МОДУЛАРНА ЕДИНИЦА1

НИВО НА ОРГАНИЗАЦИЈА
НА ЖИВИТЕ ОРГАНИЗМИ
Наставна единица1 Ниво на организација на живите
системи од атом до повеќеклеточни системи
ЦЕЛИ НА ЧАСОТ – ШТО ЌЕ НАУЧИМЕ
ДЕНЕС
-во организмот има седум нивоа на организација кои се подредени според големина
и функција
-што е хомеостаза и како функционира повратната или „feedback“
врска
Што е карактеристика на сите живи системи?
Сите живи системи растат,се хранат, продуцираат енергија,ги излачуваат
непотребните материи, се размножуваат и вршат бројни други процеси што ги
одржуваат во живот
Сите овие процеси се подредени во една физичка и физиолошка организација која
содржи 7 нивоа. Нивоата се организирани според големина и функција
1. АТОМ ,МОЛЕКУЛА,СОЕДИНЕНИЕ
2.КЛЕТОЧНА ОРГАНЕЛА
3.КЛЕТКА
4.ТКИВО
5.ОРГАН
6.ОРГАНСКИ СИСТЕМИ
7.ОРГАНИЗАМ
 атом
Глукоза – органско соединение

АТОМИТЕ СЕ НАЈМАЛИ СТРУКТУРНИ КОМПОНЕНТИ НА ЖИВИОТ

СИСТЕМ КОИ ВЛЕГУВААТ ВО СОСТАВ НА МОЛЕКУЛИТЕ.

МОЛЕКУЛИТЕ МЕЃУСЕБНО СЕ КОМБИНИРААТ И ПОВРЗУВААТ

ГРАДЕЈЌИ ГИ НЕОРГАНСКИТЕ И ОРГАНСКИТЕ СОЕДИНЕНИЈА
СОЕДИНЕНИЈАТА ГИ ГРАДАТ ОРГАНЕЛИТЕ –ОДГОВОРНИ ЗА ОДРЖУВАЊЕ НА
МЕТАБОЛИТИЧКИТЕ ПРОЦЕСИ ВО КЛЕТКАТА

КЛЕТКАТА Е НАЈМАЛИОТ ЖИВ БИОЛОШКИ СИСТЕМ – НАЕДНОСТАВНОТО НИВО

НА ОРГАНИЗАЦИЈА ВО КОЕ СЕ ОДВИВААТ ЖИВОТНИТЕ ФУНКЦИИ.

ВО ЗАВИСНОСТ ОД ФУНКЦИЈАТА КЛЕТКИТЕ СЕ ОРГАНИЗИРАНИ И

ИНТЕГРИРАНИ ВО ТКИВА
ТКИВОТО Е ИЗГРАДЕНО ОД ГРУПА НА КЛЕТКИ КОИ ИМААТ ИСТО ПОТЕКЛО И
СТРУКТУРА И СЕ СПЕЦИЈАЛИЗИРАНИ ЗА ИЗВРШУВАЊЕ НА ИСТА ФУНКЦИЈА
1.ПОКРОВНО- ЗАШТИТНО ТКИВО
2.ПОТПОРНО-СВРЗНО
3.МУСКУЛНО
4.НЕРВНО
 Ткивата ги градат органите Органи
 Две или повеќе ткива кои меѓусебно се
поврзани и учествуваат во извршувањето на
иста функција формираат органи.
 Органите се карактеризираат со определена
форма и положба во организмот.
 Внатрешните органи се сместени во празнини
на задниот(мозокот во черепната празнина и
рбетниот мозок-во рбетниот канал)дел од телото
и предниот дел (градна,стомачна и карлична
празнина)

ПРАШАЊЕ
КОИ ОРГАНИ СЕ СМЕСТЕНИ ВО ТОРАКАЛНАТА, АБДОМЕНАЛНАТА И
ПЕЛВИЧНАТА ПРАЗНИНА?
МОЧЕНМЕУРЖЕЛУДНИКБЕЛИДРОБОВИСРЦЕТЕНКОИДЕБЕЛОЦРЕВОРЕПРОДУКТИВНИОРГАНИГРАДНАЖЛЕЗ
ДАХРАНОПРОВОДЦРНДРОБПРАВОЦРЕВОЖОЛЧКАСЛЕЗИНАДИШНИКБУБРЕЗИСЛЕЗИНАМОЧОВОДИПАНКРЕ
АС
Органски системи
 Два или повеќе органи кои меѓусебе се
анатомски и функционално поврзани-
ОРГАНСКИ СИСТЕМИ
 1.мускулен
 2.коскен
 3.дигестивен
 4.циркулаторен
 5.нервен
 6.респираторен
 7.ескреторен
 8.лимфен-имунолошки систем
 9.репродуктивен и полов систем
организам  Целина од морфолошки и функционално поврзани
органски системи сочинуваат ОРГАНИЗАМ
 ПОВРЗУВАЊЕТО НА КЛЕТКИТЕ ОД ОРГАНИТЕ И ОРГАНСКИТЕ
СИСТЕМИ СЕ остварува преку ЕКСРАЦЕЛУЛАРНА
ТЕЧНОСТ
 Течноста во телото на човекот е распореден во
клетките(инатрацелуларна),надвор од
нив(екстрацелуларна), помеѓу
клетките(интерстициска)и во крвните
садови(васкуларна )течност
 Хомеостаза на шеќер во крвта.
Дијаграмот илустрира начин на кој
глукозата може да се претвори во молекул
на гликоген и потоа да се врати во
првобитна состојба, како би можело нивото
на шеќетот во крвта да се оддржува
константно, и покрај флуктуациите во тек
на јадење или пост.
 Пример за негативна поврата врска

ХОМЕОСТАЗА Е СОСТОЈБА НА ОДРЖУВАЊЕ НА ФУНКЦИИТЕ НА ОРГАНИТЕ И

ОРГАНСКИТЕ СИСТЕМИ ВО ГРАНИЦИТЕ НА НОРМАЛАТА ПРИ НАЈРАЗЛИЧНИ
НАДВОРЕШНИ И ВНАТРЕШНИ ПРОМЕНИ.

РЕГУЛИРАЊЕТО НА ХОМЕОСТАЗА СЕ ОДВИВА ПРЕКУ МЕХАНИЗМОТ НАРЕЧЕН

„FEEDBACK” Т.Е. ПОВРАТНА ВРСКА.

ПОСТОЈАТ ДВА МЕХНИЗМА НА ПОВРАТНА ВРСКА И ТОА ПОЗИТИВНА И НЕГАТИВНА

ПОВРАТНА ВРСКА.
 Позитивна повратна врска
Позитивна повратна врска ( positive feedback)
функионира на тој начин што со зголемување на
количината на одредена материја, се зголемува
количеството и на друга материја.
пример за позитивна повратна врска е процесот
на коагулација на крвта.

НЕГАТИВНАТА ПОВРАТНА ВРСКА(NEGATIVE FEEDBACK)-

ЗГОЛЕМENOTO КОЛИЧЕСТВО НА НЕКОЈ ХОРМОН ВО КРВТА, ВЛИЈАЕ ВРЗ ЖЛЕЗДАTA ОД
КОЈА СЕ ЛАЧИ, ЗА ДА СЕ НАМАЛИ НЕГОВОТО ЛАЧЕЊЕ ИЛИ ВО СПРОТИВЕН СЛУЧАЈ
НАМАЛЕНОTO КОЛИЧЕСТВО НА НЕКОЈ ХОРМОН ВО КРВТА, ДОВЕДУВА ДО ЗГОЛЕМЕНО
ЛАЧЕЊЕ НА ИСТИОТ.
ШТО НАУЧИВМЕ
Според елементарната градба на живите системи во организмот има седум нивоа на организација
Атом,молекул,соединение(органско и неорганско)
Органела
Клетка
Ткиво
Орган
Органски системи
Организам
Одржувањето на рамнотежа во функците на органските системи при промени во надворешната и
внатрешната средина се нарекува хомеостаза
Постојат два хомеостатски механизми за регулација
позитивна повратна врска и негативна повратна врска