Doküman Analizi

 Uluslararası ticarette yapılan ticari işlemlerin güvenilirliğini sağlamak ve sorunsuz

işleyebilmesi için, Dünya Ticaret Örgütü’nü kuran anlaşmaya göre ilgili belgelerin düzenli,

birbiri ile irtibatlı ve kurallara uygun olarak düzenlenmesi gereklidir.

Uluslararası Ticarette Kullanılan Belgeleri

 Faturalar
 Konşimento
 Dolaşım Belgesi
 Çeki Listesi
 Sağlık Sertifikası
 ATA Karnesi
 TIR Karnesi
 Analiz Raporu
 Koli Müfredat Listesi
Faturalar

 Proforma Fatura ( Proforma Invoice)

 Ticari / Orijinal Fatura (Commercial Invoice)

 Navlun Faturası (Freight Invoice)

 Onaylı / Tasdikli Fatura (Certified / Legalized Invoice)

 Konsolosluk Faturası ( Consular Invoice)

Proforma Fatura (Ön Fatura/ Teklif Formu)

 İhracatçının ithalatçıya gönderdiği teklif faturasıdır.

 İhracatçı ve ithalatçının kimlik bilgileri, malın fiyatı, tanımı, ve miktarı, eşyanın taşınma

şekli ve navlun bedeli ile teslim şekli, sigorta ve yükleme tarihi, boşaltma yeri, malların

ağırlıkları ile ambalaj şekilleri, koli sayısı ve teklif edilen fiyatın hangi tarihe kadar geçerli

olduğu da belirtilir.
Proforma Fatura

 Proforma faturanın hukuki ve ticari herhangi bir değeri yoktur, hiçbir mali yükümlülük

yaratmaz ( ihracatçının vermiş olduğu bu fatura karşılığında ihracatçı için herhangi bir

ödeme veya KDV söz konusu olmaz).

 Ancak, ithalatçının kesin sipariş vermesi ve özellikle akreditif metinde proforma fatura

tarih ve sayısı bildirmiş ise, ihracatçı gönderdiği proforma faturadaki bilgilerle kendini

bağlamış olup bu kapsamda yükleme sorumluluğuna girmiş olacaktır.

Ticari Fatura

 Ticari fatura, gümrük işlemlerine, döviz transfer ve taahhütlerine esas olarak alınan kesin

faturadır.

 Satış işleminin gerçekleşmesinden sonra düzenlenen faturaya orijinal fatura da denir.

 Proforma fatura üzerindeki şartlar ithalatçı tarafından kabul edilmiş ise, ticari fatura

oluşturulur.
Ticari Fatura

 İhracatçı sözleşme yaptıktan sonra, ve eğer varsa akreditif açıldıktan sonra malların

şartlarında değişiklik olmamışsa proforma faturadaki bilgileri olduğu gibi ticari fatura

düzenler.

 Eğer şartlarda bir değişiklik varsa değişen şartlara taraflar arasında yazışma yapılmış

olmalı veya akreditif için talimatının bankalar kanalı ile taraflara iletilmiş olması gerekir.
UCP-500’ün 37.Maddesine Göre Ticari Faturada
Bulunması Gereken Şartlar
 Faturanın tarihi
 Mal / hizmet cinsi
 İhracatçının ve ithalatçının isim/unvan adresleri
 Ödeme şekli
 Malların menşei
 Teslim şekli
 Mal veya hizmetin birim fiyatı/miktarı/tutarı
 Malların ağırlığı, ebatları, miktarı
 Sevkiyatın şekli
 Mallara ilişkin ambalaj özellikleri, numara vb. detay açıklamalar
 Navlun ve sigorta prim tutarları
 Yükleme ve boşaltma yerleri
Ticari Fatura

 Alıcı ve satıcının ülkesinde zorunlu görünen özel bilgiler yazılmalıdır.

 Örnek :

 Fatura toplamının yazı ile yazılması

 İhracatçının bankası ve bu bankanın SWIFT No.’su.

 FAS Fatura’da ‘satış fiyatına satış fiyatı ve mallar gemi doğrultusuna yerleştirilinceye
kadarki masraflar dahildir.’

 FOB Fatura’da ‘satış fiyatına mallar gemiye yükleyinceye kadarki masraflar dahildir.’
Navlun Faturası

 Deniz ve/veya iç su yolu ile taşımacılıkta malın taşıma ücretinin ifadesidir.

 Navlun faturası olarak bilinen vesaik uluslar arası taşımacılıkta taşıma ücretinin ifadesini
gösterir :

1. Seyir Maliyetleri: amortisman (geminin eskime payı),

gemi bakım onarım giderleri, yakıt vs. giderleri.
2. Liman Maliyetleri: gemi ile ilgili maliyetleri, elleçleme
maliyetleri ve liman resimleri ve harçları.
3. Depolama Maliyetleri.
4. Munzam (İlave) Maliyetler.
Navlun Ödenmesi

 İki farklı şekilde gerçekleştirilebilir:

1. Peşin navlun ödemesi (Advanced Freight/ Freight Prepaid) :

Taşıtan tarafından fiili ihracat tarihinde taşıma şirketine yapılır.

2. Havale navlun ödemesi (Freight Collect) :

Fiili ihracat başlayıp gemi yola çıktıktan sonra yapılır. Taşıma şirketi navlun tamamen

ödenmedikçe malı ithalatçıya teslim etmeme hakkına sahiptir.

Navlun Ödenmesi

 INCOTERMS terimlerden CRF ve CIF teslimlerde navlunu ihracatçı ödemektedir.

 Konşimentoların altında navlunun nerede ve kim tarafından ödeneceğini yazılır.
 ‘Navlun ödenmiştir / Freight Prepaid’ ibaresi taşıyan bir konşimento düzenlendiğinde,
diğer yükleme belgeleri üzerinde de aynı ibaresinin yazılı olması gerekmektedir.
 Navlun ödendiğine dair hiçbir ibare taşımayan konşimento düzenlendiği ve fakat navlunun
ihracatçı tarafından ödendiği durumlarda, navlun faturası konşimentoya mutlaka
eklenmelidir.
 Navlun faturasının, tıpkı yükleme belgeleri gibi ithalatçıya gönderilmelidir.
Onaylı/Tasdikli Fatura

 İhraç malının menşeinin belgelenmesi amacıyla talep edilir.

 İhracatçının kendi orijinal faturasını düzenleyerek, ihraç edeceği ülke konsolosluğuna

tasdik ettirdikten sonra ithalatçıya gönderdiği faturadır.

 İhracatçı
Kendi orijinal faturasını düzenler

Bağlı bulunduğu meslek odası (ticaret odası ve/veya sanayi odası)

Hazırladığı Menşe Şahadetnamesini onaylatır

İthalatçı ülkenin Konsolosluk

Orijinal faturası ile Menşe Şahadetnamesini ibraz edip faturasını bu

konsolosluğa onaylatır
Onaylı/Tasdikli Fatura

 Bu fatura ile malın menşei ve ihraç ülkesi belgelendiği gibi malın ihraç fiyatının cari

piyasa fiyatına uygunluğu da ithal ülkesi konsolosluğunca kontrol edilmiş olur.

 Böylece damping yapılması engellenmiş ve ithalatçı ile ihracatçının anlaşarak ülke dışına

döviz kaçırmasının önüne geçilmiş olur.

Fatura Tasdiki İsteyen Ülkeler

 Orta ve Güney Amerika

 İsrail
 Cezayir
 Fas
 İran
 Mısır
 Suriye
 Tunus
 Ürdün
 Lübnan
 Suudi Arabistan
Konsolosluk Faturası

 Malın gideceği ülkenin konsolosluğu tarafından, mal menşei birim

fiyatı ve mal değerinin onaylandığı faturalardır.
 Onay konusu faturalar konsolosluklarca matbu olarak bastırılmış
fatura formatındaki belgeler olup, satıcı tarafından doldurulup,
konsolosluklara onaylattırılır.
 İthalatçı ülkelerin konsolosluklarından elde edilmektedir.
 Bu tür bir uygulamanın nedeni, ithalatçı ülkenin düşük faturalarla
mal bedellerinin düşük gösterilmek suretiyle vergi kaçaklarının
önlenmesidir.
 KONŞİMENTO
Bir taşıma belgesi olup, malların ihracatçının ülkesindeki belli bir yerden
alınıp ithalatçıya teslimini taahhüt eden, buna dayanılarak taşıtan ile taşıyan
arasında düzenlenen bir taşıma sözleşmesidir, malların teslim alınmasını
gösterir bir teslim makbuzudur

Malların Deniz ve nehir

sevkini yapan taşımacılığında
nakliyat kullanılan
firması konşimentolar
tarafından kıymetli evrak
düzenlenir. sayılıp ciro
edilebilir. Diğer
Mal üzerinde konşimentolar ise
mülkiyet ciro edilemez.
hakkı verir
 Konşimentoda Bulunması
Gereken Zorunlu Unsurlar
Zorunlu olmasa da konşimentoda bulunması
önemli olabilecek unsurlar ise şunlardır;
1)Düzenleyen kimsenin
-Kaptanın adı
imzası (Taşıyan veya onun -Yükletenin adı
yetkili kıldığı kişi) -Gönderilenin adı
-Geminin adı ve uyruğu
2)Taşıyanın adı ve soyadı
-Yükleme limanı
veya ticaret unvanı -Boşaltma limanı
3)Taşınan malın cinsi, -Navlun
-Diğer kayıtlar
ölçüsü, markası, ve diğer
özelliklerine ait bilgiler
4)Tanzim tarihi ve yeri
5)Kaç nüsha olarak
düzenlendiği
 Tesellüm konşimentosu

Received bill of lading

Malların yüklendiği
değil, yüklenmek üzere
alındığını gösteren
konşimentolara
tesellüm
konşimentoları denir.

Bu teslim yükleme
zamanının alıcı
tarafından
belirlenmemesi nedeni
ile risk oluşturur.
Yükleme konşimentosu
Malın taşınmak üzere
gemiye yüklendiğini
gösterir.

Tesellüm
konşimentolarının
üzerine ON BOARD
tarihi düşülerek
yükleme
konşimentosuna
dönüştürülebilir.
 Üst Üste Taşıma Konşimentosu
( Combined B/L )
İhraç edilen malların
taşınması için varış yerine
gidene kadar birden fazla
taşıt aracı kullanıyorsa, bu
tür konşimentosu düzenlenir.
Bir yükleme konşimentosu
değil, bir tesellüm
konşimentosu olarak işlem
görür. Bu nedenle taşıdığı
çeşitli risklerden dolayı çok
sık kullanılmaz.
Düzgün Hat Konşimentosu
(Liner B/L)
Bu konşimento) aynı hat
üzerinde tarifeli olarak sürekli
seferler yapan gemiler
tarafından düzenlenir. Geminin
uğrayacağı limanlar ve taşıma
ücreti tarifeye bağlı olduğu için
bu tür konşimentoların tercih
edildiği görülmektedir. Aynı hat
üzerinde çalışan gemi şirketleri
birlik oluşturarak yükleme,
boşaltma, navlun, istifleme gibi
giderlerde ortak ücret belirlerler.
Ciro edilemezler.
 Kısa Form Boş Sırtlı
Tek Konşimento Konşimento
(Through B/L) (Short Form and Blank
Back B/L)
İki liman arasındaki
Bazı konşimentolarda taşıma
denizden taşıma
koşulları ve sorumlulukları küçük
uzantısında bir karayolu
puntolarla konşimentonun alt
bağlantısı varsa ve
kısmında veya arkasında yer alır.
düzenlenen konşimento
Bunların yer almadığı sadece ana
malın bu türlü aktarmasını hatlarının belirtilip, dayandığı
kapsıyorsa bu tür uluslararası sözleşmeye atıf yapılan
konşimentolara tek yada şartların kısaca belirtildiği
konşimento denir. Yani arkasının boş bırakıldığı
tüm parkur üzerinde konşimentolara kısa form ve boş
mutlaka bir deniz yolu sırtlı konşimento denir.
bulunmaktadır.
Temiz Konşimento Kirli Konşimento
(Clean B/L) (Dirty ‘foul’ B/L)
Mallar hasarsız ve Malların hasar ve kusurlu
kusursuz olarak teslim olarak yüklendiğini gösterir.
alınıp gemiye Bu durum kaptan tarafından
yükselindiğini gösteren tesbit edilip, bunların
konşimentoya temiz konşimento üzerine
konşimento denir. Aynı yazılması halinde
zamanda malların sorumluluktan kurtulmuş
ambalajlarının da düzgün olur.
olduğu anlaşılır.
Bir banka sadece temiz
bir taşıma belgesini kabul
edecektir.
 Deniz Konşimentosu
(Marine bill of lading, Ocean bill of lading, Bill of lading)

Taşıtanın isteği üzerine

taşıyıcı veya gemi acentası
tarafından düzenlenip taşıtana
verilen, malın yüklendiğini ve
belirlenen şekilde taşınıp varış
yerinde alıcısına teslim
edileceğini taahhüt eden
belgedir. Bu konşimentonun
en önemli özelliği kıymetli
evrak niteliğidir.
 Havayolu Konşimentosu
(Airwaybill)
Bu konşimento bir makbuzdur. Kıymetli
evrak niteliği taşımaz. Ciro edilerek
mülkiyeti devir edilemez. ithalatçı adına
düzenlenir.
Bu taşıma belgesi üç tanesi orijinal
olmak üzere oniki nüsha halinde
düzenlenir. Bu nüshalardan birincisi
havayolu şirketine, ikincisi gönderilene
aittir; üçüncü nüsha ise gönderenin
nüshasıdır. Havayolu taşıma senedinin
3.nüshası (orijinal for shipper) satıcının
elinde olduğu sürece, bunu mallar alıcı
tarafından çekilmeden önce taşıma
acentasına ibraz ederek, taşıma şartlarını
ve hatta malın alıcısını değiştirme
hakkına sahiptir.
 Demiryolu Hamule Senedi
(Railway Consignment Note)
Malların demiryolu ile
taşınacağını gösteren, gönderen
ile taşıyıcı demiryolu idaresi
arasında yapılan taşıma
sözleşmesini ifade eder.
Kıymetli evrak niteliğinde
olmadığı için malların
mülkiyetini temsil etmez, ciro
edilemez ve yalnızca malların
gönderilmek üzere demiryolu
idaresine teslim edildiğini
gösterir.
 Karayolu Taşıma Belgesi (Road
Waybill/CMR Consignment Note)

Kamyon konşimentosu
(Truck Bill of Lading) da
denilen bu belge, kamyon
veya tır ile yapılan
uluslararası taşımacılıkta,
CMR [Convention
Merchandises Routier
(Ticari Mallar Güzergah
Anlaşması)] gereğince
düzenlenen bir taşıma
belgesidir.
  Taşıma senedi üç nüsha halinde düzenlenir ve her üç nüsha da
gönderen ile taşıyıcı tarafından imzalanır.

Taşıma senedinin birinci nüshasını gönderen alır, ikinci nüsha eşya ile
beraber gider, üçüncü nüsha taşıyıcıda kalır. İmzalanan taşıma senedi;

- Taşıma sözleşmesinin kurulmuş olduğunu,

- Malların taşıyıcı tarafından teslim alındığını,
- Malların ve ambalajların iyi durumda olduğunu, sayılarının, marka
ve numaralarının taşıma senedinde yazılanlara uyduğunu,
gösterir.
Nakliyeci Makbuzu (Forwarder's Receipt)

Demiryolu ve çoğunlukla
karayolu ile taşımacılıkta
kullanılan bu belge, taşıma
komisyoncuları tarafından
belli bir ücret karşılığında
kendi adlarına ve başkaları
hesabına mal taşıyan
nakliye firmaları tarafından
düzenlenen belgedir.
FİATA Tesellüm Belgeleri
(FCR/FCT/FBL)
FIATA Uluslararası Taşıma
Acenteleri Birlikleri
Federasyonu’nun kısa adıdır.
Karayolu taşımacılığında
kullanılan bu belgeler,
taşımacılar tarafında peşinen
kabul edilmiş önemli şartları ve
sorumlulukları içermektedir.
FIATA lisansı ancak bu birliğe
üye olan taşıma acentelerine
verilir. FIATA Taşıma Belgeleri
üç grupta toplanır..
 - FCR Taşımacının Teslim Alındı Belgesi :
(Forwarder’s Certificate Of Receipt) Bu belge
malların gönderilene sevk edilmek veya gönderilenin
emrine hazır tutulmak üzere teslim alındığını gösterir.
Ciro edilemez ve mallar yüklendikten sonra orijinal
nüshanın ibraz edilmesi halinde sevk iptal edilebilir
yada sevk kağıtları değiştirilebilir.Anılan nüsha mallar
yüklendiğinde yükletene yani satıcıya verildiği için alıcı
açısından risk oluşturur. Bu nedenle belgenin banka
adına düzenlenmesi istenir. Mallar orijinal nüshanın,
başka bir deyişle gönderen nüshasının taşıma acentesine
ibraz edilmesi suretiyle alıcı tarafından teslim alınır.
 
 - FCT Nakliyeci Taşıma
Belgesi : ( Forwarder’s Certificate
Of Transport) Bu belge takım
halinde ve “emre yazılı” olarak
düzenlenir. Mallar varış yerinde FCT
’nin orjinalinin ibraz edilmesi
karşılığında alıcıya veya onun
emrine teslim edilir.
 Emre Yazılı Konşimento:
Konşimento kimin emrine
düzenlenmişse mallar onun cirosu
ile devredilebilir. Emre yazılı
konşimentolar yükletenin emrine
veya gönderilen/alıcı emrine
düzenlenebilir. Eğer konşimentoda
sadece “emre” (to order) ibaresi
bulunuyorsa bu, konşimentonun
yükletenin emrine düzenlendiği
anlamına gelir. Konşimento
yükletenin emrine düzenlenmişse
ibraz edilmeden önce ciro edilir.
 - FBL FIATA Kombine
Konşimentosu: (FIATA
Combined Bill Of Loading)
FBL deniz konşimentosu ile
aynı hukuksal niteliğe sahip bir
kombine taşıma
konşimentosudur. Bu tür
konşimentolar emre
düzenlenebilir. Malların
mülkiyetini temsil eder ve aynı
deniz konşimentoları gibi
kıymetli evrak niteliğindedir.
Birden fazla takım halinde
düzenlenebilir. Malların teslimi
için bir orijinal nüshanın teslimi
yeterlidir.
 Paket Postası Makbuzu
(Parcel Post Receipt)

İthalatçıya posta ile

gönderilecek malın
bulunduğu kolinin
doğrudan ithalatçı veya
ithalatçının bankasına sevk
edilmek üzere posta
idaresine verilmesi
karşılığında alınan posta
makbuzuna denir.
DOLAŞIM BELGELERİ
(MOVEMENT CERTİFİCATES)

A.TR
EUR-1
EUR-MED
SERBEST DOLAŞIM

3. ÜLKE 3.
ÜLK
E

GÜMRÜK
BİRLİĞİ
DAHİLİNDEKİ
ÜLKELER
A B 3.
3.
ÜLK ÜLKE
E
 A.TR

SANAYİ MALI İHRACAT

İthal İthal
Girdilerin Girdilerin
TÜRKİY
Tüm
Vergileri
AB E
Tüm
Vergileri
Ödenmiş Ödenmiş
Olmalı. Olmalı.
SANAYİ MALI İHRACAT

3. ÜLKE
 EUR-1

EFTA % 100 TÜRK MENŞELİ

+ TÜRKİY
İSRAİL
BULGARİSTA E
N
ROMANYA
MAKEDONYA
BOSNA
EUR-MED

EFTA

TÜRKİYE
AB
PAAMK

AKDENİZ ÜLKELERİ: (FAS, TUNUS, CEZAYİR, MISIR)

Çeki Listesi

 Çeki listesi, ihraç için sevk edilen malların brüt ve net ağırlıklarının
ihracatçı veya tarafsız üçüncü bir şahıs ya da kurum tarafından beyan
edildiği ayrı bir belgedir. Yani hangi taşıta ne kadar mal
yüklendiğini, her paketin (çuval, kasa, varil vb.) ne kadar ağırlık
içerdiğini gösterir.

 Bu belgede kayıtlı ağırlıkların, fatura ve konşimentoda yazılı

ağırlıklara uygun olması gereklidir ve bu, gümrük idarelerinin
kontrolleri hızlı bir şekilde yapmasına ve ihracat işlemlerinin hızla
tamamlanmasına da katkı sağlar.

 Bu belge, malların taşıma sırasında hasar görmesi halinde önem arz

eder. Sigortalı malların hangi ölçüde hasar gördüğü, ziyanın ne
miktarda tanzim edileceği Sigorta Şirketi tarafından Çeki Listesi esas
alınarak belirlenir.
 Çeki listesinin Türkçe olarak düzenlenmesi halinde;

 Malın cinsi,

 Adeti,

 Brüt ağırlığı,

 Net ağırlığı,

 Ambalaj adeti,

 Araç plakası,

 Konteynır numarası yazılmalıdır.

 Yasal olarak gümrük görevlisi tarafından düzenlenmesi gereken bu belge,
uygulamada ihracatçı firma tarafından 4 nüsha olarak düzenlenir ve
gümrüğe verilir.

 Her bir araç için bir çeki listesi hazırlanmalıdır. Bir araçta birden fazla
ihracatçının emtiası bulunuyor olsa bile bir tane çeki listesi düzenlenmesi
yeterlidir. İhracatçı işletme hazırladığı bütün çeki listelerini kaşelemeli ve
imzalamalıdır. Ayrıca çeki listeleri gümrükte tescil anında ayrıca
mühürlenir.

 Çeki listesi birkaç sayfadan oluşmuş ise her bir sayfanın ihracatçı işletme
tarafından kaşelenmesi ve imzalanması gereklidir.
Türkçe Çeki Listesi Örneği
İngilizce Çeki Listesi Örneği
 Çeki listesinin içeriğinde aşağıdaki bilgiler yer almaktadır;

 Çeki listesi ayrı bir belge olarak hazırlanıyorsa hangi faturaya karşılık geldiğinin
bilinmesi açısından, faturanın referans numarası ve tarihi belirtilmelidir.

 Her bir tip ürün için kaç paket olduğu (paket sayısı) belirtilmelidir.

 Paketlerin her birisi numaralandırılır. Çeki listesinde de her bir ürün için kaç kutu varsa
bunların numaraları da ayrı bir sütunda belirtilmelidir.

 Her bir paketin içinde ne olduğu açıkça ifade edilmelidir.

 Her bir paketin dıştan dışa ölçüleri çeki listesinde yer almalıdır.

 Her bir paketin brüt ağırlığı belirtilmelidir.

 Çeki listesinin içeriğinde aşağıdaki bilgiler yer almaktadır;

 Emtiaların nasıl paketlendiği belirtilmelidir. Emtiaların palete yerleştirilmesi durumunda

bu belirtilmeli ve özel taşıma şartları gerekli ise bu gösterilmelidir.

 Paket üzerinde adres ve numaralar mutlaka bulunmalıdır.

 Yükleme konusu toplam paket sayısı, metre küp olarak yüklemenin toplam hacmi,

yükün ambalaj hariç net ağırlığı ve ihraç konusu yüklemenin toplam brüt ağırlığı

belirtilmelidir.
SAĞLIK SERTİFİKASI
Uluslararası Orijin ve Bitki Sağlık
Sertifikası (Phytosanitary Certificate)
 Bitki ve bitkisel ürün ihracatçısının, ihraç edeceği ürünlerde hastalık ve zararlı
maddelerden arınmış olduğunu gösteren "Bitki Sağlık Sertifikası” adlı belgeyi temin
etmesi gerekmektedir.

 Söz konusu belge, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarım İl Müdürlükleri Bitki Koruma
Şubeleri'nden temin edilmektedir.

 Bu uygulamanın uluslararası geçerliliği olması nedeniyle Bitki Sağlık Sertifikası önemli

bir belgedir. Bu belgenin ihracat sırasında gümrük idarelerine ibrazı zorunludur.
 Bitki Sağlık Sertifikasını Temin Etmek İçin İzlenecek Prosedür;

 Yaş meyve ve sebzelerin kontrolünün yapılabilmesi için öncelikle ihracatçının, üyesi

olduğu İhracatçı Birliğinin bu amaçla açtığı hesaba "Teknik Yardım Ücreti” yatırması
gerekmektedir. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarım İl Müdürlüğü Bitki Koruma Şube
Müdürlüğü'nden temin edebileceği Zirai Karantina Servisi Bitki İhraç Dilekçesini
doldurduktan sonra Tarım İl Müdürlüğü'nden havale almaktadır. Bitki Koruma Şube
Müdürlüğü'ne başvuruda bulunduktan sonra, ihraç konusu ürünün yüklendiği yerde
kontrolör tarafından hijyenik kontrolü yapılmaktadır. Kontrolör Bitki Sağlık Sertifikası'nı
tanzim ederek imzalamaktadır.
 Ortadoğu ve Körfez ülkeleri, bu belgenin ayrıca Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü,
Dışişleri Bakanlığı ve kendi Büyükelçilikleri tarafından da tasdiklenmesini istemektedir.
 Alıcı ülkelerin istekleri doğrultusunda laboratuar analiz raporları da bu belgeye
eklenmektedir.

 Sertifikalar, yaş meyve sebze için 10 gün, kuru meyveler için 20 gün, hububat ve bakliyat
için de 20 gün süreyle geçerlidir. Tarım ürünleri daha önce muayene edilmiş olsalar bile,
ihraç anına kadar her zaman ve her yerde yeniden muayene edilebilmektedir.

 Bakanlık tarafından yapılan ihracat kontrollerinde, alıcı ülke talepleri göz önünde
bulundurulmaktadır.

 Yaş meyve ve sebzeler için alıcı ülke tarafından Bitki Sağlık Sertifikası dışında aflatoksin,
pestisit vb. analizler istenildiği takdirde, ihracatçı firmaların İl Müdürlüğü Kontrol Şube
Müdürlüğü'ne müracaat etmeleri gerekmektedir.
Hayvan İhracına İlişkin Sağlık Raporu
(Health Certificate For Animal Export)

 İhracatçıların canlı hayvan, hayvansal maddeler ve deniz ürünleri ihracatında, bu ürünlerin

insan ve hayvanlara geçebilen hastalıklardan temiz olduğunu gösterir "Sağlık
Sertifikaları”nı temin etmeleri gerekmektedir.

 Canlı hayvan, hayvansal maddeler ve deniz ürünleri ihracatında yedi ayrı sağlık sertifikası
bulunmakta olup, her biri için de yetkili kurum Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarım İl
Müdürlükleri'dir. İhracatçı, bir dilekçe, teknik yardım ücretinin yatırıldığına dair makbuz
ve yurtiçi sevk raporu ile Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü'ne bağlı ihracatla yetkili
Tarım İl Müdürlükleri'ne müracaat etmesiyle işlemi başlatmaktadır.
ATA KARNESİ
TANIM

 ATA karneleri uluslararası Geçici İthalat Sözleşmesi ve Ekleri kapsamında, taraf ülkeler

arasında, başka herhangi bir belgeye gerek duyulmaksızın, eşyanın geçici olarak ithalat ve

ihracatını sağlayan gümrük belgeleridir.

HANGİ AMAÇLA KULLANILIR ?

 Uluslararası ATA Sistemi, gümrük makamları, kişiler, kuruluş ve teşekküller gibi geçici
ithalat işlemlerini gerçekleştiren taraflara yarar sağlamak amacıyla oluşturulmuştur.
Uluslararası teminat altında bulunan bir ATA karnesi ile gelen tüm eşya için ithalat işlemi
sırasında, ne gümrüklerce ne de ithalatçı tarafından başka bir işlem yapılmasına gerek
yoktur. Basit ve karne hamili tarafından kolaylıkla tanzim edilebilen ATA karneleri
gümrüklerce de kolaylıkla kontrol edilebilir. Tüm bu faktörler, ATA karnesi ile gelen
eşyanın gerek ithalatında, gerekse yeniden ihracında gümrüklerden geçiş süresinin
kısaltılmasına yardım eder. Bunların yanı sıra, sistem ATA karnesi hamillerine, ATA
karnesinin geçerlilik süresi içinde olmak kaydıyla ( bu süre karnenin düzenlendiği tarihten
itibaren bir yıldır), bir ATA karnesi ile birden fazla akit taraf ülkesine birden fazla geçici
ithalat yapma olanağı sunar.
KULLANIM ALANLARI

 Sergi ve Fuarlara Katılım (yeri ve zamanı belli olan)

  Ticari Numuneler
 Mesleki Malzemeler (İcra etmek için kullanılan malzemeler)
 Konteynırlar, Paletler, Ambalajlar
 Bilimsel ve Kültürel Amaçlar
 Turistik Tanıtım Malzemeleri
 Sportif Amaçlar
 İnsani Amaçlar (deprem malzemeleri)
 Bir işçilik görmesi  veya tamir  edilmesi istenilen eşyalar,  Tütün  ve tütünden mamul 

mallar Alkol  ve  Alkolden mamul mallar,  bir kez kullanılıp atılabilen mallar,Gıda

Maddeleri ve İnşaat malzemelerinde  (vinç ve benzeri), posta trafiğinde  kullanılamıyor.

Silah Radar gibi ürünlerde özel izin gereklidir.

 ATA karnelerinin geçerlilik süresi, verildikleri tarihten itibaren  bir yıldır.

 ATA karneleri, geçerlilik süresi  içinde olmak kaydıyla dört kez geçici ihraç ve tekrar ithal

işlemi yapılmasına aynı şekilde ATA karnelerinin geçerli olduğu ülkelere  dört kez geçici

ithal ve tekrar ihraç işlemi ile dört ülkeden transit geçiş işlemi yapılmasına  imkan

vermektedir.
TARİHÇE

 ATA “ geçici kabul ” anlamına gelen  Fransızca “ Admission  Temporaire” ve İngilizce “

TemporaryAdmission” kelimelerinden oluşmaktadır.
 1961 yılında Dünya Gümrük Örgütü tarafından , dünya ticaretini artırmak  ve sınırları
azaltmak amacıyla ATA sözleşmesi  benimsenmiştir. Daha sonra, bu sözleşmenin
kapsamını genişletmek için, 2005 yılında  yürürlüğe giren, Geçici İthalat Sözleşmesi 
(kısaca İstanbul Sözleşmesi)  ve ekleri kapsamında uygulanmaktadır.  Türkiye ATA
Sözleşmesini  23.08.1974 yılında onaylamıştır. Gümrük Müsteşarlığı Kefil Kuruluş olarak
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğini  görevlendirmesi üzerine 1975 yılında uygulamaya
başlanmıştır.
ATA KARNESİ ALABİLMEK İÇİN  ODAYA
İBRAZ EDİLMESİ GEREKEN BELGELER
DİLEKÇE:Dilekçede belirtilmesi gerekli hususlar;
 Karne talep edilen malların, ne amaçla  yurtdışına gönderileceği.
 ATA Karnesinin hangi ülke veya ülkeler  için kullanılacağı.
 ATA karnesi beraberinde gidecek olan firma yetkilisinin ismi, eğer böyle bir kişi yoksa 
ATA Karnesi işlemlerini karne sahibi  adına yapacak mümessil firma veya kişinin ismi.
 Aksi belirtilmediği sürece  karnenin  verildiği ülkedeki/ gümrük bölgesindeki  ticari
kıymetler  ve bu ülkenin / Gümrük bölgesinin para birimi.
 Menşe Ülkesi eğer,  karnenin verildiği ülkeden / Gümrük Bölgesinden farklı
ise  Uluslararası ISO  kodları kullanılarak  belirtilir.
 Malların birim fiyatları gerçek ticari fiyatlarına uygun  olacaktır.Ayrıca
gümrük mercilerince düşük değer belirtildiğinin anlaşılması halinde eşyalara
el koyma ya da haciz yapma yetkisi bulunmaktadır.
TEMİNAT:
 Nakit
 Banka Teminat Mektubu (Türk Lirası veya Döviz olabilit. Teminat
mektubunun “ATA Kapsamı Eşya” ibaresinin konulması zorunldur.)
 Devlet tahvili kabul teminat olarak kabul edilir.
 Teminat karne kapsamı eşyanın toplam değerinin yüzde ellisi (%50) oranında
alınır. ABD, Avustralya, Çek Cumhuriyeti, İsviçre, Japonya, Kanada, Kore ve
Avrupa Birliği ülkelerine götürülecek, GTİP (Gümrük Tarife İstatistik
Pozisyonu) 71.13, 71.08 ve 71.06 olan eşya için döviz bazında verildiği
takdirde, karne kapsamı eşyanın toplam değerinin %40'ı oranında teminat
alınacaktır.
TAAHHÜTNAME: Taahhütname Formu  firmanın taahhütte bulunmaya yetkili
kişilerince imzalanarak kaşelenecek ve yetkili ismi
belirtilecektir.  Taahhütname ekine imza sirküleri fotokopisi eklenecektir.
TİCARET SİCİL GAZETESİ:ATA Karnesi talep sahibinin  gerçek kişi olması
halinde kimlik fotokopisi, tüzel kişi olması halinde ise ticaret sicil gazetesi
fotokopisi ibraz edilecektir.
YETKİ BELGESİ:Karneyi Odamızdan teslim alacak kişiye firma yetkilince
imzalanarak bir yetki belgesi verilir.
KARNE İADESİ TEMİNATIN
ÇÖZÜLMESİ İŞLEMLERİ

 ATA karneleri, kullanımının sona ermesi takiben derhal karneyi veren Oda’ya iade

edilmelidir.

 Oda’ya iade edilerek teminatın çözümü  istenen ATA Karneleri Kefil Kuruluş olan Odalar

Birliği’ne  gönderilerek, Birlik teyidi alındıktan sonra teminat çözülebilecektir.

TIR KARNESİ


Giriş

Uluslararası Ticarette taşımacılık ve lojistik çok önemli bir yere sahiptir.

Havayolu, deniz yolu ve karayolu taşımacılığı olarak bu konuda çeşitli düzenlemeler

yapılmıştır.

TIR Karnesi işlemleri karayolu taşımacılığının daha güvenli, taşıyıcı firmanın daha az

işlem yaparak uluslararası ticareti gerçekleştirmelerini sağlar.


Bu sistem ülkelerin sisteme dahil olmalarıyla başlar. Ülkemiz 1966
yılında Bakanlar Kurulu kararıyla sisteme taraf olmuştur.


Sistemin düzenli işleyişini sağlamak amacıyla her ülkede kefil
kuruluşlar oluşturulur. Tüm bu kuruluşların da bağlı bulundukları
uluslararası kefil kuruluş:International Road Transport Union


Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ulusal kefil kuruluştur.
TIR KARNESİ


TIR Karnesi uluslararası kara taşımacılığını dolayısıyla uluslararası ticaretin

kolaylaştırılmasını sağlayan bir gümrük transit belgesidir.


Eşya, TIR Karnesi himayesinde hareket noktasındaki gümrük idaresinden, varış

noktasındaki gümrük idaresine kadar bir prosedür altında taşınır ve bu prosedüre

TIR Sözleşmesi kapsamında "TIR taşıması" denir.

TIR KARNESİ


TIR Karnesi tek bir TIR taşıması için düzenlenir. Eşya hareket, transit ve

varış gümrüklerine TIR Karnesi ile beraber sunulur. TIR Karnesi usulüne

uygun olarak ilgili gümrük idaresine onaylatılır. Bu işlemden sonra TIR

Karnesi kefil kuruluşa iletilmek üzere, TIR işlemlerinin yürütüldüğü Oda'ya

iade edilir.
TIR KARNESİNİN KULLANIMINA
İLİŞKİN KURALLAR

 1. Verilişi: TIR Karnesi hareket ülkesinde veya

TIR Karnesi sahibinin yerleştiği veya ikamet ettiği
ülkede verilir.
 2. Dili: TIR Karnesi, maddelerinin aynı zamanda
İngilizce olduğu birinci sayfanın ön yüzü hariç,
Fransızca basılmıştır; bu sayfa kapağın ikinci
sayfasının ön yüzünde Fransızca olarak verilen
"TIR Karnesinin Kullanılmasına İlişkin Kurallar"ın
tercümesidir. Basılı metnin diğer dillere çevirisini
ek sayfalar da araya konulabilir. 
TIR KARNESİNİN KULLANIMINA
İLİŞKİN KURALLAR

 3. Geçerliliği: TIR Karnesi, karneyi veren kuruluş

tarafından saptanan süre içerisinde, hareket
gümrüğünde gümrük kontrolünden geçmesi şartı
ile TIR taşımasının varış gümrüğünde
tamamlanmasına kadar geçerlidir (Kapağın birinci
sayfasının birinci maddesi).
 4. Karne sayısı: Bir taşıt dizisi (bağlı araçlar)
veya bir veya bir dizi karayolu taşıtına bağlı birden
fazla konteyner için sadece bir tane karne istenir.
TIR KARNESİNİN KULLANIMINA
İLİŞKİN KURALLAR

 5.Hareket veya varış gümrük idareleri

sayısı:
 TIR Karneleri himayesinde yapılan nakliyat
birden fazla hareket ve varış gümrük
idarelerini kapsayabilir. Fakat, gümrük hareket
ve varış idarelerinin toplam sayısı dördü
geçmemelidir. Bütün gümrük hareket
idarelerinin TIR karnesini kabul etmeleri
halinde sözkonusu karne gümrük varış
idarelerine sunulabilir.
TIR KARNESİNİN KULLANIMINA
İLİŞKİN KURALLAR
 6. Sayfaların sayısı:Bir hareket gümrüğü bir de varış
gümrüğü idarelerinin olduğu hallerde TIR Karnesi, hareket
ülkesi için en az 2, varış ülkesi için 2 ve geçilen her ülke
için 2 sayfa ihtiva etmelidir. Fazladan her hareket (veya
varış) gümrük idaresi için 2 fazla sayfa istenecektir.

 7. Gümrük idarelerine karnenin ibrazı: TIR Karnesi,

karayolu taşıtı, taşıt dizisi veya konteyner(ler) ile birlikte
her hareket, yol boyu ve varış gümrüğüne ibraz edilir. En
son hareket gümrük idaresinde gümrük memuru taşıma
süresince kullanılan manifestonun bütün yaprakları
altındaki 17'inci bölümü imzalar, tarihli mühür basar.
TIR KARNESİNİN FAYDALARI


TIR Sistemi, Gümrük mührü altında uluslararası eşya taşımacılığını

maksimum kapsamda kolaylaştırmayı planlar.


Sistem, ülkeleri transit geçebilmek için gerekli olan ve risk sayılan gümrük

vergi ve resimlerini kapsayan garantileri sağlar.


Gümrük makamları ve uluslararası tüccar toplulukları arasındaki

sorumlulukları dengeler.
TIR KARNESİNİN FAYDALARI


TIR Sistemi, uluslararası eşya taşımacılığındaki farklı paydaşlara aşağıdaki

faydaları sunar:


Ticareti ve taşımacılığı kolaylaştırır.


Sınır geçişlerindeki gecikmeleri önler; formaliteleri azaltarak taşıma maliyetini

düşürür.


Standart kontrollerin uygulanması ve standart belgelerin kullanılmasıyla geçişleri

kolaylaştır; ve sonuç olarak Uluslararası ticaretin gelişmesini teşvik eder.

TIR KARNESİNİN FAYDALARI


Taşıma sektörü için;


Eşyaların uluslararası sınırları geçerek bir yerden başka bir yere en az müdahale ile

taşınmasını sağlar,


Gecikmeler ve geçiş maliyetleri azalır,


Belgeler basitleştirilmiş ve standartlaştırılmıştır,

 Geçiş sınırlarında gümrük garanti depozitosu vermeye gerek yoktur.

TIR KARNESİNİN FAYDALARI


Gümrük Makamları için;


Uluslararası eşya taşımacılığı sırasında risk sayılan gümrük vergi ve
resimleri 50.000 $ a kadar garanti altına alınmıştır,


Sadece iyi niyetli hamillerin TIR Karnesi kullanmasına izin verilir bu da
sistemin güvenliğini artırır,


Eşyaların geçişlerinde muayene ihtiyacını azaltır,


Gümrük kontrolünü ve dokümantasyonu kolaylaştırır, İthalat ve ihracat
için iç gümrükleme noktalarını kullanarak Gümrük personeline daha
verimli çalışma imkanı sağlar.
 ANALİZ RAPORU (Certificate of Analysis)

 Tahlil gerektiren, özellikle gıda ve kimyasal maddeler için

gerekli olan rapordur.

 ithalatçı veya kamu kuruluşlarının ithal edilecek malın

niteliğinin veya saflığının bilirkişi tarafından belirlenmesini
gerekli görmeleri durumunda, mala ait numunenin
bağımsız kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan analiz
sonucunu gösteren belge.
 İmalatçı Analiz Belgesi (Manufacturer's
Analysis Certificate):

 Kimyevi maddeler gibi analiz gerektiren malların

formüllerindeki elemanların isim ve oranlarını gösteren
listelerdir. İmalatçı firma tarafından bir beyan şeklinde
ya da bağımsız laboratuarlar tarafından
düzenlenebilmektedir.
 Analiz Raporu Gerektiren Ürünler- Ekspertiz Raporu ( Expertise Report)

 İhrac veya ithal mallarının fiyat, miktar, kalite, bileşim

katkı oranı, ticari teamül gibi hususlarında gümrük
idarelerince tereddüde düşülen durumlarda, analiz
belgesi hazırlanması gerekmektedir.

 Gümrük Kanunu ve buna bağlı diğer mevzuatlarda hangi

kurum ve kuruluşların vereceği ekspertiz raporuna itibar
edileceği belirtilmiştir. Ekspertiz raporları ticaret ve
sanayi odaları tarafından verilmektedir.
Lületaşı İhracatında Ekspertiz Raporu

 Ham lületaşının yurtdışına gönderilmesini önlemek amacıyla, ihraç edilecek lületaşı

mamulleri ekspertize tabi tutulmaktadır.

 Ekspertiz işlemi için ihracatçı, bağlı bulunduğu odaya fatura ve ilgili form ile
başvurmaktadır.

 Ekspertiz komitesi nezaretinde lületaşı mamulleri, ileri derecede işlem görmüş olması ve
"Türk Elişi Sanatının" estetiğinden yoksun bulunmaması gibi hususlar dikkate alınarak
incelenmektedir. İncelendikten sonra ambalajlanan mamuller, bölge ticaret ve sanayi
müdürlüğü ve oda tarafından mühürlenerek, gümrük idarelerine teslim edilmek üzere
tanzim edilen bir rapor ile birlikte ihracatçıya verilmektedir.
 Koli Ambalaj Listesi (Packing List)

Bu belgeler paketler içindeki malların cinsini ve adedini

belirtmek için satıcı tarafından düzenlenir. Diğer bir

ifade ile kolinin içinde bulunan ambalaj ve mal

muhteviyatını belirten listelerdir.

Koli Ambalaj Listesi (Packing List)

 Yabancı gümrüklerde malın gümrük makamları tarafından

örnekleme yöntemi ile kontrol edilmesini sağlamaktadır.

 Ayrıca yabancı alıcılar ihracatçı tarafından kendilerine

gönderilecek ambalaj listesine göre malları çeşitli
perakende veya toptan satış yerlerine gönderebilmektedir.
Ambalaj listeleri alıcının kendi iç dağıtımında bu açıdan
yardımcı olmaktadır.
 İhraç konusu ürünlerin ambalajı, her bir kutu,
balya veya çuvalın içinde neler olduğu ve
yüklemeye konu her bir kolinin boyutları ve
ağırlığı gibi hususlarda detaylı bilgileri içerir.

 Taşıyıcı açısından yüklemenin nasıl yapılacağına

karar verileceği aşamada önemli bilgiler sağlar.
 Hasar durumunda, Sigorta şirketlerince aranan önemli bir belgedir.

 Koli listesi, malın sayımı, teslimi ve koliyi açmadan içindeki malın

bilinmesine olanak sağladığından gümrük kontrolünde önemli faydalar
sağlar.

 Gümrük yetkililerince inceleme aşamasında, müşteri için de yükün

içeriğini tespit etmek açısından gerekli bir belgedir.

 İhraç konusu yükleme, standart bir ambalaj içerisinde tek bir ürünü
içeriyorsa, fatura üzerinde paketleme bilgilerinin verilmesi yeterli
olabilir. Ancak genelde kural, mali konularla ilgili bilgilerin ve paketleme
bilgilerinin ayrı ayrı verilmesi, mali bilgilerin fatura üzerinde, koli
listesinin ise ayrı bir belge olarak hazırlanmasının daha faydalı olacağıdır.
 Koli Ambalaj Listesinde ne yazılması gerekir?
 GR WT each ： Toplam brüt ağırlık

 Method of packing: Ambalaj şekli (malların nasıl paketlendiği varsa özel taşıma koşulları
belirtilmelidir).

 Marks and numbers: İşaret ve sayılar

 Total no. of packages: Toplam koli sayısı

 Total measure: Toplam ağırlık

 Total net weight: Ambalaj hariç net ağırlık

 Total gross weight: Toplam brüt ağırlık

 Ürün tanımı ve kodu

TEŞEKKÜRLER