TOK MITOZE

VREMENSKI TOK MITOZE

 M- Mitoza (crvena)
 G1- Period prije DNK
sinteze/replikacije/
dupliciranje (plava)
 S- DNK
sinteza/replikacija/
dupliciranje (roza)
 G2- Period poslije DNK
sinteze/replikacije/
dupliciranje
REPLIKACIJA
DNK
VEZIVANJE SESTRINSKIH
HROMATIDA
 PAKOVANJE DNK
 Spiralizacija - kompaktna DNK za transport

 Despiralizacija - DNK se može čitati

 Skraćivanje - kompaktna DNK za transport

 Izduživanje- DNK se može čitati

HOMOLOGNI HROMOSOMI
 Čine homologni par
hromosoma u
svakom diploidnom
organizmu
 Jednake su veličine
i oblika
 Sadrže istodobne
gene, ali mogu
sadržati različite
alele
TOK MEJOZE
 MEJOZA
(redukciona dioba)

 Predstavlja tip ćelijske diobe tokom koje se diploidni

hromosomski broj somatskih (2n) ćelija svodi na
haploidni broj u gametima (n)
 U interfazi dolazi do do precizne duplikacije hromosoma
 U dvijema uzastopnim diobama (MEJOZA I i MEJOZA II)
dolazi do raspodjele hromosoma i stvaranja haploidnih
gameta (reproduktivnih ćelija)
 MEJEOZA I
(PROFAZA I)
 Leptoten- hromosomi su
u obliku tankih niti,
dvostruke građe i
diploidnog broj

 Zigoten- početak Leptoten

konjugacije homolognih
hromosoma
 Spiralizacija i skraćivanje
hromosoma
 Upareni hromosomi se
nazivaju bivalenti ili
tetrade
Zigoten
 MEJEOZA I
(PROFAZA I)
 Pahiten- bivalenti se
znatno skraćuju
 Pred kraj počinje
razdvajanje konjugiranih
hromozoma

 Diploten- nastavak Pahiten

skraćivanja i razdvajanja
konjugiranih hromozoma
 Mjesto vezivanja
hromozoma nazivaju se
hijazme

Diploten
 MEJEOZA I
(PROFAZA I i PROMETAFAZA I)
 Dijakineza- nastavak
skraćivanja bivalenata i
razdvajanja homolognih
hromozoma
 Dezorganizacija jedrove
membrane

 Prometafaza I- kratka
faza u kojo bivalenti se
kreću prema ekvatorijalnoj
Dijakineza
ravni
 MEJEOZA I
(METAFAZA I)

 Metafaza I- faza u kojoj

se bivalenti nalaze u
ekvatorijalnoj ravni

 Formirane hijazme se
pomjeraju prema krajevima
 Formiranje poluniti
diobenog vretena
Metafaza I
 MEJEOZA I
(ANAFAZA I)

 Anafaza I- razdvojeni
homologni hromosomi
kreću se prema
polovima
 Jedinice razdvajanja su
cijeli hromosomi (dvije
hromatide)
 Bivalenti => Univalenti
 Tetrade => Dijade
Anafaza I
 MEJEOZA I
(TELOFAZA I)

 Telofaza I- dolazak
anafaznih hromosoma na
polove ćelije
 Formiranje jedrovih
membrana
 Citokinezom se formiraju
dvije ćelije

Telofaza I
 CROSSING OVER
 Ukoliko bi prilikom mejoze dolazilo samo do prostog
parenja homolognih hromosoma, geni koji se
nalaze na istom hromosomu uvijek bi se prenosili
zajedno
 Jedinu promjenu bi omogućavale mutacije
 REKOMBINACIJA VEZANIH GENA

 Predstavljaju posljedice
recipročnih zamjena
dijelova nesestrinskih
hromatida
 Data rekombinacija se
vrši preko hijazmi, tj
fizičkih veza između
hromosoma
 Nastala rekombinacija
gena uvjetuje i
rekombinaciju osobina
 MEJEOZA II
(PROFAZA II i METAFAZA II)
 Profaza II- kratka faza sa
upadljivo razdvojenim
hromatidama

Profaza II
 Metafaza II- hromozomi u
ekvatorijalnoj ravni,
znatno kraći od istih u
metafazi I

Metafaza II
 MEJEOZA II
(ANAFAZA II i TELOFAZA II)

 Anafaza II- razdvajaju

sestrinske hromatide
(monade)

Anafaza II
 Telofaza II- monade
stižu na polove, te
dolazi do…

Telofaza II
CITOKINEZA I OBRAZOVANJE
GAMETA

MEJOZA

TETRADA
MITOZA versus MEJOZA
MITOZA <=> MEJOZA
Kretanje broja hromosoma i količine
hromosomskog materijala u mitozi
 A- kretanje broja
hromosoma
(hromatida)
 Kretanje tzv.
Karbonske vrijednosti
jedra
Kretanje broja hromosoma i količine
hromosomskog materijala u mejozi
 A- kretanje broja
hromosoma
(hromatida)
 Kretanje tzv.
Karbonske vrijednosti
jedra
 MITOZA <=> MEJOZA

MEJOZA

MITOZA
GAMETOGENEZA
 TEST
1.) Kako se zove ćelijska dioba pri kojoj se formiraju gameta kod viših biljaka i
životinja?
2.) U kojoj od navedenih procesa se ne vrši replikacija (precizno dupliciranje)
DNK?
a) Mejoza I
b) Mejoza II
c) Mitoza
3.) Domaća ovca predstavlja diploidan organizam koji posjeduje 2n=54
hromozoma. Koliko hromozoma sadrže njene gameta i kako se naziva ta
hromosomska garnitura?
4.) Proizvod spajanja spermatozoida i jajne ćelije je:
a) Diploidna zigota
b) Haploidna zigota
c)Triploidna zigota
5.) Glavna razlika između mitoze i mejoze je:
a) Mitozom nastaju dvije ćelije sa različitom genetskom informacijom
b) Mejozom nastaju četiri kćeri ćelije sa potpuno istom genetskom informacijom kao
kod majke ćelije
c) Mejozom nastaju četiri kćerke ćelije sa polovinom genetičkog materijala u
odnosu na majku ćeliju
d) Mejozom nastaju četiri kćerke ćelije sa istom međusobnom genetskom
informacijom, ali različitom genetskom informacijom od majke
6.) Objasni razliku između sestrinskih i nesestrinskih hromatida!
 TEST
1.) Kako se zove ćelijska dioba dioba pri kojoj se formiraju dvije identične
kćerke ćelije kod viših biljaka i životinja?
2.) U kojima od navedenih procesa se vrši replikacija (precizno dupliciranje)
DNK?
a) Mejoza I
b) Mejoza II
c) Mitoza
3.) Čovjek (Homo sapiens) predstavlja diploidan organizam koji posjeduje
2n=46 hromozoma. Koliko hromozoma sadrž njegove gamete i kako se
naziva ta hromosomska garnitura?
4.) Proizvod spajanja spermatozoida i jajne ćelije je:
a) Diploidna zigota
b) Haploidna zigota
c)Triploidna zigota
5.) Glavna razlika između mitoze i mejoze je:
a) Mitozom nastaju dvije ćelije sa različitom genetskom informacijom
b) Mejozom nastaju četiri kćerke ćelije sa međusobnom različitom
genetskom informacijom
c) Mejozom nastaju četiri kćeri ćelije sa potpuno istom genetskom
informacijom kao kod majke ćelije
d) Mejozom nastaju četiri kćerke ćelije sa istom međusobnom genetskom
informacijom, ali različitom genetskom informacijom od majke
6.) Objasni razliku između homolognih i ne homolognih hromozoma!