BAB 6

KEPELBAGAIAN AGAMA -
MENCARI TITIK PERTEMUAN

1
Pengenalan
 Agama merupakan fenomena penting dalam
kehidupan manusia membina kesejahteraan dan
keharmonian hidup.
 Agama menjadi identiti sesuatu etnik di Malaysia
 Jenis agama mengikut sinonim dgn etnik:
a) Islam (Melayu)
b) Buddha (Cina dan Siam)
c) Hindu (India)
d) Kristian (Org Serani, Cina dan India)
e) Animisme /agama adat (Orang Asli di
Semenanjung Malaysia dan suku-suku kaum
di Sabah dan Sarawak 2
Takrif agama
 Menurut Wilfred C. Smith, makna agama
disamakan dengan religion (Inggeris) dan religie
(Belanda) berasal daripada bahasa Latin iaitu
religio (mengikat)
 Definisi agama dilihat daripada dua sudut iaitu
sustantif (bentuk dan amalan) dan fungsional
(fungsi dan tujuan wujud agama)
 Agama yang dianuti oleh masyarakat dunia:
Islam, Kristian, Hindu, Buddha, Sikh, Judai,
Shinto, Konfucius, Tao

3
Peranan Agama
a)Fungsi Penyatuan
b)Pendorong dan Pengesah Program
Pembangunan
c)Perpaduan Nasional
d)Kewujudan Tamadun
e)Agama sebagai Sumber Nilai Moral

4
Agama dan Hubungan Etnik di Malysia
Takrif Peranan Agama dan
Agama Agama Kepercayaan

Fungsi Animisme
Penyatuan
Hindu
Pendorong dan
Pengesan Buddha
program
Pembangunan Kristian
Perpaduan Islam
Nasional

Kewujudan Sikh
Tamadun
Confusius
Agama –Sumber
5
Nilai Moral
Tao
Agama dan Kepercayaan Masyarakat
Malaysia
A) Animisme
- Animisme ialah istilah bagi mana-mana
kepercayaan yg melibatkan pemujaan roh dan
semangat alam semula jadi.
(E. B. Taylor)
- memuja batu, pokok, sungai, gunung dan
benda seperti patung, tombak.
- roh nenek moyang. Untuk berhubung dgn
makhluk halus@roh melalui dukun, ahli sihir
dan sbgnya.
- kebiasaan diamalkan oleh orang Asli di
Semenjung Malaysia dan suku kaum di Sabah
dan Sarawak
6
Kepercayaan aninisme Orang asli di
Semenanjung Malaysia

7
Masjid

8
E) Agama Islam
- Islam agama terbesar di Malaysia
- 60% keseluruhan penduduk Malaysia
- Amalan agama Islam di Malaysia berteraskan
mazhab Syafie.
- Majoriti penganut : orang Melayu. Selain itu,
terdapat penganut dari Cina, India, Bumiputera.
- Tuhan adalah satu iaitu Allah.
- Sumber : Al-Quran, selain itu al sunnah dan
ijtihad (ijmak dan qias)
- Agama Islam mempunyai 5 Rukun Islam
dan 6 Rukun Iman yang wajib bagi umat Islam

9
Rukun Islam
Rukun Islam ada lima (5) perkara :
(1) Mengucap dua kalimah syahadah
(2) Sembahyang lima waktu
(3) Berpuasa sebulan dalam bulan Ramadhan
(4) Menunaikan zakat
(5) Menunaikan Haji ke Mekah jika mampu
Rukun Iman
Rukun Iman ada enam (6) perkara :
(1) Beriman kepada Allah
(2) Beriman kepada Malaikat-malaikat
(3) Beriman kepada Kitab-kitab
(4) Beriman kepada Rasul-rasul
(5) Beriman kepada Hari Kiamat
(6) Beriman kepada Qada dan Qadar 10
Identiti Islam (Agama dan Perayaan):
a)Masjid atau surau
b)Diketuai oleh Imam
c)Jabatan Agama Islam(urusan Perkahwinan,
program dakwah)
d)Mahkamah Syariah (bicara di kalangan umat Islam)
e)Perayaan :
i) Hari Raya Aidilfitri (1 Syawal)
ii) Hari Raya Aidiladha(10 Zulhijjah)
iii) Maal Hijrah (1 Muharram)
iv) Maulidur Rasul (12 Rabiulawal)

11
 Ritual dan Upacara keagamaan
- Solat (solat berjemaah)
- Perhimpunan mingguan (solat Jumaat)
- Laungan Azan
- Penganut agama lain menghormati
ajaran agama Islam seperti laungan azan.
- Berpuasa di bulan Ramadhan

12
Kuil Hindu

13
B) Agama Hindu
- Wujud awal abad ke-8, dikenali sebagai Brahma
(Brahman) bermaksud pendeta. Tidak diketahui
pengasas
- Agama berevolusi daripada ajaran Veda
- Kitab suci Veda, Mahabharata, Gita, Ramayana.
- Veda terdapat empat jenis : Rig Veda, Yajur
Veda, Sams Veda dan Athar Veda.
- Sistem kasta : Brahmin, Ksyatria, Vaisya dan
Sudra
- Wujud di Tanah Melayu di Lembah Bujang,
Kedah kurun ke-7.
14
Identiti Hindu (Agama dan Perayaan):
a) Pottu(belum berkahwin dan berkahwin)
b) Pusat ibadat : kuil ( Murugan di Batu Caves)
c) Ketua agama ialah Sami. Setiap kuil memiliki ratham
(chariot)
d) Persatuan Malaysia Hindu Sangam(penaung kpd semua
persatuan dan kuil hindu di Malaysia
e) Perayaan :
i) Deevapali(akhir Okt dan awal Nov)-
Ganga Snanam (mandi minyak)
ii) Thaipusam (kavadi-bernazar)
iii) Thai Ponggal (sempena pesta menuai padi)
- upacara memasak nasi manis.
15
Tokong Cina dan Wat Siam

16
C) Agama Buddha
- Penganut sekitar 20% dan agama kedua terbesar di
Malaysia
- Majoriti penganut Buddha iaitu kaum cina (mazhab
Buddha Mahayana) dan komuniti Thai (siam) mazhab
Buddha Theravada .
- Diasaskan oleh Siddhartha Gautama di India. Hari
Wesak merupakan hari terpenting bagi penganut agama
Buddha kerana hari Wesak melambangkan Kelahiran,
Pencerahan Agung, dan Kewafatan Gautama Buddha.
- Aliran agama Buddha bersifat moral dan tiada
elemen teologi .
- Antara prinsip penting : pembasmian kasta
- Orang Cina boleh menganut tiga agama serentak
(Buddha, Tao, Konfius @ Kristian)
17
- Antara prinsip penting : pembasmian kasta
- Orang Cina boleh menganut tiga agama serentak
(Buddha, Tao, Konfius @ Kristian)
Identiti Buddha (Agama dan Perayaan)
a) Persatuan Buddha Malaysia
b) Tempat ibadat : tokong @biara (Wat)
c) Ketua agama : Sami (bikku)
d) Patung duduk, berdiri dan baring
e) Loceng (kecepatan upacara zikir) - simbol upacara
sembahyang agama Buddha dan Lilin
(kebijaksanaan & alam spiritual) ikon penting dalam
Budhha.
18
f) Ritual dan Upacara keagamaan
- Tiga objek utama :
a) Tiga Permata (Tripple Gem)
b) Dharma (ajaran Buddha)
c) Sangha(komuniti Buddha)
g) Upacara penyembahan di tokong @ wat siam
h) Perayaan :
i) Hari Wesak (peringati Sidharta Gautama
Buddha)
ii) Tahun Baru Cina
iii) Chap Goh Mei (15 hari selepas Tahun baru Cina)
* Hari Wesak merupakan hari terpenting bagi penganut
agama Buddha kerana hari Wesak memperingati
Kelahiran, Pencerahan Agung, dan Kewafatan Gautama
Buddha.
19
Gereja

20
D) Agama Kristian
- Agama Kristian asalnya mazhab daripada
kepercayaan Yahudi (Yesus ; Nazaret sbg messiah
@kristus)
- Tiga aliran : Katolik, Protestan dan Ortodoks
Timur. Protestan (Anglikan,Methodist,Calvanis)
- Jesus adalah tuhan dalam agama Kristian
- Holy Trinity (Bapa, Anak dan Roh Suci)
- Kitab suci : Bible
- Salib merupakan ikon suci bagi penganut Kristian
- Majoriti penganut Kristian : etnik Cina dan
India Di Semenajung Malaysia manakala bumiputera
bukan Islam Sabah dan Sarawak.
-
21
Identiti Kristian (Agama dan Perayaan) :
i) Gereja, Paderi, loceng.
ii) Di Malaysia, fahaman Roman Katolik dan Protestan
ii) Dua jenis penyembahan iaitu individu dan kumpulan .
iii) Upacara pembaptisan (baptism) iaitu upacara ritual agama
bagi mengesahkan Kristian seseorang individu sama ada
lahir dalam keluarga Kristian atau baru menganut kristian
iv) Eukaris (Eucharist) iaitu perhimpunan suci atau makan
malam terakhir dengan mengadakan majlis makan roti dan
wain.
vi) Perayaan :
- Hari Krismas (25 December)
- Good Friday(hari Jesus) 25 April
- Hari Easter (pemberian telur –kegembiraan)

22
Kuil Gurdwara

23
F) Agama Sikh
- Kelompok agama minoriti daripada orang
Punjabi.
- Agama Sikh diasaskan oleh Guru Nanak
- Kitab suci : Sri Guru Granth Sahib Ji
- Lima simbol utama agama Sikh :
i) Kesh (berambut panjang-lelaki)
ii) Kangha (sikat)
iii)Kara(gelang besi)
iv)Kirpan (pedang kecil)
v) Kacha (seluar khas)

24
Lima simbol agama Sikh

25
Identiti Sikh (agama dan perayaan) :
a) pusat ibadat : Gurdwara
b) ahli agama : Granthi Sahib
c) Guru Ka Langgar (makanan sayuran)
d) Singh (lelaki), Kaur (perempuan)
e) Perayaan Hari Vaisakhi (13 April)
sempena pesta menuai.
f) Aktiviti keagamaan semasa Vaisakhi
ialah amrit sanskar (upacara
pembaptisan) untuk amrit (air suci) demi
dekatkan diri dgn Waheguru.

26
G)Ajaran Konfuciusme (Confucianism)
- Suatu falsafah moral dan etika manusia
- Diasaskan oleh Kong Fu Tze @Konfucius
di China.
- Di Malaysia, dianuti oleh etnik Cina
- Menekankan 3 aspek :
a) akhlak mulia (hubungan antara manusia
di langit dengan manusia dibumi yg baik
b) peringati roh nenek-moyang
c) susunan falsafah dan etika-
cara bertingkah laku
- Tabiat yg terpuji, kelakuan baik terutama hormat
ibu bapa, orang tua
(tuntutan ajaran Confucius)
27
Ajaran Taoisme

- Agama yang berasal dari negara China

- Taoisme berasaskan ajaran Lao Tze : menarik diri
drpd duniawi dan mencari jalan bahagia dengan
asingkan diri
- Kebanyakkan penganut : Orang Cina
- Manusia harusnya bebas daripada peraturan ciptaan
manusia
- Buku-buku ajaran Tao dlm bentuk sajak warisan
kesusasteraan.
- Lambang yang sering dikaitkan dengan ajaran Laozi
ialah lambang "ying-yang" ("ying" bermaksud
"feminin", dan "yang" bermaksud "maskulin").
28
 Rumusan
 Agama sering dilihat sebagai latarbelakang kebaikan
atau keburukkan. Perbezaan agama bukan punca
berkonflik antara satu sama lain.
 Ajaran agama perlu difahami agar tidak berlaku salah
faham.
 Potensi besar agama sebagai penyelamat manusia
daripada kancah konflik.
 Agama sebagai platform kukuhkan hubungan etnik di
Malaysia.
 Program : Dialog antara agama, interaksi agama dan
sesi kefahaman agama di Malaysia.
29
Dialog Agama

30