinal Metin 12.Yzyl Bizans Yazs

HipokratAnd
Hekim Apollon Aesculapions, hygia panacea ve btn Tanr ve Tanralar adna. And ierim, onlar tank ve ahit tutarm ki, bu andm ve verdiim sz gcm kuvvetim yettii kadar yerine getireceim. Bu sanatta hocam, babam gibi tanyacam, rzkm onunla paylaacam. Paraya ihtiyac olursa kesemi onunla bleceim. renmek istedikleri takdirde onun ocuklarna bu sanat bir cret veya senet almakszn reteceim. Reetelerin rneklerini, azdan bilgileri ifahi malumat ve baka dersleri evlatlarma, hocamn ocuklarna ve hekim and ienlere reteceim. Bunlardan baka bir kimseye retmeyeceim. Gcm yettii kadar tedavimi hi bir vakit ktlk iin deil yardm iin kullanacam. Benden a (zehir) isteyene onu vermeyeceim gibi, byle bir hareket tarzn bile tavsiye etmeyeceim. Bunun gibi bir gebe kadna ocuk drmesi iin ila vermeyeceim. Fakat hayatm, sanatm tertemiz bir ekilde kullanacam. Bam mesanesinde ta olan muzdariplerde bile kullanmayacam. Bunun iin yerimi ehline terk edeceim. Hangi eve girersem gireyim, hastaya yardm iin gireceim. Kastl olan btn ktlklerden kanacam. ster hr ister kle olsun, erkek ve kadnlarn vcudunu ktye kullanmaktan saknacam. Gerek sanatmn icras srasnda, gerek sanatmn dnda insanlarla ilikideyken etrafmda olup bitenleri, grp iittiklerimi bir sr olarak saklayacam ve kimseye amayacam. Hekimlik meslei yeleri arasna katldm u anda, hayatm insanlk yoluna adayacam aka bildiriyor ve sz veriyorum. Hocalarma sayg ve gnl borcumu her zaman koruyacama, sanatm vicdanmn buyruklar dorultusunda dikkat ve zenle yerine getireceime, hasta ve toplumun saln ba grev sayacama, benden hizmet bekleyen kimselerin srlarna saygl olacama ve onlar saklayacama, hekimlik mesleinin onurunu ve temiz tresini srdreceime, meslektalarm karde bileceime, din, milliyet, rk, siyasi eilim ya da toplumsal snf ayrmlarnn grevimle hastam arasna girmesine izin vermeyeceime, insan hayatna kesinlikle sayg gstereceime, bask altnda kalsam bile tp bilgilerimi insanlk deer ve yasalarna kar kullanmayacama, aka, zgrce ve namusum zerine and ierim.

GREKEveLATNCE
Yunanlar,moderntbbnkurucusuolmaklabirlikte tbbiterimlerintemelkayna;Latincedir. AntikRomakkeniileLatince;tpvebilimdilleri iinseilenvekullanlantemeldilolmutur. PekokBatdiliiinLatinceninetkisihala grlebilir. Bugnkullanlantbbiterimlerin%75kadarLatince veGrekekkenlidir. Bugndahakapsamlhalegetirmekzere terimlerdedeiikliklerolsadabuyeniterimlerde LatinceveGreketrevleriileyaplmaktadr.

01.10.2011

NN LATNCE ?
Latince;HintAvrupaDilAilesineyeantikdildir. Romamparatorluununresmidili,Ortaa KiliseDili,BugnsadeceVatikandasembolik olarakkullanlyor. Latincebazkelimeler2000yldandahaeskidir. Latincetarihboyuncaeitimin veeitimli kiilerindiliolmutur. LatinceAvrupadillerininoununkkenidir. ldilolduuiindeimeolaslyoktur.

EPONMLER
Eponimler(yunanca;soyad? isimbabas): Birkiininadylaifadeedilenterimler ParkinsonHastalgibi Dierrnekler: TelgrafalfabesinibulanSamuelFinleyMorse OtomatiktabancayicadedenJohn Browning GiyotiniicadedenJoseph Guillotin MisketlitopmermisinibulanHenri Shrapnel Boykotetmek;CharlesCunninghamBoycott

>HOMONMLER<
Syleniiayn,anlamlarfarklolankelimelere homonimkelimelerdenir. lium;pelvisinstksmdr.leum ise incebarsaksonksmdr.Pelvisstksmna; iliak,incebarsaksonksmnaiseilealdenir. Mayoz,hcreninblnmesianlamnda kullanlrken,miyoz pupil(gzbebei) kaslmasanlamndadr.Herikikelimede Grekeazalmak anlamnagelenkelimeden tremitir.

TIBBTERMNOLOJ
Tbbiterminoloji;aynzamandaokuzun szcklerinksaltlarak,birletirilerekksatek birszckleifadeedilebilmesiolananda salar. rnein;mideileincebarsakilkksmn birletirenbircerrahiilem Gastroduodenostomi gibiksavetekbir szckleifadeedilebilmektedir.

GASTRODUODENOSTOM

AKRONMLER
Akronim: Birkaszcnilkharflerininveyailk hecelerininbirlemesiyleoluanszck. Ksaad. MRG (ManyetikRezonansGrntleme)

01.10.2011

MODERNTIPTERMLER
DorlandTpSzl 29.Basks117bin TbbiTerim iermekteyken 32.Basksnda125bin TbbiTerim yeralmaktadr. Buda;Szln Herbirbasksnda TpAlanna 2500yenitbbiterimeklenmesi demektir.

SZCKLERNTEMELYAPISI
Birszckksmdanoluabilir: KK (root):Kelimeninesas blmnoluturur.(Kardi yak) NEK (prefix):Kknnne eklenerekanlamdeiikliiyapar. Nasl,Niin,Nerede,NeZaman,Nekadar,KaTane,Yn, ZamanveyaDurumuifadeeder.(Epi kardi yak) SONEK (suffix):Kknsonunaeklenerekanlamdeiiklii yapar.Uygulama,durumveyahastalifadeeder. (Kardi yak) BLEKFORM(combining vowel/form):Birsesliharf ounluklaobirkkve/veyasonekibirdierkke balar.(Kardi *y o grafi) Birkkbirsesliharflebirleir.(Kardiyogram)

Tonsillitis veApendektomi kelimeleri: Sonekolarakitis kkneolursaolsunher zamaniltihap,enflamasyonifadeeder. Benzerekildesonekolarakektomi daima cerrahiolarakalmakifadeeder. Soneklerideitirirsek; Apandisitis ;Apendiksiniltihab ve Tonsillektomi;Tonsillerincerrahiolarak alnmasn ifadeeder.

BLEKSZCKLER
ki kk birletirmek iin veya bir kke sonek eklemek iin ara harf gerekebilir. (ounlukla oharfi )
Bileikszcklerdeikifarklkk bulunabilir.
Kardiovaskler >KalpDamar Gastrointestinal >Midebarsak Myelosit >Kemikiliihcresi

Bileikkelimelerdebirkkbir sonekbulunabilir. Nr o loji >SinirsistemiBilimi Elektro kardi o gram >KalpGrafii

BLEKFORM
Bir kk ve birletiren bir sesli harf ile biraraya gelmi szcklere bileik form ad verilir: Neur/o Eer sonek sesli harf ile balyorsa araya birletirici harf gelmez. Nr - itis - - > Sinir iltihab

LATNCETELAFFUZVEVURGU
Sabit,heryerdeaynekildekullanlanbelirli birokunuyoktur. Ancaklkemizdekullanlan telaffuzekillerineaitbazkurallardansz edilebilir.

01.10.2011

SESLHARFLERNOKUNULARI
ae veoe tekharfgibiokunur.
Ae(e)eklindetekharfolarakokunur. Anaemia(anemi)(Kanszlk) Aeternus(eternus)(Sonsuzluk) Oe()eklindetekharfgibiokunur. Oesophagus(zofagus)(Yemekborusu)

SESLHARFLERNOKUNULARI2
Au veeu
Birbirleriylekaynatrlaraksreklibirsesile okunur. Au Eu auto(oto)(otomatik kendi) audio(odio)(iitsel ses) euphoria(fori)(nee iyihissetme) pseudo(psdo)(sahte)

SESSZHARFLERNOKUNULARI C a,o,u,aunndeisekgibiokunur.
>>Crista(krista):kenar >>Caput(kaput):ba >>Calix(kaliks):kadeh >>Collum(kollum):boyun >>Corpus(korpus):gvde >>Cauda(kauda):kuyruk

SESSZHARFLERNOKUNULARI2 C
e,i,y,oenndeise(S)gibiokunur. >>Cerebrum(serebrum):beyin >>Cella(sella):tavan >>Cilia(siliya):kirpik >>Cystitis(sistit):mesaneiltihab >>Caecum(ekum):krbarsak

SESSZHARFLERNOKUNULARI3
G e vei nnde(J)eklindeokunur. >> Gingiva(jinjiva):Dieti >>Gelo(jelo):Donmu

SESSZHARFLERNOKUNULARI4
Qu (ku)tekharfgibiokunur. >>Aqua(akua):su >>Quantum(kuantum):miktar X(ks)gibiokunur. >>Proximal(proksimal):yakn

01.10.2011

SESSZHARFLERNOKUNULARI5
Ph >(f)gibiokunur >>pharynx(farinks):yutak th >(t)gibiokunur. >>Urethra(retra):idraryolu ch >(k)gibiokunur. >>Concha(konka):boynuzcuk Sch...()gibiokunur. >>Schlemmkanal(ilemkanal)

X(KS)LEBTENSZCKLER
Pharynx >Farenks >Farengeal(Farenkseait) Coccyx >Koksiks >Koksigeal(Koksikseait) Thorax >Toraks >Torakotomi(Gs boluunun almas)

X(KS)LEBALAYANSZCKLER
Xiphoid(Zifoid) (kamaekilli sternumunucu)

UNUTMAYIN
Sesliharfilebalayanbir sonektenncebirletirensesli harfi(genellikleo)atmalsnz. Gastroik < >YANLI! Gastrik < >DORU. kikkbirletirirkenbirletiren sesliharfikullanmalsnz. Gastrointestinal Kardiolojist

SZCKKKLER1
Kklerbakadillerdentremiolabilir.

KKLER(Roots)
Kardia Yunancakalpdemektir.(Latince Mide) Tbbiterminolojidekardi kknoluturur. Pulmo Latinceakcierdemektir Tbbiterminolojidepulm/o kknoluturur.

01.10.2011

SZCKKKLER2
BazenLatinceveYunancaszcklerbirleerek birszckoluturur. Nefros renes >Nefron () YunancaveLatince bbrekaltbirimi

SZCKKKLER3
Bazenaynkkfarklanlamlartayabilir. Myelos() kemikiliianlamnagelir Tbbiterminolojide hemkemikilii hemdemedullaspinalis(omurilik) anlamnda kullanlr. Scliros()kelimesisert anlamnagelir. Scleraynzamandagznbeyazksmolanskleray tanmlamakiindekullanlr.

SZCKKKLER4
Baztbbiterimlerdokunun,organnbenzedii nesneyegredeisimalabilmektedir. Ciltaltndakikaslarn eklifareninsrtna benzetilmitir. Kastanmlamakiin Latincefareanlamna gelenmuscle kelimesi kullanlmaktadr.

SZCKKKLER 5
Omurgada bulunan kuyruk sokumu kemii Bir guguk kuunun gagasna benzetilmitir. Cuckoo=Koukos () > Guguk kuu Coccyx > Koksiks > Kuyruk sokumu kemii

DKkler(ExteriorRoots)1/14
Akr/o
Ekstremiteler (Kollarve Bacaklar)

DKkler(ExteriorRoots)2/14
Braki/o
Kol

Anter/o
n

Aksill/o
Koltukalt

Blefar/o
Gzkapa veyaKirpik

Bukk/o
Yanak(Yzde)

Kant/o
Gzkapa kesi

Kapit/o
Kafa

01.10.2011

DKkler(ExteriorRoots)3/14
Karp/o
Elbilei

DKkler(ExteriorRoots)4/14
Keil/o Kil/o
Dudak

Kaud/o
Kuyruk/Aa

Sefal/o
Kafa

Servik/o
Boyunveya Rahimaz/ Rahimboynu

Keir/o Kir/o
El

Sili/o
Kirpikveya Gzkapa veyaKk Tyler

Kore Kor/o
Gzbebei

DKkler(ExteriorRoots)5/14
Derm/o Derma Dermat/o
Deri

DKkler(ExteriorRoots)6/14
Gloss/o
Dil

Dors/o Dorsi
Arka,Srt

Fasi/o
Yz

Gingiv/o
Dieti

Gnat/o
ene

nguin/o
Kask

rid/o
Gzbebei evresinde renkliksm

DKkler(ExteriorRoots)7/14
Labi/o
Dudaklar

DKkler(ExteriorRoots)8/14
Mamma Mamm/o
Meme

Lapar/o
Karn, BelveyaBr

Later/o
Yan

Lingu/o
Dil

Mast/o
Meme

Naz/o
Burun

Oksipit/o
Ban arkas

01.10.2011

DKkler(ExteriorRoots)9/14
Oftalm/o Okl/o
Gz

DKkler(ExteriorRoots)10/14
Optik/o Opt/o
Grme, Gr

Odont/o
Diler

Omfal/o
Gbek

Oniko/o
Trnaklar

Or/o
Az

Ot/o
Kulak

Papill/o
Memeba, emzik

DKkler(ExteriorRoots)11/14
Pelv/o
Pelvis, Leenkemii

DKkler(ExteriorRoots)12/14
Rin/o
Burun

Fall/o
Penis, Erkeklikorgan

Pil/o
Sa

Pod/o
Ayak

Somat/o
Vcut

Stet/o
Gs,Gs kafesi,Bar

Stomat/o
Az

DKkler(ExteriorRoots)13/14
Tal/o
Ayakbilei

DKkler(ExteriorRoots)14/14
Tri/o
Saveya SaaBenzer

Tars/o
Ayak

Torak/o
Gs,Gs kafesi,Bar

Trakel/o
Boyunve boynabenzer

Ventri Ventr/o
Vcudunn

01.10.2011

Kkler(InteriorRoots)1/22
Abdomin/o Aden/o
Karn,Batn Bez

Kkler(InteriorRoots)2/22
Arteriy/o Arteriyol/o
Atardamar Kk Atardamar

Adren/o
Bbrekst Bezi

Alveoli/o Anjiy/o
HavaKesesi Damar

Artr/o
Eklem

Atriy/o
Kulakk

Odiy/o
itme

Balan/o
Penisba

Kkler(InteriorRoots)3/22
Broniy/o Broniol/o Karsin/o Broniyol Kanser Bronk/o
Bron

Kkler(InteriorRoots)4/22
Serebell/o Serebr/o Beyincik Serebr/i
Beyin

Kardiy/o
Kalp

Selll/o
Hcre

Kol/e
Safra

Kolesist/o Koledok/o
SafraKesesi Safrakanal

Kkler(InteriorRoots)5/22
Kondr/o Kondr/i
Kkrdak

Kkler(InteriorRoots)6/22
Kriy/o
Souk

Krom/o
Renk

Kol/o
Kalnbarsak

Kolp/o
Vajina

Kost/o
Kaburga

Kript/o
Gizli

Kutane/o
Deri

Siyan/o
Mavi

Sist/o Sist/i
Kese,Torba

01.10.2011

Kkler(InteriorRoots)7/22
Sit/o
Hcre

Kkler(InteriorRoots)8/22
zofag/o
Yemek Borusu

Duoden/o Ensefal/o
Onikiparmak Barsa Beyin

Enter/o
ncebarsak

Epizy/o
Vulva,Fer

Fibr/o
Lifler

Galakt/o
St

Gastr/o
Mide

Kkler(InteriorRoots)9/22
Jinek/o
Kadn

Kkler(InteriorRoots)10/22
atr/o
Tedavi

Hemat/o
Kan

Hepat/o Hepatik/o
Karacier

Hist/o Histi/o
Doku

Hister/o
Rahim

le/o
ncebarsak, Kvrmbarsak

li/o
Leen kemii

ntestin/o
Barsak

Jejun/o
Jejunum, Bobarsak

Kkler(InteriorRoots)11/22
Kerat/o
Kornea, Boynuzlu doku

Kkler(InteriorRoots)12/22
Lit/o
Ta

Lacrima
Gzya

Lareng/o
Grtlak

Lipid/o
Ya

Lenf/o
LenfDamar

Men/o
Mens,Adet, Ayba

Mening/o
Beyinzar

10

01.10.2011

Kkler(InteriorRoots)13/22
Metr/o Metr/a
Rahim,Uterus

Kkler(InteriorRoots)14/22
Nekr/o
lm

Miy/o
Kas

Miyel/o
Kemikilii, Spinalkord

Mireng/o
Kulakzar

Nat/o
Doum

Nefr/o
Bbrek

Nr/o
Sinir

Oofor/o
Yumurtalk, Over

Orid/o Ori/o
Testis, Erbezi

Kkler(InteriorRoots)15/22
Osse/o Oss/i Oste/o
Kemik

Kkler(InteriorRoots)16/22
Fleb/o
Toplardamar, Ven

Palat/o
Az tavan, Damak

Pat/o
Hastalk

Peritone/o Fareng/o
Karnzar Yutak

Fren/o
Diyafram

Plr/o

Pnm/o

Poli/o

Akcierzar, Pnmat/o Sinir Plevra sisteminde Akcier gricevher

Kkler(InteriorRoots)17/22
Prokt/o Pulmon/o
Rektum, ans Akcier

Kkler(InteriorRoots)18/22
Ren/o Ren/i
Bbrek

Py/o
ltihap

Piyel/o
Bbrek pelvisi

Rekt/o
Rektum, Dzbarsak

Sakr/o
Sakrum, Kuyruksokumu

Salping/o
Tp

Sark/o
Yumuak Doku,Et

Skapul/o
Krek kemii

11

01.10.2011

Kkler(InteriorRoots)19/22
Sept/o
Enfeksiyon

Kkler(InteriorRoots)20/22
Testikl/o
Testis,Erbezi

Splen/o
Dalak

Spondil/o
Omurga, Vertebra

Stern/o
Gs kemii

Tend/o Ten/o
Kiri

Term/o
Is

Torak/o
Gs

Tim/o
Timus,z

Tir/o Tiroid/o
Tiroidbezi

Kkler(InteriorRoots)21/22
Tonsill/o
Bademcik

Kkler(InteriorRoots)22/22
retr/o
Altidrar kanal

Trake/o Timpan/o
Soluk borusu Zar,Kulakzar

r/e r/ea r/o rin/o

drar

reter/o
stidrar kanal

Vas/o
Tayc kanal, Menikanal

Vas/o Ven/o
Toplardamar

Vesik/o
Kese

Viser/o
organlar,

NEKLER(Prefixes)
Trke, sondan eklemeli bir dildir. Trkede nek yoktur. NEK (prefix): Kimi yabanc dillerde szck kknn nne gelerek szce belirli bir anlam katan ek eklinde tanmlanr. nekler gerekte kendi balarna da belli anlamlar olan ve baka bir kelimenin nne gelerek ona yeni anlamlar kazandran yani kendi anlamn eklendii kelimeye katan eklerdir.

NEKLER(Prefixes)

12

01.10.2011

NEKLER
Numaralarlailgilinekler Renklerleilgilinekler Olumsuzlukverennekler Ynbelirtennekler Byklk/Dereceileilgilinekler Zamanveyngsterennekler

NUMARALARLALGLNEKLER1/3
Prim/i >ilk Primigravida lkkez gebekalankadn Multi >ok Multiple okksmieren Mon/o >bir Monoklonal Birhcreden gelimi Uni >tek Uniselluler Tekhcreden olumu

Poli >ok Poli daktili okparmakl

NUMARALARLALGLNEKLER2/3
Bi >iki Bikspid kiulu Di >iki,ikili Dipleji kitaraflfel Diplo >ikikat, duble Diplopi iftgrme

NUMARALARLALGLNEKLER 3/3
Hemi >yar,tektaraf Hemitoraks Gsnbirtaraf Semi >yarm Semilunar Yarmayeklinde

Tri > Trikspid ulu

Quadri >drt, drtl Quadripleji Drttaraflfel

RENKLERLELGLNEKLER 1/3

RENKLERLELGLNEKLER 2/3
Glokoma >Gz Hipertansiyonu Glaukoma(Latin) Eritrosit>Alyuvar Melanin > Deripigmenti Siyanoz >Morarma

13

01.10.2011

RENKLERLELGLNEKLER 3/3
Ksantoma > Sarleke Kloroma> YeilTmr

OLUMSUZLUKVERENNEKLER1/2
a an >>yok,eksik an (=un)olumsuz Aplazi Anizokori >Geliimeksiklii >Eitbyklkte olmayan Anti >>kart Antidot >Zehirekarila Kontra >>kar Kontralateral >Kartaraf

Rehidrasyon:Sv kaybnda tekrar normalsvnn kazanlmas Opistotonus:Tetanozda vcudun yayeklinde kaslmas Retrogresyon: Ters hareket,geriye gitme,ktleme Antitoksik: Toksin giderici Kontrasepsiyon: Gebeliin nlenmesi

OLUMSUZLUKVERENNEKLER2/2
de >>aa,kayp Detoksifikasyon > Zehirin uzaklatrlmas dis (=dez)>>yok, uzaklatrma Disenfeksiyon > Patojenorganizmay uzaklatrmak (Dezenfeksiyon) in im (=en em) >>olumsuz nkontinans > akndurmas, bozulmas mpotans> iktidarszlk, gszlk

YNBELRTENNEKLER 1/2
Ab uzaklamak Abdksiyon Ortahattanuzaklamak Ad yaknlamak Adhezyon Ksmlarnbirlemesi Adrenal Bbrekst Addksiyon Ortahattayaklamak

14

01.10.2011

YNBELRTENNEKLER 2/2
Dia bireydengeerek Dializ Zardangeerektemizlenmek Per bireyden geerek Perktan Deridengeerek Trans bireyden geerek Transfzyon Damariinevermek

Diyapedez: Kan hcrelerinin damar eperinden dokuya szmas Peroral: Azdan,az yoluyla Transfzyon: Sv aktarm, plazma veya kan nakli Levorotasyon: Soladndrme Disseksiyon:Kesmek, organizmay paralara ayrmak, incelemek Periodontal: Di evresinde,dii saran Perinatal: Doumdan nce, doum sras ve doum sonras Sirkumsizyon: Snnet Dekstrokardi:Kalbin sada olmas

BYKLK/DERECENEKLER 1/3
Hiper anormalykseklik Hipertansiyon Kanbasncnnykselmesi Hipo anormaldk Hipoventilasyon Akcierlergirenhavamiktarnn azalmas Olig/o az,bireyineksiklii Oligospermi Spermsaysnnazalmas Oligomenore Menstrelkanamannazalmas Olig(o)ri drarmiktarnnazalmas

BYKLK/DERECENEKLER 2/3
Macro normaldenbyk Makroskopik plakgzlegrlebilen Makrosefali Kafatasnnbykolmas Mega anormalbyk Megamesane drarkesesibykl Mikro kk Mikrocerrahi okkkyaplara/cerrahi uygulanmas

BYKLK/DERECENEKLER 3/3
Pan hepsi Pansitopeni >Tmkanhcrelerindeazalma zo ayn,benzer zogreft >Genetikolarakbenzerkiilerdenalnandoku Neo yeni Neonatal Doumdansonrakiilkbirhaftalkdnem Norm(o) normal Norm(o)volemiNormalkanhacmi Psdo yalanc Psdoparalizi Yalancfel

15

01.10.2011

zoenerjetik: Eit enerjili veya eit gte olan Amfibolik: Belirsiz,birden fazla anlama gelen Diplopi: ift grme Ambilateral: Vcudun veya organn iki tarafn da ilgilendiren Anizotrofik: Bymesi,beslenmesi eit,ayn olmayan Protonron:Refleks kavsindeki ilknron Primigravida: lkkez gebe kalan kadn

Allopati: Zttedavi ekli.Vcutta bozuk olan fonksiyonu benzeri olan dier fonksiyonu uyararak dzeltmek Heteroselller: eitli hcrelerden oluan Alloantijen: Vcutta antikor yapmn uyaran (izoantijen) Heterotipik: Farkl tipte Homomorfik: E,benzer yapl Homeostaz: Organizmann normalartlarnn devam,sreklilii izofreni: Kiilik blnmesi izogenez: Ortadan blnerek reme

ZAMANVEYNGSTERENNEKLER
Ante n,nce Antenatal Doumdannce Pre n,nce,ncesinde Prenatal Doumdannce Peri srasnda,evresinde Perinatal Doumsrasnda Post sonrasnda Postnatal Doumsonras Pro ncesinde Profilaksi Hastalktankorumaiinhastalktannce

16

01.10.2011

ZAMANVEYNGSTERENNEKLER
Dextr/o sa Dextrokardi Kalbinvcudunsatarafndaolmas Sinistr/a sol Sinistramanuel Solelinikullanan

ZAMANVEYNGSTERENNEKLER
Ekto dnda Ektopik bbrek Normalyerinindndayeralanbbrek Endo iinde Endoskopi Birorgannveyaboluuniinegirerek incelemek

Ekkondroma: Kkrdak tmr,kemikte knt yapan Eksementozis: Hcre/doku artna bal byme, ditedentintabakasn rten dokunun birikimi Aboral: Az d,azdan uzak Adoral: Aza yakn,az yannda Apofiz: Da doru gelien kemik oluumu Ensefalopati: Beyin hastal Endoderm: katman nhale: ine ekmek,soluk almak nfzyon: Damara verme,iitim Addksiyon: Yaklatrma

BazneklerFarklGzkmekleBirlikteAyn AnlamaSahiptir. Anti = Kontra :Kar/Kart Dis = Mal :Kt/Arl Hiper = Supra = Epi :Yksek/st/Yukar Hipo = Sub = nfra :Dk/Alt/Aa ntra = Endo :inde Ante = Pre = Pro :n/nce

17

01.10.2011

BazneklerBenzerGzkmekleBirlikteFarkl AnlamaSahiptir. Ad X Ab :Yaknx Uzak Ante/Pre/Pro X Post :ncex Sonra Hiper/Supra/Epi X Hipo/nfra/Sub :Yksekx Dk Makro X Mikro :Bykx Kk Tai = Bradi :Hzlx Yava

SONEKLER(Suffixes)

SONEKLER HASTALIK/DEKLK
ia iasis:anormal,olma,bulunmadurumu nsomnia >uykusuzluk Amebiasis >amipleenfekteolmadurumu Kolelithiasis >Safrata alji:ar Miyalji:kasars Artalji :eklemars dini:ar rodini:idraryapmadaar

SONEKLER HASTALIK/DEKLK2
ektazi:genileme Bronektazi bronlarn genilemesi oz:anormalartma Monositoz:monositlerinartmas peniazalma,eksilme Trombositopeniphtlama hcrelerinin azalmas malazi:yumuama Osteomalazi:kemik yumuamas poroz:zmbagibi delinme Osteoporoz: kemik erimesi

SONEKLER HASTALIK/DEKLK3
staz:akmndurmas,yavalamas Kolestaz:safraaknndurmas spazm:kaslma Anjiospazm:damarkaslmas gen:denolumu Psikojen ruhsalbirnedendendolay Karsinojen kanseroluturan oid:ebenzer Mukoid mukusabenzer

SONEKLER HASTALIK/DEKLK4
selftklama
Gastrosel:Mideninftklamas

itiltihap
Hepa/tit: Karacieriltihab

oma tmr
Adenoma beztmr

patihastalk
Nefropati:Bbrekhastal

megalibyme
Splenomegali :Dalakbymesi

18

01.10.2011

SONEKLER HASTALIK/DEKLK5
faji:yemek Disfaji Arlyutma fazi:konuma Afazi :konumabozukluu fobi:korku Akrofobi :yksektenkorkma pleji:fel Hemipleji :Yarfel

SONEKLER HASTALIK/DEKLK6
pitoz:dme Blefar/opitoz:Gzkapadmesi raji darkma Hemoraji :kanama reaAkma Diyare :ishal reksisYrtlma Enteroreksis Barsakyrtlmas sklerosisdaralma Arteri/yoskleroz Damardaralmas

SONEKLER CERRAHLEMLER
ektomi:kesipalmak Gastrektomi mideninameliyatilealnmas sentez:delmek TorasentezGsduvarnndelinmesi stomi:azamak Kolostomi Kalnbarsankarncildine azlatrlmas tomi:kesmek Traketomi Solukborusununkesilmesi

SONEKLER CERRAHLEMLER2
plasti operatifekillendirme
Mamoplasti:memeninoperatifekillendirilmesi

dezissabitlemek,yaptrmak
Artrodezis >Ekleminhareketsizletirilmesi

rafidikmek
Arteriyorafi>Atardamarndikilmesi

peksi sabitlemek
Gastropeksi>Mideninkarnduvarnadikilmesi

lizis kaybolma,zlme
Enterolizis >Barsaklarnyapklklarnnalnmas

tripsi krmak
Nefrolithotripsi >Bbrektannkrlmas

SONEKLER TANISALLEMLER
grafi:grntleme Miyelografi:omuriliinradyolojikgrntlenmesi skopi:aynatutma Laring/oskopi:grtlaaaynailebakmak metri:lme Odiometri:itmelm

SONEKLER SIFATLAR
ergetki Kolinerjik asetilkolineyantveren formisekilli Falsiformis orakeklinde

19

01.10.2011

SONEKLER SIFATLAR
fileilimli Hidrofil sudaerimeyeeilimli trop:eetkili Nr/otrop sinirsistemineetkili sidldrc Bakterisid bakterildrc culuskk,kltme Muskulus kkkas

SONEKLER LKLOLMADURUMU
Bazsoneklerilikiliolmadurumunugsterir. ak ik ar al Kardi/yak kalpleilgili Lumbal belileilgili Pelvik pelvisleilgili

genez:oluum Patogenez hastalkoluumu stenoz:daralma Trakestenoz:solukborusunundaralmas trofi:beslenme,byme Hipertrofi:fazlabyme plazi:oluum Aplazi:geliimeksiklii

loji:Tbbnherhangibirdalileilgilenen bilim. Fizyoloji:Organsistemleringrevlerini inceleyenbilimdal. Kardi/yoloji:Kalpileilgilifizyolojikvepatolojik konularinceleyenbilimdal.

SONEKLER OULYAPANLAR
a,ae
ist:Tbbnherhangibirdalndauzmanolan kii. Pediatrist:ocuksalvehastalklaruzman Psikiyatrist:Ruhsalvehastalklaruzman

Vertebra Ganglion Ovum Fungus Foramen

Vertebrae Ganglia Ova Fungi Foramina

on,a um,a us,i en,ina

20

01.10.2011

SAYILAR
1>Primus 2>Secundus 3>Tertius 4>Quartus 5>Quintus 6>Sextus 7>Septimus 8>Octavus 9>Nonus 10>De 11>Undecimuscimus 12>Duodecimus 13>Tertiusdecimus

AKRONMLER

AKRONMLER
ounluklabirkaszcnilkharflerinin veyailkhecelerininbirlemesiyleoluan szcklerdir. Ksaadlarounluklahepsibykharfolacak ekildeyazlr,istisnalardaolabilir. Bazakronimlerokskkullanlr,bazlarnn kullanmnadirdir. Lazer: Light Amplification byStimulated EmissionofRadiation (UyarlmRadyasyon SalnmlarileGlendirilmiIk) Scuba: SelfContainedUnderwaterBreathing Apparatus (KendineYetenSualtSolunum Aygt)

AKRONMLER
EKG (ECG):ElektroKardiyoGrafi BT (CAT):BilgisayarlTomografi MR (MRI):ManyetikRezonansGrntleme KOAH (COPD):KronikObstrktifAkcierHastal EKT (ECT):ElektroKonvlsifTedavi EC (ECT):Enterikkapl VK (BMI):VcutKitlendeksi IVP:ntravenzPiyelogram

ANTONMLER
Ztanlamlkelimeler YanlxDoru,YukarxAa,SaxSol, nxArkagibibirbirlerinekartanlamlolan kelimelerdir.

21

01.10.2011

Ab :Yakn Anterior:n Biyo :Yaam Bradi :Yava Sefalo :Ba Endo : :Normal/yi Hiper :Yksek Lko :Beyaz Pre :nce Proksimal:Yakn Superior:st

Ad :Uzak Posterior:Arka Nekro :lm Tai :Hzl Kaudo :Kuyruk Ekzo :D Dis :Anormal/Kt Hipo :Dk Melano :Siyah Post :Sonra Distal:Uzak nferior :Alt

EPONMLER

Birkiiveyayervbileanlanhastalk,belirti, bulgu,cerrahialet,testveyasendromlar

Eponimler APGARSkoru
Amerikalanestezist VirginiaApgar (19091974) Yenidoann1ve 5.dakikalarda durumunu deerlendiren puanlamasistemi. Yenidoann kas tonusu, kalp hz, uyarlara yant, cilt rengi ve solunumu deerlendirilerek 010 aras puan verilir.

Eponimler AlzheimerHastal
AlmanNrolog AleisAlzheimer (18641915) lerleyicidejeneratif beyinhastal.

AH, beyin hcrelerini etkileyen ilerleyici , geri dnmsz bir hastalk olup bellek kayb ve entellektel fonksiyonlarda gerileme ile seyreder

Eponimler CushingSendromu
Amerikalcerrah H.WilliamsCushing (18691939) Kortizolhormonu fazlalnabal ortayakan belirtilertopluluu

Eponimler DownSendromu
ngilizdoktorJohn HaydonDown (18281896) Trizomi21, mongolizmolarak dabilinen kromozomal bozukluk Down sendromu; zihinsel kavramada bozukluk ve fiziksel geliimde tipik yz grnm gibi farkllklar ile seyreder. Hafif/orta renme gl gibi sorunlar vardr.

Cushing sendromunun belirtileri; kilo art, obezite, kan basncnn artmas (hipertansiyon) ve derinin zayflamas sonucu oluan izgilerdir.

22

01.10.2011

Eponimler HomansBelirtisi
AmerikalCerrah JohnHomans (18771954) Ayakta dorsifleksiyonda arolmas

Eponimler TreitzLigamenti
ekHekimiWenzel Treitz(18191872) ntestinaltraktta lokalizeligament

Homans belirtisinin pozitif olmas derin ven trombozu iin nemli bir bulgudur.

Duodenum asendan paras, orta hattn 3 cm kadar solundaki duodenojejunal bilekeye kadar uzanr. Bu bileke, lig. suspensorium duodeni (Treitz ligamenti) ile sabitlenmi bir ekilde tutulur

HOMONMLER
Humerus: stkoldauzunkemik leum : Kolonparas Loop: yuvarlakhalka,bkme Mnemonic :Hatrlatc Plane :Anatomikdzey Plural :Birdenok Radical :Kkl,kkten Vens :Gezegen Humorous :Komik lium :Pelvikkemiinparas Loupe :Byte Pneumonic :Akciereait Plain :Dzrntgen Pleural :Akcierzarnaait Radicle :Damarnkk dal Venous :Toplardamar

Mucus :Mkzmembransekresyonu Mucous :Mukusa benzeyen

23