ТЕКОВИТЕ НА

СТРАНСКИТЕ ДИРЕКТНИ
ИНВЕСТИЦИИ (СДИ) ВО
МЕЃУНАРОДНАТА
ЕКОНОМИЈА

Автор на трудот: Билјана Циглоска

Презентација: Магдалена Станковска
ВОВЕД

Цел на трудот:
• Идентификување на главните двигатели на СДИ од 80-тите години наваму;
• Идентификување на бенефициите за земјите приматели и земјите инвеститори;
Користени методи:
• Метод на синтеза и анализа;
• Индукативен и дедуктивен метод;

2
 ФОРМИ НА СТРАНСКИ ДИРЕКТНИ
ИНВЕСТИЦИИ

ПРИПОЈУВА
GREENFIELD
ЊА И
инвестиција Почнување на СПОЈУВАЊА
Превземање или
сосема нова
спојување со веќе
операција во
постоечка фирма
некоја странска
со странска земја
земја

3
 БЕНЕФИЦИИ ЗА ЗЕМЈИ ПРИМАТЕЛИ НА
СДИ

 Зголемување на вработеноста
 Подобрување и зголемување на продуктивноста
 Трансфер на знаење и технологија
 Засилување на извозот
 Долгорочен економски развој
 Значаен извор на капитал

4
 1. ДЕТЕРМИНАНТИ НА СТРАНСКИТЕ ДИРЕКТНИ
ИНВЕСТИЦИИ
1. Поволноста и атрактивноста на
економските услови во земјата домаќин
 Пазарите
 Ресурсите (природни ресурси, локација)
 Конкурентноста (работна сила, пристап и
достапност на инпути)

• Макро правила

2. Правната рамка на земјата • Приватен сектор

домаќин • Трговија и индустрија

• Правила и регулативи за СДИ

• Согледување на ризикот (политички ризик, макроекономски политики, пазарот

3. Инвестиционите на труд)
стратегии на ТНК • Локацијата, интеграционен трансфер (стратегии во врска со локацијата,
извори на инпути, интеграција на филијали, обука и тренинг, технологија)

5
 Годишен прилив на СДИ (во %)
Региони и земји приматели на СДИ
1980-1984 1985-1989 1988-1990

ТЕКОВИ НА СДИ Сите земји

Земји во развој
100.0
25.2
100.0
18.6
100.0
16.9

ВО ПЕРИОДОТ Африка
Латинска Америка и Кариби
2.4
12.3
2.2
7.0
1.9
5.8

1980-1990
 Тековите се главно
Источна, Јужна Америка и Југо-источна Азија
Океанија
9.4
0.3
9.0
0.1
8.8
0.1

насочени кон развиените Западна Азија 0.8 0.3 0.3

Други 0.1 0.0 0.0
земји, поради поволните Најголемите економии 18.1 12.0 11.1
услови и стабилноста на Аргентина 0.9 0.6 0.6

економиите; Бразил
Кина
4.2
1.1
1.3
2.1
1.5
1.9
 Зголемување на тековите Колумбија 0.8 0.5 0.2

на СДИ кон земјите во Египет 1.1 1.0 0.8

Хонг Конг 1.4 1.4 1.2
развој , но со помал Малезија 2.3 0.7 0.7
интензитет. Мексико 3.0 1.7 1.4

 Најмал обем на СДИ кон Сингапур

Тајланд
2.8
0.6
2.1
0.6
2.0
0.8
неразвиените земји. Најмалку развиени 0.4 0.1 0.1

6
 Северна
Америка

ТЕКОВИ НА СДИ
ВО РАМКИТЕ НА
ТРИЈАДАТА, 1989 ЕЕЗ Јапонија

7
3. ТЕКОВИ НА СДИ ВО ПЕРИОДОТ 1991-2000
РЕГИОНАЛНА ДИСТРИБУЦИЈА НА ПРИЛИВОТ НА СДИ
Табела 2 (1991-1995) (МИЛИЈАРДИ $)

 ЦИЕ станува актуелна

дестинација која
привлекува многу СДИ;
 Опаѓање на атрактивноста
на развиените земји за
сметка на земјите во
развој.

8
 РЕГИОНАЛНА ДИСТРИБУЦИЈА НА ПРИЛИВОТ НА СДИ
Табела 3 (1996-2000) (МИЛИЈАРДИ $)

- Бугарија, Чехословачка,
Романија, Полска,
Унгарија, Русија
- Најголема застапеност на
операции на спојувања и
припојувања;

9
 4. ТЕКОВИ НА СДИ ВО ПЕРИОДОТ (2001-
РЕГИОНАЛНА ДИСТРИБУЦИЈА НА ПРИЛИВОТ НА СДИ (2001-2006)
2006) Табела 4
 Пад на глобалниот економски
раст , намалување на вредноста
на припојување и спојувања,
ниска корпоративна
профитабилност и неуспехот на
приватизацијата во некои земји.
 Намалување на СДИ во
развиените земји за 59% и во
земјите во развој за 14%.
 Пораст на инвестиции во
услужниот сектор.
 Топ најпривлечни дестинации:
Русија, Романија, Казахстан,
Украина, Бугарија

10
 5. ЕФЕКТИТЕ НА СДИ ВРЗ ЕКОНОМСКИОТ РАСТ НА
ЗЕМЈИТЕ ВО РАЗВОЈ

• Придонес кон поголем економски раст и економски развој

• СДИ овозможуваат:
i. Влез на модерни технологии и Know-how;
ii. Пристап до меѓународните пазари;
iii. Реформирање на човечките ресурси;
iv. Интеграција на земјите во развој во меѓународната трговија;
v. Подобрување на бизнис климата;
vi. Зголемување на вработеноста;
vii. Развој на менаџерската експертиза;

• СДИ овозможуваат економски пораст, само кога земјата примател на инвестиции има капацитет да го апсорбира
вкупниот капацитет на напреднатата и модерна технологија и да понуди квалификувана работна сила.
• Политиката на прилекување на СДИ, треба да биде прилагодена на специфичностите на земјите со цел СДИ да бидат
во функција на промотор на рзвојот, а не само да бидат фокусирани на искористување на поволните ресурси на земјата.

11
 Insert Image

Земјите во развој кои ги

искористија бенефициите на СДИ,
од земји приматели прераснаа во
земји инвеститори

12
ЗАКЛУЧОК

• Тековите на СДИ во 80-тите години;

• Тековите на СДИ во 90-тите години;
• Тековите на СДИ во 2000 те години
• Главен фокус на СДИ – Развиените земји кои имаат богати
пазари, и каде се влева високата технологија;
• Најатрактивни дестинации: Кина, Индија, Источна, Јужна и
Југоисточна Азија.