Ustavno pravo I

Ustavna načela

Doc.dr.Lejla Balić
Načela u ustavnopravnom sistemu BiH

Preambula
Načelo konstitutivnosti naroda
Član I
2.BiH je demokratska država koja fukcioniše u skladu sa zakonom i na
osnovu slobodnih demokratskih izbora.
- načelo demokratije
- načelo pravne države » načelo podjele vlasti
3.BiH se sastoji od dva entiteta: Federacije BiH i RS
- načelo složene države
4. Postoji sloboda kretanja širom BiH. BiH i entiteti neće ometati punu
slobodu kretanja lica, roba, usluga i kapitala širom BIH. Nijedan entitet
neće provoditi bilo kakvu kontrolu na granici između entiteta.
- načelo jedinstvenog tržišta
Član II
Načelo zaštite ljudskih prava i sloboda
Načelo demokratije

 Slobodni i demokratski izbori

- uređeni izbornim zakonom
- sloboda političkog udruživanja i javnog okupljanja
- sloboda govora
-zakonom utvrđene izborne procedure
- tajnost glasanja i odsustvo prisile i represije
- jednak pristup javnim medijima
- regulacija predizborne kampanje
JEDNAKI – opšte i jednako pravo glasa
REDOVNI – poštujući izborne mandate
OPŠTI - za sve nivoe vlasti
Predstavnička demokratija

 „..demokratski organi vlasti i pravične procedure najbolje

stvaraju miroljubive odnose unutar pluralističkog društva“
 Parlamentrana skupština BiH
 Predstavnički dom – direktnim izborima
 Dom naroda - posrednim izborima

Većinska demokratija - liberalni princip vladavine većine

Konsocijacijska demokratija –politička organizacija države kroz
institucionalnu ravnopravnost društvenih segmenata i zaštitu
posebnih etničkih, religijskih, jezičkih zajednica u heterogenim
društvima
a)Veće koalicije; b)zaštita posebnih interesa putem veta; c) princip
proporcionalnosti pri predstavljaju u organima vlasti; d)
autonomna prava
Načelo pravne države

Formalni aspekti
a)Vladavina zakona:
1. načelo adekvatnosti; 2. načelo proporcionalnosti
b) Djelotvorni mehanizmi za zaštitu zakona
c) Princip ustavnosti i hijerarhijsko-normativna usklađenost
d) Pravna sigurnost
e) Podjela vlasti

Materijalni aspekti
Država pravde
– demokratske vrijednosti utemeljene na pravdi i moralu
- zaštita ljudskih prava i osnovnih sloboda
- zabrana diskriminacije