საზოგადოებრივი

ხელშეკრულების თეორია
ლექცია

ელენე ჯანელიძე
სოციალური კონტრაქტის თეორია
• იგივე „საზოგადოებრივი ხელშეკრულების თეორია“

• სახელმწიფოს ბუნება და მისი არსებობის რაციონალური

საფუძვლები

• მმართველის ბუნება
თომას ჰობსი (1588 – 1679 წწ)

• ინგლისელი ფილოსოფოსი და როიალისტი

• "fear and I were born twins together.” - ფრაზა ჰობსის
ავტობიოგრაფიიდან
• “ლევიათანის“ ავტორი (1651 წ. – Charles I -ის სიკვდილიდან 2
წლის შემდეგ )
• ლევიათანი - ბიბლიაში (მაგ. იობის წიგნში) აღწერილი
გველეშაპი.
• „ლევიათანი“ - პასუხი სამოქალაქო ომის შიშზე. დაწერილი
ინგლისურ ენაზე.
ჰობსის საზოგადოებრივი ხელშეკრულების
თეორია
1. დაშვება - ბუნებითი მდგომარეობა

2. დაკვირვება - ბუნებითი მდგომარეობის აღწერა

1. -"solitary, poor, nasty, brutish and short“.

2. ბუნებითი თანასწორობა - არ არსებობს განსხვავება
3. „ომი ყველასი ყველას წინააღმდეგ“
4. ბუნებითი უფლება და ბუნებითი თავისუფლება - Jus Naturale
5. ბუნებითი ხელისუფლების არარსებობა - სოციუმის არარსებობა, შიში.

3. თანხმობა ხელშეკრულებაზე - ადამიანებს შორის

1. თანასწორი ადამიანების მიერ უფლებების დათმობა - რაციონალური ქცევა

2. თანხმობის შეუსრულებლობა - იძულების საფუძველი

4. აბსოლუტური მონარქისთვის გადაცემული ძალაუფლება - სახელმწიფოს

raison d'etre 
ჯონ ლოკი (1632 – 1704 წწ.)

• ინგლისელი ფილოსოფოსი, ემპირიცისტი

• აბსოლუტური მონარქიის მოწინააღმდეგე
• ორი ტრაქტატი სახელმწიფოს შესახებ (1689 წ.)
• გამოაქვეყნა ანონიმურად, დიადი რევოლუციის (1688 წ.)
შემდეგ
• იყო Whig-ების წევრი - მხარს უჭერდა William III-ის გამეფებას
და დიად რევოლუციას
 ლოკის საზოგადოებრივი ხელშეკრულების
თეორია
1. დაშვება - ბუნებითი მდგომარეობა
2. დაკვირვება - ბუნებითი მდგომარეობის აღწერა

1. მორალის არსებობა
2. ბუნებითი თანასწორობა - ღვთიური არგუმენტი
3. ბუნებითი უფლებები - სიცოცხლე, თავისუფლება, საკუთრება
4. მშვიდობა, მაგრამ კონფლიქტის და ომის შესაძლებლობა

3. თანხმობა ხელშეკრულებაზე - სასჯელის დაწესების უფლების დათმობა

სახელმწიფოსთვის

1. სახელმწიფოს მიერ დაცვა

2. სახელმწიფო როგორც ნეიტრალური არბიტრი

4. აჯანყების უფლება
სემინარზე განსახილველი საკითხები
• თომას ჰობსის სოციალური კონტრაქტის თეორია

• ჯონ ლოკის სოციალური კონტრაქტის თეორია

• ამერიკის დამოუკიდებლობის დეკლარაცია

• სოციალური კონტრაქტის თეორია და თანამედროვე

სახელმწიფოები
კითხვები?