www.dersimiz.

com
 Fosil yakıtlar, mineral yakıtlar olarak da bilinir. Hidrokarbon
içeren kömür, petrol ve doğal gaz gibi doğal enerji
kaynaklarıdır.
 Ölen canlı organizmaların oksijensiz ortamda milyonlarca yıl
boyunca, çözülmesi ile oluşur. Fosil yakıtlar endüstriyel alanda
çok geniş bir kullanım alanı bulmaktadır.
 Elektrik üretiminde, genelde fosil yakıtın yanması ile açığa
çıkan enerji bir türbine güç olarak iletilir.
 Eski jeneratörlerde genelde yakıtın yanması ile elde edilen
buhar türbini döndürmek için kullanılırdı, fakat yeni enerji
santrallerinde yanma ile elde edilen gazlar, direkt olarak gaz
türbinini döndürmektedir.
 20 ve 21. yüzyılda dünya çapındaki teknolojik gelişmelerle,
fosil yakıtlardan elde edilen enerjiye olan ihtiyaç artmaktadır.
 Özellikle petrolden elde edilen benzin, dünya çapında ve
bölgesel olarak büyük çatışmaların ana sebebi haline
gelmektedir.
 Dünya çapındaki bu enerji ihtiyacının artması ile çözüm
arayışları, yenilenebilir enerji kaynaklarına doğru
yönelmelidir.
 Kömür yanabilen sedimanter organik bir
kayadır.
 Kömür başlıca karbon, hidrojen ve oksijen
gibi elementlerin bileşiminden oluşmuş olup,
diğer kaya tabakalarının arasında damar
haline uzunca bir süre (milyonlarca yıl) ısı,
basınç ve mikrobiyolojik etkilerin sonucunda
meydana gelmiştir.
 Kömür, nebatların bataklık alanlarda birikmesi sonucu oluşan tabakaların
değişime uğraması neticesi meydana gelmiştir.
 Bu tabakalar üzerine çeşitli çökeltilerin birikmesi ve arz'ın hareketleri
sonucu derinliklere gömülmüştür.
 Gömülmüş olan bu nebatlar; artan ısı ve basınca maruz kaldıklarında
bünyelerinde fiziksel ve kimyasal değişikliğe uğrayarak kömüre
dönüşürler.
 Bu proses milyonlarca yıl içinde gerçekleşerek kömürler organik
olgunluklarına göre Linyit, Altbitümlü, Kömür, Bitümlü kömür ve Antrasit
tiplerine ayrılırlar.
 Linyit ve kısmen AltBitümlü kömürler genellikle yumuşak, kırılgan ve mat
görünüştedirler.
 Bu tip kömürlerin ana özelliği göreceli olarak yüksek nem içerirler ve
karbon içerikleri düşüktür.
 Antrasit ve Bitümlü kömürler ise genellikle seert ve parlak
görünüştedirler.
 Göreceli olarak nem içerikleri düşük olup, karbon oranları yüksektir.
Jeolojik olarak kömürlerin yaşları 400 milyon yıl ile 15 milyon yıl arasında
değişir.
 Genellikle yaşlı kömürler daha kalitelidir.
 Kömürlerin kalitesi ve özelliklerini ortaya
koyan kalori (ısısal), kısa ve elementel
analizleridir.
 Bunun yanında kömürlerde iz element
analizleri de yapılabilmektedir.
 Yer yağı, Neft ya da petrol, hidrokarbonlar oluşmuş, sudan
yoğun kıvamda, koyu renkli, arıtılmamış, kendisine özgü
kokusu olan, yeraltından çıkarılmış doğal yanıcı mineral
yağı.
 Latincede taş anlamına gelen “petra” ile yağ anlamına
gelen “oleum” sözcüklerinden oluşmuştur (Petra oleum=
Petrol).
 Petrol halk arasında, yalnız belirli bir yakıtı
(Benzin, Gazyağı, Dizel – Motorin, Motor yağı, Fuel oil)
olarak bilinmesine rağmen, aslında petrol kelimesi doğal
halde bulunan ve yeraltından çıkarılan işlenmemiş ham
petrol anlamına gelmektedir.
 Petrol, hidrokarbonların karışımından meydana gelmiş
olup, her zaman sabit bir kimyevî bileşimi yoktur.
Doğal akaryakıt olan ham petrol, bulunduğu memleketlere
göre değişen bileşimler gösterir.
 Petrolün nasıl oluştuğu tam olarak bilinmemektedir.
 Ancak milyonlarca yıl önce denizlerle kaplı olan
yerküre içerisindeki binlerce bitki ve hayvan
artıklarının çürümesiyle yer tabanında birikmesi ve
zaman içerisinde deniz sularının çekilmesiyle bu
artıkların üzerinin kum ve toprakla kapanmış
olabileceği ve daha sonra ise yerin altında oluşan
sıcaklık ve basıncın etkisiyle petrolün oluşmuş
olabileceği düşünülmektedir.
 Milyonlarca yıl süren bu oluşum sonucunda yerin
altında sıkışan petrol, bazen yerkabuğundaki
çatlaklardan dışarı çıkarak havuzları ve katran
çukurlarını oluşturmakta bazen de yerin altındaki
geçirgen tabakalarda birikerek rezervuar olarak
adlandırılan yerlerde birikmektedir.
 Ham petrolün kullanım alanı sınırlıdır ancak
petrol işlendikten sonra elde edilen ürünlerin
değeri ve kullanım alanıda artmaktadır.
 Petrolün işlendiği yere rafineri denir. Ham
petrol işlendikten sonra elde edilen ürünler
önem sırasına göre; Benzin, Fuel Oil,
Motorin, Lipit Petrol Gazı (LPG), Jet Yakıtı ve
Asfalttır.
 Günümüzde petrolün işlenmesiyle 80 bin’e
yakın ürün elde edilmektedir. Ancak en çok
kullanıldığı alanlar ulaşım ve enerjidir.
 Petrolü türevlerine (gaz yağı,mazot,asfalt,benzin vb.)
ayırma teknolojisine denir.Rafinasyon işlemi,belirli ısı
değerlerinde petrolün damıtılmasıyla gerçekleşir
 Rafineriye getirilen ham petrol tanklara alınarak önce
bir süre dinlendirilir.Bu sırada petrolün dibinde
bulunabilecek su uzaklaştırılır.
 Daha sonra petrol emici pompalar yardımıyla ön
ısıtıcılardan geçirilerek sıcaklığı 20-22 °C den 120-130
°C ye çıkarılır.
 Daha sonra desalter denilen ekipmana getirilerek
petrolün içindeki tuzlar uzaklaştırılır

 Ham petrolün suyu ve içerdiği tuzun tamamen

uzaklaştırılmasından sonra damıtmaSIYLA OLUR