HROMOSOMI I

HROMOSOMSKE
GARNITURE
RAZINE NAMOTAVANJA (SPIRALIZACIJE) DNK

 Dupla DNK spirala

(prečnik: 2 nm)
 Nukleosom

(prečnik: 11 nm)
 Nukleofilament

(prečnik: 30 nm)
 Solenoid

 Supersolenoid

 Hromosom
Diploidna hromosomska
garnitura i kariogram (čovjeka)
Karakteristični hromosomski
brojevi nekih biljaka
Karakteristični hromosomski
brojevi nekih životinja
Osnovne karakteristike i
elementi građe hromosoma
1. Hromatide
2. Primarno suženje
3. Sekundarno suženje
4. Drška satelita (br. 3)
5. Satelit
6. Duži hromosomski krak
7. Kraći hromosomski krak
8. Heterohromatin
Osnovne karakteristike i
elementi građe hromosoma
1. Spirala DNK
2. Hromatide
3. Primarno suženje
(centromera)
4. Sekundarno suženje
(drška satelita)
5. Hromosomski kraci
6. Satelit
7. Heterohromatinski region
8. Euhromatinski region
9. Telomera
Morfološka organizacija
humanih hromosoma
1. Centromera a. Telocentrik
2. Kratki krak (p) b. Akrocentrik
3. Dugi krak (q)
c. Submetacentrik
4. Satelit
d. Metacentrik
5. Drška satelita
6. Hromatin
MITOZA
FAZE MITOZE

INTERFAZA PROFAZA PROMETAFAZA

METAFAZA ANAFAZA TELEFAZA

 MITOZA
 Predstavlja diobu somatskih ćelija
(2n), pri čemu se formiraju dvije
“kćerinske” ćelije od jedne
“materinske”

 “Kćerinska” jedra su po sastavu i

broju hromosoma jednaka među
sobom, kao i sa “materinskim”

 Sve tri ćelije su jednake po

genetskom sastavu
 INTERFAZA
 Predstavlja fazu u kojoj se hromosomi
precizno dupliciraju
 Sastoji se od slijedećih potfaza:
 G1- razdoblje rasta, za koje vrijeme
se povećava jezgra i citoplazma
 S- sinteza DNK i histon-a što dovodi
do udvostručavanja izduženih
hromosoma
 G2- sinteza proteina i uvod u diobu
same ćelije, te akumulacija ATP-a
PROFAZA
 Predstavlja fazu u kojoj
počinje proces aktivne diobe
ćelije
 Hromosomski konci, veoma
dugački, tanki i isprepleteni
 Hromosomi se spiraliziraju i
kondenziraju na 1/5
prvobitne dužine
 Jedarce nestane, te se
formira vreteno mitozisa
 PROMETAFAZA

 Kratak period za vrijeme

kojeg dolazi do kretanja
hromosoma prema centru
ćelije tj. diobenom
vretenu
METAFAZA
 Hromosomi se u ovoj
fazi nalaze u
ekvatorijalnoj ravni sa
svojim centromerima,
dok kraci hromosoma
“vise” u citoplazmi
 U ovoj fazi hromosomi
su potpuno
kontrahovani i imaju
maksimalnu debljinu
ANAFAZA
 Predstavlja fazu u kojoj
se hromosomi uzdužno
prepolove, dijele se na
hromatide te počinje
njihov transport u
pravcu polova
 Mitozisno vreteno
nestaje na kraju ove
faze
TELOFAZA
 Hromosomi se transportuju na
polarne regione, te bivaju jako
zbijeni
 Dolazi do despiralizacije i
postupnog ispružavanja
hromosoma
 Hromomeri se dekondenziraju,
diferenciraju se eu- i hetero
hromatin
 Na kraju ove faze formira
fragmoplast koji dijeli ćeliju na
dvije nove ćelije
Mitoza na hromosomskom nivou