Chương 5

CƠ CẤU XÃ HỘI – GIAI CẤP VÀ LIÊN MINH

GIAI CẤP, TẦNG LỚP TRONG THỜI KỲ
QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI

1
 NỘI DUNG CHÍNH

1.CƠ CẤU XÃ HỘI – GIAI CẤP TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ

NGHĨA XÃ HỘI

2.LIÊN MINH GIAI CẤP, TẦNG LỚP TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN

CHỦ NGHĨA XÃ HỘI

3.CƠ CẤU XÃ HỘI – GIAI CẤP VÀ LIÊN MINH GIAI CẤP TẦNG LỚP

TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở ViỆT NAM.

2
1. CO CẤU XÃ HỘI – GIAI CẤP TRONG THỜI KỲ
QUÁ ĐỘ LÊN CNXH
1.1. Quan niệm về cơ cấu xã hội – giai cấp và vị trí của
cơ cấu xã hội – giai cấp trong cơ cấu xã hội

1.1.1. Quan niệm về cơ cấu xã hội – giai cấp

Cơ cấu xã hội - giai cấp là hệ thống các giai cấp, tầng

lớp xã hội tồn tại khách quan và mối quan hệ giữa
chúng về sở hữu, về quản lý, về địa vị chính trị - xã
hội..trong một hệ thống sản xuất nhất định
3
1.1.2. Vị trí của cơ cấu xã hội – giai cấp trong cơ cấu xã
hội
Cơ cấu xã hội – giai cấp là loại hình cơ bản và có
vị trí quyết định nhất, chi phối các loại hình cơ cấu xã
hội khác.
Cơ cấu xã hội – giai cấp liên quan trực tiếp đến
quan hệ sở hữu đối với tư liệu sản xuất.
Khi giai cấp nào nắm TLSX thì sẽ làm chủ về KT.
Giai cấp đó cũng quy định tính chất và bản chất các
mối quan hệ khác thuộc kiến trúc thượng tầng: ...
4
 Cơ cấu xã hội giai cấp là yếu tố đặc trưng cho sự
khác nhau về chất giữa các chế độ xã hội

Vị trí cơ cấu xã hội giai cấp có ý nghĩa qua trọng nó

là căn cứ cơ bản để xây dựng các chính sách phát triển
kinh tế xã hội

5
1.2. SỰ BIẾN ĐỔI CỦA CƠ CẤU XÃ HÔI – GIAI CẤP
TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN CNXH

6
 XU HƯỚNG CHỦ YẾU

SỰ XÍCH LẠI SỰ XÍCH LẠI SỰ XÍCH LẠI

GẦN NHAU GẦN NHAU GẦN NHAU

VỀ MỐI VE PHÂN
VỀ TÍNH
QUAN HỆ ĐỐI PHỐI TƯ
VỚI TƯ LIỆU SẢN CHẤT LAO LIỆU TIÊU
XUẤT ĐỘNG DÙNG

ĐỜI SỐNG TINH THẦN

NGÀY CÀNG TiẾN BỘ
7
 QUY LUẬT CỦA SỰ BIẾN ĐỔI CƠ CẤU XH - GC

CO CẤU XH – GC
BIẾN ĐỔI
CƠ CẤU XH – GC TRONG MỐI
BIẾN ĐỔI GẮN CO CẤU XH – GC QUAN HỆ VỪA
LIỀN VÀ BỊ QUY BIẾN ĐỔI PHỨC ĐẤU TRANH
ĐỊNH BỞI CƠ TẠP ĐA DẠNG VỪA LIÊN
CẤU KINH TẾ LÀM XUẤT MINH DẪN ĐẾN
CỦA THỜI KỲ HIỆN CÁC TẦNG SỰ XÍCH LẠI
QUÁ ĐỘ LÊN LỚP XÃ HỘI MỚI GẦN NHAU
CNXH GIỮA CÁC GIAI
CẤP TẦNG LỚP
TRONG XÃ HỘI

8
 2. LIÊN MINH GIAI CẤP TẦNG LỚP TRONG
THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN CNXH
2.1. TÍNH TẤT YẾU CỦA LIÊN MINH GIAI CẤP, TẦNG
LỚP TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN CNXH

 Xét dưới góc độ chính trị - xã hội: Mác chỉ rõ liên minh là
tất yếu trong cuộc đấu tranh chống lại GCTS.

Lê nin cũng chỉ ra rằng “ nếu không liên minh với nông dân
thì không thể có chính quyền của GCVS, không thể nghĩ đến
việc duy trì chính quyền đó..”

9
Xét dưới góc độ kinh tế: liên minh giai cấp tầng lớp là yêu
cầu khách quan của quá trình CNH, HĐH và chuyển dịch
cơ cấu kinh tế từ 1 nền sản xuất nhỏ nông nghiệp là chính
sang sản xuất hàng hóa lớn, công nghiệp, dịch vụ.

Sự liên minh tạo nên mối liên hệ chặt chẽ về lợi ích kinh tế.

10
2.2. NỘI DUNG CỦA LIÊN MINH GIAI CẤP,

TẦNG LỚP TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN

CNXH

11
 NỘI DUNG KINH TẾ:
Liên minh tạo nên sức mạnh tổng hợp để phát triển cơ sở
vật chất kỷ thuật cần thiết cho chủ nghĩa xã hội
 NỘI DUNG CHÍNH TRỊ:
Liên minh tạo cơ sở chính trị xã hội vững chắc cho khối
đại đoàn kết toàn dân, tạo sức mạnh vướt qua khó
khăn..bảo vệ vững chắc Tổ quốc XHCN
 NỘI DUNG VĂN HÓA XÃ HỘI:
Xây dựng khối liên minh để cùng nhau xây dựng nền văn
hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, đồng thời tiếp
thu tinh hoa văn hóa của nhân loại
12
3. CƠ CẤU XÃ HỘI – GIAI CẤP VÀ LIÊN MINH GIAI
CẤP, TẦNG LỚP TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN
CNXH Ở VIỆT NAM

13
3.1. Cơ cấu xã hội – giai cấp trong thời kỳ quá độ lên
CNXH ở Việt Nam

 Sự biến đổi cơ cấu xã hội – giai cấp vừa bảo đảm

tính quy luật vừa mang tính đặc thù của xã hội Việt
Nam

 Trong sự biến đổi của cơ cấu xã hôi – giai cấp, vị trí,

vai trò của các giai cấp, tầng lớp ngày càng được
khẳng định

14
 Cơ cấu xã hội – giai cấp của VN ở thời kỳ quá độ
lên CNXH bao gồm những giai cấp, tầng lớp cơ bản:

+ Giai cấp công nhân VN: là giai cấp lãnh đạo thông
qua đội tiền phong là tổ chức ĐCS, là lực lượng đi
đầu của quá trình CNH, HĐH đất nước. Trình độ
chuyên môn kỷ thuật ngày càng được nâng cao

15
+ giai cấp nông dân:
Nông nghiệp, nông thôn có vị trí quan trọng
trong quá trình CNH, HĐH đất nước, GCND là cơ sở
và lực lượng quan trọng để phát triển kinh tế xã hội
bền vững.
Trong thời kỳ quá độ GCND có sự biển đổi , đa
dạng về cơ cấu giai cấp, có xu hướng giảm dần về số
lượng, sự phân hóa giàu nghèo trong nội bộ nông dân
ngày càng rõ rệt.

16
+ đội ngũ trí thức:
Là lực lượng lao động sáng tạo đặc biệt quan
trọng trong quá trình đẩy mạnh CNH, HĐH đất
nước và hội nhập quốc tế. Sản phẩm lao động của họ
quyết định đến năng suất, chất lượng, hiệu quả đến
sự phát triển của xã hội cả về vật chất lẫn tinh thần

17
 + đội ngũ doanh nhân:
Đây là tầng lớp xã hội đặc biệt được Đảng ta chủ
trương xây dựng thành một đội ngũ vững mạnh. Họ có
đóng góp tích cực vào việc thực hiện chiến lược phát
triển kinh tế xã hội, giải quyết việc làm cho người lao
động và giải quyết các vấn đề về an sinh xã hội, xóa
đói, giảm nghèo.

18
+ tầng lớp tiểu chủ:
Trong thời kỳ quá độ tầng lớp này ra đời và ngày
càng phát triển đông đảo, họ sẽ có điều kiện hoạt động
mạnh mẽ hơn trong điều kiện đất nước mở cửa và hội
nhập. Do đó cần có chính sách để phát triển tầng lớp
tiểu chủ trong mối quan hệ hài hòa với các giai cấp
tầng lớp khác trong xã hội.

19
+ đội ngũ thanh niên:

Là trụ cột của nước nhà, là chủ nhân tương lai

của đất nước, nên tăng cường giáo dục đạo đức, lý
tưởng, lối sống lành mạnh để có quyết tâm hành
động thực hiện thành công CNH, HĐH đất nước.

20
3.2. Liên minh giai cấp, tầng lớp trong thời kỳ
quá độ lên CNXH ở VN

21
3.2.1. nội dung của liên minh giai cấp, tầng lớp trong
thời kỳ quá độ lên CNXH ở VN

 Nội dung chính trị của liên minh.

Nhu cầu lợi ích chính trị của công nhân, nông

dân, trí thức..và cả dân tộc là độc lập dân tộc

và chủ nghĩa xã hội

Nguyên tắc về chính trị của liên minh là do

Đảng của GCCN lãnh đạo

22
3.2.1. nội dung của liên minh giai cấp, tầng lớp trong
thời kỳ quá độ lên CNXH ở VN

 Nội dung kinh tế của liên minh.

Kết hợp đúng đắn lợi ích kinh tế giữa các giai
cấp tầng lớp trong xã hội

23
 Xây dựng cơ cấu “công – nông nghiệp – dịch vụ” phù
hợp
Đa dạng hóa các hình thức kinh tế. Trong đó kinh tế
nhà nước giữ vai trò chủ đạo.
Tổ chức hình thức giao lưu hợp tác giữa các ngành ,
các thành phần kinh tế, các vùng kinh tế, giữa trong
nước và quốc tế...

24
3.2.1. Nội dung của liên minh giai cấp, tầng lớp trong
thời kỳ quá độ lên CNXH ở VN

 Nội dung văn hóa xã hội của liên minh.

Tăng trưởng KT phải trên cơ sở gắn liền với

tiến bộ và công bằng xã hội, giữ gìn và phát

Huy bản sắc văn hóa dân tộc , bảo vệ môi

Trường sinh thái.

25
3.2.2.Phương hướng cơ bản nhằm phát huy tính tích cực
của biến đổi cơ cấu xã hội – giai cấp và tăng cường liên
minh giai cấp, tầng lớp trong thời kỳ quá độ lên CNXH ở
Việt Nam

1.Day mạnh CNH, HĐH , giải quyết tốt mối quan hệ

giữa tăng trưởng kinh tế với đảm bảo tiến bộ, công bằng
xã hội tạo môi trường và điều kiện thúc đẩy biển đổi cơ
cấu xã hội – giai cấp theo hướng tích cực

26
2. Xây dựng và thực hiện hệ thống chính sách xã hội tổng
thể nhằm tác động tạo sự biến đổi tích cực cơ cấu xã hội
nhất là các chính sách liên quan đến cơ cấu xã hội - giai
cấp
3. Tạo sự đồng thuận và phát huy tinh thần đoàn kết thống
nhất giữa các lực lượng trong khối liên minh và toàn thể
xã hội
4. Hoàn thiện thể chế KTTT định hướng XHCN, đẩy mạnh
và phát triển KH- CN, tạo điều kiện và môi trường thuận
lợi để phát huy vai trò của các chủ thể trong khối liên
minh
5. Đổi mới hoạt động của Đảng, NN, MTTQVN nhằm tăng
cường khối liên minh và xây dựng khối đại đoàn kếtTD27