Ηνίοχος των Δελφών

Επιμέλεια: Ευαγγελία Τζήμα,

Ερμιόνη Παππά, Κωνσταντίνα
Παράσχου
 Τι είναι ο ηνίοχος;
Ηνίοχος σημαίνει αυτός που κρατά τα ηνία.
Οι γραφές Ηνίοχος μεταγράφηκαν από τους
Ρωμαίους. Στην αρχαιότητα ο Ηνίοχος
προσωποποιήθηκε ως ο Ερεχθεύς ή Εριχθόνιος,
γιος του Ηφαίστου και της Αθηνάς, που έχοντας
κληρονομήσει τη χωλότητα του πατέρα του
χρειαζόταν κάποιο μέσο μεταφοράς. Αυτό το
εξασφάλισε εφευρίσκοντας το άρμα ή άμαξα με
4 άλογα, που το οδηγούσε απλώς κρατώντας τα
ηνία των αλόγων.
 Περιγραφή
Στιλιστικά, ο Ηνίοχος ανήκει στον Πρώιμο Κλασικό ή Αυστηρό ρυθμό. Είναι
πιο νατουραλιστικός από τους Κούρους της Αρχαϊκής περιόδου, αλλά η στάση του
είναι ακόμα πολύ «άκαμπτη» σε σύγκριση με έργα της Κλασικής περιόδου.
Διαφοροποιείται από το Αρχαϊκό στιλ, με την ελαφριά στροφή του κεφαλιού προς
τη μία πλευρά και από την ανεπαίσθητα αντίθετη κλίση του σώματος προς την
«κίνηση» της ξύστης που φοράει. Η πιστή απόδοση των γυμνών ποδιών του
θαυμάστηκε πολύ ήδη από την αρχαιότητα. Το κάτω μέρος του αγάλματος θα ήταν
σχεδόν αόρατο, μέσα στο άρμα και πάνω στο ψηλό του βάθρο, παρ’ όλα αυτά ο
καλλιτέχνης φρόντισε και τις πολύ μικρές λεπτομέρειες κι απέδωσε με φυσικότητα
κάθε ανατομικό χαρακτηριστικό του. Το άγαλμα διαφέρει από τα αρχαϊκά και στην
απόδοση της μορφής του Ηνίοχου. Η εσωτερικότητα του προσώπου, η έλλειψη
του αρχαϊκού μειδιάματος, η ταπεινότητα που την χαρακτηρίζει ακόμα και αυτή τη
στιγμή του θριάμβου, η ματιά του προς το κενό, υποδεικνύοντας την ανάτασή του,
εξαιτίας της νίκης του, το Ήθος του Αθλητή που προβάλλεται, ιδεώδες της εποχής
του, είναι όλα δείγματα μεγάλης τέχνης.
 Καλλιτέχνης
Διχογνωμία υπάρχει για τον καλλιτέχνη του
έργου καθώς και την καλλιτεχνική σχολή όπου
ανήκει. Πιθανότερη φαίνεται η άποψη ότι
δημιουργήθηκε από έναν από τους
σπουδαιότερους γλύπτες που εργαστήκαν στην
μεγάλη Ελλάδα.΄Ισως του Πυθαγόρα από τη
Σάμου του μεγάλου χαλκοπλάστη. Οι πήγες
παραδίδουν ότι τις μορφές του Πυθαγόρα τις
χαρακτήριζε ο ρυθμός και συμμετρία ενώ
ιδιαίτερη ήταν η μεριμνά τούγια την απόδοση
των λεπτομερειών.
Σύμφωνα με την ποιητική περιγραφή του αρχαιολόγου
Γιάννη Μηλιάδη.
«Κάτω από το μακρύ φόρεμα προβάλλουν κοντά-
κοντά ,σαν δύο μικρά αδέλφια, δυο γυμνά πόδια που δεν
έχουν το ταίρι, σ’ αλήθεια σε ζωντάνια, σ’ολη την τέχνη.
Ανοιχτό λίγο σαν μικρό ριπίδι και χωριστά λεπτοδουλεμένο
κάθε δάχτυλο. Κάτω από το δέρμα διακρίνονται οι φλέβες
που νιώθουμε να περνάει το ζεστό αίμα τη ζωής , η
καμπύλη της πατούσας και οι πεταχτοί αστράγαλοι θαύμα
λεπτότητας …Έπειτα η ευγενική καμπύλη του μπράτσου
καθώς χύνεται απτής ανασυρτές πτυχές του μανικιού. Μια
φουσκωμένη φλέβα. Στο κάμψιμο του χεριού που κρατάει
τα χαλαρωμένα ηνία. Όλα μιλούν γι αυτή αγάπη του
γυμνού... Τα ρουθούνια σαν να αναπάλλονται στην
γρήγορη ανάσα. Το στόμα είναι γραμμένο με οξύ
περίγραμμα, αλλά τα σαρκώδη χείλη μισανοίγονται σα
λουλούδι στον ήλιο. Άφηναν να διαφαίνονται λίγο τα
δόντια που υποδηλώνονταν με μια μικρή ασημένια
πλακά.»
 Εντυπώσεις

Το άγαλμα του Ηνίοχου των Δελφών έχει

αποβάλλει την επιτηδευμένη χάρη και την
διακοσμητική διάθεση που έχουν τα έργα της
υστεροαρχαϊκής εποχής. Είναι λιτό και
αυστηρό, ενώ ταυτόχρονα δεν αποδίδει το
εξωτερικό σχήμα αλλά εκφράζει με
αξιοθαύμαστο τρόπο το ήθος του αθλητή.