“DEMOKRATİKLEŞME ÇABALARI”

Cumhuriyete Yönelik Tehditler

Kazanım
İTA.8.5.3. Cumhuriyetin ilk yıllarında Türkiye Cumhuriyetine yönelik tehditleri
analiz eder.
 Cumhuriyete Yönelik Tehditler
Cumhuriyetin ilk yıllarında cumhuriyet yönetimini ve yapılan yenilikleri
benimsemeyenler eskiye dönmek istemişlerdir.

Cumhuriyete yönelik olan bu tehditleri

Tehdit M İ Ş

enemen Olayı

eyh Sait İsyanı

zmir Suikasti
şeklinde kodlayabiliriz.
 Şeyh Sait İsyanı

13 Şubat 1925 tarihinde Diyarbakır, Elazığ, Bingöl çevresinde

Şeyh Sait İsyanı çıkmıştır.

İç Sebebi Dış Sebebi

Cumhuriyet ve inkılapların
İngilizlerin Musul sorununu
ortadan kaldırılarak saltanat
kendi lehine çevirmek için
ve hilafetin geri getirilmek
Bu isyanın sebepleri doğudaki halkı kışkırtması
nelerdir?
istenmesi
 Şeyh Sait İsyanı
Doğuda Genç ili Ergani ilçesi Piran köyünde başlayan isyan kısa sürede
büyümüştür.

Başbakan Fethi Okyar isyanı

bastırabilmek için sıkıyönetim
ilan etse de başarılı Kavram Bilgisi
şba k an d e ğişm esi olamayınca istifa etti.
Ba Takrir-i Sükun Kanunu 4 Mart
ve Takriri ri-- Sükun
1925’te çıkarılan ve 1929
Kanununun
ın iç yılına kadar yürürlükte kalan
çıkarııllmması isyanın
.
tkisidirYerine huzur ve güvenin sağlanması
polittiikkaya etk 3 Mart 1925’te İsmet
İnönü başbakan oldu. kanunudur.
İsyanı bastırmak için Takrir-i
Sükun Kanunu’nu çıkardı.
 Şeyh Sait İsyanı
Bölgeye gönderilen birlikler tarafından Şeyh Sait yakalandı.
 Şeyh Sait İsyanı’nın İçteki Sonuçları

Şeyh Sait, Takrir-i Sükun İsyanda rolü olduğu iddiası

Cumhuriyete ve inkılaplara
Kanunu’nca kurulan İstiklal ile Terakkiperver
karşı ortaya çıkan ilk tehdit
Mahkemelerince Cumhuriyet Fırkası
engellendi.
cezalandırıldı. kapatıldı.

!!!!UYARI!!!
Terakkiperver Cumhuriyet
Fırkasının kapatılması isyanın
demokrasiye olumsuz etkisidir.
Şeyh Sait İsyanı’nın Dış Politika Sonuçları
Şeyh Sait İsyanı ile uğraşırken Musul sorunu ile çok ilgilenemedik.

İngiltere ile yapılan Ankara Antlaşması (1926) ile Musul’u

İngiltere ile yapılan Ankara Antlaşması (1926) ile Musul’u
alamadık.
alamadık.

İç politikada güçlü olamadığımız için dış politikada başarısız

İç politikada güçlü olamadığımız için dış politikada başarısız
olduk.
olduk.
 Menemen Olayı ( Kubilay Olayı )
23 Aralık 1930 tarihinde İzmir’in Menemen ilçesinde cumhuriyete ve inkılaplara
karşı çıkan ve Asteğmen Öğretmen Kubilay’ın şehit edildiği olaydır.

İkinci muhalefet partisi olan Serbest Cumhuriyet

Menemen Fırkası, kurucusu olan Fethi Bey tarafından partiye
cumhuriyet karşıtlarının girmesi nedeniyle
kapatılmıştı.

Manisa’dan Menemen’e gelen Derviş Mehmet ve beş arkadaşı halkın

dini duygularını kullanarak şeriat isteğiyle bir isyan çıkarttı.
 Menemen Olayı ( Kubilay Olayı )
Derviş Mehmet ve arkadaşları halkı isyana teşvik etmeye çalıştı.

İsyanı önlemek isteyen Öğretmen Asteğmen Kubilay, bir grup

askerle birlikte olay yerine gelerek isyanı durdurmaya çalışsa da
isyancılar tarafından şehit edildi.
 Olayın Bastırılması

Bölgeye gönderilen yeni askeri İsyancılar askeri mahkemede

Bölgeye gönderilen yeni askeri İsyancılar askeri mahkemede
birliklerle isyancılar yakalanmıştır. yargılanarak cezalandırılmışlardır.
birliklerle isyancılar yakalanmıştır. yargılanarak cezalandırılmışlardır.
 Kubilay Olayına Tepkiler
Bu olay bütün yurtta üzüntü ve nefretle karşılandı. Yurdun pek çok yerinde olayı
lanetleyen mitingler düzenlendi.

Bu durum halkın cumhuriyete sahip çıktığını

Bu durum halkın cumhuriyete sahip çıktığını
gösterir.
gösterir.
 Kubilay Olayına Tepkiler

‘‘Büyük ordunun kahraman genç subayı ve

r t a m
Cumhuriyetin idealist öğretmenler b iro
topluluğunun değerli üyesi y g un rtaytemiz
Kubilay’ın a
in u i o
iç
işhayatını il in
iğtazelemiş ve
kanı ile Cumhuriyet, ge ç rek l
y a t a g e
ı olacaktır.’’
kuvvetlendirmiş
h a m a s
a rt ili la t ıl
ok p i a n
z ç aha iy
en ü d r.
e h lka ş t u
m izd ın ha oymu
ülke pla r k
ayı , k ıla
l in
ila y O ını ve
Kub madığ
ol
 Şimdi Sıra
Şimdi Sıra Sizde
Sizde

Şeyh Sait İsyanı’nın çıkmasında İngilizlerin etkisi vardır.

MAALESEF
TEBRİKLER
BİLEMEDİNİZ

YENİ SORU
 Şimdi Sıra
Şimdi Sıra Sizde
Sizde

Şeyh Sait İsyanı’nı bastırmak için Tevhid-i Tedrisat Kanunu

çıkarılmıştır.

MAALESEF
TEBRİKLER
BİLEMEDİNİZ

YENİ SORU
 Şimdi Sıra
Şimdi Sıra Sizde
Sizde

Şeyh Sait İsyanı cumhuriyete ve inkılaplara karşı çıkarılmıştır.

MAALESEF
TEBRİKLER
BİLEMEDİNİZ

YENİ SORU
 Şimdi Sıra
Şimdi Sıra Sizde
Sizde

Kubilay Olayı’ndan sonra Serbest Cumhuriyet Fırkası kapatılmıştır.

MAALESEF
TEBRİKLER
BİLEMEDİNİZ

YENİ SORU
 Şimdi Sıra
Şimdi Sıra Sizde
Sizde

Kubilay Olayı, Menemen Olayı olarak da bilinmektedir.

MAALESEF
TEBRİKLER
BİLEMEDİNİZ

YENİ SORU
 Gelecek Derse
Gelecek Derse Hazırlanalım
Hazırlanalım

• Ünite değerlendirmesini yapınız.