BAB 2.

2:
PENAWARAN

UNIT EKONOMI AEO15 1

 2.2.1 Objektif Pengajaran
a. Mentakrifkan penawaran
b. Menerangkan jadual dan keluk
penawaran firma
c. Menerangkan Hukum penawaran
d. Menerangkan fungsi dan persamaan
penawaran
e. Membentuk keluk penawaran pasaran

UNIT EKONOMI AEO15

 2.2.1. TEORI PENAWARAN

a. Takrifan Penawaran

Penawaran ialah kuantiti barang dan

perkhidmatan yang ingin dan mampu
dijual/ditawarkan oleh pengeluar pada tingkat
harga tertentu dan dalam tempoh masa tertentu.

UNIT EKONOMI AEO15

 b. Jadual penawaran dan keluk penawaran

Jadual penawaran adalah jadual yang menunjukkan

hubungan antara harga sesuatu barang dengan
kuantiti ditawarkan oleh firma terhadap barang
tersebut.

Keadaan Harga (RM) Kuantiti

ditawarkan
A 4 8
B 3 6
C 2 4
D 1 2

UNIT EKONOMI AEO15

 Huraian jadual

 Jadual menunjukkan hubungan positif antara harga

barang dan kuantiti barang yang ditawarkan.
 Semakin rendah harga barang semakin kurang
kuantiti barang yang ditawarkan.

 Berdasarkan jadual, satu keluk penawaran dapat

dilukis seperti berikut:

UNIT EKONOMI AEO15

 Rajah: Keluk Penawaran

Harga
S
B
4
A
2

0 4
8 Kuantiti

UNIT EKONOMI AEO15

  Keluk penawaran ditakrifkan sebagai keluk yang
menunjukkan kuantiti yang ditawarkan oleh
seseorang pengeluar pada pelbagai tingkat
harga.
 Keluk penawaran bercerun positif. Ini
menunjukkan hubungan positif antara harga
sesuatu barang dengan kuantiti barang yang
ditawarkan.
 Keluk penawaran mencerun ke atas dari kiri ke
kanan.

UNIT EKONOMI AEO15

 c. Hukum penawaran

Hukum penawaran menerangkan hubungan antara

harga dengan kuantiti ditawar adalah langsung
(positif).

Apabila harga sesuatu barang meningkat, kuantiti

ditawar akan meningkat dan apabila harga sesuatu
barang jatuh, kuantiti ditawar akan jatuh dengan
andaian ceteris paribus.

Ceteris paribus.
ialah faktor-faktor lain selain harga barang itu sendiri
diandaikan tidak berubah/ malar.

UNIT EKONOMI AEO15

 Hukum ini menunjukkan wujud hubungan positif
antara tingkat harga dan kuantiti ditawar. Ini
disebabkan:-
 Harga yang tinggi memberi keuntungan yang lebih
kepada pengeluar, jadi pengeluar akan menawarkan
lebih banyak barang.

 Harga yang tinggi , menyebabkan pengeluar

berpendapat barang tersebut sangat diminta oleh
pengguna tetapi penawarannya kurang di pasaran.

 Pengeluar akan menambahkan penawaran untuk

memenuhi permintaan.

UNIT EKONOMI AEO15

 d. Fungsi dan persamaan penawaran

Persamaan penawaran menunjukkan

hubungan antara tingkat harga dan kuantiti
yang ditawarkan.

Qs = a + bP

Qs = Kuantiti ditawar
a = Pemalar yang menunjukkan kuantiti ditawar pada harga
b = kosong
Kecerunan keluk penawaran
P = Harga

UNIT EKONOMI AEO15

 Contoh Pengiraan:
(Kaedah persamaan serentak)

Katakan harga asal ialah RM5 dan kuantiti ditawar

adalah sebanyak 100 dan apabila harga meningkat
kepada RM15, kuantiti ditawar meningkat kepada
120.

100 = a + 5b …………. (1)

120 = a + 15b .…………. (2)

(2) - (1) 20 = 10b

b = 20/10
b = 2

UNIT EKONOMI AEO15

 Gantikan b dalam mana-mana persamaan, katakan
dalam persamaan (1):

100 = a - 5(2)
a = 100 – 10
a = 90

Maka fungsi penawaran ialah

Qs = 90 + 2P

UNIT EKONOMI AEO15

 e. Penawaran Pasaran

Penawaran firma:
 Penawaran sesuatu barang dan
perkhidmatan oleh sebuah firma pada tingkat
harga tertentu dan dalam jangka masa
tertentu.
Penawaran pasaran:
 Penawaran semua firma dalam pasaran yang
dicampurkan pada tingkat harga tertentu dan
dalam jangka masa tertentu.

UNIT EKONOMI AEO15

 Jadual Penawaran Firma

Keadaan Harga (RM) Qs

A 5 80
B 4 70

C 3 60

D 2 40

Jadual penawaran firma menunjukkan hubungan antara harga dan

kuantiti yang ditawarkan oleh sesebuah firma bagi sesuatu barang.

UNIT EKONOMI AEO15

 Berdasarkan jadual penawaran firma, keluk
penawaran firma dapat dibentuk seperti berikut:
harga
S
A
5
B
4
3 C
D
2

40 60 70 80 kuantiti

UNIT EKONOMI AEO15

 Keluk Penawaran Pasaran

Keluk penawaran pasaran dibentuk dengan

menjumlahkan keluk penawaran semua firma dalam
pasaran secara mendatar seperti jadual dan rajah
berikut:
Keadaan Harga Qs Qs Penawaran
Firma A Firma B Pasaran
A 4 8 14 22

B 3 5 10 15

C 2 3 6 9

D 1 0 2 2

UNIT EKONOMI AEO15

 Keluk penawaran firma dan pasaran
KELUK PENAWARAN
KELUK PENAWARAN KELUK PENAWARAN
FIRMA B
FIRMA A PASARAN
P SA P SA P SP

A A A
4 4 4
B B B
3 3 3
SA SA SP

5 8 Q 10 14 Q 15 22 Q

UNIT EKONOMI AEO15

2.2.2. Faktor-faktor yang mempengaruhi
penawaran
a. Harga barang itu sendiri
b. Harga barang lain
(penawaran bersama dan penawaran bersaing)
c. Kos pengeluaran
d. Matlamat pengeluar
e. Teknologi
f. Dasar kerajaan
g. Bilangan firma
h. Musim

*a hingga e untuk firma sahaja

*f hingga h untuk pasaran

UNIT EKONOMI AEO15

 a. Harga barang itu sendiri

Dengan andaian ceteris paribus, semakin tinggi

harga sesuatu barang, semakin banyak kuantiti
barang ditawarkan. Sebaliknya semakin rendah
harga sesuatu barang semakin kuranglah kuantiti
barang ditawarkan.
( Keluk penawaran sendiri/ pergerakan
disepanjang keluk penawaran)

UNIT EKONOMI AEO15

 Rajah: Perubahan harga barang itu sendiri

Harga
S
A
P1
B
P
C
Po

Qo Q Q1 kuantiti

UNIT EKONOMI AEO15

b. Harga barang lain
i . Penawaran Bersama
ii. Penawaran Bersaing
i. Penawaran Bersama

Melibatkan barangan yang akan dikeluarkan secara

bersama-sama dengan pengeluaran barang lain.
Contohnya: Daging lembu dan kulit lembu merupakan
penawaran bersama. Kenaikan harga daging lembu
menyebabkan pertambahan penawaran kulit lembu.
(Keluk Penawaran beralih)

UNIT EKONOMI AEO15

 ii. Penawaran bersaing

Penawaran bersaing melibatkan barangan yang

pengeluarannya dapat diganti dengan mudah
untuk mengeluarkan barang lain yang
menggunakan faktor-faktor ekonomi yang sama.

Contohnya:
Sayur bayam dan sayur sawi. Kedua-dua ini
dapat dikeluarkan dengan faktor yang sama.
Kenaikan harga bayam menyebabkan penawaran
barang bersaing (sawi) berkurang.

UNIT EKONOMI AEO15

 Rajah: Perubahan harga barang lain (edit)

P (RM)
Qs1
Qs2
Qs0

Po

Po q1 q0 q2 Qs1

UNIT EKONOMI AEO15

 c. Kos pengeluaran

Kenaikan kos pengeluaran seperti tanah, modal

dan buruh menyebabkan keuntungan firma
terjejas. Sekiranya harga barang yang dijual
dipasaran tetap. Maka untung firma akan
berkurang. Seterusnya firma akan cuba
mengurangkan bilangan penawaran barang
dan perkhidmatan.

UNIT EKONOMI AEO15

 Rajah: Perubahan Kos pengeluaran

P (RM)
Qs1
Qs2
Qs0

Po

Po q1 q0 q2 Qs1

UNIT EKONOMI AEO15

 d. Matlamat Pengeluar

Memaksimumkan keuntungan:
Jika pengeluar bertujuan memaksimumkan
keuntungan, maka ia akan mengurangkan
penawarannya.

Memaksimumkan pengeluaran:
Ia akan menawarkan barang seberapa
banyak yang mampu. Contoh firma yang dimiliki
oleh kerajaan

UNIT EKONOMI AEO15

e. Teknologi

 Penggunaan teknologi moden dan canggih

dapat meningkatkan daya pengeluaran
sesebuah firma. Melalui teknologi moden,
penghasilan barang secara besar-besaran
dapat dilakukan. Oleh itu keupayaan
penawaran dapat ditingkatkan.

UNIT EKONOMI AEO15

 f. Dasar Kerajaan
Cukai :
 Untuk menggalakkkan penawaran tempatan kerajaan
mengenakan cukai keatas barang diimport. Kenaikan
harga barang diimport menyebabkan permintaan
barang tempatan meningkat. Seterusnya penawaran
dalam negara bertambah
Subsidi :
 pemberian subsidi kerajaan terhadap firma tempatan
akan menyebabkan kos pengeluaran berkurang.
Keadaan ini dapat menggalakkan firma
mempertingkatkan pengeluaran sesuatu barang.

 Kempen , undang-undang

UNIT EKONOMI AEO15

 g. Bilangan firma
 Secara umumnya semakin ramai
pengeluar dalam sesuatu barang,
semakin tinggi kuantiti penawaran barang
tersebut.

h. Musim .
 Pada musim tengkujuh, penawaran ikan
atau getah akan berkurangan.

UNIT EKONOMI AEO15 29

2.2.3 Perubahan Kuantiti yang ditawarkan
(Perubahan pada satu keluk penawaran)

 Perubahan dalam kuantiti ditawar disebabkan

oleh perubahan harga barang itu sendiri.
Faktor-faktor lain diandaikan tetap. Ia
merupakan pergerakan titik disepanjang keluk
penawaran yang sama.

 Kenaikan harga menyebabkan kuantiti

ditawarkan bertambah.

 Penurunan harga menyebabkan kuantiti

ditawarkan jatuh.

UNIT EKONOMI AEO15

 Rajah: Perubahan kuantiti yang ditawarkan

Harga
S
A
P1
B
P
C
Po

Qo Q Q1 kuantiti

UNIT EKONOMI AEO15

Perubahan Penawaran ( Peralihan Keluk Penawaran )

 Ia merujuk kepada peralihan keluk

penawaran sama ada ke kanan atau ke kiri
disebabkan oleh perubahan dalam faktor-
faktor lain selain daripada perubahan harga
barang itu sendiri.
 Contohnya : Peningkatan teknologi akan
menambahkan penawaran. Peralihan ini
dipanggil pertambahan penawaran
 Peningkatan kos pengeluaran akan
menyebabkan pengeluar mengurangkan
penawaran. Peralihan ini dikenali sebagai
pengurangan penawaran.

UNIT EKONOMI AEO15

 Rajah: Perubahan Penawaran

P (RM)
Qs1
Qs2
Qs0

Pengurangan
penawaran
Po Pertambahan
penawaran

Po q1 q0 q2 Qs1

UNIT EKONOMI AEO15

 2.2.4 Penawaran Luar Biasa :
Keluk Penawaran Buruh
 Penawaran luar biasa berlaku keatas penawaran
buruh. Pada peringkat awal apabila upah meningkat
penawaran jumlah jam bekerja sehari akan
meningkat kerana buruh ingin meningkatkan
pendapatan.
 Sehingga satu peringkat, apabila bayaran upah
meningkat jumlah jam bekerja yang ditawarkan jatuh
kerana buruh lebih mementingkan masa rehat.
 Keluk penawaran luar biasa buruh regresif
dibahagian atas dan bertentangan dengan hukum
penawaran.


UNIT EKONOMI AEO15

 Rajah : Keluk Penawaran Buruh (individu)

Upah/
jam

10 C

6 B

2
A
SL

0 8 10 Jumlah jam

UNIT EKONOMI AEO15

 Objektif pengajaran

UNIT EKONOMI AEO15

 2.3 Keseimbangan Pasaran

2.3.1 Menerangkan proses keseimbangan dan

menentukan keseimbangan pasaran dengan
menggunakan jadual, rajah dan fungsi.

2.3.2 Menerangkan perubahan keseimbangan pasaran

kesan perubahan
a. Permintaan
b. Penawaran
c. Permintaan dan Penawaran secara
serentak

UNIT EKONOMI AEO15

 2.3.1 Keseimbangan Pasaran

Keseimbangan pasaran ialah keadaan harga

dan kuantiti tidak berkecenderungan untuk
berubah apabila harga dan kuantiti diminta
sama dengan harga dan kuantiti ditawar
pada tingkat harga tertentu.

Secara persamaan
Qd = Qs

Secara keluk:
Titik persilangan antara keluk permintaan
dan keluk penawaran

UNIT EKONOMI AEO15

 Jadual permintaan dan penawaran

Harga (RM) Qs Qd Keadaan

pasaran
50 20 4
Lebihan
40 16 8 penawaran

30 12 12 Qd=Qs

20 8 16
Lebihan
10 4 20 permintaan

UNIT EKONOMI AEO15

 Rajah : proses Keseimbangan Pasaran

P
S S
Lebihan penawaran
40

E
30

S D

0 8 12 16 Q

UNIT EKONOMI AEO15

 Rajah : proses Keseimbangan Pasaran

P
S S

E
30

20
Lebihan permintaan

S D

0 8 12 16 Q

UNIT EKONOMI AEO15

 Keseimbangan pasaran berdasarkan rumus;

Keseimbangan pasaran tercapai apabila kuantiti

diminta sama dengan kuantiti ditawarkan pada
satu tingkat harga iaitu Qd = Qs.

Persamaan permintaan dan penawaran boleh

ditulis seperti berikut:-

Persamaan permintaan : Qd = a – bP

Persamaan penawaran : Qs = a + bP

UNIT EKONOMI AEO15

 Qd = 14 – 2P
Qs = 2+ P
Penyelesaian:-
  Syarat keseimbangan pasaran Qd = Qs,maka

Qd = Qs
14-2P = 2+4P
P=2
Pada P=2 gantikan dalam Qd atau Qs

Qd=14-2P
= 14 – 2(2)
= 10
Jadi harga keseimbangan ialah RM2.00 dengan kuantiti
keseimbangan ialah sebanyak 10 unit.

UNIT EKONOMI AEO15

 2.3.2 Perubahan Keseimbangan pasaran

a. Perubahan dalam permintaan sahaja

b. Perubahan dalam penawaran sahaja

c. Perubahan dalam permintaan dan penawaran

secara serentak

UNIT EKONOMI AEO15

 a. Perubahan dalam permintaan sahaja

P
S
E1
P1
E
Po
E2
P2
D1

D
D2
0 q2 qo q1 Q

UNIT EKONOMI AEO15

 Peningkatan permintaan akan
menyebabkan berlaku kenaikan
harga dan kuantiti keseimbangan
serentak.
 Penurunan permintaan akan
menyebabkan penurunan harga
dan kuantiti keseimbangan
serentak.

UNIT EKONOMI AEO15

 b. Perubahan dalam Penawaran sahaja

P S1
S0
E1
P1 S2
E
Po
E2
P2

0 q1 q1 q2 Q

UNIT EKONOMI AEO15

 Peningkatan penawaran
menyebabkan harga
keseimbangan jatuh dan kuantiti
keseimbangan meningkat.
 Kejatuhan penawaran akan
menyebabkan harga
keseimbangan meningkat dan
kuantiti keseimbangan
berkurangan.
UNIT EKONOMI AEO15
 2.3.2. c. Perubahan dalam permintaan dan
penawaran

1. Kenaikan dalam permintaan adalah sama kadar

dengan kenaikan dalam penawaran.
2. Kenaikan permintaan melebihi kenaikan dalam
penawaran
3. Kenaikan dalam penawaran melebihi kenaikan
dalam permintaan.
4. Pengurangan permintaan melebihi pengurangan
penawaran
5. Pengurangan penawaran melebihi pengurangan
permintaan.

UNIT EKONOMI AEO15

1. Kenaikan permintaan dan penawaran pada kadar
yang sama ( harga tidak berubah tetapi kuantiti
meningkat)

S0
P
S1
Po

D1
D0

0 qo q1 Q
UNIT EKONOMI AEO15
 2. Kenaikan permintaan melebihi kenaikan dalam
penawaran( harga naik dan kuantiti juga
meningkat)

S
E1 S1
p2
E
p1
D1

Q1 Q2

UNIT EKONOMI AEO15

 3. Kenaikan dalam penawaran melebihi kenaikan
dalam permintaan.( Harga turun dan kuantiti
meningkat)

S1
E
p1 E1

p2

D D1

Q1 Q2

UNIT EKONOMI AEO15

 4. Pengurangan permintaan melebihi
pengurangan penawaran( harga jatuh dan
kuantiti juga jatuh)

S1

p
E S
E1
p1

D1

Q1 Q

UNIT EKONOMI AEO15

 5. Pengurangan penawaran melebihi
pengurangan permintaan.( harga meningkat
dan kuantiti berkurang)

S
E1 S1
p2
E
p1
D1

Q1 Q2

UNIT EKONOMI AEO15

2.4 Lebihan pengguna dan lebihan pengeluar

Lebihan pengguna ialah faedah yang diperoleh

oleh pengguna apabila terdapat perbezaan antara
harga yang sanggup dibayar dengan harga
keseimbangan pasaran. (rujuk rajah)

Lebihan pengeluar ialah faedah yang diperoleh

oleh pengeluar apabila terdapat perbezaan antara
harga keseimbangan pasaran dengan harga yang
sanggup ditawarkan oleh pengeluar.(rujuk rajah)

UNIT EKONOMI AEO15

 Rajah : Lebihan pengguna

harga
P Lebihan pengguna
10

S
E

0 100 Q
kuantiti

UNIT EKONOMI AEO15

 Rajah : Lebihan Pengeluar

10
Lebihan pengeluar

15
10

UNIT EKONOMI AEO15

1.0 “Penurunan serentak permintaan dan
penawaran sesuatu barang akan menyebabkan
harga dan kuantiti keseimbangan menurun”.
Setujukah anda dengan pernyataan ini.
Jelaskan.
2.0 Dengan menggunakan gambarajah, terangkan
kesan terhadap harga dan kuantiti
keseimbangan apabila:
(a)Permintaan dan penawaran bertambah pada
kadar yang sama.
(b)Penawaran bertambah pada kadar yang lebih
besar daripada pertambahan permintaan.

UNIT EKONOMI AEO15

 2.5 PERANAN KERAJAAN DALAM
PASARAN

2.1 Kegagalan Pasaran

2.2 Dasar Kawalan Harga
2Cukai Dan Subsidi

59
UNIT EKONOMI AE015
 0bjektif Pengajaran
Objektif tajuk ini adalah bagi membolehkan pelajar:

 Menerangkan faktor kegagalan pasaran.

 Menjelaskan kesan dasar harga maksimum dan dasar
harga minimum terhadap pasaran dengan bantuan
rajah.
 Menjelaskan kesan cukai dan subsidi terhadap
keseimbangan pasaran dengan menggunakan rajah.

60
UNIT EKONOMI AE015
2.1.1 Faktor-faktor kegagalan pasaran dari segi:

A) Ketakcekapan peruntukan sumber

i) barang awam
ii) kesan eksternaliti
iii) kewujudan monopoli
iv) maklumat tak sempurna
B) Ketakstabilan ekonomi
i) inflasi
ii) pengangguran
iii) imbangan pembayaran
C) Ketakadilan agihan pendapatan

61
UNIT EKONOMI AE015
 A) Ketakcekapan peruntukan sumber:
 i) Barang awam
-- Barang awam tidak mendatangkan keuntungan yang
banyak kepada pengeluar.
-- Justeru, dalam sistem pasaran bebas yang sentiasa
bermotifkan keuntungan persendirian, barang awam
kurang dikeluarkan.
-- Hanya golongan berpendapatan tinggi yang diberi
perhatian kerana lebih banyak barang mewah
dikeluarkan.
-- Oleh itu, golongan miskin akan tertindas kerana mereka
terpaksa membayar harga yang lebih tinggi.

62
UNIT EKONOMI AE015
 ii) Kesan Eksternaliti

-- Eksternaliti negatif ialah kesan sampingan negatif yang

dialami masyarakat akibat aktiviti pengeluaran dan
penggunaan barangan dan perkhidmatan.
-- Contoh: Pencemaran alam sekitar
Kesesakan lalulintas
-- Oleh sebab matlamat individu adalah memaksimumkan
kepuasan dan matlamat firma adalah untuk
memaksimumkan keuntungan semata-mata maka
kebajikan masyarakat akan terabai .

63
UNIT EKONOMI AE015
  iii) Kewujudan monopoli

-- Dalam pasaran monopoli, biasanya barang akan dijual

pada harga yang lebih tinggi, manakala kuantiti barang
yang dijual adalah terhad.
-- Kebajikan pengguna terjejas.(lebihan pengguna semakin
berkurang)

64
UNIT EKONOMI AE015
 iv) Maklumat Tidak Sempurna

 Penjual dan pembeli tidak mempunyai pengetahuan

yang lengkap tentang keadaan di pasaran.
 Pengetahuan yang tidak sempurna di kalangan
pengguna dan penjual menyebabkan pasaran boleh
dimanipulasi.

65
UNIT EKONOMI AE015
 B) Ketakstabilan Ekonomi
 i) Inflasi
 Mekanisma pasaran bergantung pada interaksi
permintaan dan penawaran yang sentiasa turun naik.
 Oleh itu keadaan ekonomi adalah tidak stabil dan wujud
kenaikkan tingkat harga secara umum.
 Ekonomi mengalami masalah inflasi

ii) Pengangguran
 Mekanisma pasaran bergantung pada interaksi permintaan
dan penawaran yang sentiasa turun naik
 Oleh itu keadaan ekonomi adalah tidak stabil dan wujud
kejatuhan dalam tingkat harga, output dan permintaan.
 Ekonomi akan mengalami masalah deflasi dan berlaku
pengangguran. 66
UNIT EKONOMI AE015
 iii) Imbangan Pembayaran

 Imbangan pembayaran akan mengalami defisit apabila

permintaan terhadap barang import melebihi daripada
jumlah barang yang di eksport.
 Defisit dalam imbangan pembayaran yang berterusan
akan menyebabkan ketakstabilan ekonomi.

67
UNIT EKONOMI AE015
 c. Ketidakadilan agihan pendapatan

 Sistem ekonomi kapitalis menyebabkan jurang

pendapatan yang ketara antara golongan kaya dan
berpendapatan rendah.
 Golongan yang kaya semakin kaya kerana memiliki
sumber yang lebih banyak dan mempunyai kuasa beli
yang tinggi.
 Golongan berpendapatan rendah memiliki sumber yang
terhad dan mempunyai kuasa beli yang rendah.

68
UNIT EKONOMI AE015
 2.2 Dasar Kawalan Harga

2.2.1 (a) Dasar Harga Maksimum

 Dasar harga maksimum ialah dasar penetapan tingkat

harga pasaran yang lebih rendah daripada tingkat
harga keseimbangan pasaran.
 Merupakan tindakan kerajaan menetapkan had
maksimum yang boleh dikenakan ke atas harga barang
bagi tujuan menjaga kebajikan pengguna.
 Dasar ini sesuai digunakan untuk mengurangkan
inflasi.

69
UNIT EKONOMI AE015
 Rajah 2.2.1 (a) Harga Maksimum
P
D S

E
Pe
Harga
Pc
maksimum

S D

0 Q1 Qe Q2 Q

70
UNIT EKONOMI AE015
 Kesan dasar harga maksimum
 Permintaan melebihi penawaran:
-- Lebihan permintaan yang berlaku di pasaran akan
menggalakkan berlakunya pasaran gelap.
-- Untuk mengelakkan daripada berlakunya pasaran gelap,
kerajaan boleh mengadakan dasar pencatuan.
-- Kerajaan boleh menguatkuasakan undang-undang
seperti mengenakan denda dan hukuman berat ke atas
pihak-pihak yang terlibat dengan pasaran gelap.
-- Selain itu, bagi mengatasi masalah lebihan permintaan,
kerajaan akan mengimport.

71
UNIT EKONOMI AE015
 2.2.1 (b) Dasar Harga Minimum

 Dasar harga minimum ialah dasar penetapan tingkat

harga pasaran yang lebih tinggi daripada tingkat harga
keseimbangan pasaran.
 Tindakan kerajaan menetapkan had minimum yang
boleh dikenakan ke atas harga barang bertujuan
menjaga kebajikan pengeluar.

72
UNIT EKONOMI AE015
 Rajah 2.2.1 (b) Harga Minimum

P
D S
Harga
Pf
minimum
E
Pe

D
S

0 Q1 Qe Q2 Q

73
UNIT EKONOMI AE015
 Kesan dasar harga minimum
 Penawaran melebihi permintaan

-- Bagi mengatasi masalah lebihan penawaran, kerajaan

akan membeli lebihan penawaran tersebut dan disimpan
dalam stok penimbal.
-- Sekiranya ada permintaan untuk barang tersebut dengan
harga yang berpatutan, kerajaan akan menjual @
mengeksport lebihan tersebut.
-- Dasar harga minimum telah berjaya meninggikan harga
dan meningkatkan pendapatan pengeluar.

74
UNIT EKONOMI AE015
 2.3 Cukai Dan Subsidi

2.3.1 (a) Cukai Jualan

-- Cukai jualan ialah cukai tak langsung yang dikenakan oleh

kerajaan ke atas sesuatu barang dan ia hanya dibayar pada
masa jual beli barang tersebut berlaku.
-- Cukai jualan yang dikenakan akan menyebabkan kos
pengeluaran pengeluar meningkat. Kesannya pengeluar
akan memindahkan sebahagian beban cukai tersebut
kepada pengguna.
-- kenaikan kos pengeluaran akan menyebabkan pengeluar
mengurangkan penawaran .
-- Keluk penawaran akan akan beralih ke kiri menyebabkan
harga pasaran akan meningkat.

75
UNIT EKONOMI AE015
 Rajah 2.3.1 (a) Cukai

D S1 S0
P t
E1
P1
PENGGUNA A
P0 E0

PENGELUAR
P B

0 Q0 Q
Q1
76
UNIT EKONOMI AE015
  Berdasarkan rajah:

- Keseimbangan asal dicapai pada titik E0 apabila keluk

penawaran S0S0 bersilang dengan keluk permintaan
D0D0 dimana tingkat harga keseimbangan Po dan
kuantiti keseimbangan Q0.
- Setelah cukai dikenakan, keluk penawaran akan beralih
ke kiri iaitu dari S0S0 ke S1S1.
- Titik keseimbangan berubah dari EO ke EI, tingkat harga
naik daripada P0 ke P1 manakala kuantiti keseimbangan
merosot daripada QO ke Q1.
- Jumlah beban cukai pengguna ialah POP1E1A,manakala
beban cukai pengeluar ialah PPOAB.

77
UNIT EKONOMI AE015
 1) -- Fungsi penawaran sebelum cukai ialah
QS1 = a + bP
-- Setelah cukai per unit dikenakan, fungsi
penawaran berubah menjadi
QS2 = a + b (P – cukai per unit)
ATAU
2) -- Jika fungsi penawaran sebelum cukai
PI = a + dQ
-- Setelah cukai per unit dikenakan, fungsi
penawaran berubah menjadi
P2 = a + dQ + cukai per unit

78
UNIT EKONOMI AE015
 2.3.1 (b) Subsidi

 Subsidi ialah bantuan kerajaan kepada pengeluar bagi

mengurangkan kos pengeluaran.
 Kesannya kos pengeluaran akan berkurangan
menyebabkan pengeluar akan menambahkan keluaran.
 Keluk penawaran akan beralih ke kanan.

79
UNIT EKONOMI AE015
 Rajah 2.3.1 (a) Subsidi

P
S0
D S1
B
P2
PENGELUAR E0
P0 A
PENGGUNA
P1 E1

0 Q0 Q1 Q
80
UNIT EKONOMI AE015
  Berdasarkan rajah:

-- Keseimbangan asal tercapai pada titik EO apabila keluk penawaran

SOSO bersilang dengan keluk permintaan D0D0 dimana tingkat
harga keseimbangan PO dan kuantiti keseimbangan QO.
-- Setelah subsidi dikenakan, keluk penawaran akan beralih ke kanan
dari SOSO ke S1S1.
-- Titik keseimbangan berubah dari EO ke EI, tingkat harga jatuh dari
PO ke PI manakala kuantiti keseimbangan meningkat dari Q0 ke
QI.
-- Jumlah subsidi yang diperolehi oleh pengguna ialah PIPOAEI,
manakala jumlah subsidi yang diperolehi oleh pengeluar ialah
POP2BA.

81
UNIT EKONOMI AE015
 1) -- Fungsi penawaran sebelum subsidi
QS1 = a + bP
-- Setelah subsidi dikenakan, fungsi penawaran
berubah menjadi
QS2 = a + b (P + Subsidi)
ATAU
2) -- Jika fungsi penawaran sebelum subsidi
PI = c + dQ
-- Setelah subsidi dikenakan, fungsi penawaran
berubah menjadi
P2 = c + dQ - subsidi

82
UNIT EKONOMI AE015