PAG-AALSA

SA
CAVITE
Virgilio S. Almario
 Kilala bilang Rio Alma sa mundong panitikan.

 Isang premyadong makata at kritiko.

 Lumaki sa Camias, San Miguel Mayumo,

Bulacan.

 Nagtapos ng A.B. Political Science sa

Unibersidad ng Pilipinas noong 1963.

 Pambansang Alagad ng Sining sa Literatura

noong 2003.

 Dating opisyal ng Cultural Center of the

Philippines (CCP) at National Commission for
Culture And Artist.
 NATIONAL HISTORICAL
COMMISSION OF THE PHILIPPINES
Sangay ng gobyerno na
nagpapanatili at nangangalaga
sa makasaysayang pamana ng
lahing Pilipino.

Itinaguyodang paglinang at
pagpapalaganap ng
kasaysayang ng Flipinas at
mga pangkulturang pamana.

Itinatagnoong 1965 sa bias ng

Republika Blg. 4368.
Jose S. Arcilla, S.J.

Miyembro ng Kagawaran ng Kasaysayan at
propesor sa Ataneo de Manila.


Isang archivist sa Philippine Province of the
Society of Jesus.

Nakapagtapos sa Estados Unidos at

Espanya.


May akda ng Aspects of Western Medieval
Culture


Coordinator ng editorial staff ng
International Jesuit Encyclopedia na
nailimbag ng Institute of Jesuit History.
 Libro na isinulat ni Jose Arcilla na
pumapatungkol sa konteksto
hinggil sa dahilan kung bakit at
paano nasulat ni Jose Rizal ang Noli
Me Tangere.

 Inspirisyon ni Rizal noong sinulat

niya ang kanyang akda ay ang
pangyayaring pagpatay sa tatlong
paring martir na isinangkot sa pag-
aalsa sa Cavite.

 Impormasyon na nagbigay ng
bagong perspektibo na
magpapabago sa tradisyunal na
paniniwala hinggil sa Pag-aalsa sa
Cavite noong 1872.
PAG-AALSA SA CAVITE
 Isang pag-aalsa noong 1872 na umaabot sa 200
Pilipinong sundalo at obrero sa arsenal sa
Cavite.

 Madaliangnasugpo ng pamahalaang kolonyal

ang pag-aaklas.

 Ginamit itong dahilan upang supilin ang mga

Filipinong makabayan at humingi ng reporma
sa pamahalaan.
 Batayan upang isakdal at
bitayin ang tatlong paring
Filipino na sina Jose
Burgos, Jacinto Zamora at
Mariano Gomez o mas
kilala bilang Gomburza.

 Angkanilang pagkamartir
ang nagpaalab sa
nasyanalismo ng Filipino at
magdudulot sa huli ng
Himagsikang 1896.
PAANO NAGSIMULA ANG PAG-AALSA?
 PADRE MARIANO GOMEZ
 Ipinanganak sa Santa Cruz, Maynila
noong Agosto 2 1799.

 Naunang binitay sa bagumbayan at

pinakamatanda sa tatlong martir.

 Nagtapos sa Unibersidad ng Santo

Tomas.

 Nagsilbi bilang pari ng parokya sa

Bacoor, Cavite.

 Itinatag ang pahayagan na La

Verdad (The Truth).
PADRE JOSE BURGOS
 Ipinanganak sa Vigan, Ilocos Sur
noong Pebrero 9 at huling binitay sa
tatlong paring martir.

 Nagtamo ng dalawang titulo sa

pagkadoktor, isa sa teolohiya at isa
pa sa canon law.

 Isa ring prolipikong manunulat at

konektado sa Manila Cathedral

 Ang kanyang kamatayan ang

pinakamadula sa lahat.
 PADRE JACINTO ZAMORA
 Ipinanganaksa Pandacan noong
Agosto 14 1835.

 Iniugnaysiya sa rebelyon sa
Cavite noong 1872 dahil sa
kanyang imbitasyon na may
nakasaad na, “Grand Reunion…
our friends are well provided with
powder and ammunition.
BAKIT HINDI SILA BINITAY?
 Dahil
kapwa mason ang tatlong utak ng
rebelyon at ang Gobernador Heneral.

 Maaari ring ginamit ni Francisco Zaldua, na

ginarote ng mga Espanyol kasama ang tatlong
pari, ay ginamit ang pangalan ni Burgos upang
makapanghikayat.
SPANISH VERSION
Jose Montero y Vidal

 Isang
sibil gobernador sa
mga probinsya o sakop
ng Espanya.

 Pagtatangka ng mga
Indios na makalaya ang
Pilipinas sa ilalim ng
gobyerno ng mga
Espanyol.
PAANO NAGSIMULA ANG PAG-AALSA?
 Pagtangka ng mga Indios na makalaya ang Pilipinas sa
ilalim ng gobyerno ng mga Espanyol.

 Noong nagpataw ng personal na buwis ang Gobernador

sa mga kawal at manggagawa.

 Rebolusyon laban sa espanya.

 Dumaraming propagandang hindi kontrolado at

nakakarating sa Pilipinas.

 Pagkawala ng tiwala ng mga native clergy sa mga

prayleng Espanyol.
 Enero 20, 1872 – pag-atake sa mga Espanyol na
sumabay naman sa pagdiriwang ng pista ng Birhen ng
Loreto, patron ng Sampaloc,

 Nakubkob ang Fuerza San Felipe at pinaslang ang 11

Espanyol na opisyal.

 Enero 20 at 21, 1872, alas tres ng madaling araw, ang

Kapitan Heneral na si Hen. Rafael Izquierdo ay ang
nagdispatya sa kanyang “Segundo Cabo” na si Hen.
Felipe Ginoves Espinar upang lumusob.

 Lahat ng insurekto (rebelde) ay namatay at napaslang

sa espada.
 21
ang nabawian ng buhay dahil sa
pagtatangka na tumakas.

8 ang nadakip at ikinulong.

 49na bangkay ang natagpuan sa loob ng Fort

San Felipe.

 78ang kabilang sa pag-aalsa na kung saan

kabilang ang 76 na nabanggit, 1 lieutenant, 1
sergeant na napaslang ng mga insurekto.
 Sumuko ang nag-aklas kabilang si La Madrid.

 Hindi nagtagumpay ang nasabing rebolusyon dahil

hindi dumating ang mga tutulong mula sa Maynila.

 Ang mga pangunahing instigators kasama si Sergeant

La Madrid ay namatay sa sagupaan.

 Ang GOMBURZA ay hinatulan ng pagbitay.

 Patriyota tulad nina Joaqin Pardo de Taverna, Antonio

Ma. Regidor, Jose at Pio Basa at ibang lokal na
abogado ay nasuspinde mula sa pagiging abogado.
 Sila ay inaresto at hinatulan ng habangbuhay na
pagkabilanggo sa Isla ng Marianas.

 Tuluyang nabuwag ni Gobernador Izquierdo ang lokal

na rehimen ng artilyero (tagapaputok ng kanyon o
mamamaril)

 Pebrero 17, 1872 – sinimulang ng gobyernong Espanyol

at Frailocracia (pamumuno ng mga paring kastila o
prayle) na manatili ang takot ng mga Pilipino.

 Itinuloy ang hatol sa GOMBURZA kung saan iyon ang

nagsilbing simula ng pagkakaisa ng mga Pilipino.
FILIPINO VERSION
Dr. Trinidad Hermenigildo Pardo
de Tavera
 Ipinanganak noong April 13, 1875.

 Nakatira sa Cablido St., Intramuros.

 Nag-aral sa:
Ateneo Municipal de Manila
Colegio de San Juan de Letran
University of Sto. Tomas
University of Paris
University of the Philippines
 Isangpag-aaklas ng mga sundalong Filipino at
mga tauhan ng Cavite arsenal na hindi
nasisiyahan sa mga polisiyang ipinatupad ni
Gov. Izquierdo.

 Enero 20, 1872 – 200 katao na pinamumunuan

ni Sergeant La Madrid para patayin ang
namumuno at mga opisyal ng Espanyol.

 Umabot ang balitang pag-aaklas sa mga

awtoridad ng Maynila at kaagad naman nag-
utos si Gov. Izquierdo na pagtibayin ang
hukbong Espanyol sa Cavite.
 Pinaniwalaan na ginamit lang ang pag-aaklas
para lalo pang lumaganap ang gobyernong
Espanyol sa Pilipinas.

 Angmga miyembro naman ng GOMBURZA ay

sinubukang patawan ng kamatayan sa
pamamagitan ng garote.

 Hindiang tatlong paring martir ang tunay na

utak ng pag-aalsa, kundi ang mga mason na
sina Maximo Inocencio, Crisanto de los Reyes
at Enrique Paraiso.
Maximo Inocencio
 Isang mason na kabilang
sa labintatlong martir na
hinatulan ng sampung
taong pagkakakulong at
pagkakatapon sa
Cartagena, Espanya.

 Kasama niya sa hatol sila

Crisanto De los Reyes at
Enrique Paraiso na kung
saan ang nagkaroon sila
na pagkakataon na
tumakas.
 Crisanto De los Reyes
 Isang matalinong negosyante.

 Nagsimulang tenedor de libros at ang kinita ay pinuhunan sa

negosyo ng mga sirang bakal.

 Nagkaroon ng lupain sa Binondo na pinatayuan ng bodega.

 Naging kandelero o tagasuplay ng mga kailangan sa barko.

 Unang sumapi sa Mosoneriya.

 Dahil sa kaguluhan sa Espanya, sila ay nakatakas at nakarating

sa Merseilles, France at bumalik sa Cavite at binuhay ang
kangyang negosyo.