OLEH:

HAJI ABDUL TALIB BIN HAJI JARNI

JURUTERA AWAM
JKR, BAHAGIAN MUKAH
Teori Keupayaan Galas
Satu analisa dijalankan pada sebuah asas jalur (strip
footing) yang berada pada permukaan bumi.
Teori Keupayaan Galas - sambungan

Anggapan, tanah seragam,mengalami

mod kegagalan ricih umum.
Asas berada diatas tanah liat tak tersalir
dimana øu = o.
Tekanan tanggungan atas (overburden
pressure) akibat kedalaman dianggap
surcaj keatas permukaan tanah.
Gambar rajah dikenali sebagai zon
kegagalan ricih rankine .
Teori Keupayaan Galas
Satu analisa dijalankan pada sebuah asas jalur (strip
footing) yang berada pada permukaan bumi.
Oleh kerana itu, keupayaan galas
muktamad diberikan.
qf =CNc + ∂DNq + ½∂BN∂
C = Kekuatan Kejelekitan Tanah (kN/m²)
∂ = Berat unit tanah (kN/m³)
CNc = Komponen Kekuatan Ricih
∂DNq = Tekanan Tanggungan atas /
overburden pressure
½∂BN ∂ = Komponen jisim tanah dibawah asas
Nc Nq N = Faktor parameter keupayaan galas,
∂

bergantung kepada sudut geseran tanah

Oleh kerana itu, keupayaan galas
muktamad diberikan sambungan
 Nc = a2
(2 cos2(45o + ø/2))
a = e (0.75 – (ø/2)Tan ø)
 Nq = (Nq -1)cot ø

 N∂ = Tan ø ( kp∂ - 1)
2 cos2 ø
kp∂ = koefisyen tekanan pasif
Oleh kerana itu, keupayaan galas
muktamad diberikan sambungan
 Nc = a2
(2 cos2(45o + ø/2))
a = e (0.75 – (ø/2)Tan ø)
 Nq = (Nq -1)cot ø
 ∂ = Tan ø ( kp∂ - 1)

2 cos2 ø
kp∂ = koefisyen tekanan pasif
Jenis-Jenis Kegagalan Tanah
1. Kegagalan Ricih Umum ( General Shear Failure)
 Berlaku secara tiba-tiba dan biasanya menyebabkan asas
mengalami sengetan.
 Satah kegelinciran kelihatan dengan jelas terbentuk di bawah asas
dan menolak permukaan bumi, samada sebelah atau di kedua-
dua belah bahagian.
 Biasa berlaku pada tanah jenis tak jelekit atau tanah jelekit yang
mempunyai nilai keboleh mampatan yang rendah .
2. Kegagalan Ricih Tempatan (Local Shear Failure)
 Tanah dibawah asas mencapai keadaan atau tahap
anjal menyebabkan terbentuknya satah ricih tetapi
tidak sampai permukaan tanah.
 Kegagalan terletak di antara kegagalan ricih umum
dan kegagalan ricih tumbukan.
3. Kegagalan Ricih Tumbukan (Punching Shear
Failure)
 Pergerakan secara pugak kedalam tanah yang mudah
dimampat.
 Tanah disekeliling asas tidak banyak kelihatan.
 Boleh berlaku pada tanah yang mempunyai mampatan
yang tinggi seperti kelodak dan pasir longgar.
Penyelesaian Terzhagi Dalam
Merumuskan Keupayaan Galas
Muktamad Bagi Sebuah Asas Jalur

 Satu penyelesiaan mudah untuk mengira

keupayaan galas muktamad qf , yang
mengambilkira kesan2 geseran ø, kejelekitan C,
antara dasar asas dan tanah.

 Penyelesaian Terzhagi boleh digunakan untuk asas

cetek dan asas permukaan.
Simbol Dan Istilah-Istilah Penting
Dalam Pengiraan “ qf ”
1) Keupayaan Galas (bearing
capacity)
 Fungsi kepada kekuatan ricih tanah.
 Tapak atau asas boleh gagal dalam cara:
a) tanah di bahagian bawah asas gagal disebabkan
kekuatan ricih tanah tidak mampu.
b) berlakunya enapan ataupun perbezaan enapan
yang berlebihan yang melebihi had yang dibenarkan.
 Kedua-kedua faktor diatas bergantung kepada saiz asas
atau dimensi asas, bentuk asas,dan kedalaman asas.
 2) Tekanan Tanggungan Atas
(Overburden Pressure)

♣ Tekanan pugak pada satu titik disebalik

oleh berat tanah diatasnya
♣ Kesan daripada beban asas tidak diambil
kira.
♣ Rumus:
σo=∂D
3) Keupayaan Galas Muktamad /
Ultimate Bearing Capacity ( qf )

 Keamatan (intensity) tekanan galas

dimana tanah dibawah asas akan
mengalami atau mencapai kegagalan.
 Dikenali melalui simbol “ qf ”
Keupayaan Galas Muktamad /
Ultimate Bearing Capacity ( qf )
sambungan

1. Asas Jalur
qf = CNc+ ∂DNq + ½ ∂BN∂
2. Asas segiempat sama
qf = 1.3CNc+ ∂DNq + 0.4 ∂BN∂
3. Asas segiempat tepat
qf = CNc(1+0.3B/L) + ∂DNq + ½ ∂BN∂(1-0.2B/L)
4. Asas Bulat
qf = 1.3CNc+ ∂DNq + 0.3∂BN∂
4) Tekanan ada Dasar Asas
(Tekanan Asas Kasar “ q ”
 Jumlah tegasan yang dialami atau
ditanggung oleh tanah pada dasar
asas.

q = Q (kN)
A (m²)
5) Tekanan Galas Bersih (Net
Bearing Pressure) “ qn ”

 Merupakan perbezaan diantara jumlah

tegasan yang dikenakan (q ) dengan tegasan
tanah yang dipindahkan atau yang dilorek
buang.
 Rumus
qn = q – σo
= q – ∂D
5) Tekanan Galas Bersih (Net
BearingPressure) “ qn ”
sambungan
 Sekiranya dalam sebutan tegasan
berkesan
qn = q – σo
= q – (∂D – ∂whw)

Dimana ∂w = ketinggian Paras Air Bumi dari

dasar atas dan
hw = berat unit air = 9.81N/m2
6) Keupayaan Galas Muktamat
Bersih (Ultimate Net Bearing
 capacity) “ qfn ”
 Perbezaan di antara keupayaan galas
muktamad dengan tekanan disebabkan
oleh berat tanah.
qfn= qf - σo
= qf - ∂D
7) Keupayaan Galas Yang
Dibenarkan (Allowable Bearing
Capasity) “ qa ”
Ditakrifkan sebagai tekanan galas
(bearing pressure) yang boleh
menyebabkan pemendapan (settlement).
qa = qfn - σo
Fk
Sekiranya dalam sebutan tegasan
berkesan
qa = qf – σ’o – σ’o
Fk
8) Keupayaan Galas Selamat
(Safe Bearing Capacity) “ qs ”

 Keamatan beban yang dapat

ditanggung oleh tanah dengan selamat
tanpa risiko kegagalan ricih.

qs = qfn + σo
F.K.
9) Faktor keselamatan “ F.K. ”
 Ditakrifkan sebagai nisbah antara
keupayaan galas muktamad bersih
dengan tekanan galas bersih.

F.K. = q fn
qn

F.K. = qf – σ’o
q – σ’ o
Rumus Keupayaan Galas Terzaghi
 σo = ∂D
 q = Q/A
 qn = q – σo; qn’ = q – σo’(∂D - ∂whw)
 qf (J)= CNc + ∂DNq +0.5∂BN∂
 qf (ST)= CNc(1+0.3B/L)+ ∂DNq +0.5∂BN∂(1-0.2B/L)
 qf (SS)=1.3CNc + ∂DNq +0.4∂BN∂
 qf (B)= 1.3CNc + ∂DNq +0.3∂BN∂
 qfn = qf – σo
 qa = qfn – σo
F.K.
 qs = qfn + σo
F.K.
F.K. = qfn ; ; qn’ = qf – σo’
qn q – σo’
Soalan 1
 Sebuah asas daripada konkrit dengan berat unit
22kN/m3 telah dibina seperti dalam gambarajah
di bawah:
 Tentukan:
 1) Tekanan pada dasar asas
 2) Tekanan galas bersih
 3) Keupayaan galas muktamat
 4) Keupayaan galas muktamat bersih
 Faktor Keselamatan

Diberi Q = 6000 kN; C = 60 kN/m2;  = 10o; dan

∂ = 19 kN/m3
 2.5 m
4m x 5 m
Soalan 2(σo’)
 Satu asas segiempat sama dibina pada
kedalaman 1 m dalam tanah liat yang
mempunyai kekuatan ricih tanah 60 kN/m2 dan
berat tanah 18kN/m3. Dapatkan keupayaan
galas muktamat bagi asas tersebut yang dibina
dengan siaz 2m x 2m dengan andaian apabila
tanah liat tepu dan sudut geseran ø = 10o.
 Jika asas tersebut menanggung reka bentuk
sebanyak 150 kN/m3 , tentukan Faktor
Keselamatan asas tersebut jika paras air bumi
berada pada permukaan tanah.
Soalan 3
 Satu asas jalur dibina pada kedalaman 3
m dibawah paras permukaan bumi yang
mempunyai kekuatan ricih tanah 65 kN/m2
dan berat tanah 18kN/m3. Kirakan
keupayaan galas muktamat selamat bagi
asas ini;

 Diberi B = 2.5 m; D = 3 m; C = 65 kN/m2; 

= 15o; dan F.K = 3
Soalan 4
 Satu jenis tanah mempunyai kejelekitan 50
kN/m2, berat tanah 19.2 kN/m3 dan sudut geseran
10o.
 Kirakan keupayaan galas muktamat bersih bagi
asas jalur dengan lebar 1.25 m pada kedalaman
4.5 m.
 Dengan mengambil kira kegagalan ricih dengan
jumlah beban yang selamat ditanggung jika asas
1.25 m lebar dan 6 m panjang digunakan
dengan F.K. selamatan 2.5.
 Keupayaan galas muktamat;
 Keupayaan galas muktamat bersih;
 Keupayaan galas selamat;
 Sebab-Sebab Faktor Keselamatan
Dalam Pengiraan Keupayaan
Galas
 Berlakunya perubahan semulajadi dalam
kekuatan tanah.
 Disebabkan keraguan terhadap kepadatan atau
kebolehan percayaan kaedah-kaedah secara
teori atau empirikal.
 Menentukan keupayaan selamat.
 Perubahan dalam keadaan tanah.
 Kemerosotan tempatan kecil dalam keupayaan
tanah pada masa atau sesudah pembinaan.
Keupayaan Galas Berkesan

 Biasanya bagi asas yang dibina diatas atau

di dalam pasir dan kelikir (tanah berbutir)
yang mempunyai kadar ketelapan yang
tinggi, perubahan paras air bumi berlaku
dengan cepat dan ini memberikan kesan
kepada ketumpatan tanah dan juga tekanan
air liang. Oleh sebab itu, keupayaan
galasnya hendaklah dikira dalam sebutan
tegasan berkesan.
Contoh: Asas jalur,

qf’= C’Nc+∂’DNq+½ ∂’BN∂

Catitan :
1.Nilai bagi Nc,Nq,Nv boleh digunakan
daripada jadual tetapi menggunakan
sebutan tegasan berkesan (sudut geseran
berkesan)
2.Nilai ∂ adalah bergantung kepada
kedudukan paras air bumi daripada
kedudukan dasar asas.
Contoh: Asas jalur sambungan

qf’= C’Nc+∂’DNq+½ ∂’BN∂

Pengiraan: qf’ bagi asas jalur bergantung
kepada situasi berikut:

1. hw ≥ B+D
qf’ = CNc+ ∂DNq + ½ ∂BN∂
2. hw = D
qf’ = C’Nc+ ∂DNq + ½ ∂’BN∂
3. 0<hw<D
qf’ = C’Nc+ (∂D- ∂whw)Nq + ½ ∂’BN∂
= C’Nc+ σ’oNq + ½ ∂’BN∂
4. hw = o
qf’ = C’Nc+ ∂’DNq + ½ ∂’BN∂
Soalan 1
 Satu asas segiempat sama 12.25 m berada
pada kedalaman 1.5 m tanag pasir dengan
parameter kekuatan ricih 0 dan sudut geseran
10o.
 Paras air bumi berada pada dasar asas.
 Paras air bumi naik ke paras permukaan tanah.
Tentukan juga keupayaan galas muktamat
bersih.
Diberi;
Berat pasir diatas G.W.T = 18 kN/m3 dan
berat unit tepu pasir = 20 kN/m3.
Soalan 2
 Sebuah asas bulat berdiameter 2.5 m dibina
pada kedalaman 1.5 m dalam tanah berpasir
bercampur kelikir ∂ = 19 kN/m3; ∂sat = 21 kN/m3; C
= 0 kN/m2;  = 25o. Dapatkan keupayaan galas
muktamat bagi asas ini dalam sebutan berkesan
jika G.W.T berada;
 Jauh kedalam dari dasar asas.
 Sama dengan dasar asas.
 Pada permukaan bumi.
 Berada 1 m dari permukaan bumi.
BEBAN SIPI DAN CONDONG
Meyerhof:

B’ = B – 2e
BEBAN SIPI DAN CONDONG sambungan
Meyerhof:

ɣci = (1 – αo )2
α 90o
ɣqi = (1 - αo )2
90o
ɣɣi = (1 – αo )2
øo