Κιμονό

Ταξιδεύοντας στην Ιαπωνία με τον Νίκο Καζαντζάκη

 Μια σύντομη ιστορία του θρυλικού κιμονό μέσα από
συναρπαστικές φωτογραφίες και γεγονότα

Το κιμονό -το οποίο μεταφράζεται επακριβώς ως “αυτό που φοριέται”- είναι

ένα παραδοσιακό ένδυμα της Ιαπωνίας που ορίζεται από τις ευθείες ραφές
του, το σχήμα “Τ” και τις έντονες διακοσμητικές του λεπτομέρειες. Παρά το
γεγονός πως υπάρχει από τα τέλη του όγδοου αιώνα, δεν ήταν παρά μέχρι τα
τέλη του 16ου αιώνα που τα είδη ένδυσης άρχισαν να μοιάζουν με τα
μακριά, κρεμαστά σύνολα που αναγνωρίζουμε σήμερα.

Πρόσφατα κυκλοφόρησε ένας καινούργιος, τεράστιος τόμος με τον απλό

τίτλο «Kimono», ο οποίος βουτά βαθιά στην ιστορία αυτής της πολυτελούς
ρόμπας, από τις απαρχές της στην περίοδο Edo μέχρι τις σύγχρονες εκδοχές
της στον 20ο αιώνα. Το λεύκωμα περιλαμβάνει επίσης λεπτομερείς
φωτογραφίες των κεκορεσμένων επιφανειών και των μαγευτικών οπτικών
κεντημάτων που γοητεύουν τους ξένους εδώ και αιώνες.

Ταξιδεύοντας στην Ιαπωνία με τον Νίκο Καζαντζάκη

Ταξιδεύοντας στην Ιαπωνία με τον Νίκο Καζαντζάκη
Πριν γίνουν γνωστά ως «κιμονό», αυτές οι ιαπωνικές στολές είχαν αρχικά την
ονομασία «kosode», δηλαδή «μικρά μανίκια» και «osode», δηλαδή «μεγάλα
μανίκια». Αυτές οι διακρίσεις δεν αναφέρονταν στα μανίκια τους αλλά στο
μέγεθος της μασχάλης. Στην πορεία το kosode υπερίσχυσε του του osode ως το
κύριο ένδυμα που φοριόταν από τους πλούσιους και ισχυρούς ενώ, αρκετά
σύντομα, έγινε το βασικό κομμάτι ρουχισμού για όλες τις τάξεις, και για τα δύο
φύλα, στην ιαπωνική κοινωνία.

Προς το τέλος του 19ου αιώνα η επιρροή του δυτικού πολιτισμού αυξήθηκε
σημαντικά στην ιαπωνική ζωή, διαμορφώνοντας τις δημοφιλείς επιλογές στα
ρούχα ώστε να μοιάζουν περισσότερο με την ευρωπαϊκή και αμερικανική
ενδυμασία. Ωστόσο, καθώς όλο και περισσότεροι Ιάπωνες επέλεγαν «δυτικά»
ρούχα, οι πολιτισμοί της Δύσης καθηλώθηκαν από τις παραδοσιακές πτυχές της
ιαπωνικής τέχνης, του πολιτισμού και του στυλ -συμπεριλαμβανομένου και του
κιμονό. Χάρη σε αυτή την εμμονή -η οποία ονομάστηκε Ιαπωνισμός (Japonisme)
και προσέλκυσε καλλιτέχνες όπως ο Van Gogh, ο Monet και ο Renoir- η λατρεία
για το κιμονό εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο και, ευτυχώς ή δυστυχώς, δεν έχασε
ποτέ την ισχύ της.

Ταξιδεύοντας στην Ιαπωνία με τον Νίκο Καζαντζάκη

Ταξιδεύοντας στην Ιαπωνία με τον Νίκο Καζαντζάκη
Στο μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας τους, τα κιμονό παρέμειναν σχετικά συνεπή
στη δομή και τη σιλουέτα τους. Σε αντίθεση με πολλές δυτικές μόδες, τα κιμονό
δεν ασχολούνται ιδιαίτερα με το σώμα αυτού που τα φορά.
Αντίθετα, κρέμονται χαλαρά, καλύπτοντας τη φιγούρα που βρίσκεται από κάτω.
Αυτό το σχήμα σπάνια αλλάζει, ανεξάρτητα από την κοινωνική θέση του χρήστη,
το φύλο ή το επάγγελμα.
Όλα τα προσωπικά στοιχεία και οι παράγοντες αναγνωρισιμότητας εμφανίζονται
στην επιφάνεια του φορέματος, στα υφάσματα, τα χρώματα, τα μοτίβα και τις
λεπτομέρειες που κοσμούν την πλούσια επιφάνεια του κιμονό.
Όπως εξηγείται σε βάθος μέσα στο βιβλίο, το κιμονό εξελίχθηκε στο να γίνει ένα
τρισδιάστατο έργο τέχνης, ένας ζωντανός καμβάς ριγμένος πάνω στον χρήστη του
που γίνεται τόσο αναπόσπαστο κομμάτι της προσωπικότητάς του όσο οι φυσικές
του ιδιότητες. «Μια γυναίκα δεν θα κριθεί από την εξωτερική της εμφάνιση, αλλά
από το φόρεμά της», γράφει η συγγραφέας Anna Jackson, «όπως είναι εμφανές
σε έργα ζωγραφικής και χαρακτικής, όπου η λεπτομερής απεικόνιση του κιμονό
και όχι του προσώπου είναι αυτό που δίνει στο θεατή μια αίσθηση της
προσωπικότητας».

Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε (και να θαυμάσετε) μια πολύ σύντομη ιστορία

του θρυλικού αυτού ιαπωνικού ρούχου.

Ταξιδεύοντας στην Ιαπωνία με τον Νίκο Καζαντζάκη

 Στην περίοδο Edo στην Ιαπωνία
(1603-1868), η κοινωνική τάξη και ο
διαχωρισμός των τάξεων ήταν
θέματα υψίστης σημασίας.
Αν ντυνόσουν διαφορετικά από τον
καθορισμένο κώδικα ήταν αιτία
συναγερμού.
Όπως είχε πει ο Ιάπωνας ποιητής
Ihara Saikaku «επειδή ξεχνούν τη
θέση που τους αρμόζει, οι γυναίκες
που αγαπούν την πολυτέλεια θα
πρέπει να φοβούνται τη θεία
τιμωρία».

Kimono for a woman (kosode). Eight views of Omi and scattered

characters. Plain weave crepe silk (chirimen); freehand paste
resist dyeing (yuzen) and embroidery in silk and metallic threads.
Edo period, 1740†6
“ 0. Photo appears courtesy of The Khalil

Ταξιδεύοντας στην Ιαπωνία με τον Νίκο Καζαντζάκη

Επίσης κατά την περίοδο Edo, απαγορεύονταν τα κόκκινα κιμονό. Οι προβοκάτορες
της μόδας, όμως, καταπατούσαν τους κανόνες φορώντας κόκκινα εσώρουχα ή
φόδρες που μπορούσαν να δείχνουν στα γρήγορα στους ανυποψίαστους
περαστικούς ώστε να τους τραβήξουν την προσοχή.

Kimono for a woman (kosode). Eight views of Ō mi and scattered characters Plain weave crepe silk (chirimen); freehand paste
resist dyeing (yÅ«zen) and embroidery in silk and metallic threads. Edo period, 1740â€
6
“ 0.
Ταξιδεύοντας στην Ιαπωνία με τον Νίκο Καζαντζάκη
 Η εποχή Meiji, που σήμανε την αρχή
του ιαπωνικού μοντερνισμού, έφερε
πολλές αλλαγές στο έθνος,
συμπεριλαμβανομένου του τρόπου
που οι πολίτες βίωναν το χρόνο.
Το Γρηγοριανό Ημερολόγιο εισήχθη
για πρώτη φορά το 1873,
αντικαθιστώντας την παράδοση του
να εγκαινιάζεται μια νέα εποχή με
κάθε νέο αυτοκράτορα.
Αυτό το νέο ημερολόγιο είχε
επιπτώσεις και στα στυλ των κιμονό,
τα οποία συγχρονίστηκαν με τις
αλλαγές των εποχών και των μοδών.

Layered kimono set for a woman (kasane). Landscape

with pine trees, plum, bamboo, cranes and thatched
buildings along the shoreline. Inner kimono: broken twill
silk (kawari-aya); freehand paste resist dyeing (yuzen),
ink painting (kaki-e): plain weave silκ

Ταξιδεύοντας στην Ιαπωνία με τον Νίκο Καζαντζάκη

 Fun fact: Κάθε φορά που ένα
κιμονό πλενόταν, έπρεπε να
αποσυναρμολογηθεί σε επτά
βασικά κομμάτια τα οποία
απλώνονταν για να στεγνώσουν
στον αέρα και έπειτα ράβονταν
πάλι μαζί.
Ακόμα και με τις αλλαγές που
έφερε ο εκσυγχρονισμός της
εποχής Meiji, μια παντρεμένη
γυναίκα περνούσε πολύ χρόνο για
να συντηρεί τα ρούχα της
οικογένειάς της.

Kimono for a woman (kosode). Hibiscus and

butterflies (detail). Plain weave crepe silk (chirimen);
freehand paste-resist dyeing (yuzen), ink painting
(kaki-e) and embroidery in silk and metallic threads.
Edo period, 1780†1
“ 820, Photo appears courtesy

Ταξιδεύοντας στην Ιαπωνία με τον Νίκο Καζαντζάκη

Η εμμονή ήταν εγχώρια και τα
ενδυματολογικά καθήκοντα απέκτησαν
τόσο μεγάλη σημασία που ολόκληρη η
αξία μιας γυναίκας συνδεόταν συχνά με
την ικανότητά της στο ράψιμο.
Όπως σχολιάζει η Ushigome Chie στο
βιβλίο «Ήμουν κακή στο ράψιμο και την
καλλιγραφία ως παιδί και στο σπίτι με
μάλωναν: "Δεν είσαι κορίτσι"».
Αυτή όμως δεν ήταν απλά μια κριτική
πάνω στις ικανότητες μιας γυναίκας στο
ράψιμο, αλλά ένα είδος εκπαίδευσης
σύμφωνα με το οποίο η ηθική
γαλουχείται μέσα από την αριστεία σε
τεχνικές που θα μπορούσαν να
ονομαστούν «Ο Δρόμος της Ραπτικής».

Outer kimono for a young woman (uchikake). Sparrows and

bamboo in the snow. Satin silk (shusu); embroidery in silk and
metallic threads. Edo period, 1840-€ “70, Photo appears courtesy of
The Khalili Collections, c. 2015 The Khalili Family Trust

Ταξιδεύοντας στην Ιαπωνία με τον Νίκο Καζαντζάκη

 Στην εποχή Taisho (1912-1926)
προέκυψε ένα νέο μοντέλο θηλυκότητας
υπό τη μορφή του «moga», δηλαδή του
σύγχρονου κοριτσιού.
Σε αντίθεση με το αγνό επαρχιοκόριτσο
του χτες, το moga ήταν ανατρεπτικό και
επαναστατικό και, αν και ζούσε σε μια
αστική φούσκα, πειραματιζόταν με το
αλκοόλ, το κάπνισμα, το να φορά
δυτικές ενδυμασίες αλλά και εξαιρετικά
τολμηρά κιμονό.

Kimono for a woman (kosode). Landscape with a feather

cape (detail). Plain weave crepe silk (chirimen); freehand
paste-resist dyeing (yuzen), stencil imitation tie-dyeing (suri-
hitta) and embroidery in silk and metallic threads. Edo period,
1800-€ 5
“ 0,

Ταξιδεύοντας στην Ιαπωνία με τον Νίκο Καζαντζάκη

Σύμφωνα με το «Kimono», τα
στολισμένα ρούχα έγιναν η πιο
σημαντική και εύστοχη μορφή
τέχνης του 20ου αιώνα.
«Μέσα από τη μόδα, οι γυναίκες -και
σε πολύ μικρότερο βαθμό, οι άντρες-
μπορούσαν να διαπραγματευθούν
σύνθετες και μεταβαλλόμενες
ταυτότητες που αναφέρονταν στο
παρελθόν της Ιαπωνίας, στο Ευρώ-
Αμερικανικό παρόν ή προσπαθούσαν
να συνδέσουν αυτά τα δύο με
πολύπλοκους τρόπους.

Kimono for a woman (kosode). Flower sacks. Satin silk

(shusu); embroidery in silk and metallic threads. Edo†“
Meiji period, 1850-€ “80. Photo appears courtesy of The
Khalili Collections, c. 2015 The Khalili Family Trust

Ταξιδεύοντας στην Ιαπωνία με τον Νίκο Καζαντζάκη

Εσείς θα λέγατε πως το κιμονό είναι απλά ένα ρούχο ή
ένα έργο τέχνης;

Ταξιδεύοντας στην Ιαπωνία με τον Νίκο Καζαντζάκη

Πηγή:
Huffington Post
Wikopedia

Ταξιδεύοντας στην Ιαπωνία με τον Νίκο

Καζαντζάκη