Sa PAGBASA at

PAGSULAT,
BUHAY ay. . .
Maria Eliza S.
Lopez, PhD
MMSU-CTE
(mula sa panayam ni Dr. Voltaire M.
Villanueva, PNU)
 PAGSULAT SA
FILIPINO sa PILING
LARANGAN
Akademik at Sining

Isports
Teknikal-Bokasyonal
Bakit? Bakit?
 Bilang panukat ng
inyong natutuhan,
susulat kayo ng. . .

Mag-aaral 1: operation copy paste!

Mag-aaral 2: GMG (Google Mo, Ganda/Gwapo)
Mag-aaral 3: MEMA, MAPA, Ganerrrrn!
Mag-aaral 4: PAANO ito mapakikinabangan?
 Ating Alamin at
Suriin

PAGKATUTO teksto

PAGTUTURO PAKSA

konteksto

SHS: Saysay, Husay, Sarili

PAGSASANAY 2016
 PAGSULAT
Gamit ng Wika
pagkukuwento pagtatakda ng
1 tungkol sa sarili 4 pag-uutos 7 tipanan

pag-uusap sa paghingi ng
2 isang pagtitipon 5 impormasyon 8 pagtatanong

pagsagot sa pagsisimula ng
3 tanong 6 usapan 9 pakikiusap
 PAGSULAT
Gamit ng Wika
pagpayag at paglalarawan ng pagputol sa
10 pagtutol sa gawain 13 karanasan 16 usapan

pag-uusap sa
11 isang pagtitipon 14 paglikhang-isip 17 paghadlang

pag-alala sa nakaraang paglalarawan ng paghahayag ng

12 pangyayari 15 karanasan 18 intensyon
 PAGSULAT
Gamit ng Wika
pagtatalakay sa paglalarawan ng pagbibigay ng
19 maaaring mangyari 22 bagay 25 panuto o direksyon

pag-aalok ng pagbibigay ng pagsulit sa

20 tulong 23 opinyon 26 pag-unawa

paghingi ng pagbibigay ng pagtutulad

21 permiso 24 dahilan 27 paghahambing
 PAGSULAT
Gamit ng Wika
pagpapahayag paghingi ng
28 ng pinili 31 pagrereklamo 34 paumanhin

pagbibigay ng pagpapahayag ng
29 mungkahi 32 pagkagusto o interes 35 pagpapatawad

pagbibigay ng pagpapahayag
30 payo 33 panghihimok 36 ng pagkabigo
 PAGSULAT
Gamit ng Wika
37 paglalarawan 40 pagdidiyalogo 43 pakikidalamhati

38 paglalahad 41 panghihikayat 44 pakikipanayam

pagpapahayag
39 pagsasalaysay 42 ng damdamin 45 AT IBA PA
 Paano dapat tingnan ang
proseso ng pagtuturo at
pagkatuto ng pagsulat?

Mag-
Guro aaral

Paksa at
pamamara
Masigla an Mula
UMPISA
Mabunga
Hanggang
mahalaga 3M at P2 KATAPUSAN
 Ano ang
napapansin
mo sa
larawan?

KAPIT
Ni: Mike Angelo
Banogon 1Ad 5

Sa gaspang ng ‘yong
kamay,
Kapit ko ay matibay.
Ihatid mo ko inay,
Sa landas ng tagumpay
 KARATULASTASAN

KARATUL TALASTASA
A TULA
N
Isang alternatibong teknik o
kagamitang pampagtuturo na
pangganyak, panukat sa pagtataya,
o paglalapat sa isang tiyak na aralin
upang pag-ugnayin ang mga
kasanayang lilinangin.

Mamamalas sa papel na ito na tunay

na ang tagumpay ng proseso ng
pagtuturo at pagkatuto ay nakasalig
sa ugnayan ng sining at agham na
paraan ng pagtuturo ng guro.
 Katangian ng Kurikulum

Mag-aaral Lipunan Kurikulum

Ayon kay Shane (1993), isang

mahalagang bahagi ng lipunan ang
kurikulum. Ang nilalaman ng kurikulum ay
makakaimpluwensiya sa mamamayang
malilikha nito sa hinaharap.
1.Komprehensibong
Paksa
2. Angkop na Layunin
3. Banayad na Daloy/
Balangkas
4. Halaga ng Datos
5. Halaga ng Lente ng Pagsipa
 TANDAAN!
Pagsulat
• tugon
• aksyon
• nararamdaman
• saloobin
KILOS

DAMDAMIN

Pagsulat
• Ideya
• konsepto
ISIP
Akademikong Sulatin, Ating
Alamin
Isaisip at
Isapuso:
Husay sa pagsulat,
tagumpay ang
katapat.
Akademikong Pagsulat, Dapat
Sapat at Lapat
ang pagsulat at kognisyon. Ang
isip ang pinagmumulan ng
proseso ng kognisyon.
Samakatuwid, magkatambal
ang pagsulat at pag-iisip.
Pinabibisa pa ito ng tamang
gamit ng salita, kataga,
ekspresyon, at kalipunan ng mga
pangungusap na binuo ng
kaisipan ng isang tao.
 Isang uri ng pagsulat ang
akademikong sulatin. Ito ay
makikilala sa layunin, gamit,
katangian, at anyo nito. Taglay
ng akademikong sulatin ang
mataas na gamit ng isip
upang maipahayag ang ideya
bilang batayan ng
karunungan.
Akademikong Iba Pang
Sulatin Pagsulat Sulatin
• kaugnay
ng Kasanaya • Personal
akademiko ng dapat • Malikhain
ng • Propesyo
disiplina malaman
nal
at • eksperim
• isinusulat mapaunl ental
sa
iskolarling ad
pamamara
 Ang isang akademikong
sulatin ay mahalagang mayroong
pinagbabatayan. Pundasyon ang
isip na magluluwal ng
mabungang impormasyon. Ang
impormasyon ay dapat
sangkapan ng lohikal, kritikal,
maugnayin, at malikhaing paraan
upang iugnay ang kaalaman na
nais ibahagi.
 may malinaw
na
paglalahad
ng
may tuon katotohanan may
batay sa at opinyon
matibay na pantay na
patunay paglalaha
BATAYANG
d ng
KATANGIAN ideya
NG
may AKADEMIK
katangian ONG may
g SULATIN paggalang
organisad sa ibang
pananaw
 1
•KAHULUGAN
title 2 •KALIKASAN
•KATANGIAN3
Upang magabayan sa pag-unawa sa anyo ng akademikong
sulatin, mainam na maging gabay ang sumusunod na
katanungan:

Para saan ang akademikong

sulatin?

Ano ang kahulugan, kalikasan,

katangian ng akademikong sulatin?

Paano nagiging magkaugnay ang kahulugan,

kalikasan, katangian bilang batayang konsepto
ng anyo ng akademikong sulatin?
 Kahulugan ng
Masasabing akademiko
Akademikong Sulatin ang
isang sulatin kung ito ay
nakabatay sa isang tiyak na
disiplina o larangan na
maaaring interdisiplinari o
multidisiplinari mula sa
disiplinang siyentipiko,
pilosopikal, agham,
 Narito ang mga akademikong disiplina
kung saan maaaring umikot ang paksa at
paraan ng akademikong sulatin
Humanidades Agham Agham Pisikal
Panlipunan
Wika Kasaysayan Eksaktong Agham
Matematika
Literatura Sosyolohiya
Pisika
Pilosopiya at Teolohiya Sikolohiya Kemistri
Mga Pinong Sining Ekonomiks Astronomiya
Arkitektura Administrasyong Inhinyeriya

Teatro pangangalakal Agham Biyolohikal

Biyolohiya
Sining Antropolohiya
Medisina
Sayaw at Musika Arkeolohiya Botanika
Heyograpiya Soolohiya

Agham Politika Agrikultura

Pagsasaka
Abogasiya
Paghahayupan
Pangingisda
Paggugubat
Pagmimina
 Kalikasan ng Akademikong
Sulatin
Likas o taglay ng
akademikong sulatin ang
maglaman ng samu’t saring
kaalaman. Marapat na
makilala ang kaalaman sa
akademikong sulatin na bago
at mahalaga.
 Kalikasan ng
Akademikong Sulatin
Batayan o kalikasan ng
akademikong sulatin ang paraan
upang ito ay maisulat. Ang paraan
ng pagsulat ay umiikot sa batayang
diskurso na maaaring magsalaysay,
maglarawan, maglahad, at
mangatwiran. Ang apat na
pangunahing akademikong
diskursong ito kadalasan ay may
 Narito ang ilang gabay bilang
hulwaran kung paano ang agkop na
paraan ng akademikong sulatin
Pagpapaliwanag o Suliranin at
Depinisyon Solusyon
Pagtatala o Pag-uuri-uri o
Enumerasyon Kategorisasyon
Pagsusunod- Sanhi at
sunod Bunga
Paghahambing at
Pagkokontrast Paghihinuha
Pagpapahayag ng Pagbuo ng Lagom,
Saloobin, Opinyon, at Kongklusyon at
Suhestiyon Rekomendasyon
 Kaakibat ng akademikong
sulatin ang magpahayag ng
iba’t ibang uri ng pang-
unawa. Esensyal ang
gampanin ng pag-unawa na
natatamo sa pagbuo ng
akademikong sulatin. Salamin
ng kakayahang umunawa ang
anumang ipinapahayag sa
isinulat.
Dapat tandaan ng isang manunulat na ang pag-unawa
ay hindi simpleng pagtugon sa mga katanungan na
naghahanap ng kasagutan. Marapat na ang kasagutan
ay magmula sa:
pananaw
pagpapaka
-hulugan
Aspekto
pagpa-
ng Pag- paliwanag
pagdama
unawa
paglalapat

kaalaman
sa sarili
 Katangian ng Akademikong
Sulatin
Hindi na maaaring alisin
ang
pagiging sining at agham ng
akademikong sulatin. Taglay na
katangian ng isang
akademikong sulatin ang
pagiging malikhain ng isang
manunulat sa pagsasalansan ng
mga konsepto na umiikot sa
paksa.
 Ano-ano ang katangian ng
isang akademikong sulatin?

May makabuluhang impormasyon na

MAKATA dapat mabatid para sa
O kapakinabangan ng mamamayan.

Ito’y magtutulay sa kaunlaran ng

MAKABAY mamamayan upang maging
AN produktibong kasapi ng pamayanan at
bansa.
MAKA- Ito’y walang kinikilingan o
DEMOKRAT kinatatakutan dahil ang hangarin ay
IKO magpahayag ng katotohanan.
 HALIMBAWA
Akademikong Akademikong Blog,
1 Sanaysay 5 Abstrak 9 Lakbay-Sanaysay,
Awtobiograpiya

Konsepto, Posisyon Buklat-Ulat at

Pagsasaling Teknikal
2 at Pamanahong 6 Rebyu ng Aklat, 10 at Malikhaing Akda
Papel Pelikula, at iba pa.

Artikulo sa isang Suri-Karikatura

Tisis at
3 7 pahayagan, magasin, 11 at Editoryal
Disertasyon dyornal at gazette

Papel Antolohiya o
Artikulo o Sanaysay
4 8 Antolohiya na
Pangkomperensiya 12 sa Sining at Disenyo
Katalogo
 Halimbawang Gawain
Munting Palihan: Pumili at bumuo ng
isang talata ng panimulang akademikong
sulatin. Ipawasto ito sa kamag-aral gamit
ang gabay sa pag-e-edit at muling isulat sa
isang short bond paper ang ginawang
panimula.
Lakbay-Salaysay
Talaarawan
Blog Pangkalikasan
Sanaysay Pangkultura
Rebyu ng Pinakabagong Pelikula
 Halimbawang Gawain

Magtungo sa silid-aklatan o maghanap sa internet

ng mga on-line journal. Kumuha ng limang akademikong
sulatin batay sa iyong interes. Punan ang gabay na
talahanayan bilang bank ng iyong nasaliksik.

Kahuluga Layunin
Sanggunia
Pamagat Katangian n ng Ilang ng
n
Salita Nasaliksik
 Kahulugan ng Etika
• Ayon sa artikulo ni Ferriols (1997; sa
pagbanggit nina Evasco, 2011), nagmula ang
etika sa salitang Griyego na ethike na
nakaugat sa ethos na nangangahulugan ng
“nakaugaliang pamamalakad sa buhay” o
“ugali”.

• Mula rito ay binibigyang-kahulugan ang

etika bilang kaisipang kaugnay ng kung ano
ang dapat at hindi dapat, mabuti at
 PLAGIARISM
O
Ayon sa pahayag ng American
Historical Association (1987), mula ang
“plagiarismo” sa mga katagang Latin na
plagiarius na nangangahulugan ng
“abdaktor” at plagiare na
nangangahulugan naman ng
“pagnanakaw.” Batay naman sa American
Psychological Association (2002), ito ang
pag-angkin ng mga bahagi ng pananaliksik
ng ibang mananaliksik.
 PLAGIARISM
O

Sa kabuuan, tumutukoy ang

plagiarismo sa pag-aangkin,
panggagaya, at/o pangongopya
ng mga kataga, datos, ideya,
proseso, at/o resulta na gawa at
ginamit ng iba nang walang
kaukulang pagkilala.
 Paglalapat sa Kontekstong
Pilipino
May bagong adiksyon ang sambayanan
maliban sa mga telenobela at showbiz talkshow, may
kakumpitensiya na ang sudoku at crossword puzzles
maging sex stories at out of this world feature
stories sa mga tabloid, hindi na rin nakapako ang
mga tenga sa “Gabi ng Lagim” at “Dear Kuya Eddie”
o “True Confession” sa radyo. . . may Facebook
(Rodriguez, 2011)

Puwede ng bansagan ang Pilipinas bilang “FB

Capital of the World”
 Ano ang epekto nito sa
pagsulat?
Anong
YM mo? Mag
chat-off
LOL! ka
mema
Profile
pic
Bagong lunsaran na i-post
puwedeng idiskurso
mo Selfie!
• Kowts 2 D Max
• My Status
• Express Balita Paano ito makakaapekto sa ating pagtuturo?
Paano makakaapekto sa mga produkto ng pagkatuto?

Rodriguez, William. 2011. Adik sa Facebook. PSICOM Publishing Inc. Philippines: Quezon City.
Sa aking guro,
Noon, akala ko proyekto lang ang pagsusulat.
Nang naging guro kita nagbago ag lahat. May saysay
pala ang lapis at papel. May puwang pala ang aking
utak. Tandang-tanda ko ang iyong sigla sa tuwing ako’y
nahihikayat mong bumuo ng ideya. Pero bago ito
mangyari, uubos ito ng iyong tiyaga at pasensya.
Salamat sa iyong sigasig. Salamat sa
pagpapamulat sa bisa at halaga ng pagsulat.
Hindi ko malilimutan ang iyong sinabi,
#S3: saglitsubalitsulit
#DSLdapatsapatlapat
bahagi ka ng aking tagumpay.

Ag iyong dating mag-aaral,

Sally Siksik (Batch 2020)
Maraming
Salamat!