Topik 5 Air dan Larutan

5.1 Ciri Fizikal Air

ITeach – Science Form 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Ciri – Ciri Fizikal Air

Ciri – Ciri Fizikal Air Suhu (C)

• Cecair pada suhu bilik tidak Air membeku

berbau, tidak berwarna dan Ce sepenuhnya
ca
tiada rasa. ir
Pe Cecair
0 pe Pepejal
ja
• Takat didih: 100°C Takat
l (air) (ais)
beku
air
• Takat beku: 0°C Masa (min)
Pembekuan
• Mengembang ketika Kehilangan tenaga apabila air menyejuk, ia memperlahankan
membeku pergerakan molekul, lalu air menjadi ais.
Suhu (C)
• Konduktor haba yang lemah

• Konduktor elektrik yang Air

lemah mula mendidih
as
100 G
• Ketumpatan: 1g per cm pada 3
ir Air mendidih Cecair Gas
4°C Takat e ca
C sepenuhnya (air) (wap)
didih
air
Peleburan Pendidihan Masa (min)
Pepejal Cecair Gas
(ais) (air) Pendidihan
Pembekuan Kondensasi Tenaga haba diserap apabila air mendidih, menyebabkan
molekul-molekul air bergerak lebih laju dan bebas.

ITeach – Sains Tingkatan 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Ciri - Ciri Fizikal Air

Kesan Bendasing Kepada Ciri – Ciri Fizikal Air

Takat beku menurun.

Takat didih meningkat.

Ketumpatan meningkat.

Kekonduksian haba meningkat.

Rasa, bau dan warna berubah.

ITeach – Sains Tingkatan 2

 Topik 5 Air dan Larutan

5.2 Komposisi Air

ITeach – Science Form 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Komposisi Air

Komposisi Air

Sebatian yang 1 molekul air terdiri

terdiri daripada daripada 2 atom
unsur hidrogen hidrogen dan 1
dan oksigen. atom oksigen.

ITeach – Sains Tingkatan 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Komposisi Air

Elektrolisis Air

Proses penguraian sebatian kepada Arus elektrik dialirkan melalui air yang
komponen-komponennya dengan kemudiannya menguraikan molekul air
menggunakan arus elektrik. kepada atom oksigen dan hidrogen.

Arus elektrik Arus elektrik

Oksigen Hidrogen

Ujian oksigen: Ujian hidrogen :

Kayu uji berbara Kayu uji menyala

Kayu uju berbara

akan menyala Bunyi ‘pop’
kedengaran

ITeach – Sains Tingkatan 2

 Topik 5 Air dan Larutan

5.3 Proses Penyejatan Air

ITeach – Science Form 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Penyejatan Air

Penyejatan Air

Suatu proses di mana cecair berubah menjadi

wap air.

Berlaku dengan perlahan dan berterusan.

Melibatkan molekul air sahaja.

ITeach – Sains Tingkatan 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Penyejatan Air

Suhu persekitaran

Luas permukaan air 

Air Menyejat
Dengan Cepat
Apabila

Kelembapan 

Pergerakan udara 

ITeach – Sains Tingkatan 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Penyejatan Air

Perbandingan Antara Penyejatan dan Pendidihan

Penyejatan
Penyejatan Pendidihan
Pendidihan

Menyerap haba
Menyerap haba Menyerap haba
Menyerap haba

Berubah daripada
Berubah daripada
Berubah daripada
Berubah daripada cecair
cecair kepada
kepada gas
gas
cecair kepada
cecair kepada gas
gas

Proses perlahan
Proses perlahan Proses laju
Proses laju

Berlaku dipermukaan
Berlaku dipermukaan
Berlaku pada
Berlaku pada keseluruhan
keseluruhan air
air
air
air

Berlaku pada
Berlaku pada sebarang
sebarang
suhu di
suhu di bawah
bawah takat
takat Berlaku pada
Berlaku pada takat
takat didih
didih cecair
cecair
didih cecair
didih cecair

ITeach – Sains Tingkatan 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Penyejatan Air

Aplikasi Penyejatan Air

Mengeringkan pakaian Mengeringkan rambut

Menyejukkan badan

ITeach – Sains Tingkatan 2

 Topik 5 Air dan Larutan

5.4 Larutan dan Keterlarutan

ITeach – Science Form 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Larutan Dan Kelarutan

Larutan, Zat Terlarut dan Pelarut

Dihasilkan dengan melarutkan

Larutan
suatu bahan ke dalam bahan lain

Bahan yang terlarut dalam

Zat terlarut
pelarut

Bahan yang melarutkan bahan

Pelarut
lain

ITeach – Sains Tingkatan 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Larutan Dan Kelarutan

Larutan Cair, Pekat dan Tepu

Larutan cair Larutan pekat Larutan tepu

Zat terlarut
yang tidak
larut

Kebolehan
Kebolehan
Larutan
Larutan Kuantiti zat
Kuantiti zat terlarut
terlarut melarutkan zat
melarutkan zat
terlarut
terlarut
Mengandungi sedikit
Mengandungi sedikit Boleh melarutkan
Boleh melarutkan
Cair
Cair
zat terlarut
zat terlarut banyak zat
banyak zat terlarut
terlarut

Mengandungi banyak
Mengandungi banyak Boleh melarutkan
Boleh melarutkan
Pekat
Pekat
zat terlarut
zat terlarut sedikit zat
sedikit zat terlarut
terlarut

Mengandungi kuantiti
Mengandungi kuantiti Tidak boleh
Tidak boleh
Tepu
Tepu
maksimum zat
maksimum zat terlarut
terlarut melarutkan
melarutkan zat
zat terlarut
terlarut

ITeach – Sains Tingkatan 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Larutan Dan Kelarutan

Campuran yang mengandungi

bahan tak terlarut.

Keruh dan tidak homogen

(heterogen) (tidak seragam).

Ampaian

Tidak membenarkan cahaya

melaluinya.

Bahan tak terlarut

Zarah mendap di bawah atau
terapung dipermukaan larutan.

ITeach – Sains Tingkatan 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Larutan Dan Kelarutan

Perbezaan Antara Larutan Dan Ampaian

Larutan
Larutan Ampaian
Ampaian

Tersebar secara
Tersebar secara Tidak tersebar
Tidak tersebar secara
secara
Penyebaran
Penyebaran
sekata
sekata sekata
sekata

Jenis
Jenis
Homogenus
Homogenus Heterogenus
Heterogenus
komposisi
komposisi

Kelihatan
Kelihatan Jernih dan
Jernih dan lutsinar
lutsinar Keruh dan
Keruh dan legap
legap

ITeach – Sains Tingkatan 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Larutan Dan Kelarutan

Definisi
Kuantiti maksimum zat terlarut dalam
gram yang akan larut dalam 100g
pelarut pada suhu tertentu.

Contoh:
Keterlarutan Keterlarutan bahan Y dalam air pada
suhu 30°C ialah 40g per 100g air.

Ini bermaksud:
Hanya 40g bahan Y boleh larut dalam
100g air pada suhu 30°C untuk
menghasilkan larutan tepu.

ITeach – Sains Tingkatan 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Larutan Dan Kelarutan

Faktor Yang
Mempengaruhi
Keterlarutan

Sifat zat
Sifat pelarut Suhu
terlarut

• Suatu zat terlarut • Zat terlarut yang • Kelarutan bahan

mungkin larut dalam berlainan mempunyai meningkat dengan
suatu pelarut tetapi kelarutan berbeza suhu
tidak larut dalam dalam sesuatu
pelarut lain. pelarut.
• Cth: Iodin hampir tak • Cth: Gula lebih larut • Cth: Gula lebih larut
larut dalam air tetapi dalam air berbanding dalam air pada suhu
sangat larut dalam iodin 50°C berbanding
alkohol pada suhu 30°C.

ITeach – Sains Tingkatan 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Larutan Dan Kelarutan

Kadar Melarut

Berapa cepat zat terlarut yang dapat melarut dalam kuantiti
pelarut yang ditetapkan.

Kadar Saiz zat Isi padu

Suhu pelarut
mengacau terlarut pelarut

• Kadar melarut • Kadar melarut • Zat terlarut • Kadar melarut

meningkat meningkat yang bersaiz meningkat
dengan suhu. dengan kadar lebih kecil larut dengan isi
mengacau. lebih cepat. padu pelarut.
Maka, kadar
melarut
meningkat
dengan
pengurangan
saiz zat
terlarut.

ITeach – Sains Tingkatan 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Larutan Dan Kelarutan

Pelarut

Air Pelarut Organik

 Melarutkan garam mineral dalam  Sesetengah zat terlarut tidal larut

tanah untuk diserap dengan dalam air tetapi larut dalam pelarut
mudah organik.
 Melarutkan agen pembersih, Pelarut
minuman. Zat terlarut Kegunaan
organik
 Melarutkan racun serangga Menghasilkan
Alkohol Pigmen
untuk aktiviti pertanian. dakwat
Menghasilkan
Alkohol Iodin
antiseptik
Menghasilkan
Pencair Pigmen
cat cair
Mengekstrak
Eter Lemak
lemak

ITeach – Sains Tingkatan 2

 Topik 5 Air dan Larutan

5.5 Asid And Alkali

ITeach – Science Form 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Asid Dan Alkali

Sifat – Sifat Asid Dan Alkali

Asid Alkali

Nilai pH <7 >7

Rasa Masam Pahit

Asid pekat sangat Alkali pekat sangat

Sifat mengakis
mengakis mengakis
Menukarkan kertas Menukarkan kertas
Kesan pada kertas
litmus biru kepada litmus merah kepada
litmus lembap
merah biru
Gas berbau tengik
Kesan ke atas logam Bunyi ‘pop’ kedengaran
dibebaskan

• NOTA: Asid dan alkali hanya menunjukkan sifatnya dengan kehadiran air.

ITeach – Sains Tingkatan 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Asid Dan Alkali

Kegunaan Asid Dan Alkali

• Asid nitrik  untuk membuat baja

• Asid sitrik  untuk membuat garam buah
• Asid karbonik  untuk membuat minuman berkarbonat
• Ammonia  untuk membuat baja dan bahan pembersih
• Natrium hidroksida  untuk membuat sabun dan bahan cuci

ITeach – Sains Tingkatan 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Asid Dan Alkali

Peneutralan
Tindak balas kimia antara asid dan alkali menghasilkan garam dan
air.
Asid + Alkali  Garam + Air

Dilakukan melalui proses pentitratan

Contoh:
Natrium hidroksida + Asid hidroklorik  Natrium klorida + Air.

Kegunaan
 Sengat lebah yang berasid dineutralkan dengan larutan beralkali
 Ubat gigi digunakan untuk meneutralkan asid dalam mulut

ITeach – Sains Tingkatan 2

 Topik 5 Air dan Larutan

5.6 Kaedah Pembersihan Air

ITeach – Science Form 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Penulenan Air

Sumber Air Semula Jadi

Hujan
Paling tulen dan paling
bersih
Mata air / perigi
Bersih dan tulen

Laut
Mengandungi garam
terlarut
Sungai
Tidak bersih

Kolam / tasik
Kotor

ITeach – Sains Tingkatan 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Penulenan Air

Penulenan Air

Penurasan
Air jernih tetapi masih
mengandungi mikroorganisma

Pendidihan
Air masih mengandungi zarah
terampai tetapi tiada
mikroorganisma hidup.
Pengklorinan
Air masih mengandungi zarah
terampai tetapi tiada lagi
mikroorganisma.
Penyulingan
Air bersih tanpa zarah terampai,
mikroorganisma dan mineral.

Tidak sesuai untuk diminum.

ITeach – Sains Tingkatan 2

 Topik 5 Air dan Larutan

5.7 Sistem Bekalan Air

ITeach – Science Form 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Sistem Bekalan Air

Kegunaan
Kegunaan
Air
Air

Domestik Perindustrian Pertanian Secara terus

Minuman Agen Pengairan Stesen kuasa

penyejuk hidroelektrik
Memasak Sebagai Perikanan Pengangkutan
pelarut
Mencuci Rekreasi

ITeach – Sains Tingkatan 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Sistem Bekalan Air

Loji Rawatan Air

Saringan
 Menyingkir objek besar seperti ikan
Pengudaraan
 Menyingkirrasa dan bau busuk
dengan melarutkan oksigen dari
udara ke dalam air
Penggumpalan
 Menggumpal zarah kecil dan
meneutralkan keasidan air
Penggenapan
 Memendapkan zarah terampai di
dasar tangki
Penurasan
 Menyingkir zarah terampai yang
tertinggal
Pengklorinan
 Membunuh mikroorganisma.
Pemfluoridaan
 Mengelakkan pereputan gigi.

ITeach – Sains Tingkatan 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Sistem Bekalan Air

Cara – Cara Memulihara Air

Bilik air Taman Dapur

• Mandi dengan cepat • Basuh kereta • Basuh pinggan
dengan mangkuk dalam singki
menggunakan air yang dipenuhi air
• Tutup paip semasa dalam baldi • Menggunakan mesin
memberus gigi
basuh dan mesin
basuh pinggan apabila
penuh sahaja

ITeach – Sains Tingkatan 2

 Topik 5 Air dan
Larutan

5.8 Pemeliharaan Kualiti Air

ITeach – Science Form 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Pemeliharaan Kualiti Air

Pencemaran Air
• Lumpur dan pasir
• Sampah dan kumbahan mengalir ke sungai
tak dirawat. disebabakan aktiviti
Lumpur pembinaan dan
• Kesan:
Menyebabkan penyakit peebangan hutan.
seperti kolera dan tifoid. • Kesan:
Sungai menjadi cetek dan
Bahan air berlumpur.
buangan
domestik
• Racun serangga dan
baja dibuang ke dalam
sungai.
• Kesan: Bahan
Alga membiak dan
buangan
mengurangkan • Sisa bahan kimia, logam
kandungan oksigen. pertanian
dan bahan radioaktif
• Kesan:
• Tumpahan daripada Membunuh dan meracun
kapal dan tangki. hidupan akuatik,
• Kesan: menyebabkan penyakit
Tumpahan
Membunuh hidupan dan kanser.
minyak Sisa
akuatik dan burung laut.
perindustrian

ITeach – Sains Tingkatan 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Pemeliharaan Kualiti Air

Cara – Cara Mengawal Pencemaran Air

Pencegahan Penguatkuasan Pemantauan

• Melaksanakan sistem • Menguatkuasakan • Pengawasan udara

pembuangan undang-undang baru. dan laut untuk
kumbahan dengan menghalang
teratur. tumpahan minyak
atau pembuangan
• Merancang kawasan
sisa.
industri dan
perumahan dengan
teratur.

ITeach – Sains Tingkatan 2

 Topik 5 Air Dan Larutan

Pemeliharaan Kualiti Air

Pemeliharaan dan Pemuliharaan

Kualiti Air

Penguatkuasaan Penggunaan
Pendidikan undang-undang teknologi
yang tegas penjimatan air
• Menghukum dengan
• Seminar, kempen. tegas orang yang
tidak mematuhi • Pengairan titisan.
undang-undang

Pelupusan
Membersihkan
sampah yang
sungai tercemar
teratur
• Memusatkan sistem • Mengadakan gotong-
pelupusan sampah. royong
membersihkan
sungai.

ITeach – Science Form 2

The End

i - Teach