BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

8.1 PENGGUNAAN CERMIN

 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

Pembentukan Imej Oleh Cermin Satah Dan Kanta

Imej
Imej yang
yang Dibentuk
Dibentuk oleh
oleh Cermin
Cermin Satah
Satah

Ciri-ciri Imej yang Terbentuk Pada Cermin

Satah

Tersongsang sisi
• Bahagian kanan dan kiri bertukar

Maya
• Imej tidak boleh ditunjukkan pada skrin

Tegak
• Imej tegak seperti objek

Sama saiz dengan objek

• Tiada perubahan saiz daripada saiz objek

Jarak objek dari cermin sama dengan jarak imej dari cermin
APLIKASI
APLIKASI CERMIN
CERMIN SATAH
SATAH
 Aplikasi pantulan dalam
kehidupan seharian : cermin
periskop
 Pembentukan Imej Oleh Alatan Optik
Pembentukan Imej Oleh Alatan Optik -
Periskop
 Alatan optik yang digunakan untuk melihat benda yang terhalang daripada
penglihatan kita seperti tembok.
 Diperbuat daripada satu tiub panjang dengan cermin pantul atau prisma
diletakkan disetiap hujung. Permukaan pantul ini selari antara satu sama
lain, dan diatur pada sudut 45 darjah pada paksi tiub berkenaan.
 Sinar cahaya dari objek dipantulkan dua kali oleh dua cermin sebelum
memasuki mata pemerhati.
45
45

Objek Cermin
satah

Halangan
Cermin
satah
Imej (tegak dan 45
maya) 45 Mata
kaleidoskop
JAWAPAN

R
 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

8.2 SIFAT CAHAYA

 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

8.3 PANTULAN CAHAYA

 Pantulan Cahaya
• Berlaku apabila cahaya jatuh ke atas permukaan
normal
yang legap dan memantul
Sinar tuju i r Sinar pantulan

Objek legap

• Kadar pantulan dan arahnya bergantung kepada warna

dan sifat permukaan objek
• Objek cerah menantulkan lebih cahaya
• Permukaan objek yang licin dan sekata akan
memantulkan lebih cahaya dengan selari
 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

8.4 PEMBIASAN CAHAYA

 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

Penyebaran Cahaya

Ciri-ciri Cahaya

 Cahaya bergerak dalam garis lurus.

 Cahaya dibiaskan apabila ia bergerak daripada medium kurang tumpat ke

dalam medium yang lebih tumpat dan sebaliknya.
i
Udara

i = sudut tuju
r
Kaca
r r = pembiasan

i>r
i

 Cahaya terdiri daripada tujuh warna yang berlainan dengan halaju yang
berlainan.
 Penyebaran cahaya berlaku kerana cahaya berwarna bergerak pada kelajuan
yang berbeza apabila melalui prisma kaca.
 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

8.5 PENYEBARAN CAHAYA

 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

Penyebaran Cahaya

Penyebaran Cahaya

Merah
Jingga
Spektrum
Kuning cahaya
Hijau
Biru
Cahaya Indigo
Ungu
putih Prisma kaca

 Penyebaran cahaya ialah proses pemisahan cahaya putih kepada warna-

warna komponennya yang disebut spektrum.
 Cahaya merah disebarkan paling sedikit kerana ia bergerak paling laju
manakala cahaya ungu disebarkan paling banyak kerana ia bergerak paling
perlahan.
 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

Penyebaran Cahaya

Penggabungan Spekrum Warna

 Sekiranya satu lagi prisma kaca

yang serupa diletakkan terbalik di
belakang prisma yang pertama, sinar
akan digabung semula untuk
membentuk cahaya putih semula.

 Cakera Newton terdiri daripada tujuh

komponen warna. Apabila cakera
Newton dipasang dengan kelajuan
yang tinggi, tujuh warna akan
bergabung membentuk warna putih.
JAWAPAN

a)BETUL
b)BETUL
c)PALSU
d)PALSU
 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

Penyebaran Cahaya
Pembentukan
Pembentukan Pelangi
Pelangi

 Pelangi
Pelangi merupakan
merupakan fenomena
fenomena semula
semula
jadi
jadi yang
yang berkaitan
berkaitan dengan
dengan penyebaran
penyebaran
cahaya
cahaya oleh
oleh air
air hujan.
hujan.

 Pelangi
Pelangi terbentuk
terbentuk hasil
hasil daripada
daripada
penyebaran
penyebaran cahaya
cahaya matahari
matahari oleh
oleh titisan
titisan
air
air hujan
hujan yang
yang terampai
terampai di
di atmosfera.
atmosfera.


 Pelangi
Pelangi boleh
boleh dilihat
dilihat sekiranya
sekiranya matahari
matahari
berada
berada di
di belakang
belakang pemerhati
pemerhati selepas
selepas
hujan
hujan


 Titisan
Titisan hujan
hujan yang
yang berbentuk
berbentuk sfera
sfera
bertindak
bertindak sebagai
sebagai prisma.
prisma.


 Apabila
Apabila cahaya
cahaya putihputih daripada
daripada matahari
matahari
melalui
melalui titisan
titisan airair hujan,
hujan, cahaya
cahaya itu
itu
disebarkan
disebarkan oleh
oleh titisan
titisan air
air hujan.
hujan.
JAWAPAN

A DAN C
 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

8.6 PENYERAKAN CAHAYA

 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

Penyerakan Cahaya

Penyerakan
PenyerakanCahaya
Cahaya

Penyerakan cahaya ialah proses dimana cahaya dihalang dan

dipantulkan oleh zarah-zarah seni di atmosfera. Sinar cahaya diserakkan
ke semua arah.
Kadar penyerakan cahaya bergantung kepada panjang gelombang
cahaya.
Semakin pendek panjang gelombang, semakin banyak cahaya
diserakkan.

Cahaya ungu diserakkan paling banyak kerana panjang gelombang

cahaya ungu paling kecil manakala cahaya merah diserakkan paling
sedikit kerana panjang gelombang cahaya merah paling panjang.

Paling kurang Penyerakan Cahaya Paling banyak

Merah Jingga Kuning Hijau Biru Indigo Ungu

Paling panjang Panjang Gelombang Paling pendek

 Topik 7 Cahaya, Warna Dan Penglihatan

Penyerakan Cahaya

Penyerakan Cahaya Dalam Fenomena Semula Jadi

 Pada
 Pada waktu
waktu tengah
tengah hari,
hari, cahaya
cahaya matahari
matahari bergerak
bergerak melalui
melalui lapisan
lapisan atmosfera
atmosfera
yang nipis.
yang nipis.
 Cahaya biru, indigo dan ungu diserakkan lebih banyak daripada cahaya warna
lain oleh zarah-zarah di atmosfera.

 Cahaya
 Cahaya warna
warna yang
yang lain
lain terus
terus bergerak
bergerak didi atmosfera
atmosfera apabila
apabila cahaya
cahaya biru,
biru, indigo
indigo
dan ungu
dan ungu diserakkan,
diserakkan, menjadikan
menjadikan langit
langit kebiruan
kebiruan pada
pada waktu
waktu tengah
tengah hari.
hari.

Cahaya biru, indigo

dan ungu diserakkan
Langit kebiruan
oleh molekul udara.
hasil daripada
penyerakan Cahaya jingga dan
cahaya merah terus
bergerak di
atmosfera
 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

Penyerakan Cahaya

Penyerakan Cahaya Dalam Fenomena Semula Jadi

 Pada
 Pada waktu
waktu senja,
senja, matahari
matahari kelihatan
kelihatan berwarna
berwarna merah.
merah.

 Cahaya
 Cahaya matahari
matahari bergerak
bergerak melalui
melalui lapisan
lapisan atmosfera
atmosfera yang
yang sangat
sangat tebal.
tebal.

 Cahaya
 Cahaya biru,
biru, indigo
indigo dan
dan ungu
ungu dengan
dengan panjang
panjang gelombang
gelombang yang
yang pendek
pendek telah
telah
diserakkan.
diserakkan.

 Hanya
 Hanya cahaya
cahaya yang
yang mempunyai
mempunyai panjang
panjang gelombang
gelombang yangyang panjang
panjang seperti
seperti
cahaya merah
cahaya merah dan
dan jingga
jingga kurang
kurang diserakkan
diserakkan kelihatan
kelihatan di
di mata
mata kita.
kita.
JAWAPAN

D
 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

8.7 PENAMBAHAN DAN PENOLAKAN CAHAYA

 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

Penambahan Dan Penolakan Warna

Warna
Warna

Warna Primer Warna Sekunder

• Tidak boleh dihasilkan dengan • Boleh dihasilkan dengan
mencampurkan warna yang lain. mencampurkan dua warna primer.
Contoh : Merah, Hijau dan Biru Contoh : Kuning, Magenta and Cyan
Penambahan warna ialah pencampuran warna-warna yang berlainan untuk
menghasilkan warna yang baru.
Contoh : Penambahan dua warna primer menghasilkan warna sekunder.

Penambahan tiga warna primer

+
Merah Hijau= Y menghasilkan cahaya putih

Kuning Merah
Merah
+ Biru = M Magenta
Cahaya putih
Hijau Biru

+
Hijau Biru = C
Cyan
JAWAPAN

a) KUNING
b) BIRU
c) HIJAU
 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

Penambahan Dan Penolakan Warna

Penolakan Cahaya Berwarna

 Penyerapan warna oleh penapis dikenali sebagai penolakan warna.

 Penapis ialah bahan lutsinar yang membenarkan hanya warna-warna tertentu

menembusinya. Warna-warna lain diserap.
 Penapis primer (merah, hijau dan biru) hanya membenarkan warnanya sendiri
menembusi penapis., Warna-warna lain diserap.

Warna Warna hijau

Cahaya Cahaya Cahaya Warna biru
merah menembusi
putih putih putih menembusi
menembusi penapis
penapis
penapis
Penapis merah Penapis hijau Penapis biru
 Penapis sekunder (kuning, magenta, cyan) membenarkan warna sendiri serta
warna komponen yang membentuknya melalui penapis.

Warna merah, Warna hijau Warna

kuning dan dan biru merah dan
Cahaya Cahaya Cahaya
hijau menembusi biru
putih putih putih
menembusi penapis menembusi
penapis penapis
Penapis Penapis cyan Penapis
kuning magenta
 BAB 8 : CAHAYA DAN OPTIK

Penambahan Dan Penolakan Warna

Penolakan
Penolakan Cahaya
Cahaya Berwarna
Berwarna Oleh
Oleh Lebih
Lebih Daripada
Daripada 22
Penapis
Penapis

Apabila
Apabila dua
dua atau
atau lebih
lebih penapis
penapis digunakan
digunakan bersama,
bersama, hanya
hanya warna
warna tententu
tententu sahaja
sahaja
dapat
dapat menembusi
menembusi kedua-dua
kedua-dua penapis
penapis

Cahaya Cahaya Merah

putih Hijau putih

Penapis Penapis Penapis Penapis

kuning cyan merah magenta

Cahaya Cahaya
Tiada
putih putih Tiada
cahaya
cahaya
Penapis Penapis Penapis Penapis
cyan merah biru kuning
JAWAPAN

MERAH
PEMARKAHAN
JAWAPAN

B
TAMAT