HAREKAT PERFORMANS

Dr. Öğr. Üyesi Ünal BATTAL

Hafta 01
Yükleme ve Uçak Gövdesi

● Uçaklar gövde yapısı olarak iki sınıfa ayrılır.

1. Dar gövde (Narrow Body): Kabin içinde tek koridor olan uçaklardır. Yükleme
genellikle yığma (bulk) olarak ve tek sıra halinde yapılır.
2. Geniş gövde (Wide Body): Kabin içinde çift koridor olan uçaklardır. Yükleme,
her zaman ULD (Unit Load Devices/Birim Yükleme Gereçleri) ekipmanlarıyla
ve çift sıra halinde yapılır.
● Gövde iki bölümden oluşur:
1. Maindeck (Ana Gövde): Uçak gövdesinde yolcuların seyahat ettiği bölümdür.

2
Yükleme ve Uçak Gövdesi

2. Lowerdeck (Alt Gövde): Uçak gövdesinde bagaj, kargo, posta ve diğer

yüklerin taşındığı bölümdür.
Lowerdeck içinde bulunan yükleme bölümleri beş bölüme ayrılır.
hold,
compartment,
section,
Position,
bay

Dar gövde Geniş gövde 3

Yükleme ve Uçak Gövdesi

Hold: Lowerdeck içindeki deadload (kuruyük:bagaj, kargo, posta ve EIC

toplamıdır) yüklemesi yapılabilen toplam yükleme sahasıdır.
Hold, FWD (ön) ve AFT (arka) olmak üzere ikiye ayrılır.

4
Yükleme ve Uçak Gövdesi
Kompartıman: Hold içinde kompartıman ağları ile ayrılan yükleme
sahasıdır. Kompartımanlar, tablodaki gibi numaralandırılmıştır. Her uçak
tipinde farklı numaralardaki kompartımanlar bulunabilir.

5
Yükleme ve Uçak Gövdesi

Section: Yükleme yapılan kargo kompartımanları içindeki, kompartıman

ağları ile ayrılan her bir yükleme bölümüdür. Uçak firmalarına göre farklı
adlandırılabilir. Boeing: 1a, 1b, 4a ve 4b tanımlarını kullanır. Airbus:11, 12,
21, 22 gibi tanımları kullanır.

B737-800

6
Yükleme ve Uçak Gövdesi

Position/Pozisyon (Uld Yükleme): ULD yükleme yapılan uçaklarda,

kargo kompartımanları içinde kilitler ile ayrılan yükleme bölümleridir.

7
Yükleme ve Uçak Gövdesi

Bay: ULD (Unit Load Device) olarak tanımlanan bir teçhizat kullanılarak
yükleme yapılan uçak kompartımanlarında, kompartıman zemininde bulunan
kilitlerle emniyete alınan yükleme sahasıdır.

8
Trafik Yükü

• Trafik Yükü: Yolcu ve Kuru yük (deadload) olarak tabir edilen kargo, posta, bagaj
EIC’nin toplam ağırlığıdır.

TRAFİK YÜKÜ = YOLCU + KURU YÜK (DEADLOAD)

YOLCU + KURUYÜK (BAGAJ + KARGO + POSTA + EIC)

9
Trafik Yükü

• Yolcu:
12 yaş ve üzeri, erkek ve kadın bireyler “yetişkin”,
2 yaşından büyük 12 yaşından gün almamış bireyler “çocuk”,
0 ile 24. ay dahil olanlar “bebek” olarak tanımlanırlar. Bebeklerin koltuk
hakları bulunmamaktadır. Sadece ebeveynlerinin kucaklarında seyahat
edebilirler.

10
Trafik Yükü

• Bagaj: Yolcunun beraberinde götürdüğü özel eşyalarıdır. Kayıtlı ve kayıtsız

olmak üzere iki çeşittir.
Kayıtlı Bagaj: Yolcunun biletine kaydedilerek, tamamen taşıyıcı
sorumluluğunda olan ve lowerdeck’te taşınan bagajlardır. Üçe ayrılır:
 Dahili Bagaj: Bulunulan istasyonda etiketlenmiş, tüm iç ve dış hat
bagajlardır.
Transit Bagaj (BT): Gümrüklü veya gümrüksüz olarak iç hat veya dış
hat seferiyle gelerek aynı sefer numarası ile iç hat veya dış hat seferine
devam eden bagajlardır.
Transfer Bagaj (BT): Gümrüklü veya gümrüksüz olarak iç hat veya dış
hat seferiyle gelerek farklı sefer numarası ile iç hat veya dış hat seferine
devam eden bagajlardır.
Kayıtsız Bagaj: Yolcunun kendi nezaretinde taşıdığı kabin bagajı etiketli
bagajlardır. Kabin bagajı olarak da tanımlanır.

11
Trafik Yükü

Yolcuların biletlerinde belirtilen sınıflarına göre, bagajların sınıflandırılması

gerçekleştirilir. Buna göre;
First Bagajı (BF): Birinci sınıf ’ta seyahat eden yolcunun kayıtlı
bagajıdır. Diğer bagajlardan ayrı yüklenir.
Business Bagajı (BC): Business sınıf ’ta seyahat eden yolcunun kayıtlı
bagajıdır. Diğer bagajlardan ayrı yüklenir.
Ekonomi Bagajı (BY): Ekonomi sınıf ’ta seyahat eden yolcunun kayıtlı
bagajıdır. Transfer ve dahili ekonomi bagajlar olarak ikiye ayrılır. Birbirine
karışmayacak şekilde yükleme yapılmalıdır.

12
Trafik Yükü

Yolcuların özel durumlarına göre, etiket kullanılan bagajlar ise;

VIP Bagajı : Öncelikli olarak indirilecek şekilde yükleme yapılan bagajlardır.
Grup Bagajı: 10 kişi ve üzeri seyahat eden kayıtlı yolcuların bagajlarıdır.
UM Bagajı (Unaccompanied minor): Refakatsiz seyahat eden, çocuk
yolcunun kayıtlı bagajıdır.
Ağır (Heavy) Bagaj: Ağırlığı 24 kg ile 32 kg arasında olan kayıtlı bagajlardır.
Quick Ramp Transfer Bagaj (Short connection/Kısa Bağlantı): Aktarmalı
yolcuların, bagajın diğer uçuşa en kısa sürede aktarılması anlamına gelir.
Transit / Transfer Bagaj: İlk çıkış noktası yurt içi ve / veya yurt dışı olan ancak
uçuşu yurt dışı istasyonda biten bagajlardır.
Öncelikli Bagajlar (Priority): Business sınıfta seyahat eden yolcunun veya
özel yolcu kartı sahiplerinin kayıtlı bagajıdır.
Ekip Bagajı (Crew): Ayrı bir yere yüklenmelidir. Mesajda belirtilmelidir.
Hacı Bagajı: Hac görevi için seyahat eden yolcunun kayıtlı bagajıdır.

13
Trafik Yükü

 Kapı Teslim Bagajlar: Yolcuya ait olan, kontuarda teslim edilmeyen ancak
uçak kapısında teslim edilmesi gereken ve inişinde yine uçak kapısında
yolcuya verilecek olan eşyalardır. Örneğin; tekerlekli sandalye, bebek
arabası, puset.
 Rush Bagaj: Herhangi bir nedenle, yolcunun seyahatini gerçekleştirdiği
uçağa yüklenemeyen ve bunun neticesinde varış noktasında yolcuya teslim
edilemeyen bagajdır. Bu bagajlar bulunduğunda kayıp eşya personeli
tarafından Rush bagaj etiketi ile etiketlenir ve refakatsiz olarak lowerdeck’e
yüklenir.

14
 Trafik Yükü

• Kargo: Konşimento (Airwaybill) düzenlenerek lowerdeck’te taşınan yüktür. İki

kısımda incelenir.
Normal Kargo: Taşınmasında, depolanmasında özel hizmet şartları
gerektirmeyen kargolardır.
Özel Kargo: Yapıları ve/veya içerdikleri maddeler nedeniyle Özel Yükler Ayrım
Tablosuna göre yüklenen ve yük bilgileri NOTOC (Notification to Captain) formu ile
uçuş ekibine bildirilen kargolardır. Özel kargolar, üç gruba ayrılır:
Tehlikeli Maddeler: Tehlikeli madde taşımasında güncel IATA Dangerous
Goods Regulations (IATA DGR)’da belirtilen kurallar uygulanır.
Canlı Hayvanlar: Canlı hayvan taşımasında güncel IATA Live Animal
Regulations (IATA LAR) ’da belirtilen kurallar uygulanır.
Diğer Özel Yükler: Yapıları veya içerdikleri maddeler nedeniyle uçağa
yükleme / boşaltma sırasında özel hizmet gerektiren kargolardır.

15
Trafik Yükü

• Posta: Haberleşme amacı ile kargo kompartımanında taşınan yüktür. Postalar

3’e ayrılır:
PTT Postaları,
Şirket Postaları (Co – Mail): Şirketle ilgili tüm dokümanlardır.
Diplomatik Postalar: İşlemleri gizlilik gerektiren resmi postalardır.
• EIC (Equipment in Compartment)
BAL (safra torbaları), BED (kabine bağlanan sedye), COM (şirket
postaları), CSU (kargodaki ikram malzemeleri), FKT (uçağa ait malzemeler) ve
BEH (kargoda taşınanşirket sedyesi) dışında kompartımanda taşınan şirket
malzemesidir.

16