KIỂM TRA BÀI CŨ

•Câu hỏi: Đồng đẳng, đồng phân là gì? Cho biết các
loại đồng phân tạo ra trong các trường hợp sau?

• a. CH3- CH2- CH2- CH3 , CH3-CH-CH3

CH3

b. CH2=CH-CH2-CH3 , CH3 - CH=CH-CH3

c. CH3-CH2-OH , CH3-O-CH3

d. CH3-CH2-CH2-CH2-OH , CH3-CH-CH2-CH3
OH
 ĐÁP ÁN

* Đồng đẳng: Những hợp chất có thành phân phần tử hơn kém
nhau một hay nhiều nhóm CH2, nhưng có tính chất hoá học tương
tự nhau.
* Đồng phân: Những hợp chất có cấu tạo khác nhau nhưng có
cùng công thức phân tử.
•Gồm: đồng phân cấu tạo ,
đồng phân nhóm chức,
đồng phân vi trí liên kết đôi,
đồng phân loại nhóm chức.
 Mét sè kh¸i niÖm

Hi®r«cacbon :lµ hîp chÊt h÷u c¬ chØ cã cacbon vµ

hi®ro ankan
Hidrocacbon no xicloankan
Hi®rocacbon Hi®rocacbon kh«ng no
Hi®rocacbon th¬m
Hidrocacbon no: là loại hiđrocacbon mà trong phân tử các nguyên tử
liên kết với chỉ bằng liên kết đơn ( liên kết )

Ankan: lµ hi®rocacbon no m¹ch hë

 NỘI DUNG

1. §ång d¼ng, ®ång ph©n, danh ph¸p.

2.TÝnh chÊt vËt lý.
3.C«ng thøc cÊu t¹o.
4.TÝnh chÊt ho¸ häc.
5. Ứng dông vµ ®iÒu chÕ
 ĐỒNG PHÂN
Đồng phân cấu tạo của C5H12 :
C- C- C- C - C

C – C- C - C
C
C - C-C- C- C

C
C– C –C- C- C C – C- C
C
 ĐỒNG PHÂN

Đồng phân của C5H12:

CH3- CH2-CH2-CH2- CH3

CH3 – CH- CH2 – CH3
CH3

CH3
C H3– C- CH3
CH3
 DANH PHÁP

Công thức Tên

CH4 metan
CH3CH3 etan
CH3CH2CH3 propan
butan
CH3[CH2]2CH3
pentan
CH3[CH2]3CH3
hexan
CH3[CH2]4CH3 heptan
CH3[CH2]5CH3 octan
CH3[CH2]6CH3 nonan
CH3[CH2]7CH3 đecan
CH3[CH2]8CH3
 DANH PHÁP

Công thức Tên

CH3 – metyl
CH3CH2 – etyl
CH3CH2CH2 – propyl
CH3[CH2]2CH2 – butyl
pentyl
CH3[CH2]3CH2 –
hexyl
CH3[CH2]4CH2 –
heptyl
CH3[CH2]5CH2 – octyl
CH3[CH2]6CH2 – nonyl
CH3[CH2]7CH2 – đecyl
CH3[CH2]8CH2 –
 DANH PHÁP

CH3 CH CH CH3
CH3 CH2 CH3

1 2 3
CH3 CH CH CH3
CH3 CH2 CH3
4 5

2,3 - đimetylpentan
 DANH PHÁP
Gäi tªn c¸c chÊt sau theo danh ph¸p
quèc tÕ ?
H3C CH CH2 CH3 2- Metyl butan
CH3

H3C CH CH CH3
CH3 CH3
2,3- §imetyl butan
n Cấu tạo ts,oC tnc ,oC d,g/ml(oC)

1 CH4 -162 -183 0.415

2 CH3CH3 -88 -183 0.561

3 CH3CH2CH3 -42 -188 0.583

4 CH3[CH2]2CH3 -0.5 -139 0.579

5 CH3[CH2]3CH3 36 -130 0.626

6 CH3[CH2]4CH3 69 -95 0.660

7 CH3[CH2]5CH3 98 -91 0.683

8 CH3[CH2]6CH3 128 -57 0.702

9 CH3[CH2]7CH3 151 -53 0.718

10 CH3[CH2]8CH3 174 -30 0.730

 TÍNH CHẤT VẬT LÝ
• NhiÖt ®é nãng ch¶y vµ nhiÖt ®é s«i t¨ng theo khèi l­îng ph©n
tö

• Tr¹ng th¸i :Tõ C1 C4 lµ nh÷ng chÊt khÝ

• Tõ C5 C17 lµ nh÷ng chÊt láng
• Tõ C18 trë lªn lµ nh÷ng chÊt r¾n

• Khèi l­îng riªng : nhÑ h¬n n­íc

• TÝnh tan: Kh«ng tan trong n­íc, tan nhiÒu trong dung m«i h­u c¬
( ete, bezen, dÇu háa )
 CÔNG THỨC CẤU TẠO
1. Metan H

C
H H

§Æc ®iÓm cÊu t¹o: ph©n tö CH4 cã bèn liªn kÕt  h­íng
vÒ bèn ®Ønh cña mét tø diÖn ®Òu , mçi gãc HCH b»ng
109,5o.Toµn bé ph©n tö kh«ng ë trªn mét mÆt ph¼ng
CÔNG THỨC CẤU TẠO
 CÔNG THỨC CẤU TẠO
§ång ®¼ng cña metan
CÊu t¹o butan

M¹ch cacbon cña

n-butan

NhËn xÐt:
Tõ C3 trë ®i m¹ch cacbon lµ ®­êng gÊp khóc.
 CÔNG THỨC CẤU TẠO

• Có liên kết  bền vững

• Liên kết C-H, C-C không phân cực
• Nguyên tử C đã bão hoà
• → ankan trơ về mặt hoá học
 PHẢN ỨNG HALOGEN HOÁ
Giai đoạn 1: Khơi mào

as
Cl : Cl → Cl· + Cl·
109,5 o
Giai đoạn 2: Phát triển mạch
Cl· + H : CH3 → HCl + ·CH3 Lặp lại
·CH3 + Cl : Cl → CH3−Cl + Cl· nhiều lần

Giai đoạn 3: Tắt mạch

Cl· + Cl· → Cl−Cl
Cl· + ·CH3 → CH3−Cl
·CH3 + ·CH3 → CH3−CH3
 PHẢN ỨNG HALOGEN HOÁ

CH3− CH− CH3

|
CH3-CH2-CH3 + Cl2 as Cl 57%
+ HCl

CH2− CH2− CH3

|
Cl 43%

*Chú ý: Với các đồng phân của mêtan khi thế halogen ưu tiên thế
vào cacbon bậc cao.
 ĐIỀU CHẾ

Thí nghiệm

CaO,t o
CH3COONa +NaOHr  CH4↑+ Na2CO3
Nguyên liệu ANKAN Nguyên liệu

parafin

Phân bón Nguyên liệu Nhiên liệu

 CỦNG CỐ
• Các hiđroccabon no được dùng làm nhiên liệu là do nguyên
nhân nào sau đây?
* A. Hiđrocacbon no có phản ứng thế.
* B. Hiđrocacbon no có nhiều trong tự nhiên.
* C. Hiđrocacbon no là chất nhẹ hơn nước.
* D. Hiđrocacbon no cháy toả nhiều nhiệt và có nhiều trong tự
nhiên.