Wielcy polscy pisarze epoki renesansu

Hania Rodzoś, 6c
 Jan Kochanowski

Urodził się w 1530 r. w rodzinie

szlacheckiej

Był wykształcony – studiował w

Krakowie, Włoszech i Francji

Pracował jako sekretarz królewski

Ostatnie lata życia spędził w swoim

majątku szlacheckim - Czarnolesie
Twórczość Kochanowskiego

 Pisał po łacinie i po polsku

 Napisał kilkaset utworów
 Całe życie tworzył fraszki, czyli krótkie, żartobliwe
lub refleksyjne utwory

 Gdy dworzanin królewski o nazwisku Chmura chciał

zakraść się do kuchni, przez przypadek wpadł do
dziury na odpadki, Kochanowski napisał:

Mówiłem ja tobie, Chmura

Że przy kuchni bywa dziura
Aleś mnie ty nie chciał wierzyć
Wolałeś swym grzbietem zmierzyć

Autograf Kochanowskiego z 1571 r.

 Najważniejsze dzieła

Fraszki
Odprawa posłów greckich
Krótki utwór liryczny o różnorodnej
Pierwszy polski dramat nowożytny tematyce, często humorystycznej lub
satyrycznej

Treny Ortographia polska

Cykl 19 utworów o tematyce Traktat o polskiej ortografii

żałobnej

Pieśni Jana Kochanowskiego księgi dwoje

Zbiór 49 pieśni o różnej tematyce – miłosnej, refleksyjnej, moralizatorskiej

 Treny

Jan Kochanowski Po śmierci Urszulki napisał 19

trenów, czyli wierszy
bardzo przeżył żałobnych.
śmierć dwóch
Wielkieś mi uczyniła pustki w domu
córek – Hanny i moim, 
Urszulki. Zmarł Moja droga Urszulo, tym zniknieniem
także syn – swoim. 
Pełno nas, a jakoby nikogo nie było:
Kasper. Jedną maluczką duszą tak wiele
ubyło.

Kochanowski nad zwłokami Urszulki (Jan Matejko, 1862 r.)

 Ale czy Urszulka istniała naprawdę?
Argumenty przeciwko jej
istnieniu
• Nie ma dokumentów (np. aktu
chrztu) potwierdzających jej
istnienie
• Nie znamy dokładnych dat jej
urodzenia i śmierci
• Kochanowski wspominał w
listach do przyjaciela o zamiarze
napisania trenów jeszcze przed
potencjalną śmiercią Urszulki
• Według poety Urszulka w wieku
2 lat potrafiła już układać wiersze
i grać na instrumentach
Argumenty za jej istnieniem
• Najważniejszym dowodem na jej
istnienie są treny
• Nie pojawiają się żadne wzmianki w
listach przyjaciół Kochanowskiego,
które przeczyłyby jej istnieniu
• Gdy Urszulka prawdopodobnie
zmarła, rodzina przebywała w
Świeciechowie. W 2018 r. odkryto
tam nieoznaczony, bogaty grób małej
dziewczynki. Była pochowana z
koralami i rodowymi pierścieniami
Jan Kochanowski z Urszulką (Władysław
Łuszczkiewicz, 1900 r.)
Ciekawostki

■ Dwaj bracia Kochanowskiego – Mikołaj i Andrzej – również

byli poetami.
■ Choć był osobą świecką, pełnił funkcję proboszcza dwóch
parafii - w Zwoleniu i Poznaniu.
■ Nigdy nie zobaczył swojego najmłodszego syna. Chłopczyk
imieniem Jan przyszedł na świat po śmierci
Kochanowskiego.
■ Jego rodzina pochodziła z herbu Korwin.
■ W wieku 14 lat studiował na Akademii Krakowskiej.

Jan Kochanowski pod ulubioną lipą.

Rycina Henryka Pillatiego (1864).
Dziękuję za uwagę 