Professional Documents
Culture Documents
WASTONG GAMIT NG SALITA Handouts
WASTONG GAMIT NG SALITA Handouts
wastong
gamit ng
salita
Ng at nang
Gamit ng ng
Ginagamit bilang pantukoy
Halimbawa:
Nag- aaral ng Ilokano si Sonia.
Pangngalan
Halimbawa:
May batang nahulog.
Pandiwa
Halimbawa:
May sasayaw na babae mamayang gabi.
Pang- uri
Halimbawa:
May bagong bahay na nasunog.
Panghalip na paari
Halimbawa:
May kanya- kanya tayong alam.
Pantukoy na mga
Halimbawa:
May mga batang pupunta dito mamaya.
Pang- ukol na sa
Halimbawa:
May sa kalabaw ang boses ng taong iyan.
Gamit ng mayroon
Sinusundan ng panghalip na palagyo Halimbawa:
Mayroon kaming dadaluhang pulong bukas.
Subukan
“tingnan kung ano ang ginagawa ng isang tao
o ng mga tao”
Halimbawa:
Subukin mong gamitin ang sabon na ito.
Subukan nila ang disiplina ngmga mag- aaral.
Pahirin at
pahiran
Pahirin
pag- aalis o pagpapawi o pagtatanggal ng
isang bagay.
Pahiran
paglalagay ng bagay
Halimbawa:
Pahirin mo ang dumi sa iyong mukha
Pahiran mo ng pulang pintura ang gate.
Walisin at
walisan
Walisin
pandiwang pokus sa layon
Walisan
pandiwang pokus sa ganapan
Halimbawa:
Walisin mo ang mga tuyong dahon sa
bakuran.
Walisan mo ang bakuran.
MALIBAN AT
BUKOD
Maliban
(except o aside) may kahulugang matangi sa bagay na
binanggit ay wala nang iba
Bukod
(in addition to o besides) karagdagang sa mga bagay na
binanggit
Halimbawa:
Maliban sa lupa, wala na siyang maiiwan sa nag- iisang
anak.
Bukod sa lupa, may bahay pa siyang maiiwan sa nag-
iisang anak.
Kung at kong
Gamit ng kung
Ginagamit na pangatnig sa mga
sugnay na di makapa- iisa sa mga
pangungusap na hugnayan.
Halimbawa:
Kung siya’y narito, tayo’y magiging
magulo.
Gamit ng kong
Buhat sa panghalip na ko, ang kong ay nilalagyan
lamang ng pang- angkop na ng sa pakikiugnay sa
salitang sumusunod:
Halimbawa:
Ipinagtapat kong may nangyari.
Din at rin; daw
at raw; doon at
roon
Gamit ng din, daw, doon
Ginagamit kapag ang nauunang salita
ay nagtatapos sa katinig maliban sa w
at y
Halimbawa:
Napanood din nila ang pelikula.
Napanood daw nila ang pelikula.
Napanood doon nila ang pelikula.
Gamit ng rin, raw, roon
Ginagamit kapag ang nauunang salita ay nagtatapos
sa patinig. Ang w at y ay itinuturing na malapatinig.
Samakatuwid, ang rin, raw, roon ay ginagamit kapag
ang sinusundang salita ay nagtatapos sa mga titik na
ito.
Halimbawa:
Himala rin ang kailangan niya.
Kaliwete raw ang dalaga.
Umuwi roon ang kanyang asawa.
IKA AT IKA-
Gamit ng ika
Ginagamit bilang panlapi sa
bilang na isinusulat bilang salita.
Halimbawa:
ikatlong taon
ikalimang araw
Gamit ng ika-
Ginagamit ang ginitlingan na “ika”
bilang panlapi kung mismong bilang
ang isusulat.
Halimbawa:
ika- 25 ng Enero
ika- 5 taon
Maka at maka-
Gamit ng maka
Ginagamit ang “maka” na walang
gitling kung pangngalang pambalana
ang kasunod na salita.
Halimbawa:
Naglunsad ng poetry reading ang mga
makabayan.
Gamit ng maka-
Ginagamit ang may gitling na “maka-” kapag
sinusundan ng pangngalang pantangi.
Halimbawa:
Maka- Nora ang mga nanonood ng kanyang mga
pelikula.
Sina
at
sila
Ginagamit ang sina kapag ito ay sinusundan
ng mga pangngalan na tinutukoy sa
pangungusap.
Halimbawa:
Naglilinis sina Gel at Lisette ng bahay.
Ginagamit ang sila bilang panghalip na panao.
Halimbawa:
Umalis na sila kanina pang umaga
PINTO
AT
PINTUAN
Ginagamit ang pinto bilang pantukoy sa bahagi ng
daanan na isinasara at ibinubukas.
Halimbawa:
Isinara niya ang pinto upang hindi makapasok ang
magnanakaw.
Hindi pa napipinturahan ang pinto sa pintuan.