Mijelodisplastični

sindrom-MDS

Snežana Unčanin
Click to add Text
 Definicija MDS

MDS predstavlja različite maligne promjene

matičnih stanica , što se manifestije

 Displazijom i neefektivnom
hematopoezom
 udruženo sa različitim rizikom za
transformaciju u akutnu leukemiju
 MDS nakon primjene kemoterapije u
liječenju druge maligne bolesti
 Etiopatogeneza MDS

Etiologija nepoznata

 Osobe starije od 60 godina

 Bolest polaganog toka
 3000 citogenetskih promjena
 Etiopatogeneza MDS

Osnovna karakteristika

 Umnožavanje multipotentnih
hematopoetskih predhodnika iz koga se
diferenciraju granulociti, eritrociti,
monociti, megakariociti i eritrociti
 Etiopatogeneza MDS

Osnovni pametri po FAB-u:

1.Broj blasta u perifernom razmazu i koštanoj

srži
2.Broj monocita u perifernom razmazu
3.Prisustvo prstenastih ili ring sideroblasta u
koštanoj srži
 Klinička slika

CITOPENIJA

Tip simptomatologije zavisi od vrste

citopenije
Simptomatologija se intenzivira tokom

vremena
 WHO klasifikacija MDS

Klasifikacija Refraktarna anemija RA

Periferna krv anemija bez blasta
Koštana srž eritroidna displazija
<5% blasta
<15% prstenastih sideroblasta
 WHO klasifikacija MDS

Klasifikacija Refraktarna anemija RA sa

prstenastim sideroblastima RARS
Periferna krv anemija bez blasta
Koštana srž eritroidna displazija
<5% blasta
>15% prstenastih sideroblasta
 WHO klasifikacija MDS
Klasifikacija Refraktarna citopenija sa
multilinijskim displazijama
Periferna krv citopenija (bi ili pancitopenija), bez
blasta, bez Aureovih štapića,
<1% x 10/9 l monocita
Koštana srž displazija u >10% stanica dvije ili više
mileoidnih loza
bez Aureovih štapića,
<15% prstenastih sideroblasta
 WHO klasifikacija MDS

Klasifikacija Refraktarna
anemija sa ekscesom
blasta 1 (RAEB-1)
Periferna krv citopenija
<5%blasta,
bez Aureovih štapića,
<1% x 10/9 l monocita

Koštana srž monolinijska ili

 WHO klasifikacija MDS

Klasifikacija Refraktarna
anemija sa ekscesom
blasta 2 (RAEB-2)
Periferna krv citopenija 5 -
19%blasta,
Aureovi štapići,
<1% x 10/9 l monocita

Koštana srž monolinijska ili

 WHO klasifikacija MDS

Klasifikacija Mijelodisplastični
sindrom,
neklasificiran
Periferna krv citopenija bez
blasta,
bez Aureovih štapića,
<1% x 10/9 l monocita

Koštana srž monolinijska

 WHO klasifikacija MDS

Klasifikacija 5 q sindrom
Periferna krv anemija
normalan ili povećan
broj trombocita
<5% blasta

Koštana srž normalni ili

povećani megakariociti sa
 WHO klasifikacija MDS
Klasifikacija RA RARS RAEB CMML
RAEB.t

Blasti <5% <5% 5-20 <20 21-30

Periferna krv <1% <1% <5% <5% ±1

Prstenasti <15% <15% različito različito

različito sideroblasti

Monociti ¯ ¯ ¯ + ±
>1 %x 10/9 l monocita
 Klinička slika

CITOPENIJA
Leukopenija je

uzrok čestih
infekcija
 Objektivni nalaz

Opći izgled pacijenata :

bljedilo,

znaci krvarenja,

 u infekciji njeni znaci -temperatura, nalaz

na plućima, neurološki znaci kod

meningitisa
 Laboratorijska dijagnostika

Osnovne laboratorijske procedure:

 Krvna slika (br.eritrocit, leukocita koji je normalan

ili snižen)
Optička diferencijalna krvna slika (daje više
podataka o promjenama na granulocitima, eritrocitima,
te prisutnim mladim elementima metamijelociti,
promijelociti, mijeloblsti )
Mijelogram celularnost povećana. Dominiraju
svi oblici hematopoeze sa znacima displazije.
 Evolucija prognoza i
terapija
Refraktarna anemija- RA

 Dominira anemija koja ne reaguje

na terapiju
 Megalocitna forma sa normalnim

ili povećanim FE u serumu

 Broj trombocita i leukocita

normalni
 Evolucija prognoza i terapija

Refraktarna anemija- RA

U mijelogramu podražena crvena loza megaloblstnog

tipa kao oblik displazije.
Znaci displazije na drugim lozama se ne uočavaju

 Ne dolazi do transformacije u u akutnu leukemiju

 Terapija : DE, folna kiselina B12

 Evolucija prognoza i terapija

Refraktarna anemija sa prstenastim sideroblastima

- RARS-
 Klinička slika odgovara predhodnom obliku

 U mijelogramu prstenasti sideroblasti više od 15 %

 Tok bolesti je brži, anemija je teža i pacijenti umiru zbog

osnovne bolesti
 Transformacije u u akutnu leukemiju je vrlo rijetka

 Terapija : zahtijevna osnova su transfuzije krvi

Evolucija prognoza i terapija
 Evolucija prognoza i terapija

Refraktarna anemija sa ekscesnim blastima

Tok bolesti je kraći i teži, jer se kod ovog

oblika brzo razvija akutna leukemija

Prognoza bolesti je loša,

Terapija : pored suportivne terapije,

pokušava se sa primjenom citostatika

 Evolucija prognoza i terapija

Refraktarna anemija sa ekscesom blasta u

transformaciji -RAEB-t
 Prognoza bolesti je loša,

 Terapija : pored suportivne terapije,

pokušava se sa primjenom citostatika
 ok bolesti je kraći i teži, jer se kod ovog

oblika brzo razvija akutna leukemija.

 Evolucija prognoza i terapija

Hronična mijelomoncitna leukemija CMML

Rijedak oblik MDS koji se u najnovijoj klsifikaciji
WHO svrstava u mijelodisplastični
/mijeloproliferativni sindrom-mds/mps
 Bolest je brzog toka od početka simptoma
doletalnog ishoda je vrijeme 6-12 mjeseci
 Klinički se manifestuje bicitopenijom ili
pancitopenijom, znacima krvarenja, infekcije,
anemije, uvećanih limfonoda i slezine, ali
organomegalija nije pravilo.
 Evolucija prognoza i terapija

Hronična mijelomonocitna leukemija CMML

Laboratorijski se nađe u perifernoj krvi
monocitoza, pored bicitopenije ili
pancitopenije.
U mijelogramu se nađu umnoženi monociti i
monoblasti, te svi razvojni oblici
granulocitopoeze uz potiskivanje crvene
loze i megakariocita
Terapija citostatici , nisu dovoljno efikasni
Mijeloproliferativni
sindrom-MPS

Snežana Unčanin
Click to add Text
 Etiologija leukemija

SPOLJAŠNJI ( egzogeni)
Virusi , tzv „onkorna“ ili „retrovirusi“ imaju
lekemogeno dehjstvo.
Oni sadrže enzim retrotranskriptidazu koji
omogućava da se kad virus uđe u ćeliju domaćina,
prepisivanjem obavještenja sa virusne RNK, stvori
virusna DNK , koja se zatim ugrađuje u genetski
materijal domaćina,
čime se ćelija preobražava u leukemijsku ćeliju.
Mijeloproliferativni sindrom
MPS je skupina hematoonkoloških bolesti kod
kojih dolazi do klonalnog umnožavanja
pluripotentnih hematopoetskih matičnih
stanica sa očuvanim tokom sazrijevanja
MPS su oboljenja kod kojih dolazi do
primarnog bujanja ili više krvnih loza ili
samo jedne, uvijek praćenog
umnožavanjem fibroblasta i vezivnog
tkiva.
Mijeloproliferativni sindrom
U mijeloproliferativne sindrome spadaju
PODRAŽENA LOZA BOLEST
Predhodnih gran. loze Leucosis myeloica
chronica (CML)
Predhodnih erit.loze Policithaemia rubra
vera (PRV)
Predhodnih megakario.loze
Thrombocythosis
essentialis (ET)
Mijeloproliferativni sindrom
U mijeloproliferativne sindrome spadaju
PODRAŽENA LOZA BOLEST

Kolagen Myelofibrosis

Multipotentni predhodnik MPS nedefinisani

 Leucosis myeloica chronica
(CML)
Hronična mijeloična leukemija je klonska
mijeloproliferativna bolest koja nastaje kao
posljedica maligne transformacije
pluripotentne matične ćelije hematopoeze
Citološke karakteristike periferne krvi su :
 Izražena leukocitoza,

 prisustvo u perifernoj krvi svih ćelija

granulocitne loze, počev od mijeloblasta,

uz povećanje broj eozinofilnih i bazofilnih
granulocita.
 Leucosis myeloica chronica
(CML)
U koštanoj srži se otkriva

 hiperplazija granulocitne loze u kojoj

 najveći broj čine mijelociti i
metamijelociti,
 dok je značajno povećanje broja
eozinofilnih i bazofilnih granulocita
 Leucosis myeloica chronica
(CML)
Analiza kariotipa u više od 90 %
oboljelih, otkriva karakterističnu
promjenu tzv. Filadelfijski -Ph 1
hromosom ( balnsirana-recipročna
translokacija genetskog materijals s
dugog kraka hromosoma 22 na dugi
krak hromozoma 9)
 Leucosis myeloica chronica
(CML)
U ranoj fazi bolesti u perifernoj krvi su
uglavnom zreliji oblici, a što bolest
duže traje, broj mladih stanica se
povećava.
Povećanje broja mijeloblasta i
promijelocita u perifernoj krvi znak je
da će CML preći u akutnu fazu.
 Leucosis myeloica chronica (CML)
Laboratorijske analize
 Broj leukocita je uvijek povišen, u
perifernoj krvi nalaze se svi razvojni
oblici granulocitopoeze, s tim da se
posebna pažnja obraća na povećan
broj bazofilnih granulocita
 Trombociti: broj trombocita je
najčešće u pšočetku normalan, ali
može biti i značajno povišen
 U ksnijoj fazi bolesti njihov broj
opada do kritičnih vrijednosti.
 Leucosis myeloica chronica (CML)
Laboratorijske analize
 Broj eritrocita je u granicama
normale u početku, kasnije se
ispoljava normohromna anemija
Mijelogram:
 uočava se hipercelularnost koštane

srži, sa dominacijom
granulocitopoeze koja ide do
mijeloblasta.
 Megakariociti mogu biti umnoženi
Polycythaemia rubra vera
M. Vaquez je klonska bolest matične ćelije
hematopoeze karakterisana
povećanom masom eritrocita, što je
najčešće praćeno leukocitozom,
trombocitozom i splenomegalijom.
U perifernoj krvi nalazi se povećan broj Er
itrocita (>6,0 x 10 /12 /L, i koncentracije
hemoglobina, dok je leukocitoza prisutna u
oko 25%, a trombocitoza u oko 60% oboljelih
Polycythaemia rubra vera

U koštanoj srži je krakterističan nalaz :

 Hipercelularnosti, s hiperplazijom svih

krvnih loza, a naročito eritrocitne.
 Brojni odnos ćelija granulocitne i
eritrocitne loze je pomjeren u korist
eritrocitne loze.
 Mijelofibroza
Primarna ili idiopatska mijelofibroza je
mijeloproliferativni sindrom u kome dolazi
do ekstramedularnog umnožavanja svih
loza krvnih ćelija, naročito, u jetri i slezeni
što je praćeno fibrozom koštanme srži.
U odmaklim fazama bolesti uvećan je broj
koštanih trabekula, fibroblasti i vezivno
tkivo potiskuju u većoj mjeri aktivnu
koštanu srž, koja se tada sastoji samo od
elemenata vezivnog tkiva
(fibroblasta),retikulinskih i kolagenih
vlakana, u ovoj fazi hematopoeza je
 Mijelofibroza
Citološki nalaz u koštanoj srži je
karakterisan odsustvom hematopoeznog
tkiva i prisustvom skoro isključivo
vezivnog tkiva, dok se u perifernoj krvi
obično nalaze eritroblasti, mlađi oblici
granulocitne loze i tzv. „dakriociti“ -
eritrociti u obliku suze.
 Esencijalna trobocitoza
Esencijalna trombocitoza je mijeloproliferativna
bolest sa nalazom velikog broja trombocita
u perifernoj krvi.
Ovo stanje je često uvod u druge oblike
mijeloproliferativnog sindroma.
U razmazu periferne krvi se konstatuje ,
veoma povećan broj trombocita sa razliko u
veličini pojedinih ćelija ( trombocitna
anizocitoza), dok je u koštanoj srži
karakteristično povećanje broja izrazito
produkrtivnih megakariocita.
 D dimer

Snežana Unčanin
Click to add Text
 D dimer
D DIMER je specifični fragment nastaood
dva unakrst vezana molekula fibrina
nakon formiranja ugruška
Laboratorijske analizu se kvalitativne
(semikvantitativne) ili kvantitativne.
Kvalitativne analize su tradicionalno
manuelna latex aglutinacija. Određivanje
je okularno
Kvantitativne analize su automatizovane i
koriste se monoklonalna antitijela i
mikroskopski latex light scattering metod.
 D dimer
Lažno sniženje vrijednosti D DIMER-a
nalazimo kod primjene antikoagulantne
terapije, ili ako su kod pacijenta prisutni
mali, stari neprogresivni trombi.
Lažno povišene vrijednosti D dimera
nalazimo u u raznim patološkim stanjima
Fibrinogen
Određivanje nivoa fibrinogena je korisna
analiza za otkrivanje deficijencije fibrinogena
ili promjena u pretvaranju fibrinogena u fibrin.
Kvantifikacija fibrinogena se može uraditi na
više načina: precipitacijom,
denaturacijom,turbidimetrijom, metodom
čvrstine ugruška, savremene imunološke
metode i modificiranim trombinskim
vremenom.
Fibrinogen
Normalne vrikjednosti= 200-400 mg/dl ili
fibrinski titar 1:128; do 1: 256.

Snižene vrijednoti fibrinogena nalazimo u

bolestima jetre ili potrošnoj koagulopatiji.
Fibrinogen
Fibrinogen-metod zgrušavanja

Princip: fibrinogen + trombin faktor II =fibrin

Razblažena plazma se koaguliše u višku
trombina. Koncentracija fibrinogena je
obratno proporcijalna vremenu zgrušavanja,
na log -log papiru dobije se linearni odnos.
Fibrinogen
Materijal:
-Plazma iz pune citratne krvi
Reagensi:
1. Referalni fibrinogen
2. Bovin trombin
3. 3-barbituratni pufer sa albuminom
4. Radna citrična kiselina i oksalatna kiselina
Fibrinogen
kalibracija:
U kalibracione posude se pripreme različita
razblaženja referentnog fibrinogena (1:10;
1:20), da bi se odredio fibrinogen u
ispitivanom uzorku.
Kontrola kvaliteta :
Komerijlna kontrola kao abnormalna kontrola
Fibrinogen
Procedura:
Pripremi se razređenje ispitivane plazme
1:10 sa puferskim diluentom )0,1 ml
plazmw i 0,9 ml pufera)
Diluent se stavi u ledeno kupatilo ostaje
stabilan 4 h
Dvije analize,0,2 ml uzorka na 37 step. C 1-5
minuta, brzo se doda 0,1 ml trombina,
mjeri se vrijeme zgrušavanja na
gtemperaturi od 37 step. C.
Elektroforeza hemoglobina
 Metoda je zadovoljavajuća za otkrivanje
najčešćih hemoglobinskih varijanti.
 Elektroforeza hemoglobina može se raditi
na celuloza acetatnoj membrani u alkalnoj
(pH 8,5)
 U alkalnoj pH negativno nabijene molekule
hemoglobina putuju u električnom polju
prema anodi. Strukturne varijante (HbS,
HbC,F, J) s razlikama u površinskom naboju
odijelit će se od HbA
Elektroforeza hemoglobina
 Elektroforeza hemoglobina na celuloza
acetatnoj membrani pri pH 6,5
 Metoda služi za razdvajanje Hb Bart od HbH
(Hb H putuje brže prema anodi nego Hb Bart)
 Elektroforeza hemoglobina na citratnom
agaru pri pH 6,0
 Elektroforeza na citratnom agaru služi za
otkrivanje malih količina Hb A u prisutnosti
veće koncentracije Hb F, za razlučivanje
hemoglobina S, D i G i hemoglobina C, E i O