KABANAT

A 1:
SA
Akitin – tuksuhin; Beterano – taong matagal
engganyuhin na sa serbisyo
Artilyero – taong Gugol – gastos
gumagawa ng sandatang Hinambalos – hinampas
pandigma Nagpapanggap –
Banayad – dahan-dahan nagkukunwari
Bapor – malaking Nagtina – nagkulay
sasakyang-pantubig nakisabad - sumingit sa
Hudyat – babala; tanda; usapan
senyas Paghuhunatahan –
Ikinayayamot – ikinaiinis pagkukuwentuhan
Kabalbalan - Pagsalunga – di ayon sa
kasinungalingan takbo o ayos
Kapritso – wala sa lugar Pakimi – kunawariy
ang pagbabago ng isip o nahihiya
damdamin Pumanaog – bumaba
Karihan – kainan kaya ng Pilibustero – kalaban ng
karinderya prayle
Kasko – uri ng bangka Pinipintasan – sinisiraan
Kolorete – make-up Salambaw – panghuli ng
Umaga ng Disyembre. Sa Ilog Pasig
ay sumasalunga ang Bapor Tabo.
Lulan nito sa kubyerta sina Don
Custodio, Ben Zayb, Padre Irene,
Padre Salvi, Donya Victorina,
Kapitan Heneral at Simoun. Napag-
usapan ang pagpapalalim ng ilog
Pasig. Mungkahi ni Don Custodio:
“mag-alaga ng itik”. Ani Simoun
namang kilalang tagapayo ng
Kapitan Heneral: “madali lamang
 SIMBOLISMO
Ang Bapor Tabo ay ginamit ni Rizal
bilang simbolismo ng lipunang pilipino.
Ang mga taong nakasakay sa Bapor Tabo ay
mga taong nagmula sa iba`t ibang antas
ng pamumuhay.
Ang Kubyerta ay sumisimbolo sa agwat sa
pagitan ng mga mamamayan kung saan nasa
ibabaw ang mga makapangyarihan at nasa
ilalim ang mahihirap.
Hindi tiyak kung gaano katagal bago nila
marating ang kanilang patutunguhan
KABANATA
2:
SA
Apyan - opyo Panlilibak -
Bokasyon - hilig; panlalait; mababang
trabaho; tungkulin pagtingin
Daungan - pier, Piho - sigurado
sakayan at babaan ng Pondo - perang
pasahero ng bapor o nakalaan
Matipuno - magandang
barko
lalaki; guwapo
Delubyo - pagbaha;
Naghahamon - nais
pagkagunaw
makipagtunggalian o
Ipikurero - maluho o makipagsukatan ng
mapili sa pagkain galing o lakas
Karibal - kaagaw; Nahihibang - nawawala
kalaban sa sarili
Mag-aambag - Silbato - tunog na
magbibigay nagbababala
Maghihitso – Singaw - halimuyak;
Tinungo ni Simoun ang ibaba ng kubyerta.
Masikip sa pasahero ang ilalim ng
kubyerta. Naroon ang dalawang estudyate
na pinakukundanganan ng iba - si Basilio
na nag-aaral ng medisina at mahusay nang
manggamot at isang katatapos pa lamang sa
Ateneo, isang makata, si Isagani. Kausap
sila Kapitan Basilio. Napag-usapan si
Kapitan Tiyago. Pinauwi raw siya, ani na
naging tagapayo ng Kapitan nitong mga
huling araw. Napaling ang usapan sa
paaralang balak ng mga estudyante ukol sa
pagtuturo ng mga Kastila. Hindi raw ito
magtatagumpay ayon kay Kapitan Basilio.
Magtatagumpay, ayon sa dalawang binata.
Lumayo ang matandang Basilio. Napag-
Nag-anyaya si Simoun sa pag-inom ng
serbesa. Tumanggi ang dalawa. Ayon kay
Simoun, sinabi ni Padre Camorra na kaya
tamad ang mga Pilipino ay dahil pala-
inom ng tubig at di ng serbesa. Mabilis
na tumugon si Basilio; “Sabihin ninyo
kay Padre Camorra na kung siya ay iinom
ng tubig sa halip ng serbesa, marahil ay
mawawala ang sanhi ng mga usap-usapan”.
At dagdag ni Isagani: “lumuluhod sa alak
at sa serbesa na pumapatay ng apoy; na
kapag pinainit ay sumusulak; nagiging
malawak na dagatan at gumugunaw ng
santinakpan.” Hindi niya pinakinggan ang
pagsingkil ni Basilio.
SIMBOLISMO
KABANAT
A 3:
MGA
Bangkete - Naghihingalo -
handaan malapit ng
Gulilat – mamatay
Pag-uusisa -
nagulat
pagtatanong ng
Hinaing - sunod-sunod
reklamo; Pag-uyam - pang-
problema iinis
Ipain -
gamiting Pinagkakagastahan
patibong –
Naabutan ni Padre Florentino na nagtatawanan ang
mga tao sa itaas ng kubyerta. Pinag-uusapan ng
mga pari ang pagkamulat ng mga Pilipino at pag-
uusig sa mga bayarin sa simbahan.
Pagkaraan ay dumating si Simoun. Aniya, sayang
raw at hindi niya nakita ang mga dinaanan ng
bapor. Wala daw kwenta sa kanya ang alinmang pook
na kanyang makikita kung wala rin namang alamat
ang mga ito.
Kaya naman sinimulang isalaysay ng Kapitan ang
alamat ng Malapad-na-Bato. Anang Kapitan, ito daw
ay banal sa mga katutubo noong una bilang tahanan
ng mga espiritu. Nang tirahan daw ito ng mga
tulisan ay nawala ang takot sa espiritu, sa halip
ay nasalin sa mga tulisan ang takot. Nabanggit ng
Kapitan ang alamat tungkol kay Donya Geronima at
inanyayahan na si Padre Florentino ang
magsalaysay ng alamat.
May magkasintahan umano sa Espanya at ang lalaki
 SIMBOLISMO
Malapad na Batongbuhay:
Pilipinas noon Ang mga tulisan ay ang
mga Kastila na kumamkam at sumira sa
kalikasan at likas na paniniwala`t
kultura natin
Donya Geronima:
Maria Clara Kasal na di natuloy nina
Maria Clara at Crisostomo Ibarra
kaya`t kalungkot-lungkot ang
kinasapitan ni Maria Clara na tila`y
nakakulong sa isang kweba (kumbento)
Pinasaringan ni Ibarra si Padre Salvi
matapos ikwento ang alamat na ito
 MGA TANONG:
1. Paghambingin mo ang lipunang pilipinoat ng
kalagayan ng Bapor Tabo
2. Sino si Simoun? Paano siya pinakikitunguhan ng
mga maghaharing uri sa lipunan at bakit?
3. Anong mensahe ang nais iparating ni Rizal
kaugnay ng kalagayan ng mga pasahero sa ilalim
at itaas ng bapor?