VEZANI GENI I CROSSING OVER

VEZANI GENI
• Ukrštanjem graška ljubičaste boje cvijeta i
izduženog polena sa graškom crvene boje
boje cvijeta i okruglog polena Bateson (1905)
je dobio:
– 1528 biljaka ljubičaste boje cvijeta i izduženog
polena
– 106 biljaka ljubičaste boje cvijeta i okruglog polena
– 117 biljak crvene boje cvijeta i izduženog polena
– 381 biljka crvene boje cvijeta i izduženog polena
• Očekivajući omjer cjepanja 9:3:3:1 (dihibridno
ukrštanje), hi-kvadrat testom Bateson je
oborio pretpostavljenu hipotezu
 VEZANI GENI
• Utvrđeni omjer cjepana je ustvari bio
(približno) 14:1:1:3,5
• Zaključeno je da se lokusi za oblik polena i
boju cvijeta nalaze na istom hromosomu
 VEZANI GENI
• Broj hromosoma kod
organizam je jako mali
u poređenju sa brojem
gena kod istih, te se na
svakom hromosomu
nalaze po desetine pa i
stotine hiljada gena
• Geni koji se nalaze na
istom hromosomu se
nazivaju vezanim ili
“linkage” genima
 CROSSING OVER
• Ukoliko bi prilikom mejoze dolazilo samo do
prostog parenja homolognih hromosoma,
geni koji se nalaze na istom hromosomu
uvijek bi se prenosili zajedno
• Jedinu promjenu bi omogućavale mutacije
 REKOMBINACIJA VEZANIH GENA

• Predstavljaju posljedice
recipročnih zamjena
dijelova nesestrinskih
hromatida
• Data rekombinacija se
vrši preko hijazmi, tj
fizičkih veza između
hromosoma
• Nastala rekombinacija
gena uvjetuje i
rekombinaciju osobina
 TIPOVO REKOMBINACIJE

• Jednostruki crossing
over
• Dvostruki crossing
over
• Dvostruki crossing
over između četiri
hromatide
• Dvostruki crossing
over između tri
hromatide
 HROMOSOMSKE MAPE

• Geni su linearno
raspoređeni na
hromosomu
• Procenat crossing overa
između dva genska
lokusa je direktno
proporcionalan njihovoj
međusobnoj udaljenosti
• Predstavljanjem
rasporeda gena na
hromosomu (grafički)
dobijamo hromosomsku
mapu
 ZNAČAJ VEZANIH OSOBINA I
CROSSING OVER-a
• Bez crossing over-a vezanost osobina bi
predstavljala konzervativnu pojavu u
prirodi
• Omogućava stvaranje gameta sa
rekombinovanim roditeljskim
svojstvima
• Hromosomske mape stvorene na
osnovu frekvencije crossing over-a
pružaju korisne informacije za
oplemenjivački rad