Umjetna oplodnja sa

stanovišta islama
• Da bismo govorili o umjetnoj oplodnji sa
stanovišta islama potrebno je obraditi nekoliko
važnih pitanja:
• 1. DEFINICIJA UMJETNE OPLODNJE
• 2. VRSTE (unutartjelesna i izvantjelesna)
• 3. IZNAJMLJIVANJE MATERNICE OD STRANE
ŽENE STRANKINJE
• 4. KO JE STVARNA MAJKA PO PORIJEKLU I U
SLUČAJU IZNAJMLJIVANJA
• 5. UTVRĐIVANJE PORIJEKLA DJETETA ROĐENOG
PUTEM UMJETNE OPLODNJE
 Definicija

• Pod umjetnom oplodnjom se

podrazumijeva svaki način i vrsta
oplodnje koji se vrši bez prirodnog
polnog općenja između muža i žene.
 Vrste umjetne oplodnje

• Umjetna oplodnja se dijeli na dvije osnovne vrste s obzirom na

mjesto oplodnje: unutartjelesna i izvantjelesna. Unutartjelesna
umjetna oplodnja se sastoji u tome da se uzme sjeme od muža i
ubrizga u odgovarajuće mjesto unutar polnog organa supruge ili
neke druge žene. A izvantjelesna umjetna oplodnja se sastoji u
tome da se uzme sjeme muža i jajna ćelija žene sa kojom je u braku
ili muškarca i žene koji nisu u bračnom odnosu a zatim stave u
epruvetu da bi se začelo dijete, a nakon začeća plod se stavlja u
odgovarajuće mjesto ženine maternice

•
• Specijalisti iz oblasti umjetne oplodnje navode šesnaest
vrsta ili oblika unutartjelesne i izvantjelesne umjetne
oplodnje. U narednom tekstu spomenut ćemo samo šest
vrsta izvantjelesne oplodnje koje obuhvataju sve ostale,
jer su one u stvari međusobna kombinacija osnovnih
vrsta.
• Gore spomenuta podjela je napravljenja uzimajući u obzir mjesto začeća, a
umjetna oplodnja bi se mogla takođe podijeliti s obzirom na učesnike te
oplodnje na dvije vrste: umjetna oplodnja između supružnika i umjetna
oplodnja između onih koji nisu u bračnom odnosu. Prva je da se oplodnja
vrši sjemenom i jajnom ćelijom supružnika i da se plod stavi u maternicu
supruge a ova oplodnja može biti i unutartjelesna i izvantjelesna. Druga je
da se oplodnja vrši između sjemana i jajne ćelije čovjeka i žene koji nisu u
braku ili da sjeme i jajna ćelija budu od supružnika a maternica od neke
druge žene.
 Utvrđivanje porijekla djeteta rođenog putem umjetne
oplodnje
• Utvrđivanje porijekla djeteta rođenog putem umjetne oplodnje se razlikuje
shodno vrsti umjetne oplodnje a može se podijeliti u četiri slučaja.
• 1. ako je unutartjelesna ili izvantjelesna umjetna oplodnja između sjemena
muža i jajne ćelije njegove supruge dok su u bračnom odnosu
•  
2. ako je unutartjelesna ili izvantjelesna umjetna oplodnja između sjemena
muža i jajne ćelije njegove supruge nakon smrti njenog muža

• 3. ako je unutartjelesna ili izvantjelesna umjetna oplodnja između sjemena

muškarca koji nije u bračnom odnosu sa ženom a jajna ćelija može da bude od
udate ili neudate žene

• 4. ako je izvantjelesna umjetna oplodnja u slučaju iznajmljivanja maternice

• Ko je stvarna majka po porijeklu u slučaju iznajmljivanja maternice
• Većina učenjaka koji su istraživali ovo pitanje su na stanovištu da je stvarna majka
ona koja ga je nosila u stomaku i rodila. Dokazuju to riječima Uzvišenog u prijevodu
značenja: "Majke njihove su samo one koje su ih rodile" (El-Mudžadele 2), kao i
drugim ajetima koji ukazuju da je majka djetetu ona koja ga je nosila i rodila. I tada se
dijete pripisuje toj majci i on je nasljeđuje kao što i ona njega nasljeđuje, i sleduju ga
svi propisi sa strane opskrbe, odgoja i brige o djetetu sve dok ne naraste. A što se
tiče uloge žene od koje je uzeta jajna ćelija njena uloga je ništavna jer se na nju ne
vežu nikakvi propisi.
• Sa druge strane, grupa učenjaka je zauzela stav da su obje žene, vlasnica jajne ćelije
i vlasnica maternice, stvarne majke. Jedna sa strane porijekla, a to je vlasnica jajne
ćelije, a druga sa strane dojenja, a ona je vlasnica iznajmljene maternice. Dokazuju to
činjenicom da je jajna ćelija poput sjemena biljke a da je maternica poput zemlje u
koju se stavlja sjeme
 Iznajmljivanje maternice od strane
žene strankinje
• Obično se iznajmljivanje maternice dešava laboratorijskim spajanjem
između sjemena muža i jajne ćelije njegove supruge, a zatim se začeti plod
stavlja u maternicu žene strankinje. Pribjegava se ovoj vrsti umjetne
oplodnje uglavnom kada  supruga boluje od neke fizičke bolesti, poput toga
da nema uopšte maternice ili je ima ali ne može da zatrudni i slično. Sve
vrste iznajmljivanja maternice su šerijatski neprihvatljive zato što maternica
žene koja se dobrovoljno ponudila da nosi trudnoću nije bračna maternica
muškarca od koga je uzeto sjeme, a osnovni temelj za šerijatski ispravno
očinstvo i majčinstvo je da žena bude u braku sa čovjekom od čijeg
sjemena nosi dijete.
• Savremeni islamsku učenjaci skoro da su složni na zabrani ove vrste
umjetne oplodnje.