Kabanata 53:

Ang mabuting araw ay

nakikilala sa umaga
 Tauhan

Hermana Sepa

 debotong babae

Hermana Rufa

 kampi kay Padre Damaso at laban kay

Crisostomo
 relihiyosang babae

2
Don Filipo

 tinyente mayor na kaibigan ni

Pilosopo Tasyo
 asawa ni Donya Teodora at
ama ni Sinang
 mahilig magbasa ng Latin

Don Anastacio / Pilosopo Tasyo

 isang iskolar na nagsisilbing

taga payo ng mayayaman
 mapagmasid sa nangyayari sa
paligid

3
 TALASALITAAN

panaghoy – paghihinagpis


 katigan - sang-ayunan,
kampihan
 iniimpit – idinidiin
 supling – anak

4
 Buod

Kinabukasan ng umaga, kumalat ang balita tungkol sa mga ilaw na nakita sa

libingan ng nakaraang gabi. Sa paniniwala ng mga puno ng mga kapatirang ni San Francisco,
may 20 ang nakita niyang kandila na sinindihan. Panaghoy at pahikbi naman ang narinig ni
Ermana sipa kahit na malayo ang kanyang bahay sa libingan. Sa pulpito, binigyang diin
naman ng kura sa kanyang sermon ang tungkol sa kaluluwa sa purgartoryo. Ang usapan ay
hindi nakaligtas sa matalas na paningin nina Don Filipo at Pilosopong Tasyo na ilang araw
nang nanghihina. Nasabi ni Don Filipo na tinaggap ng alkade ang kanyang pagbitiw sa
tungkulin. Hindi naman mapakali si Tandang Tasyo sapagkat naniniwala siyang ang
pagbibitiw ay hindi nararapat at napapanahon. Sa pag-iisip ni Pilosopong Tasyo. Ayon sa
kanya, nag iba ang bayan na di na katulad noon na may 20 taon na ang nakalipas. Ang
nakaraan ay nagbigay ng aralin na hindi kagaya ngayon. Namamalas na ang naging bunga ng
pagdayo sa Pilipinas ng mga Europeo at ang pagdayo naman ng mga kabataan sa Europa ay
nadadma na rin .
5
 BUOD
Ang mga kabataang nakapag aral sa Europa ay nagkaroon ng malawak na
kaalaman tungkol sa kasaysayan, Matematika, Agham, wika at iba pang uri ng kaalaman na
itutring na enerhiya noong una. Kaya na ng tao na pangasiwaan ang malawak na daigdig na
kanyang ginagalwan at tinatahanan. Sa panitikan, nagsimula na ring lumitaw ang mga
makatang nagpapahayag ng malaya at mga makaagham ng pagsubok. Hindi na rin kayang
sawatain ng kumbento ang paglaganap ng mga modernong kabihasnan. Nagkaroon pa ng
palitan ng katwiran ang dalawa tungkol sa bayan, sa relihiyon, sa kahihinatnan ng bayan,
ugali ng mga binata at dalaga ang ng mga naglilingkod sa Simbahan hanggang sa tanungin ni
Don Filipo si Tandang Tasyo kung hindi nangangailangan ng mga gamot sapagkat napansin
nitong hinang-hina na sya. Pero tinugon sya ni Tandang Tasyo na ang mga mamamatay ay
hindi na nangangailangan ng gamot at sa halip ang mga maiiwan ang mangangailangan.
Ipinakiusap din niya sa Don Filipo na sabihin kay Ibarra na makipagkita sa kanya sa loob ng
ilang araw sapagkat malapit na siyang yumao. Sa kabila ng karamdaman ni Tandang Tasyo
ang kapakanan ng bayan ang kanyang inaalagata. Matibay ang kanyang paniniwala ng ang
Pilipinas ay tumatahak parin sa karimlan. Hindi nagluwat, nagpaalam na si Don Filipo.

6
tema
Pagpapakatotoo

7
 ARAL

 Dapat itaguyod ang kaunlaran ng

isip at pagsulong ng katarungan at
ipaglaban kong ikaw ay nasa tama
huwag magpaapi sa mga mayayaman
at maykapangyarihan.

8
9