Pendawaian Elektrik

PENGENALAN
• The Institution of Electrical Engineers (IEEE).
• Ibu pejabat di London.
• Sistem pendawaian Malaysia mengikut sistem
• daripada negara Britain.
• Di Malaysia, Suruhanjaya Tenaga (ST) berkuasa
• penuh.
• TNB tidak berkuasa penuh, jika TNB melakukan
• kesalahan ST boleh mengenakan tindakan
terhadap TNB
 SISTEM-SISTEM PENDAWAIAN
• Sistem pendawaian adalah merupakan
pemasangan litar-litar yang mengandungi
pengalir, penebat dan perlindungan mekanik
untuk kabel yang digunakan.
• Dianggap sebagai nama bagi sistem
perlindungan bagi pemasangan dan cara
bagaimana ianya dipasangkan.
 SISTEM-SISTEM PENDAWAIAN
Definisi pendawaian domestik:-
• Pendawaian yang dilakukan di rumah-rumah atau
premis-premis kediaman
Definisi pendawaian industri:-
• Pendawaian yang dilakukan dikilang-kilang atau
perindustrian
• Pendawaian domestik menggunakan kabel yang
mempunyai 2 lapisan penebat .
• Pendawaian industri mempunyai 1 lapisan penebat
kerana kabel pendawaian telah dilindungi oleh conduit
atau trunking.
 SISTEM-SISTEM PENDAWAIAN
Mengikut IEE terdapat 20 jenis pendawaian
Antara jenis pendawaian yang banyak sekali
digunakan di Malaysia:-
• pendawaian permukaan
• pendawaian tersembunyi
• pembuluh
• sesalur
• pendawaian bawah tanah
 SISTEM PENDAWAIAN PERMUKAAN
• Voltan yang digunakan ialah voltan lampau
rendah
• Hanya punca-punca lampu dan kuasa sahaja
dibenarkan di dalam sistem ini
• Boleh dipasang secara terus ke dinding kayu
atau diatas lapik kayu pada dinding batu atau
konkrit
• Kabel yang digunakan mestilah daripada jenis
yang mempunyai tebatan berlapis(PVK)
Pendawaian Permukaan
Pendawaian Permukaan
Pendawaian Permukaan
 SISTEM PENDAWAIAN TERSEMBUNYI

Boleh dibahagi kepada dua jenis

• sistem pendawaian tersembunyi kabel
bertebat
• sistem pendawaian pembuluh tersembunyi
Hanya dibenarkan membawa voltan rendah
PENDAWAIAN TERSEMBUNYI
Pendawaian Tersembunyi
Pendawian Tersembunyi
 SISTEM PENDAWAIAN
PEMBULUH
• Biasanya digunakan di tempat yang terdapat bahaya
kerosakan mekanik, terdedah kepada tindakan kimia,
cecair di bahagian luar bangunan.
• Digunakan di kilang-kilang, bengkel dan makmal.
• Boleh di pasang secara permukaan atau tersembunyi
• Selain daripada memberi perlindungan mekanik atau
kimia, pembuluh yang digunakan boleh dijadikan
sebagai pengalir keselanjaran bumi tambahan
• Terbahagi kepada dua jenis iaitu pembuluh logam dan
pembuluh PVK
Pendawaian Pembuluh
Pendawaian Pembuluh
Pendawaian Pembuluh
 SISTEM PENDAWAIAN
SESALUR
• Biasanya digunakan di tempat yang terdapat
bahaya kerosakan mekanik, terdedah kepada
tindakan kimia,cecair di bahagian luar bangunan.
• Digunakan di kilang-kilang, bengkel dan makmal.
• Selain daripada memberi perlindungan mekanik
atau kimia, pembuluh yang digunakan boleh
dijadikan sebagai pengalir keselanjaran bumi
tambahan
Sistem Pendawaian Sesalur
Sistem Pendawaian Sesalur
Sistem Pendawaian Sesalur
• PENGENALAN KEPADA
PERALATAN & LITAR-LITAR
 LITAR PENGGUNA
• Setiap pemasangan, pengguna haruslah
dilindungi dari:
a) Arus lebihan seperti(Litar pintas dan
beban lampau)
b) kebocoran arus ke bumi bagi mengelakkan
kejutan, kebakaran & sebarang bahaya yg
mungkin terjadi
 Pengenalan Litar
• Setiap alat kawalan dalam pemasangan mestilah
mudah digunakan & mudah dicapai oleh
pengguna
bagi tujuan:-
i) Pengasingan & penyuisan
ii) Perlindungan arus lebihan
iii) Perlindungan kebocoran arus ke bumi
• Litar pengguna terbahagi kepada 2 iaitu:-
i) Litar Kawalan
ii) Litar Akhir
 LITAR KAWALAN

Definisi:
• Litar kawalan ialah turutan alat-alat kawalan
& perlindungan yang terdapat pada litar
utama pemasangan pengguna.
• Litar ini termasuklah pengasingan, pensuisan,
perlindungan arus lebihan dan perlindungan
bocoran arus ke bumi.
 Litar Kawalan
• Alat-alat kawalan dan perlindungan dalam
Litar
• Kawalan adalah seperti berikut:-
• i) FIUS PERKHIDMATAN DAN PENGHUBUNG
NEUTRAL
• Berfungsi sebagai perlindungan arus lebihan
dan menghadkan arus penguna.
Litar Kawalan _FUIS PERKHIDMATAN
Litar Kawalan –Penghubung Neutral
 Litar Kawalan
• ii) JANGKA KILOWATT
• JAM
• Berfungsi sebagai
pengukur jumbled
tenaga yang
digunakan oleh
pengguna bagi
menetapkan kadar
bayaran tarif
Litar Kawalan
 Litar Kawalan
iii) SUIS UTAMA
Terdapat dua jenis iaitu:-
a)Suis fius( rumah lama byk
guna jenis ini)
b)Fius suis( supply terus pd
fius-sekarang byk digunakan)
Suis utama berfungsi sebagai
pengasing/ pensuisan litar &
perlindungan arus lebihan
 Litar Kawalan

iv) PEMUTUS LITAR

BOCOR KE BUMI(ELCB)
Berfungsi sebagai
perlindungan
kebocoran arus kebumi dan
pengasing litar.
LITAR
 Litar Kawalan
v) PAPAN AGIHAN
(DB)
Berfungsi sebagai
pengagih litar
akhir dan
perlindungan
arus lebihan
 Litar Kawalan

v) PAPAN
AGIHAN
(DB)
Berfungsi
sebagai
pengagih litar
akhir dan
perlindungan
arus lebihan
 Litar Kawalan
v) PAPAN
AGIHAN
(DB)
Berfungsi
sebagai
pengagih litar
akhir dan
perlindungan
arus lebihan
Papan Agihan INdustri
Papan Agihan Industri
 LITAR AKHIR
• Litar akhir adalah litar yang disambungkan keluar
dari kotak fius agihan(DB) dan berakhir di beban
atau soket alur keluar atau kelengkapan elektrik
di pemasanagn itu. (mula dari DB dan berakhir ke
beban penggun
• Terdapat 2 jenis litar akhir:-
i) litar pencahayaan (litar lampu, kipas,loceng dan
jam elektrik)
• ii) Litar Kuasa( soket alur keluar(SAK) biasanya-
13A, 15A)
 Litar Akhir
i) Litar pencahayaan
• Litar ini termasuk untuk lampu, kipas siling,
loceng pintu dan jam elektrik. Jumlah beban
yang boleh dipasang pada satu litar kecil akhir
lampu adalah berkadaran 5A.
• Setiap satu point lampu atau kipas dianggarkan
• berkadaran 100W.
• Satu litar akhir bagi litar lampu/kipas jumlah
point maksima ialah 10 poin lampu dan kipas
 Litar AKhir
ii) Litar Kuasa
• Litar pendawaian kuasa terbahagi kepada dua
jenis:-
1) Litar jejari
2) Litar gelang(ring)
1) Litar Jejari
• Litar ini adalah sejenis litar pendawaian biasa
di mana dawai Hidup-(L), dawai Neutral(N)
dan dawai Bumi(E) diambil dari kotak fius
agihan sebagai satu litar akhir dan
disambungkan ke punca soket alur keluar(SAK)
Litar Akhir
 Litar Akhir
PERATURAN IEE
• Saiz kabel minima yg boleh digunakan ialah
2.5mm2 pvc/pvc.
• Sekiranya bilik hendak dipasang dengan soket
alur/alir keluar kurang dari 30m2 maka bilangan
maksimum yang boleh dipasang ialah sebanyak 6
unit soket alur keluar dan dikawal oleh fius yang
– berkadaran 20 amp
 Litar Akhir
• Jika keluasan bilik melebihi 30m2, maka bilangan
soket alir keluar yang dibenarkan ialah 2 unit soket
alir keluar sahaja.
• Sekiranya soket alir keluar hendak dipasang dalam
bilik yang berasingan, maka bilangan soket alir
keluar yang dibenarkan adalah sebanyak 6 unit
soket yang dikawal oleh fius yang berkadaran 30
amp, dan saiz kabel yang digunakan adalah 4mm2
pvc/pvc
 Litar Akhir
2) LITAR GELANG
• Kabel litar gelang mestilah bermula dari satu fius
di dalam kotak fius agihan dan disambungkan ke
tiap-tiap punca soket alir keluar(SAK) dan akhirnya
hendaklah kembali ke fius asalnya.
• Jumlah SAK di dalam litar gelang hendaklah tidak
melebihi 10 unit SAK dengan keluasan
bilik/kediaman yang tidak melebihi 100m2
• Saiz kabel yang digunakan ialah tidak kurang dari
2.5mm2 dan fius yg mengawal litar ini tidak
melebihi 30 amp.
 Litar Akhir
• Dapur Elektrik termasuk dalam litar kuasa.
• Dapur elektrik yg tidak melebihi 3kW bolehlah
disambung pada soket SAK 15 amp.
• Saiz flexible cord tidak kurang dari 50/0.25 mm2
• Dapur yang lebih besar tapi tidak melebihi 8kW
mestilah disambung tetap dan kadaran kuasanya
ialah 30 amp. Unit kawalan dapur mestilah di
pasang pada jarak 2 meter meter dari dapur
elektrik dan disambungkan terus kepada kotak
fius agihan dengan SAK 13 amp.
 Litar Akhir
• Penyaman udara yang berkadaran sehingga 1 ¼
kuasa kuda boleh disambung pada SAK 15 amp
beserta penghidup.
• Sais flexible cord yang digunakan adalah tidak
kurang dari 50/0.25mm2.
• Penyaman udara yang 1 ½ hingga 3 kuasa kuda
mestilah disambung tetap kpd kotak fius agihan
dan kadar arus tidak melebihi 30 amp. Pengasing
dan penghidup yang mempunya ‘No volt coil’ mesti
dipasang berhampirannya.