HMT 223

MORFOLOGI
SK2

KELAS KATA
TERBUKA DAN TERTUTUP
KATEGORI LEKSIKAL DAN BUKAN-
LEKSIKAL
KATA AKAR
 Kata akar ialah kata yang hanya terdiri daripada
satu morfem bebas sahaja (Asmah, 2009).

 Kata akar dikenali juga sebagai inti sesuatu kata .

 Kata akar memasuki kelas kata utama, iaitu kata

nama, kerja, adjektif dan adverba.

 Kata yang tidak menerima sebarang imbuhan

(Abdullah Hassan, 2007)
 Kata akar tidak boleh dikurangkan atau
dipisahkan lagi kepada bentuk yang lebih
kecil.

 Walau bagaimanapun, terdapat juga kata

akar yang tidak mempunyai makna yang jelas
dan memerlukan morfem terikat.

 Misalnya, tani, tapa, dan tawa.

Kata dasar
 Kata yang dikenakan penambahan / boleh
dikenakan penambahan.

 Kata yang terbit daripada kata akar dan

mempunyai imbuhan.

 Misalnya:
kata akar kata dasar
baju berbaju
Kata dasar
 Kata dasar boleh terdiri daripada:
 Kata akar yang dikenakan awalan:
masak → pemasak
 Kata akar dengan awalan dan dikenakan apitan
perbaik → memperbaiki
 Kata akar berulang
baik-baik → berbaik-baik
 Kata akar majmuk
matahari → bermatahari
Kata selapis

 Kata yang hanya terdiri daripada satu

morfem sahaja. Misalnya:
 saya, itu, anak, rumah, di, kepada

 Kata kompleks ialah kata yang terdiri

daripada sekurang-kurangnya dua morfem.
Kata kompleks terdiri daripada:
 Kata kompleks setara (kata majmuk)
 Kata kompleks tak setara
Kata kompleks setara/kata
majmuk
 Kata yang terdiri daripada dua morfem bebas
 Misalnya:
 matahari
 bumiputera
 sukacita
Kata kompleks tak setara/
kata berlapis
 Terdiri daripada sekurang-kurangnya satu
morfem bebas dan satu morfem terikat.
 Misalnya:
 berdiri
 keadaan
 membaca
 Kata berlapis boleh juga terdiri daripada satu
morfem bebas dan dua morfem terikat.

 Misalnya:
 memperkatakan
 diterbalikkan
Kata majmuk berlapis
 Kata majmuk yang mendapat awalan/
akhiran.

 Misalnya:
 ketidakadilan
 disalahtempatkan
Kelas kata

 Setiap kata sebelum digolongkan secara

spesifik dikelompokkan kepada dua kelas
kata.

 Kelas kata terbahagi kepada dua, iaitu:

 kelas kata terbuka
 Kelas kata tertutup


 Kelas kata terbuka ialah kelas kata yang boleh
menerima ‘keahlian’ kata baru sama ada kata
tersebut adalah kata yang dicipta atau
dipinjamkan

 Kelas kata terbuka adalah kelas kata yang

mudah untuk menerima ahli baru.

 Kata leksikal atau morfem akar lazimnya

menganggotai kelas kata terbuka.

 Kata daripada kelas kata terbuka boleh terdiri

daripada kata selapis atau kata kompleks.
Kelas kata terbuka

 Dalam BM, kata nama, kata kerja dan kata

sifat merupakan kelas kata terbuka.
 Kebanyakan kata yang baru dicipta atau
dipinjamkan memasuki golongan kata nama.
 Kata yang sempurna – kata yang ada makna
padanya dan boleh berdiri sebagai satu frasa
 Kelas kata tertutup
 Keahlian kata adalah tetap. Tiada keahlian kata
baru melalui ciptaan kata atau pinjaman.
 Misalnya:
 kata hubung
 Kata bantu
 kata preposisi
 kata bilangan
 kata determiner
 partikel
 Kata struktur- maknanya hanya boleh dilihat
dalam struktur atau pemakaiannya.
 Kata

terbuka tertutup
Kata dalam Tatabahasa
Generatif

Kata

Kategori Bukan-
Kategori leksikal
leksikal
Kategori leksikal

 Mempunyai makna.
 Tidak disyaratkan penggunaannya oleh
struktur
 Contoh kategori leksikal:
 Kata nama
 Kata kerja
 Kata adjektif
Kategori bukan-leksikal

 Memberi maklumat nahuan yang dilihat

berdasarkan pemakaiannya dalam struktur
yang tertentu.
 Contoh kategori bukan-leksikal:
 Kata determiner
 Kata bilangan
 Kata penguat
 Kata hubung/komplimentizer
Kata tugas

 Kata tugas dalam tatabahasa dewan

sebenarnya boleh dipecahkan kepada kelas
kata kategori leksikal dan kategori bukan-
leksikal.