FATİH KURT

KRiMiNOLOJi KAVRAMI, TANIMI,

KONUSU, GOREVI
 iÇiNDEKiLER
• Kriminoloji kavrami

• Kriminoloji tanimi

• Kriminoloji konusu

• Kriminoloji gorevi
 KRiMiNOLOJi KAVRAMI
• Kriminoloji yeni bir bilimdir.
• O sadece sucla degil, o ayni zamanda
sapici davranislarla da ilgilnen bir
disiplindir.
• insani ve sosyal bilimdir
• tek insanlarla degil, butun toplum ve
onun grublariyla da ilgilenir.
 KRiMiNOLOJi KAVRAMI
• 19. yuzyilda ortaya cikmis.

• Kriminoloji kelime olarak latincanin iki kelimeden

olusuyor: crimen (suc) + logos (bilim).

• Demek ki o suc hakkinda bilimidir.

• Kriminoloji sucun nedeni ve sucun fenoloji

hakkinda arastiran bir bilimdir.

• O suc ve suc islenen kisini kavramayi ve anlamayi

dener.
KRiMiNOLOJi KAVRAMI

Onu ilk defa Fransiz Paul

Topinard 1879'da
“Antropoloji” adli kitabinda
kullandigi ifade edilir.
KRiMiNOLOJi KAVRAMI

Italyan kriminolog
Raffaele Garofalo'nun
„Criminologia“ adli kitabi
yayinlandi.

Bazilarca 1876
kriminolojinin dogum
yili olarak kabul edilir.
 KRiMiNOLOJi TANIMI
• Kelime olarak sucluluk bilimi anlamina
gelen kriminoloji, gercek yasamdaki fiili
bir olay olarak, sucum bilimidir.
• Diger anlamina gore suclu ve suc
gercekligindeki gorunus sekli olarak,
sucla ilgilenen, su ve suclu bilimidir.
• O sucun islenmesi ve engellenmesi gibi,
sucluya davranisa ilgili olarak ortaya
cikan, insani ve toplumsal alandaki
durumlarla ilgilenir.
 KRiMiNOLOJi TANIMI
• En cok kullanilan ve genellikle
onaylanan tanimi Amerikali
kriminologlar Edwin Sutherland ve
Donald Cressey’e dayanmaktadir.
• Onlara gore „kriminoloji, sosyal
fenomen olarak, genc ve yetiskin
suclulugu uzerindeki bilginin tumudur“.
Onun alani kanunlastirma, kanunlarin
ihlali ve kanun ihlali uzerine tepski
usulunu kapsar.
 KRiMiNOLOJi TANIMI
• Donmezter, kriminoloji, suc
sosyolojisine dayali bir sentez bilimi
sayarak „insanın sapici davranis ve
eylemleri arasinda sucu doguran, yapan
ve sucu kontrol etme amacini guden
surecleri aciklayan ve sucun sebep ve
faktorlerini tespit maksadiyla insana ve
suc isleyen insana iliskin bilgilerin
butununun sentezini olusturan bir bilgi
dalidir“ seklinde tanimlamaktadir.
 SAPICI DAVRANISLAR
NELERDIR?
• Sapici davranis ya da sapikinlik, bir
topluluk ve ya toplumda, cok sayida
insan tarafindan kabul edilen belirli
davranis kurallarina uygun
davranmamadir.

• Her suc sapma, her sapma suc degil!

• Kriminolojinin konusu tum olumsuz

sosyal davranislardir.
 KRiMiNOLOJiNiN KONUSU

• Kriminolojinin konusu genistir cunku

kriminoloji tek tek insanin ve
halklarin suclulugun bilimidir.
• Onun iki arastirma konusu var:
– tek tek insanlarin yasmindaki gorunus
olarak sucluluk;
– devletin ve halklarin yasamindaki
sucluluk.
KRiMiNOLOJiNiN KONUSU
• Kriminoloji kural olarak dort buyuk
konu alanini kapsar:
– suclu ve onun kisligi;
– toplumun her bireyinin yasaminda suc;
– Yigin gorunusu olarak sucluluk;
– Resmi (polis) ve resmi olmayan (aile)
toplumsal kontrol mercilerin suclulukla
mucadele ve suclulugun onlenmesi
alani.
KRiMiNOLOJiNiN KONUSU

• Kayser, kriminolojinin alanin su

sekilde tanimlamistir:
„Kriminoloji, suclar, hukuki ihlaller,
olumsuz sosyal davranislar ve
bunlarin kontrolu uzerine deneysel
biliminin duzelenmis butunlugudur“.
 KRiMiNOLOJiNiN KONUSU
• Kayser'in formule ettigi kriminoloji
tanimina gore, kriminolojinin ortaya
cikan unsurlari sunlardir:
– Tecrubeye dayanan, deneysel bir bilimdir;
– Suclulukla ilgili hersey konusuna girer;
– Ayni zamanda butun sosyal olumsuz sapici
davranislar;
– Suclunun ve sucun kontrolu;
– Viktimoloji;
– Sucun onlemesi de konusuna girer.
 SUC NEDENLERI

• Her olayin nedenleri var.

• Sucun da nedenleri var.
• Sucun isinmesini nedenleri ikiye
ayrilir:
– fiil zamanindaki cevre durumu;
– fiil zamanindaki failin kisiligi.
 SUC NEDENLERI
Fiil • icrasini engelleyen durumlardir
ve ya fiili cozen ve ya fiilin
zamanindaki gerceklesmesini hallerdir
cevre
durumu

• onun simdiki yasayarak

Fiil failin ogrendikleri ile daima bir
insandir, onun ozelikleri, onun
zamanindaki kisiligi olarak nitelinmelerdir
kisiligi (mesela yetenekler, egilimler)
 KRiMiNOLOJiNiN GOREVI

• Kriminolojinin gorevi, sucun,

suclulugun, suclunun, suclu
toplulugunun magdurun ve sosyal
kontrol organlarin arastirmasidir.
 KRiMiNOLOJiNiN GOREVI

Kriminoloji bu amacla:
yetiskin suclulugu,
genc suclulugu ve temel gorevi ise,
yetiskin suclulugu,
sosyal sapmanin yetiskinin suclulugu,
genc suclulugu ile
kapsami, yapisi, genc suclulugu ile
sosyal sapmanin
gorunus sekilleri, sosyal sapmanin
nedenlerini teorik ve
gelisimi ve onlemesi ve kontrolu
deneysel olarak
dagiliminin yapisinin
arastirir (suc
arastirilmasi gelistirilmesidir (suc
etolojisi);
istikametlerini takip profilaksisi)
eder (suc fenolojisi);
 KRiMiNOLOJiNiN GOREVI

• bilgiyi yukseltme
Bu gorevi
yerine • bilgilerin
getirebilmesi toplanmasi ve
icin bu dokumentasyonu;
arastirma • ihtiyac arastirmasi
yapmasi (onem ve reform)
gerekiyor
 KRiMiNOLOJiNiN ONEMi
• Insanlar tarihin her doneminde suca karsi
ilgi gostermislerdir.
• Bu ilgi, duruma gore korku, intikam,
merhamet ve ya destek deklinde duygular
olarak ortaya cikmistir. Kriminilojinin onemi
buyuktur.
• Insanlar suca ve sucluya iliskin arastirmalar
icin meraklidir cunku gelecekte
kendinlerinin de karsilasabilecekleri bu
olumsuz durumlardan nasil korunabilirler
diye ogrenmek istiyorlar.
• Medya?
 KRiMiNOLOJiNiN ONEMi

• Insanlarin ve toplumun ilgisi?

• Meslek grublar?
 SUC KORKUSU
• Sucun toplum icerisinde yarattigi
guvensizlik duygusuna „suc korkusu“
denilir.
• Suc korkusu dar ve genis anlamda
kullanilir.
• Dar anlamda, sucluluga tepki olarak
ve ya kendi kisiligi icin tehlikeli
harekteleri kapsar.