Interakcija nealelnih

gena
Interakcija gena
 Organizam predstavlja složen sistem kod
kojeg većina svojstva su uslovljena s većim
brojem gena, njihovom interakcijom i
interakcijom sa faktorima sredine
 Interakcija između gena koji nisu aleli (ne
nalaze se na istim lokusima homolognih
hromosoma) naziva se interalelna interakcija
Epistatični i hipostatični geni
 Određeni dominantan gen
(A) može biti dominantniji
od drugog gena (B), te
ukoliko su skupa može
blokirat njegovu ekspresiju
 U datom slučaju
dominantniji gen (A) ima
epistatičan, a manje
dominantan gen
(B)hipostatičan efekat
Komplementarni geni
 Primjer navedenog
sistema naslijeđivanja
je boja aleuronskog
sloja kod kokuruza
 Boja sloja je uvjetovana
sa ekspresijom tri gena
koji se nalaze na
različitim hromosomima
(komplementarnim
genima)
 Komplementarni geni
 Crvena boja alurona se
pojavljuje samo u slučaju
da su prisutna tri
dominantna gena A, C, R
 Sve ostale kombinacije
uvjetuju pojavu bezbojni
aleuron
 Iz navedenog razloga
biljke koje su recesivne po
pitanju ovog sojstva mogu
dati dominatno potomstvo
 Inhibitorni geni
 Određen dominantan alel (A) je
blokiran u svojoj ekspresiji od
strane drugog dominantnog gena
(B), koji se nalazi na drugom
genskom lokusu
 Dolazi do ispoljavanja recesivne
osobine (a) kao da dominantni
alel (A) uopće nije prisutan
 U datom slučaju gen (B)
predstavlja inhibitorni gen
Pleiotropni efekat gena
 Predstavlja slučaj kada određeni gen utiče na
razvoj više svojstava
 Poligeno
naslijeđivanje
Poligeno naslijeđivanje
 Kvalitativno naslijeđivane-
 uvjetovano aktivnošću jednim, dva ili tri gena koji
ispunjavaju potpunu ili djelomičnu
dominantnost na svojim alelima
 Posjeduju diskontinuiranu varijabilnost (npr
boja cvijeta ili oblik sjemena)
 Uvjetovani su major genima
Poligeno naslijeđivanje
 Kvantitativno naslijeđivanje-
 uvjetovano aktivnošću većeg broja gena,
pojedinačno slabog dejstva ali svaki doprinosi
snažnijoj ekspresiji
 Posjeduju kontinuiranu varijabilnost (visina,
težina, prinos, sadržaj masti i proteina)
 Svojstva su uvjetovana minor genima
Poligeno naslijeđivanje
 Postoje tri vrste djelovanja poligenskih
svojstava:
 Aditivnost- predstavlja zbir negativnih i pozitivnih
efekata pojedinih gena
 Dominantnost- pojedini kvantitativni geni mogu
imati dominantan efekata u ispoljavanju svojstva
 Transgresivno cijepanje- predstavlja slučaj kada
potomstvo zahvaljujući kompleksnosti interakcije
kvant. Svojstava se znatno razlikuje od oba
roditelja u datom svojstvu
Poligeno naslijeđivanje
 Ekspresija svojstava nije samo uvjetovana
naslijednom osnovom, što pogotovo važi kod
kvantitativnih osobinama
 Fenotipska varijabilnost uvjetovana je:
 Genotipom
 Faktorima vanjske sredine
 Interakcijom vanjskih faktora i genotipa