BAB 1

RANSANGAN DAN
GERAK BALAS

OLEH
CIKGU NORAZILA KHALID =)
 1.1 SISTEM SARAF MANUSIA
SISTEM SARAF terdiri daripada satu rangkaian sel saraf
yang terbahagi kepada SISTEM SARAF PUSAT dan
SISTEM SARAF PERIFERI
Fungsinya ialah MENGESAN DAN MENGHANTAR
MAKLUMAT DALAM BADAN serta
MENGKOORDINASI AKTIVITI BADAN
 1.2 RANGSANGAN DAN GERAK BALAS
DALAM MANUSIA

ORGAN DERIA adalah organ yang MENGESAN

RANGSANGAN
5 organ deria iaitu kulit, hidung, lidah, telinga dan mata
Deria adalah keupayaan untuk mengesan rangsangan
Manusia mempunyai 5 lima deria, sentuh, bau, rasa, pendengaran
dan penglihatan.
STRUKTURDAN FUNGSI BAHAGIAN
MATA
a. Mata adalah organ deria penglihatan
yang sensitif kepada CAHAYA
b. Dinding bola mata terdiri daripada
SKLERA (lapisan paling luar)
KOROID (lapisan tengah)
RETINA (lapisan mata paling dalam)
STRUKTURDAN FUNGSI
BAHAGIAN TELINGA
a. Telinga adalah organ deria
pendengaran yang sensitif
kepada rangsangan BUNYI
b. Ia terbahagi kepada TELINGA
LUAR, TELINGA TENGAH
dan TELINGA DALAM
 STRUKTUR DAN FUNGSI HIDUNG
a. Hidung adalah organ DERIA BAU
b. Apabila kita benafas, udara disedut masuk melalui
LUBANG HIDUNG ke dalam RONGGA HIDUNG
c. Pada bahagian atas rongga hidung terdapat
RESEPTOP BAU yang dapat mengesan bau
d. Rongga hidung diselaputi dengan MUKUS
e. Mukus memanaskan dan melembapkan udara semasa
memasuki peparu
f. Bulu memerangkap debu dan kekotoran
 STRUKTUR DAN FUNGSI LIDAH
a. Lidah adalah organ deria yang memberi kita DERIA RASA
b. Permukaan lidah diselaputi oleh TUNAS RASA
c. Setiap tunas rasa mengandungi banyak RESEPTOR RASA
d. Reseptor rasa sensitif kepada bahan kimia dalam makanan
e. Lidah mempunyai 5 jenis reseptor rasa iaitu MANIS,
MASIN, MASAM, PAHIT dan UMAMI (rasa savuri)
f. Reseptor rasa BERTABURAN pada permukaan lidah
g. Semakin banyak tunas rasa, semakin SENSITIF seseorang
kepada rasa berlainan
STRUKTUR KULIT
MANUSIA
a. KULIT adalah ORGAN
DERIA yang membolehkan
kita merasa sentuhan
b. Reseptor pada kulit sensitif
kepada RANGSANGAN
SAKIT, SENTUHAN , SUHU
dan TEKANAN
 KEPEKAAN KULIT
 Bahagian berlainan pada badan mempunyai DARJAH KEPEKAAN BERBEZA
 Bahgian kulit yang SANGAT PEKA terhadap rangsangan adalah hujung jari,
belakang leher, bibir dan cuping telinga
 Bahagian kulit yang KURANG PEKA ialah siku dan lutut
 Kepekaan kulit bergantung kpd
1. BILANGAN RESEPTOR YANG HADIR
 Semakin BANYAK reseptor, semakin PEKA bahagian kulit tersebut
 Semakin RAPAT RESEPTOR antara satu sama lain, semkain peka kulit terhadap
rangsangan
 2. KETEBALAN EPIDERMIS
 Semakin NIPIS epidermis, semakin peka bahagian kulit
 ORANG BUTA membaca tulisan Braille menggunakan hujung jari
 Suntikan biasanya diberikan di TANGAN dan PUNGGUNG
 BAGAIMANKAH ORGAN DERIA MANUSIA
BERHUBUNG KAIT?

 Organ deria BERHUBUNG KAIT ANTARA SATU SAMA lain

 Misalnya deria imbangan bukan hanya berkait dengan DERIA PENDENGARAN malah organ
DERIA SENTUH dan organ DERIA PENGLIHATAN
 Contohnya
1. SALUR SEPARUH BULAT dalam telinga membantu badan mengekalkan keseimbangan
badan tetapi ia tidak terlibat dengan PENDENGARAN
2. TAPAK KAKI (DERIA SENTUH) memberitahu kita samaada kita berdiri di permukaan rata
atau sedang bergerak
3. MATA (DERIA PENGLIHATAN) Memberitahu kita samaada persekitaran kita sedang
BERGERAK ATAU STATIK
 HAD DERIA

 Manusia tidak dapat melihat objek seni menandakan

bahawa kita mempunyai HAD PENGLIHATAN
 Had deria ialah HAD KEUPAYAAN deria kita untuk
mengesan sesuatu rangsangan
 Kadangkala ia disebabkan oleh KECACATAN
ORGAN DERIA atau PROSES PENUAAN yang
mempengaruhi PENDENGARAN dan
PENGLIHATAN seseorang
 HAD DERIA PENGLIHATAN

ILUSI OPTIK
Ia menyebabkan apa yang kita lihat
berbeza dengan situasi sebenar
Hal ini kerana otak tidak dapat
membuat tafsiran yang tepat
maklumat yang diterima dari
reseptor mata
TAMAT
TAMAT
TAMAT
TAMAT
TAMAT
TAMAT
TAMAT
 HAD DERIA PENDENGARAN

Manusia hanya dapat

mendengar antara 20Hz
hingga 20 000Hz
Oleh itu PENDENGARAN
manusia ada hadnya
TAMAT
 BAGAIMANA INOVASI DAN TEKNOLOGI
BOLEH MENINGKATKAN KEUPAYAAN
ORGAN DERIA
GAYA HIDUP TIDAK SIHAT atau KERJAYA BERISIKO
TINGGI boleh menjejaskan kepekaan organ deria
Misalnya penggunaan gerudi dan mendengar muzik kuat
boleh menjejaskan pendengaran
Pendedahan kepada CAHAYA BIRU BERTENAGA
TINGGI yang dipancarkan oleh bahan digital seperti telefon
pintar boleh menjejaskan retina
TAMAT
TAMAT
 1.3 RANGSANGAN DAN GERAK BALAS
TUMBUHAN

 Tumbuhan bergerak balas terhadap sentuhan, air, cahaya dan graviti

 Terdapat 2 jenis iaitu gerak balas TROPISME dan gerak balas NASTI
 Tropisme
1. Gerak balas pertumbuhan yang berarah tertentu
2. Melibatkan bahagian tertentu seperti pucuk dan akar
3. Arahnya bergantung kepada arah rangsangan
TAMAT
TAMAT
TAMAT
TAMAT
TAMAT
TAMAT
TAMAT
PENDENGARAN STEREOFONIK DAN JULAT
FREKUENSI PENDENGARAN BAGI HAIWAN
YANG BERBEZA
PENDENGARAN STEREOFONIK ialah
pendengaran menggunakan kedua-dua
belah telinga
Ia membantu manusia menentukan arah
dan lokasi bunyi
Manusia boleh mendengar 20Hz hingga
20 000Hz
TAMAT
TAMAT
TAMAT
TAMAT
TAMAT
TAMAT
 TAMAT

RUJUKAN UTAMA :
OXFORD FAJAR
AMAZING SAINS TING3