ARALIN 1: Digmaang Pilipino - Amerikano ABRIL 1898 Nagsimula ang digmaan sa pagitan ng Estados Unidos at ng Espanya.
Sa mga sumunod na buwan,
naganap sa Cuba at Pilipinas ang labanan sa pagitan ng hukbong-lupa at dagat ng dalawang bansa (nagtagumpay ang mga Amerikano) AGOSTO 12, 1898 Nagkaroon ng Protocol of Peace na pansamantalang inihihinto ang digmaan ng dalawang bansa. OKTUBRE 1, 1898 Nagsimula ang usapang pangkapayapaan upang wakasan ang Digmaang Espanyol- Amerikano.Tumagal nang mahigit dalawang buwan ang pag-uusap. DISYEMBRE 10, 1898
taon na kung saan nalagdan ang
Kasunduan sa Paris, nakapaloob dito ang probisyon na ang Pilipinas ay ceded o ipinauubaya sa Estados Unidos at bibigyan ng 20 milyong dolyar ang Espanya bilang bayad sa pagsasaayos na ginawa nito sa kapuluuan ng Pilipinas. DISYEMBRE 22, 1898
ipinadala ni Pangulong William
McKinley ang isang proklamasyon kay Heneral Elwell Otis na pangkalahatang pinunong military ng Estados Unidos. Pinamagatan itong “Benevolent Assimilation”. 1. Ang kapangyarihan ng Estados Unidos ay gagamitin upang tiyakin ang proteksiyon ng mga tao at ng kanilang aria-arian.
2. Sila ay dumating hindi bilang mga
mananakop kundi bilang mga kaibigan.
3. Ang makikipagtulungan sa mga
Amerikano ay gagawaran ng suporta at proteksiyon, samantalang ang mga tutol ay isasailalim sa kapangyarihang Amerikano nang naaayon sa batas at hindi sa pamamaraang marahas. 4. Ang pamamahala ng Pilipinas ay nasa ilalim na ng Estados Unidos tulad ng pagkontrol sa pampublikong ari-arian, pagpapataw ng buwis at taripa, at pagtatakbo ng mga daungan at lahat ng klase ng transportasyon. 5. Higit sa lahat, ang misyon ng Estados Unidos ay ang Benevolent Assimilation na ipapalit sa malupit na pamamahala ang malumanay na pagpapatupad ng katarungan. Upang makamit ang misyong ito, kailangang supilin ang kguluhan at magwagi sa lahat ng mga hamon sa pamamagitan ng mahigpit na pamamahala sa Pilipinas sa ilalaim ng bandila ng Estados Unidos. ENERO 5, 1899 nakarating sa Malolos ang orihinal na bersiyon kaya’t nagpalabas ng mensahe si Pangulong Aguinaldo na nagsasabing kailanman ay hindi siya nakipagkasundo sa mga Amerikano tungkol sa pagkilala sa kapangyarihan nito sa kapuluan. Sinundan ito ng isa pang proklamasyon ni Aguinaldo na nagsasaad na kapag pinilit na sakupin ng Estados Unidos ang mga pulo sa Visayas ay handing lumaban ang Republika ng Pilipinas. DIGMAANG PILIPINO-AMERIKANO
Mula nang isinuko ng mga Espanyol
ang Maynila, kontrolado na ng mga Pilipino ang 14 na blockhouse na nakapalibot sa lungsod. BLOCKHOUSE- nagsilbing kuta ng mga sundalong Pilipino habang kinaharap nila ang hukbong Amerikano na nasa lungsod. Lungsod ng Maynila- unang lugar sa Pilipinas na pinangyarihan ng digmaan.(Sta. Mesa) Nagpatuloy ang labanan sa mga sumunod na araw at napaatras ang puwersang Pilipino sa bahagi ng Caloocan, San Francisco Del Monte, Makati at Pasay. Tinangka ni Pangulong Aguinaldo na mahinto ang labanan sa pamamagitan ng pagpapadala ng emisaryo kay Heneral Otis ngunit ang tugon ng heneral ay “Nagsimula na ang labanan. Kailangan itong magpatuloy hanggang sa masaklap na wakas”.