Modyul 13:

MGA PANSARILING SALIK SA

PAGPILI NG TAMANG
KURSONG AKADEMIKO O
TEKNIKAL-BOKASYONAL,
SINING AT ISPORTS, NEGOSYO
O HANAPBUHAY

Edukasyon sa Pagpapakatao 9
Ikaapat na Markahan
Inihanda ni: Mary Krystine P. Olido
 Mahalagang tanong:
■Bakit mahalagang tugma ang mga pansariing
salik sa mga pangangailangan (requirements)
sa napiling kursong Akademiko, Teknikal-
Bokasyonal, Sining at Isports, Negosyo o
Hanapbuhay daan upang magkaroon ng
makabuluhang hanapbuhay o negosyo at
matiyak ang pagiging produktibo at
pakikibahagi sa pagpapaunlad ng ekonomiya
ng bansa?
Jurgen Habermas
• Isang Alemang Pilosoper

Tayo’y nilikha upang

makipag-kapwa at makibahagi sa
buhay-sa-mundo (lifeworld), at itong
buhay-na-mundo ay nabubuo
naman sa pagkomunikasyon ng
kanyang mga kasapi.
Jurgen Habermas
• Isang Alemang Pilosoper

•Ethical – may kinalaman sa

magandang buhay para sa akin, para
sa atin, at sa ating lipunan (good life for
me, for us, in community)
•Moral – ibinibigay nito kung ano ang
mabuti para sa lahat (what is just for all)
- Napakahalaga ng iyong
bahagi sa iyong sarili, kapwa,
at lipunan. Ikaw ang bumubuo
ng pangkalahatan.
Jurgen Habermas
• Isang Alemang Pilosoper

Nahuhubog lamang ng tao ang

kanyang pagkakakilanan sa
pakikibahagi sa kanyang
pakikipag-ugnayan sa kapwa.
Gamit ang kilos-loob, nakapipili tayo sa
mga pagpipilian – mabuti man ito o masama.
Sa mundo, marami ang pagpipilian. Kahit ang taong
ayaw pumili, magpasya o makialam ay pumipili pa
rin ng aksyon/kilos: ang hindi pakikipalam.
Kailangang piliin ang mabuti.

Mayroon tayong KALAYAAN hindi lamang gawin

ang sariling gusto dahil magiging daan ito upang
ikaw ay magkamali sa pasya o pagpili, kaya
naman suriing mabuti ang pagpili. Gamitin
lamang sa mabuti ang pagpili.
MGA PANSARILING SALIK SA PAGPILI NG
TAMANG KURSONG AKADEMIKO/
TEKNIKAL-BOKASYONAL, NEGOSYO O
HANAPBUHAY AYON SA IYONG:
1. Talento 4. Pagpapahalaga
2. Kasanayan (Skills) 5. Katayuang pinansyal
3. Hilig 6. Mithiin
1. TALENTO
■ Pambihirang biyaya at likas na kakayahang
kailangang tuklasin dahil ito ang magsisilbing
batayan sa pagpili ng tamang kursong
akademiko o teknikal-bokasyunal, negosyo o
hanapbuhay sa iyong pagtatapos ng Junior
High School

HOWARD GARDNER’S MULTIPLE INTELLIGENCES

1. Visual/Spatial 5. Musical/Rhythmic
2. Verbal/Lunguistic 6. Intrapersonal
3. Mathematics/Logic 7. Interpersonal
4. Bodily/Kinesthetic 8. Existential
2. KASANAYAN (SKILLS)

Mga bagay kung saan tayo mahusay/

magaling. Madalas itong nauugnay sa
salitang abilidad, kakayahan
(competency) o kahusayan
(proficiency).
 2. KASANAYAN (SKILLS)
MGA KATEGORYA NG KASANAYAN
Mula sa Career Planning Workbook 2006
Kasanayan sa Kasanayan sa Kasanayan sa mga Kasanayan sa mga
bagay-bagay
mga ideya at datos
mga tao (Data Skills) (Things Skills)
Nagpapaandar,
(People Skills) solusyon Humahawak ng nagpapanatili o
Nakikipagtulungan (Idea Skills) mga dokumento, nagbubuo ng mga
lumulutas ng datos, bilang, makina, inaayos
at nakikisama ang mga
mga mahihirap naglilista/nag- kagamitan;
sa iba, magiliw, at teknikal na aayos ng mga nakauunawa at
naglilingkod at files at ino- umaayos sa mga
bagay at 0rganisa ito, pisikal at
nanghihikayat nagpapahayag biyolohikong mga
lumiikha ng mga functions.
sa iba na ng mga sistemang
saloobin at nauukol sa mga
kumilos at trabahong
mag-isip. damdamin sa inatang sa
malikhaing kanya.
paraan.
 3. HILIG

Nasasalamin sa mga paboritong gawain

na nagpapasaya sa iyo dahil gusto mo at
buo ang iyong puso na ibigay ang lahat
ng makakaya nang hindi
nakakaramdam ng pagod/ pagkabagot.
3. HILIG RIASEC THEORY
(HOLLAND’S HEXAGON)
ni John Holland
3. HILIG Interes: REALISTIC
mas nasisiyahan sa pagbuo ng mga bagay
gamit ang kanilang malikhaing kamay o gamit
ang mga kasangkapan kaysa makihalubilo sa
mga tao at makipagpalitan ng opinyon.
Ang mga taong realistic ay matapang at
praktikal, at mahilig sa mga gawaing outdoor
3. HILIG Interes: REALISTIC
forester, industrial arts teacher, radio operator,
auto engineer, mechanical engineer, mining
engineer, vocational agriculture teacher, civil
engineer, industrial engineering technician,
aircraft mechanic, mechanical engineer technician,
fish and game warden, surveyor, dental technician,
architectural draftsman, electrician, jeweler,
powerhouse repairman, tool and die maker,
machinist, mechanic, stone cutter, locksmith,
nuclear reactor technician, tree surgeon, piano
tuner, typesetter, air conditioning engineer, ship
pilot, instrument mechanic, motion picture
projectionist, carpenter, tailor, machine repairer.
3. HILIG Interes: INVESTIGATIVE
ang mga trabahong may mataas na
impluwensiya dito ay nakatuon sa mga gawaing
pang-agham.
Ang mga taong nasa ganitong interes ay mas
gustong magtrabaho nang mag-isa kaysa
gumawa kasama ang iba. Sila ay mayaman sa
ideya at malikhain sa mga kakayahang pang-
agham, isa na rito ang mga pananaliksik.
Mapanuri, malalim, matatalino at task-
oriented ang mga katangian nila.
3. HILIG Interes: INVESTIGATIVE
Economist, internist, physician, anthropologist,
astronomer, pathologist, physicist, chemist, production
planner, medical lab assistant, tv repairer, biologist,
osteopath, chiropractor, math teacher, natural science
teacher, optometrist, psychiatrist, psychologist, medical
technologist, bacteriologist, physiologist, research analyst,
computer analyst, programmer, pharmacist, actuary,
quality control technician, computer operator, geologist,
mathematician/statistician, surgeon, meteorologist,
agronomist, animal scientist, botanist, zoologist,
horticulturist, natural scientist, oceanographer,
biochemist, veterinarian, geographer, x-ray technician,
administrator, dentist, tool designer, chemical lab
technician, engineers such as aircraft, chemical, electrical,
metallurgical, radio/tv technician, engineering aide,
weather observer.
3. HILIG Interes: ARTISTIC
ang mga taong may mataas na interes dito ay
mailalarawan bilang malaya at malikhain, mataas
ang imahinasyon at may malawak na isipan.
Nasisiyahan ang mga nasa ganitong interes sa
mga sitwasyon kung saan nakararamdam sila ng
kalayaan na maging totoo, nang walang anumang
estrukturang sinusunod at hindi basta napipilit na
sumunod sa maraming mga panuntunan.
Nais nila ang mga gawaing may kaugnayan sa
wika, sining, musika, pag-arte, pagsulat at iba pa.
3. HILIG Interes: ARTISTIC
Drama coach, language teacher, journalist,
reporter, drama-teacher, dancing –teacher,
foreign language interpreter, philosopher, art
teacher, literature teacher, music teacher,
musician, orchestra conductor, advertising
manager, entertainer, public relations person,
fashion model, writer, editor, radio program
writer, dramatist, actor/actress, designer,
interior decorator, critic, fashion illustrator,
furniture designer, jewelry designer, furrier,
garment designer, decorator, architect, artist,
photographer , photograph retoucher,
photolithographer (printer), music arranger,
composer.
3. HILIG Interes: SOCIAL
ang mga nasa ganitong grupo ay kakikitaan ng
pagiging palakaibigan, popular at responsable.
Gusto nila ang interaksyon at pinaliligiran ng
mga tao.
Madalas na mas interesado sila sa mga talakayan
ng mga problema o sitwasyon ng iba at mga
katulad na gawain, kung saan mabibigyan sila ng
pagkakataong magturo, magsalita, manggamot,
tumulong at mag-asikaso
3. HILIG Interes: SOCIAL
education, teaching, social welfare, human
development, counseling, health professions (medicine,
nursing, etc.), social service, compensation advising etc.,
dorm director, interviewer, employment representative,
funeral director, chamber of commerce executive,
employee benefits approver, food service manager,claim
adjuster, production expediter, health and welfare
coordinator, educational administrator, training
director, historian, environmental health engineer, home
service rep., community recreation administrator,
business agent, extension agent, physical education
teacher, building superintendent, therapist, political
scientist, sociologist, social and group worker, personnel
director, food and drug inspector, teacher, minister,
librarian, foreign service officer, history teacher
3. HILIG Interes: ENTERPRISING
likas sa mga taong nasa ganitong grupo ang
pagiging mapanghikayat, mahusay mangumbinsi
ng iba para sa pagkamit ng inaasahan o target
goals.
Ang mga taong may mataas na interes dito ay
madalas na masigla, nangunguna at may pagkusa
at kung minsan ay madaling mawalan ng
pagtitimpi at pasensya
3. HILIG Interes: ENTERPRISING
sales and marketing field, banker, insurance
underwriter, real state appraiser, florist,
industrial engineer, contractor, warehouse
manager, salesperson-technical products,
lawyer, judge, attorney, tv/radio announcer,
branch manager, director industrial relations,
government official, insurance manager,
managers such as restaurant/office/
traffic/human resource/production, etc.,
salary and wage administrator, labor
arbitrator, systems analyst, director of
compensation and benefits, securities
salesperson, human resource recruiter.
3. HILIG Interes: CONVENTIONAL
ang mga grupo o pangkat ng mga taong
may mataas na interes dito ay naghahanap
ng mga panuntunan at direksyon; kumikilos
sila nang ayon sa tiyak na inaasahan sa
kanila.
Sila ay maaaring mailarawan bilang
matiyaga, mapanagutan at mahinahon.
Masaya sila sa mga gawaing tiyak, may
sistemang sinusunod, maayos ang
mga datos at organisado ang record.
3. HILIG Interes: CONVENTIONAL
clerical, administrative, time study analyst,
business (commercial) teacher, finance
expert, accountant, credit manager,
timekeeper, auto writing machine operator,
bookkeeping machine operator, estimator,
foreign trade clerk, office worker, payroll
clerk, accounting machine operator,
personnel clerk, sales correspondent,
reservations agent, bookkeeper, cashier,
secretary, medical secretary, library
assistant, data processing worker, mail clerk,
personnel secretary, proofreader at iba pa.
4. PAGPAPAHALAGA
5. KATAYUANG PINANSYAL
■1. Angkop ba ang kursong kukunin ko sa
estado o kakayahang pinansyal ng mga
magulang ko?
■2. Kakayanin ko ba ang demand sa akin kung
kukuha ako ng kursong akademiko?
■3. Kung kursong teknikal-bokasyonal naman
ang aking magiging priyoridad sa pagtuntong
ko ng Baitang 11, anong mga benepisyo ang
aking makukuha mula dito na pumapabor at
sumasagot sa aking sitwasyon sa buhay
pagdating sa katayuang pinansyal ng
aking mga magulang?
5. KATAYUANG PINANSYAL
■4. Sa kursong sining-isports, alin sa mga
talento, hilig at interes ko ang maaari kong
maituring na gabay sa pagpili ko ng kurso sa
Baitang 11?
■5. Tiyak na ba ako sa aking pasya tungkol sa
kursong aking kukunin? Ano-ano pa ang
aking mga alalahanin na may kaugnayan sa
katayuang pinansyal ng aming pamilya?
6. MITHIIN
Kalakip ng pagkamit ng mithiin sa buhay ang
pagkakaroon ng matibay na personal na
pahayag ng misyon sa buhay.

Hindi dapat umiiral lamang ang hangaring

magkaroon ng materyal a bagay at
kaginhawaan sa buhay, kailangan ay isipin
rin ang pakikibahagi para sa kabutihang
panlahat.
Pagnilayan ang mga katanungan:
1. Mula sa mga natalakay na naunang mga
salik na pinagbatayan mo sa pagpili,
anong kurso (akademiko o teknikal-
bokasyonal, sining at isports) ang nasa
isip mo ngayon?
2. Angkop ba ito sa iyong kakayahan sa pag-
abot ng mga mithiin ayon sa itinakda
mong panahon?
3. Alin sa mga itinakda mong mithiin
ang pangmadalian (short-term) at
pangmatagalan (long-term)?
Pagnilayan ang mga katanungan:
4. Positibo ka bang ito ay matutupad ayon
sa itinakda mong panahon na mangyari ito?
Kung hindi, anong alternatibo o iba pang
paraan ang naiisip mo?
5. Sino-sino ang mga posibleng tao na
maaarimong malapitan na higit na
makatutulong sa pag-abot mo ng iyong
mithiin?
Gamitin tungo sa tama at wastong
pagpili o pagpapasya

Kakayahang
Kilos-loob
Mag-isip TAO
(Intellect) (Free Will)
Layunin sa pagpili ng kurso
para sa Baitang 11:
1. Pagkakaroon ng makabuluhang
hanapbuhay
2. Pagkakaroon ng katangian ng isang
produktibong manggagawa
3. Pakikibahagi sa pag-unlad ng
ekonomiya ng bansa