 Suliranin: magkakalayo ang mga bayan

 Solusyon: Paglipat ng mga katutubo sa iisang

kaayusan – ang Pueblo.
 Nagmula sa salitang REDUCIR (to submit, to
reduce)
 Ang dating kaayusan ng bayan ay linear
 Konsepto ng Espanyol – circular na kaayusan
 Plaza Complex – sentro ng pueblo at sentro
ng kapangyarihan
 De bajo de las campanas – nasa ilalim ng
kapangyarihan ng Espanya
 Bayang Nayon – nasa labas ng pueblo
 Hindi lamang lokasyon kundi pati kalooban
ng mga katutubo
 Konsepto ng hierarchy
 Konsepto ng panahon
 Ikinalat ang relihiying Katolisismo
 Tinangkang takpan ang pagsamba sa mga
anito at Bathala
 Ipinatong ang mga simbahan sa ibabaw ng
libingan ng mga ninuno
 Sa simbahan na ang pagsamba
 Pinalitan ang babaylan ng mga Prayle
 Sa kabila ng katolisismo, nanatili pa rin ang
pananampalatay ng mga katutubo
 Unang uri: Peninsulares
 Ikalawang uri: Insulares/Criollos
 Ikatlong uri: Mestisong Tsino at Principalia, at
Ilustrado simula ika-19 siglo
 Ikaapat na uri: Indio
 Upang hindi mag-alsa, binigyan ng mga
Espanyol ng kaunting kapangyarihan ang
mga datu.
 Maaring maging gobernadorcillo
 Pribilehiyo: hindi nagpalit ng apelyido, hindi
nag polo y servicio, hindi nagbubuwis at
kakuntsaba ng Espanya sa pananamantala
 Ayon kay Vic Villan, sanhi ng
pakikipagsabwatan ng mga datu sa Espanya
ay ang ginhawa.
 Sistemang Encomienda – pang-aagaw ng
lupa
 Tributo – buwis
 Polo y Servicios – sapilitang paggawa
 Bandala – pagbebenta ng produkto sa
pamahalaan
 Kalakalang Galleon
-
 Pagtanggap
- pagpapabinyag, buwis, respeto sa hari
 Paglayo; pagtakbo sa kabundukan; pag-iwas
- isang uri rin ng paglaban
- minsa’y ipinagpatuloy ang nakaugaliang
pananampalataya
 Tuwirang paglaban
- di sumunod sa batas; di nagbayad ng
buwis
- nagkaroon ng halos 200 na pag-aalsa
 Noong 1588, nakipagsabwatan ang mga
kamag-anak ni Lakandula tulad ni Magat
Salamat sa kanilang dating mga kaalyado
 Nalaman ng mga Kastila ang balak bago
mangyari ang pag-aalsa
 Pinugutan ng ulo ang mga nakilalang pinuno
at sinunog ang kanilang mga bahay;
binuhusan ng asin ang kanilang lupa
 Bahagi ng sultanato ng Maguindanao si Datu
Buwisan; nakikipaglaban sa mga taga-Leyte
 Nag-alok siya ng kapayapaan at
nakipagsandugo kahit na bawal sa Islam
 Hindi naisakatuparan ang pag-aalsa dahil hindi
na nakabalik si Buwisan dahil sa mga problema
sa kanyang lugar
 Hindi nasundan ang pag-aalsa mula sa mga
dating pinuno dahil nabigyan na sila ng puwesto
ng mga Kastila
 1622: pinangakuan daw ng banal na tinig ang
babaylan ng Bohol na magkakaroon sila ng
maginhawang buhay kung tatalikuran ang
Katolisismo
 Sinunog ng mahigit 2000 mamamayan sa
apat na pueblo ang mga simbahan; tinapon
and mga krus at rosaryo
 Namundok upang bumalik sa dating
kaayusan
 Bankaw: datu ng Leyte na tinanggap si
Legazpi noon, pero nakita niya ang
pagmamalabis ng mga Espanyol
 1622: bumalik sa katutubong
pananampalataya
 Sa tulong ng mga babaylan, hinikayat nila
ang mga tao na bumalik din
 Sinira ang mga simbahan; nagtatag ng
templo
 1649: Nagtutol sa polos y servicios; ayaw na
nilang magtrabaho sa pagawaan ng Galleon
sa Cavite
 Pinamunuan ni Sumuroy (anak ng babaylan)
ang pagsunog ng simbahan, pagsalakay ng
kumbento, pagpatay ng mga pari
 Ginawa nila ito sa araw ng Corpus Christi
 1762: Sinakop ng mga Briton ang Maynila
 Sa mga panahong iyon, lumalakas ang
Britanya bilang kapangyarihang pandagat;
humina ang Espanya bilang superpower
 Nakita ng mga Indio ang pagkakataong ito
 Simulatan ni Diego Silang (Hari ng Ilocos) si
King George III – hiniling na tulungan sila na
palayain mula sa polo
 Pagkalipas ng 5 buwan, itinaksil si Diego ng
kaibigan na si Miguel Vicos; pinatay siya
 Ipinagpatuloy ni Gabriela and pag-aalsa
 Kinatawan ang papel ng mga babae sa
pakikibaka
 Pinakamatagal na pag-aalsa sa Pilipinas: 85
taon at ikinamatay ng pinunong si Dagohoy
 Tanggap niya ang relihiyong Espanyol, pero
namatay ang kanyang kapatid nang utusan
ng Heswitang cura parocco na tugisin ang
isang tulisan at nasawi sa naganap na duwelo
 Pagkatapos ay tinanggihan pa na basbasan at
bigyan ng sakramento ang bangkay;
ikinasama ng loob ni Dagohoy
 Sinamahan siya ng taumbayan sa pagsalakay
sa simbahan
 Namundok at nagtatag ng sariling
pamayanan; bumalik sa dating pamumuhay
(babaylan at datu)
 Tinangkang pabalikin sila sa pamamagitan ng
pangakong mahinhawang buhay, pero hindi
sumuko si Dagohoy
 Lay brother sa Ospital ng San Juan de Dios si
Apolinario dela Crus (Pule)
 Nais niyang magpari at magtatag ng religious
group para sa mga Indio
 Tinanggihan at tinanggal pa sa ospital
 1832: Itinatag ang Cofradia de San Jose, isang
kapatiran; karamihan ng kasapi ay
magsasakang inapi ng mga Espanyol
 Nakipaglaban pero nahuli si Pule noong 1841
at binaril