Ho Chi Minh City University of

Technology
Electrical-Electronic Faculty

PGS.TS Lê Minh Phương

Khoa Điện –Điện Tử

Trường Đại Học Bách Khoa
TP HỒ CHÍ MINH

Contact info:
Address: 268 Lý Thường Kiệt, P.14,Q.10, TP Hồ Chí Minh
Telephone: 84-08-38647256 (5722)
Mobile: 0988572177
E-mail: lmphuong@hcmut.edu.vn; ivanphuong@yahoo.com
1
 Power Electronics
Electrical-Electronic Faculty

ĐIỆN TỬ CÔNG SUẤT

PGS.TS Lê Minh Phương
Khoa Điện –Điện Tử
Trường ĐHBK TPHCM

TPHCM
2012
2
 Contents – Nội dung

1. Tổng quan về Điện tử công suất

Electrical-Electronic Faculty

2. Các linh kiện bán dẫn

3. Mô phỏng Matlab-Simulink

4. Bộ chỉnh lưu

5. Bộ biến đổi điện áp xoay chiều

6. Bộ biến đổi điện áp một chiều

7. Bộ nghịch lưu –biến tần

3
10/01/2020 PGS.TS Le Minh Phuong
 References

1. MÔ PHỎNG ĐIỆN TỬ CÔNG SUẤT TRONG

Electrical-Electronic Faculty

MATLAB/SIMULINK - Lê Minh Phương, Phan

Quốc Dũng – Nhà xuất bản ĐHQG 2011

2. POWER ELECTRONICS HANDBOOK –

Muhammad H. Rashid

3. MATLAB/SIMULINK - Mathworks.
http://www.mathworks.com/

4. ĐIỆN TỬ CÔNG SUẤT 1 – Nguyễn Văn Nhờ

Nhà xuất bản ĐHQG

4
10/01/2020 PGS.TS Le Minh Phuong
 Power Electronics
Chương 1
Electrical-Electronic Faculty

TỔNG QUAN
ĐIỆN TỬ CÔNG SUẤT
PGS.TS Lê Minh Phương
Khoa Điện –Điện Tử
Trường ĐHBK TPHCM

TPHCM
2012 5
 Power Electronic Devices

Các đại lượng cơ bản

Electrical-Electronic Faculty

Giá trị trung bình (Average)

T
1 1
T
I d   i (t )dt U d   u (t )dt
T 0 T 0
Giá trị hiệu dụng (Root Mean Square -RMS)
T T
1 2 1 2
I rms  
T 0
i (t )dt U rms  
T 0
u (t )dt

6
10/01/2020 PGS.TS Le Minh Phuong
 Introduction

Các đại lượng cơ bản

Electrical-Electronic Faculty

Công suất trung bình (Average)

Công suất tức thời p (t )  u (t )i (t )
Công suất trung bình
T 2
1 1
Pd   u (t )i (t )dt   u (t )i(t )d (t )
T 0 2 0

Nếu dòng điện không đổi theo thời gian

Pd  U d I d
7
10/01/2020 PGS.TS Le Minh Phuong
 Introduction

Quá trình quá độ và chế độ xác lập

Electrical-Electronic Faculty

Chế độ xác lập: là trạng thái

khi mà khoá công suất đóng
hoặc ngắt hoàn toàn.Khoảng
thời gian này lớn hơn so với
thời gian đóng ngắt khoá

Quá trình quá độ: là quá

trình chuyển từ trạng thái xác
lập này (ví dụ trạng thái
ngắt)sang trạng thái xác lập
khác (trạng thái đóng) , quá
trình này diễn ra trong khoảng
thời gian ngắn.

8
10/01/2020 PGS.TS Le Minh Phuong
 Introduction

Hiện tượng nhiễu trong ĐTCS

Electrical-Electronic Faculty

Các khóa bán dẫn đóng ngắt với tần số cao nên có
thể gây ra: Hậu quả
 Méo dạng điện áp dòng điện
 Nhiễu cao tần  Giảm hệ số công suất
 Bức xạ sóng điện từ  Nhiễu tín hiệu điều khiển
 Phát sinh thành phần hài
bậc cao
Biện pháp khắc phục
lọc sóng hài bằng mạch cộng hưởng LC
sử dụng tủ kim loại.
Sử dụng cáp bọc

9
10/01/2020 PGS.TS Le Minh Phuong
 Introduction

Ví dụ
Electrical-Electronic Faculty

Ví dụ 1: Cho dòng điện có dạng như hình I0=15A;

T=10ms; T1=7.5ms. Xác định trị trung bình và trị
hiệu dụng của dòng điện.

10
10/01/2020 PGS.TS Le Minh Phuong
 Introduction

Ví dụ
Electrical-Electronic Faculty

Ví dụ 2:Cho điện áp có dạng như hình vẽ. Xác định

trị trung bình và trị hiệu dụng điện áp
.
u (t )  U m sin t

U m  220 2 (V )

12
10/01/2020 PGS.TS Le Minh Phuong
 Introduction

Ví dụ
Electrical-Electronic Faculty

Ví dụ 3:Cho điện áp có dạng như hình vẽ. Xác định

trị trung bình và trị hiệu dụng điện áp
.
u (t )  U m sin t

U m  220 2 (V )

15
10/01/2020 PGS.TS Le Minh Phuong
 Introduction

Phân tích Fourier

Electrical-Electronic Faculty

 Điện áp, dòng điện của các bộ biến đổi công

suất thường không phải hình Sin và thành phần
sóng hài.
 Để lọc thành phần hài trong các dạng sóng phải
xác định được các thành phần hài – giải bài toán
phân tích Fourier

19
10/01/2020 PGS.TS Le Minh Phuong
 Introduction

Phân tích Fourier

Electrical-Electronic Faculty

Giả
Trongsử:
đó: Cho một hàm số u(x) có chu kỳ là T, tần số
là f=1/T. Khi đó vận tốc góc =2/T và x=t=
A0 – Thành phần một chiều
2t/T.
A(1)..A( Theo định
n) – thành luật
phần COSFouries ta1…n
của hài bậc có thể biểu diễn
được viết– thành
B(1)…B(n) dướiphần
dạng:
SIN của hài bậc 1…n

u ( x)  A0  A(1) cos x  A( 2) cos 2 x  ..  A( n ) cos nx 

 B(1) sin x  B( 2) sin 2 x  ...  B( n ) sin nx

u (t )  A0  A(1) cos t  A( 2 ) cos 2t  ..  A( n ) cos nt 

 B(1) sin t  B( 2) sin 2t  ...  B( n ) sin nt

20
10/01/2020 PGS.TS Le Minh Phuong
 Introduction

Phân tích Fourier

Electrical-Electronic Faculty

T 2
1 1
A0   f ( x)dx   f (t )d (t )
T 0 2 0

T 2
2 1
A( n )   f ( x) cos( nx)dx   f (t ) cos(nt )d (t )
T0  0

T 2
2 1
B( n )   f ( x) sin( nx)dx   f (t ) sin( nt )d (t )
T0  0

Khi n=1 ta có thành phần hài cơ bản

Khi n>=2 ta có thành phần hài bậc cao
21
10/01/2020 PGS.TS Le Minh Phuong
 Introduction

Phân tích Fourier

Electrical-Electronic Faculty

Nếu:
Um(n) - Biên độ thành phần sóng hài bậc n
(n) – Góc lệch pha hài bậc n
B( n )
U m ( n )  A( n )  B( n )
2 2
 n  arctan( )
A( n )
Khi đó

u ( x)  A0   U m ( n ) sin( nx   n )
n 1

u (t )  A0   U m ( n ) sin( nt   n )
n 1
22
10/01/2020 PGS.TS Le Minh Phuong
 Introduction

Phân tích Fourier

Electrical-Electronic Faculty

Trị hiệu dụng thành phần hài bậc n

U m(n) A(2n )  B(2n )

U (n)  
2 2

Trị hiệu dụng

2
 U
 U 
m(n)
U rms  U  U
2
0
2
(1) U 2
( 2)  ...U 2
(n)
2
0
n 1 2
U0 – Thành phần DC

23
10/01/2020 PGS.TS Le Minh Phuong
 Introduction

Phân tích Fourier

Electrical-Electronic Faculty

Công suất trung bình


Pd  U 0 I 0   U ( n ) I ( n ) cos( n _ U   n _ I )
n 1
 U m(n) I m(n)
Pd  U 0 I 0   cos( n _ U   n _ I )
n 1 2

24
10/01/2020 PGS.TS Le Minh Phuong
 Introduction

Thông số đánh giá

Electrical-Electronic Faculty

Chất lượng các bộ biến đổi được đánh giá bởi các
thông số của điện áp và dòng điện ngõ ra
Hệ số hài bậc n (n>1)
U ( n)
HFn 
U (1)
U1 - trị hiệu dụng thành phần hài cơ bản,
Un - trị hiệu dụng thành phần hài bậc n.

25
10/01/2020 PGS.TS Le Minh Phuong
 Introduction

Hệ số méo dạng toàn phần - Total Harmonic

Electrical-Electronic Faculty

Distortion (THD)

1  2
U rms  U (1)
2

THD 
U (1)

n  2,3,...
U (2n ) 
U (1)

Hệ số méo dạng - Distortion Factor (DF)

2
1 
 U (n) 
DF 
U (1)
  2 
n  2,3,...  n 

26
10/01/2020 PGS.TS Le Minh Phuong
 Introduction

Hệ số méo dạng của thành phần bậc n (n>1)

Electrical-Electronic Faculty

V( n )
DFn 
V(1) n 2

Thành phần hài bậc thấp - Lowest order harmonic

(LOH) là thành phần hài có tần số gần với tần số cơ bản
và biên độ lớn hơn hoặc bằng 3% thành phần cơ bản.

27
10/01/2020 PGS.TS Le Minh Phuong
 Introduction

Ví dụ
Electrical-Electronic Faculty

Ví dụ 4: Hãy phân tích Fouries dòng điện có dạng

đồ thị như hình vẽ. Tìm trị hiệu dụng hài cơ bản,
trị hiệu dụng dòng điện, và độ méo dạng toàn
phần THD dòng điện này.
i(t)
Ia
p 2p 3p wt

-Ia

28
10/01/2020 PGS.TS Le Minh Phuong
 Introduction

Ví dụ
Electrical-Electronic Faculty

Ví dụ 5: Hãy phân tích Fouries điện áp có dạng đồ

thị như hình vẽ. Tìm trị hiệu dụng hài cơ bản, trị
hiệu dụng và độ méo dạng toàn phần THD điện
áp này. Xác định công suất tiêu thụ trên tải nếu
tải là thuần trở
u (t )  U m sin t
U m  220 2 (V )

f  50 Hz

32
10/01/2020 PGS.TS Le Minh Phuong
 Power Electronics


Electrical-Electronic Faculty

For Building
THANK YOU
FOR YOUR ATTENTION

38
10/01/2020