TRƯỜNG ĐH SƯ PHẠM

KỸ THUẬT TP.HCM
ĐỀ TÀI 8
KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC
THU HỒI NHIỆT THẢI
(HEAT RECOVERY)
MÔN: NHẬP MÔN NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO
GVHD: NGUYỄN XUÂN VIÊN
DANH SÁCH THÀNH VIÊN NHÓM 12

Đào Thái Cát Tường 20154002

Phan Tiến Tân 20154013

Nguyễn Hữu Hoàng 20154042

Huỳnh Trần Minh Chiến 20154026

Vũ Sơn Tùng 20154069

10/04/2021 Annual Review 2

 MỤC LỤC

1. Giới thiệu chung 2. Các loại thiết bị thu hồi nhiệt thải 3. Tiềm năng

1.1 Khái niệm 3.1 Tại Việt Nam

2.1 Bánh xe thu hồi nhiệt
1.2 Thực trạng 3.2 Trên thế giới
2.2 Cuộn dây thu hồi nhiệt
1.3 Lợi ích 2.3 Thiết bị thu hồi nhiệt bức xạ kim loại
2.4 Thiết bị thu hồi nhiệt đối lưu
2.5 Thiết bị thu hồi nhiệt kết hợp
2.6 Máy bơm nhiệt
2.7 Ống dẫn nhiệt

10/04/2021 Annual Review 3

1. Giới thiệu chung
1.1 Khái niệm
 Nhiệt thải: là nhiệt phát sinh
trong quá trình đốt cháy nhiên liệu
hoặc phản ứng hoá học và được
thải ra ngoài môi trường. Chúng
không được tái sử dụng một cách
hữu ích cho các mục đích kinh tế.
 Thu hồi nhiệt thải: là thu nhiệt
được tạo ra như một sản phẩm
phụ không mong muốn của một
bộ phận thiết bị hoặc hệ thống để
thực hiện một mục đích mong
muốn ở nơi khác.
10/04/2021 Annual Review 4
1.2 Thực trạng

 Trong quá trình sản xuất

vận hành, lò nung sẽ sản
sinh một lượng khí thải và
bụi khá lớn ở nhiệt độ cao
(khoảng 300°C).
 Khi sử dụng máy lạnh,
khí thải của máy lạnh sẽ
được thải ra ngoài thông
qua cục nóng.

10/04/2021 Annual Review 5

Hình 1: Nguyên lý hoạt động của máy lạnh
10/04/2021 Annual Review 6
1.3 Lợi ích của việc thu hồi nhiệt thải

 Giảm thiểu ô nhiễm môi trường

 Tiết kiệm tài chính cho doanh nghiệp
 Tiết kiệm năng lượng tiêu thụ
 Tiết kiệm chi phí khâu xử lý khói, nước
thải
 Tiết kiệm nhiên liệu đốt
 Tiết kiệm thêm 50 – 70% năng lượng cần
thiết cho việc tái sử dụng

10/04/2021 Annual Review 7

2. Các loại thiết bị thu hồi nhiệt

2.1 Bánh xe thu hồi nhiệt

 Khái niệm: Bánh xe

nhiệt là 1 bánh xe
hoặc đĩa quay được
đục lỗ cho phép
truyền nhiệt giữa 2
luồng khí liền kề.

10/04/2021 Annual Review

Hình 2, 3: Bánh xe thu hồi nhiệt 8
Ưu điểm và nhược điểm của
bánh xe thu hồi nhiệt thải
Ưu điểm
 Tiết kiệm năng lượng (hiệu suất
thu hồi 50% và 85%).
 Giảm chi phí thông gió và tạo ẩm
 Sử dụng rộng rãi cho hệ thống
thông gió công nghiệp

Nhược điểm
 Có một lượng nhỏ trộn lẫn không
khí vào và ra nên không phù hợp
cho môi trường tiệt trùng, phòng
thí nghiệm. Hình 4: Nguyên lý hoạt động bánh xe thu hồi nhiệt
10/04/2021 Annual Review 9
2.2 Cuộn dây thu hồi nhiệt thải

 Khái niệm: Cuộn dây thu hồi

nhiệt được thiết kế cho 1 mạch
nước/glycol vòng kín để thu
hồi nhiệt từ hệ thống thông gió
chiết xuất của tòa nhà và làm
nóng trước nguồn cấp không
khí trong lành.

10/04/2021 Annual Review 10

Nguyên lý hoạt động của cuộn
dây thu hồi nhiệt thải
 Hệ thống ống được nạp chất lỏng
trao đổi nhiệt, chất lỏng sẽ thu nhiệt
từ cuộn dây khí thải và truyền nhiệt
cho cuộn dây khí cấp trước khi quay
trở lại.

10/04/2021 Annual Review

Hình 5, 6 : Nguyên lý hoạt động cuộn dây thu hồi nhiệt 11
Ưu điểm và nhược điểm của
cuộn dây thu hồi nhiệt
Ưu điểm
 Sử dụng khi các nguồn nhiệt
quá xa nhau để sử dụng bộ thu
hồi nhiệt trực tiếp
 Ngăn ngừa bẩn chéo giữa 2
nguồn khí
10/04/2021 Annual Review
Nhược điểm
 Có hiệu quả thấp hơn khi so
sánh với bộ thu hồi nhiệt trực
tiếp
 Cần máy bơm để hoạt động
 Đòi hỏi đầu vào và bảo trì năng
lượng bổ sung
12
2.3 Thiết bị thu hồi nhiệt bức
xạ kim loại

 Khái niệm: Thiết bị thu

hồi nhiệt bức xạ kim loại
là loại thiết bị thu hồi
nhiệt thải đơn giản nhất,
gồm 2 ống kim loại đồng
tâm.

Hình 7: Nguyên lý hoạt động thiết bị

10/04/2021 Annual Review
thu hồi nhiệt bức xạ kim loại 13
2.4 Thiết bị thu hồi nhiệt đối lưu
 Khái niệm: Thiết bị thu hồi
nhiệt đối lưu là một dạng cấu
hình quen thuộc thứ hai của
thiết bị thu hồi nhiệt.
Nguyên lý hoạt động của thiết bị
thu hồi nhiệt đối lưu
 Khí nóng được đưa qua các ống
song song đường kính nhỏ, khí
được gia nhiệt đi vào một vỏ
bao quanh các ống và đi qua các
ống nóng một hoặc vài lần theo
hướng vuông góc với trục.
Hình 8: Nguyên lý hoạt động thiết
10/04/2021 Annual Review bị thu hồi nhiệt đối lưu 14
2.5 Thiết bị thu hồi nhiệt kết hợp
 Khái niệm: Thiết bị thu hồi
nhiệt kết hợp là sự kết hợp
giữa thiết bị bức xạ và đối
lưu.
Ưu điểm
 Hiệu suất truyền nhiệt cao hơn
thiết bị trao đổi nhiệt bức xạ và
đối lưu
 Đắt tiền nhưng nhỏ gọn hơn
Hình 9: Nguyên lý hoạt động thiết
10/04/2021 Annual Review
bị thu hồi nhiệt kết hợp 15
2.6 Máy bơm nhiệt
 Khái niệm: Máy bơm nhiệt là một
thiết bị hoạt động theo nguyên lý
nhiệt động lực học nhằm mục đích
vận chuyển một nhiệt lượng từ môi
trường này sang môi trường khác.
Cấu tạo của máy bơm nhiệt
 Gồm 4 bộ phận chính nối với nhau tạo thành 1 vòng
tuần hoàn kín. Một luồng chất luân chuyển trong
máy bơm với nhiệm vụ vận chuyển nhiệt lượng gọi
là lưu chất vận chuyển
 Giàn bay hơi
 Máy nén
 Thiết bị ngưng tụ
 Van tiết lưu Hình 10, 11: Các loại máy bơm
10/04/2021 Annual Review nhiệt và sơ đồ lắp đặt mẫu 16
Nguyên lý hoạt động của máy bơm nhiệt

Hướng đi của lưu chất vận chuyển:

Máy bơm thu nhiệt lượng từ môi trường ngoài
và được luồng lưu chất vận động vận chuyển tới
máy nén.
Tại máy nén, lưu chất vận động bị nén tăng
nhiệt độ, nhiệt lượng được luồng lưu chất vận
động mang theo bên mình tăng theo.
Luồng lưu chất vận động ở nhiệt độ cao được
chuyển tới máy ngưng tụ, lưu chất khi ngưng tụ
thành chất lỏng giải phóng nhiệt lượng mang
theo, cung cấp cho thiết bị sưởi.
Lượng lưu chất vận động đi qua van giảm áp để
đưa lại về máy sấy.

10/04/2021 Annual Review

Hình 12: Nguyên lý hoạt động máy bơm nhiệt
17
Ưu điểm, nhược điểm và ứng dụng
thực tế của máy bơm nhiệt

Ưu điểm Nhược điểm Ứng dụng thực tế

 Độ an toàn cao Sưởi ấm

 Tiết kiệm điện năng  Gây ra tiếng ồn lớn Sấy khô
 Có khả năng hoạt  Giá thành cao hơn so Sản xuất hơi nước
động liên tục với giá máy nước
nóng năng lượng Bay hơi và chưng cất
 Độ bền tốt, tuổi thọ có mặt trời Sản xuất nước nóng
thể kéo dài đến 10 hoặc nước lạnh
năm

10/04/2021 Annual Review 18

2.7 Ống dẫn nhiệt

 Khái niệm: Ống dẫn nhiệt là

1 thiết bị chuyển nhiệt kết
hợp 2 nguyên tắc của độ dẫn
nhiệt và sự chuyển tiếp giữa
các trạng thái của vật chất.

Hình 13: Ống dẫn nhiệt

10/04/2021 Annual Review 19
Nguyên lý hoạt động của ống dẫn nhiệt
 Nguyên lí làm việc: Một ống được bịt
kín 2 đầu, bên trong là kim loại hoặc chất
lỏng, miễn sao truyền nhiệt tốt nhất.
A: Nhiệt độ ở khu vực này thường cao nhất,
các phân tử ở đó có xu hướng chuyển động
nhanh hơn.
B: Đến 1 nhiệt độ đạt yêu cầu, nhiệt lượng bắt
đầu truyền lên phía trên.
C: Theo nguyên lý đối lưu, nhiệt lượng đi lên
trên được làm nguội và bắt đầu quay trở lại (đi
xuống) nơi có nhiệt độ thấp hơn.
D: Để cân bằng, nhiệt độ ở đây tăng

Hình 14, 15: Nguyên lý hoạt động ống

10/04/2021 Annual Review
dẫn nhiệt 20
Ưu điểm, nhược điểm và ứng dụng
thực tế của ống dẫn nhiệt

Ưu điểm Nhược điểm Ứng

 Ống dẫn nhiệt phải
 Hiệu suất dẫn nhiệt cao
 Có nhiều ứng dụng trong
nhiều lĩnh vực
 Nấudụng
ăn thực tế
 Nhiệt mặt trời
được điều chỉnh theo
điều kiện làm mát cụ  Động cơ wankel
thể. Việc lựa chọn vật  Hệ thống máy tính
liệu ống, kích thước
và chất liệu làm mát  Làm mát Permafrost
đều có ảnh hưởng đến  Thu hồi nhiệt thông gió
nhiệt độ tối ưu mà
 Sử dụng trong tàu vũ trụ
ống dẫn nhiệt hoạt
động  Chuyển đổi năng lượng hạt
nhân

10/04/2021 Annual Review 21

10/04/2021
Hình 16, 17, 18, 19: Ống dẫn nhiệt được ứng dụng vào thực tế
Annual Review 22
3. Tiềm năng

3.1 Tại Việt Nam

3.2 Trên thế giới
 3.1 Tại Việt Nam
 Công nghệ tái chế nhiệt thải có thể áp dụng
cho hầu hết các lĩnh vực, ngành nghề sản xuất
phát sinh nhiệt thải.
 Một số ngành có thể tận dụng công nghệ thu
hồi nhiệt thải để phát điện.
 Ngành công nghệ thu hồi nhiệt thải vẫn chưa
nhận được sự quan tâm chú ý từ các doanh
nghiệp đầu tư.
Hình 20: Hệ thống phát điện bằng
khí thải cho nhà máy xi măng
 3.2 Trên thế giới
 Điều hòa không khí và
quạt chiếm 10% năng
lượng tiêu thụ toàn cầu và
dự báo tăng lên gấp 3 vào
năm 2050.
Hình 21: Thực tế và xu hướng tiêu thụ các nguồn năng lượng sơ cấp trên thế giới, 1995 -
2040
 Nhu cầu năng lượng toàn cầu bùng nổ, dự báo tăng 40% vào năm 2040.
 Tại một số quốc gia trên thế giới áp dụng chính sách hỗ trợ đặc biệt cho
các dự án ứng dụng công nghệ thu hồi nhiệt thải.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
CẢM ƠN THẦY VÀ CÁC
BẠN ĐÃ LẮNG NGHE VÀ
THEO DÕI BÀI THUYẾT
TRÌNH CỦA NHÓM 12