You are on page 1of 24

Baybayin

ipinapalagay na katutubo at
kauna-unahang abakada o
alpabetong Pilipino.

binubuo ng 17 titik;tatlong
patinig at 14 na katinig.
Alpabetong Tagalog
 binubuo g 5 patinig (a, e, i, o, u) at 15 katinig
(b, k, d, g, h, l, m, n, ng, p, r, s, t, w, y)

Modernisasyon ng Alpabeto ng Wikang


Pambansa
 Ang dating 20 letra ay naging 31 na (c, ch, f, j,
ll, n, q, rr, u, x, z)
 sa pamamagitan ng DECS Blg. 194 (1976)
1987 Alpabeto at Patnubay sa Pagbaybay

Bagong Alpabetong Filipno


• Ang Alpabetong Filipino ay may 28 titik, ang
mga ito ay:
• A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N, Ñ, NG, O, P,
Q, R, S, T, U, V, W, X, Y, Z
Karagdagang Titik (mula 1987)
• C, F, J, Ñ, Q, V, X, Z
Mahahalagang tuntunin ng 1987 Patnubay sa
pagbaybay ng Wikang Filipino
1. Sa pagsulat ng mga katutubong salita at mga hiram
na karaniwang salita na nasimila na sa sistema ng
pagbaybay sa wikang pambansa ay susundin pa rin
na kung ano ang bigkas ay siyang sulat at kung ano
ang sulat ay siyang basa.
2. Ang dagdag na 8 letra ay gagamitin sa pagbaybay
ng:
a. pantanging ngalan tulad ng tao, lugar, gusali,
sasakyan
b. Salitang katutubo mula sa ibang wika sa Pilipinas
3. Sa panghihiram mula sa Ingles at iba pang
banyagang wika, ang pagbabaybay ay naaayon
sa sumusunod na paraan:
a. Kung konsistent sa Filipino ang baybay ng
salita, hiramin ito nang walang pagbabago.
halimbawa:
reporter editor
memorandum soprano
b. Kung hindi konsistent ang baybay ng salita,
hiramin ito at baybayin nang konsistent, ayon
sa simulaing kung ano ang bigkas ay siyang
sulat at kung ano ang sulat ay siyang binasa.
halimbawa:
control – kontrol
leader – lider
c. May mga salita sa Ingles o iba pang banyagang
wika na makabubuting pansamantalang
hiramin sa orihinal na anyo tulad ng mga
salitang malayo na ang baybay ayon sa
alpabetong Filipino.
halimbawa:
clutch brochure doughnut
2001 Alfabeto at binagong Patnubay sa
Pagbaybay
 nanguna sa pag-aaral ng ating alfabeto si Dr.
Rosario E.Maminta, kilalang edukador at iskolar
sa applied linguistics
 Hinati sa 2 pangkat ang 8 letrang idinagdag
Unang pangkat: f, j, v, z –may sariling tunog na hindi
nagbabago-bago kaya sapagbaybay ng mga hiram na
salita sa Filipino, gagamitin lamang ang mga letrang
nabanggit
Halimbawa: Formalismo sabjek
varayti volyum
Ikalawang pangkat: c, n, q, x – ay kumakatawan
sa mahigit pa sa isang tunog na ang ibig
sabihin ay hindi ito kumakatawan sa iisa at
tiyak na yunit ng tunog sa palatunugang Ingles
kundi nakatutunog pa ng isa pang letra.
halimbawa:
central – sentral (c na kutawan sa letrang s)
cabinet – kabinet (c na kumatawan sa letrang k)
Mga Tuntunin sa Panghihiram
1.Gamitin ang mga sumusunod:
a. Gamitin ang kasalukuyang leksikon ng Filipino
bilang panumbas sa mga salitang banyaga.
Halimbawa:
attitude – saloobin ability – kakayahan
rule – tuntunin west – kanluran
b. Kumuha ng mga salita mula sa iba’t –ibang
katutubong wika ng bansa.
Halimbawa:
husband – bana (Hiligaynon)
Muslim priest – imam (Tausug)
c. Bigkasin sa orihinal na anyo ang hiram na
salita mula sa Espanyol, Ingles, at ibapang
wikang banyaga at saka baybayin sa Filipino.
halimbawa:
commercial – komersyal
radical – radikal
cheque – tseke
liquid – likido
 Gayunpaman,sa pagpili ng salitang gagamitin,
isaalang-alang din ang mga sumusunod:
a. kaangkupan ng salita
b. katiyakan sa kahulugan ng salita
c. prestihiyo ng salita

2. Gamitin ang mga letrang C, N, Q, X, F, J, V, Z


kapag ang salita ay hiniram nang buo ayon sa
mga sumusunod na kondisyon:
a. Pantanging ngalan
Halimbawa: Quirino Canada Julia
El Nino State Condominium
b. Salitang teknikal o siyentipiko
Halimbawa: enzyme quartz Marxism
x-ray joules zoom
c. Salitang may natatanging kahulugang kultural
Halimbawa: hadji – lalaking Muslim na
nakapunta sa Mecca
masjid – moske
vakul – panakip sa ulo na yari sapalmera o
dahon ng saging
d. Salitang may iregualr na ispeling o gumagamit
ng dalawangletra o higit pa na hindi binibigkas
o ang mga letra ay hindi katumbas ng tunog.
Halimbawa:
champagne bouquet rendezvous
3. Gamitin ang mga letrang F, J, V, Z para
katawanin ang mga tunog /f/, /j/, /v/, /z/ kapag
binaybay sa Filipino ang mga salitang hiram.
Halimbawa: fixer – fikser
subject – sabjek
vertical – vertikal
zipper – ziper
4. Gamitin ang mga letrang C, N, Q, X sa mga
salitang hiniram nang buo.
Halimbawa:
cell reflex requiem
Mga Batas at Mahahalagang Pangyayari sa Wika
 Saligang Batas ng 1935 Art. 9 sek. 3
-- pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang
wikang pambansa batay sa isa sa mga umiiral na
katutubong wika

 Oktubre 27, 1936 – Batas Komonwelt blg. 184


-- pagtatatag ng Surian ng Wikang Pambansa
 Nobyembre 9, 1937 – Resolusyon ng Wikang
Pambansa
-- Tagalog ang gagawing saligan ng Wikang
Pambansa

 Disyembre 30, 1937 – Kautusang


Tagapagpaganap Blg. 134
-- Tagalog ang ipinatupad ni Manuel L. Quezon
bilang batayan ng Wikang Pambansa
 Abril 1, 1940 – Kautusang Tagapagpaganap Blg.
263
-- binigyang-pahintulot ang pagpapalimbag ng
Diksyunaryong Tagalog-Ingles at Balarila ng
Wikang Pambansa upang magamit sa mga
paaralan sa buong kapuluan
 Marso 26, 1954 – Proklamasyon Blg. 12
(nilagdaan ni Ramon Magsaysay)
-- pagpapahayag na ang pagdiriwang ng Linggo
ng Wikang Pambansa ay magaganap simula sa
Marso 29 –Abril 4 bilang pagbibigay-
kahalagahan sa kaarawan ni Balagtas (Abril 2)
 Setyembre 23, 1955 – Proklamasyon Blg. 187
(nilagdaan ni Pang. Ramon Magsaysay)
-- paglilipat ng petsa ng Linggo ng wika simula
ika-13 – 19 ng Agosto bilang pagbibigay-
kahalagahan sa kaarawan ni Pang. Manuel L.
Quezon (Agosto 19)
 Agosto 13, 1959 – Kautusang Pangkagawaran
Blg. 7 (inilabas ni Kalihim Jose E. Romero ng
Kagawaran ng Edukasyon)
--tatawaging Pilipino ang wikang Pambansa
 Hunyo 19, 1974 – Kautusang Pangkagawaran
Blg. 25 (nilagdaan ni Kalihim Juan Manuel ng
Edukasyon at Kultura)
-- pagpapatupad ng Patakarang Edukasyong
Bilinggwal sa mga paaralan na magsisimula sa
taong aralan 1974-1975 (alinsunod sa Saligang
Batas ng 1972)
 Pebrero 2, 1986 – Artikulo XIV, Sek. 6-9 ng
Bagong Konstitusyon
-- pagpapahayag na ang Wikang Pambansa ng
Pilipinas ay Filipino na dapat payabungin batay
sa umiiral na mga wika sa Pilipinas at iba pang
wika.
 1996 – ibinigay ang batayang deskripsyon ng
Filipino

 2001 – ipinalabas ng Komisyon sa Wikang


Filipino ang 2001 Revisyon ng Ortograpiyang
Filipino at Patnubay sa Ispeling ng Wikang
Filipino.
 Setyembre 9, 1989 – Kautusang
Pangkagawaran Blg. 84 (ipinalabas ni Kalihim
Lourdes R. Quisumbing ng Edukasyon, Kultura
at Palakasan
-- nag-atas sa lahat ng opisyal ng DECS na
isakatuparan ang Kautusang Tagapagpaganap
Blg. 335 na nag-uutos na gamitin ang Filipino
sa lahat ng komunikasyon at transaksyon ng
pamahalaan
 1989 – nagkaroon ng patnubay sa ispeling ng
wikang Filipino

You might also like